Alle COUPONS en LOSSINGEN
NI HENDRIKSE Co/s BANK
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De Eerste Kamer over de
Justitie-Begr o oting.
De strijd in Spanje.
MAANDAG 9 JAN. 1939
53e JAARGANG - No. 85
Buitenland.
Begrooting van Financiën.
Belangrijkste Nieuws.
GOES.
Binnenland.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Blijkens het voorloopig verslag over de
begrooting van justitie voor 1939 ver
klaarden verscheidene leden den minis
ter geen lof te kunnen brengen voor
het door hem gevoerde beleid.
Zij twijfelden geenszins aan 's minis
ters bekwaamheid, maar meenden, dat de
resultaten ivan zijn beleid toch niet be
antwoordden aan de bij zijn optreden ge
koesterde verwachtingen, noch zijn stel
ligheid van toon bevestiging vond in zijn
daden.
Enkele leden wezen op den onbevredi-
genden indruk, welken 's ministers optre
den tegen de brigade Oss der Kon.
Marechaussee, naar bleek tijdens de be
handeling van deze zaak in eerste in
stantie in hooger beroep, in breeden kring
'heeft gemaakt.
Andere leden waren van oordeel, dat
een bespreking van het door den minis
ter te dezer zake gevoerde beleid be
hoorde te worden uitgesteld, totdat de
Tweede Kamer zich aan de hand van de
door den minister toegezegde nota nader
over de zaak zou hebben uitgesproken.
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat de door den minister tegen zooge
naamde wilde auto'busdiensten
genomen maatregelen op een tijdstip,
waarop een uitspraak ivan den Hoogen
Raad kon worden verwacht, waarbij arti
kel 2 van het reglement autovervoer per
sonen (R.A.P.) niet verbindend zou wor
den verklaard, terecht ontstemming
heeft gewekt. Naar de meening dezer
leden had de regeering beter gedaan om,
zoodra twijfel kwam te rijzen aan de
verbindendheid van artikel 2 van het R.
A. P., onmiddellijk de indiening van een
ontwerp-noodwetje te bevorderen. Daar
door had kunnen worden voorkomen, dat
het wilde-busbedrijf een dusdanigen om
vang had genomen en zouden onderne
mers en publiek niet in zoo sterke mate
in hun verzet zijn gestijfd, Velen worden
nu in hun zij' 'het dan niet gerecht
vaardigde verwachtingen teleurge
steld.
Verschillende andere leden achtten 's
ministers optreden tegen de ondernemers
der bedoelde busdiensten niet te laken.
Teneinde de nakoming te verzekeren van
de uitspraken van den president der
rechtbank te Amsterdam was de minister
wel verplicht de politie te instrueeren.
Verscheidene leden verklaarden niet
geheel te zijn voldaan over 's ministers
beleid ten, aanzien van de handha
ving ivan het gezag en zijn optre
den tegen excessieve uitingen en extre
mistische stroomingen.
Met aandrang bepleitten zij een zoo
krachtig mogelijk optreden tegen anti-
semietische uitingen, opdat
deze „nationale schande" binnen de engst
mogelijke grenzen worde gehouden.
Enkele leden meenden, dat de overheid
bij' gelegenheid van den terugkeer van
vrijwilligers uijt Spanje te ver 'jis ge
gaan met'name doordat zelfs een maal
tijd aan de terugkeerenden is verstrekt.
Dezelfde leden meenden, dat in onvol
doende mate wordt opgetreden tegen uit
latingen in beleedigenden vorm over de
Nationaal Socialistische Beweging.
Tegenover deze klacht stelden meerdere
andere leden als hun meening, dat er wel
nauwelijks eenig ernstiger voorbeeld van
verruwing en ontaarding in genoemd op
zicht valt aan te wijzen, als waarvan juist
de pers, dier beweging in hare beleedi-
gingen van groote volksgroepen en perso
nen onophoudelijk op de brutaalste wijze
'blijk geeft. Het was dan ook niet in de
laatste plaats, met het oog op het exces
sief 'karakter van deze pers, dat tal van
leden op verscherpte maatregelen aan
drongen.
Verscheidene leden verklaarden, dat
ook het beleid van den minister ten aan
zien ivan het toelaten van Duit
se h vluchtelingen, vervolgd om
der wille van politieke overtuiging, geloof
of ras, 'hun geen volkomen voldoening
vermocht te schenken. Al stemden zij toe,
dat tegen onbelemmerde toelating van
vluchtelingen in ons land groote bezwa
ren 'bestaan, zij' meenden toch, dat 'het
verstand aan de stem van het hart wel
eens te iveel het zwijgen oplegt. Tegen
over zoo schrijnend leed moge, vooral
waar het kinderen geldt, aan ambtelijke
voorschriften niet met te groote gestreng
heid worden vastgehouden.
Verschillende andere leden waren van
oordeel, dat niet steeds voldoende be
grip wordt getoond voor de groote moei
lijkheden^ welke zouden ontstaan, indien
■de regeering te dezen een andere gedrags
lijn had gevolgd en zou volgen. Het is een
eisch van zelfbehoud, slechte een zeer
eperkte toelating van vluchtelingen te
oen plaats 'hebben. Niet alleen uit een
oogpunt ivan algemeen belang, doch ook
in verband met de belangen van de jood-
sche Nederlanders in het bijzonder moet
er op worden acht gegeven, dat zich geen
te groot contingent van Duitsche joden
in ons land zal vestigen.
Verscheidene leden meenden, dat in
het 'belang van de verkeersveilig
heid zoo krachtig mogelijk diende te
worden opgetreden tegen overtreding van
verkeersregelen. Zij vertrouwden, dat de
minister in die richting werkzaam wilde
zijn.
In verband met 's ministers mededee
lingen' in de memorie van antwoord op
bet voorloopig verslag der Tweede Kamer
zouden verschillende leden gaarne verne
men, 'hoever de zoogenaamde rijks,politie-
commissie met haar arbeid is gevorderd.
Naast den aandrang, welke werd uit
geoefend tot spoedige totstandkoming van
een definitieve regeling, werd de opmer
king vernomen, dat het zeer te betreuren
zou zijn, indien in- de positie van de Kon.
Marechaussee, een korps met zulk eenen
uitmuntenden staat van dienst, wijziging
zou worden gebracht in dien zin, dat haar
een deel barer taak zou worden ontno
men.
Voorloopig verslag van de Eerste Kamer.
Aan het voorloopig verslag over hoofd
stuk V-IIb, departement -van. financiën,
van de rijiksbegrooting voor 1939, is het
volgende ontleend:
Verscheidene leden wijdden opmerkin
gen aan de he -1 a s <t i tu g p o 1 i t i e k
van dit kabinet.
Eenige leden kwamen met klem op- te
gen 's ministers voornemen, een heffing
van 2 pet. op te leggen op allerlei voor
handen inkomsten, ongeacht of deze zul
len blijken inderdaad een inkomen te heb-
ben opgeleverd.
D'at de minister ook een heffing be
oogt op de winst van niaamlooze vennoot
schappen, konden deze leden slechts toe
juichen.
Met voldoening hadden de hier aan
het woord zijnde leden geconstateerd, dat
de minister bereid schijinit te zijn, een
deel va-n de opbrengst van de verhoogde
of nieuwe heffingen te reserveeren voor
tegemoetkoming aan de kinderrijke ge
zinnen. Noo'de missen zij een aanwijzing
dat de minister van plan is, de jongge
zellen veel krachtiger te doen bijdragen
in de algemeene middelen dan de ge
huwden en de imtet kinderen gezegenden.
Huns inziens moet ons geheele belas
tingstelsel in constructieven zin worden
herzien, d.w.z. zoodanig dat de belastin
gen geen beletsel vormen voor de ople
ving vani het bedrijfsleven, doch waar
mogelijk veeleer de tewerkstelling van
meerdere arbeidskrachten aanwakkeren.
Sommige leden meenden, te moeten
waarschuwen voor den nog steeds in ver
schillende, met natmle radicale, kringen
op de overheid geoefenden aandrang tot
vermeerdering van het aantal onderwer
pen van staatszorg.
Naar het oordeel van deze leden nu
worden reeds thans van het Nederland-
sche 'VO'lik bijlna te groote offers gevorderd
en is het veeleer gewenscht, dat de over
heidszorg wordt beperkt in stede van
uitgebreid.
Vele leden wensohten zich hun oordeel
over de belastinigplannen -der regeering
voor te behouden, totdat ze in concrete
voorstellen de Staten-Generaal zouden
hebben bereikt.
Verscheidene leden drongen wederom
aan op opheffing van het bankgeheim
ten behoeve van den fiscus.
Andere leden verklaarden, dit stand
punt 'niet te deelen en zich te dezer zake
aan te sluiten bij! het gevoelen van den
minister hieromtrent.
Sommige leden oefenden critiek op het
gebruik dat wordt gemaakt van het
Werkfonds, Hoewel dit, dus spraken zij,
voor economische doeleinden in het leven
is geroepen, ipleegt men het te bezigen
voor herstel en bouw van belastingkan
toren, imioiniumenten, enz. De leden hier
aam het woord waren van oordeel dat
dergelijk© uitgaven uit den gewonen
dienst behoorden te worden bestreden.
Verscheidene leden drukten hun onge
rustheid uit over de praotijk van het
egalisatiefonds, in zooverre de gulden nu
eens aan, den dollar, dan weer aan. het
pond scheen te worden gekoppeld.
Ook trokken deze leden in twijfel, of
wel voldoende werd gelet op de ruïneu
ze gevolgen, welke de voortgezette daling
van het pond voor Nederland en Inddë
kon hebben.
H. M. DE KONINGIN.
H. M. de Koningin heeft Zondagoch
tend den dienst in de Willemskerk bijge
woond onder bet gehoor van ds Bos.
SUCCESSEN VAN DE
OPSTANDELINGEN IN CATALONIE.
Offensief van de regseringstrcepen In
Estremadura.
'De hoofdaanval van Franco' in Catalo-
nië duurt nog met kracht voort.
De opstandelingen verklaren sedert bet
begin van bet Catalaansohe offensief min
stens 3100 km2 terrein te hebben ver
overd en 30.0'00 krijgsgevangenen te heb
ben gemaakt. Het verste punt van den op-
ma,rsch in het Zuiden is thans 8 km van
Montblanch op den weg van Lerida naar
Tarragona en, hemelsbreed gemeten, 88
km van Barcelona.
Het meerendeel van de 300.000 man
rechtsche troepen is thans over de Segre
getrokken.
IDe strijdkrachten van Franco hebben
bezit genomen van Villanova de Prades,
dat ongeveer 30 km van de Middelland-
sche Zee en ongeveer 38 km van Tarra
gona ligt.
Vijf Savoiavliegtuigen hebben Valencia
gebombardeerd. Er zijn 34 dooden en 48
gewonden.
Het afleidingsoffensief, dat de regee-
ringstroepen hebben ingezet aan 'het Es-
stremadurafront heeft reeds invloed ge-
bad. Franco heeft al maatregelen moeten
treffen.
Barcelona hecht groot gewicht aan de
zen tegenzet, waarover de volgende be
richten binnen kwamen.
Van het front in Estremadura wordt
gemeld, dat het offensief van de regee-
ringS'troepen wordt voortgezet. Niettegen
staande de troepen van Franco verster
king 'hebben ontvangen en hun lucht
macht voortdurend actief is, hebben zij
het offensief niet tot staan-kunnen bren
gen.
Volgens een bericht van het Spaansche
persagentschap hebben regeeringstroepen
bezit genomen van de steden Oranje en
Torre Hermos en la Coroneda, alsmede
van vier dorpen.
Door den opmarsch der regeeringstroe
pen aan het front van Estremadura zijn,
naar te Barcelona wordt verklaard, de
verbindingen der opstandelingen met de
bekende Pennaroya mijnen, die thans half
omsingeld zouden zijn, verbroken. Als de
opmarsc'h voortduurt, zullen de vitale ver
bindingen van Franco' tusschen Noord en
Zuid-Spanje er door bedreigd worden.
DALADIER TERUG VAN DE REIS.
Zondagochtend is minister-president
Daladier na zijn bezoek aan Noord-Afrika
te Parijs terug gekeerd.
Hij; werd op bet station begroet door
verscheidene ministers en andere voor
aanstaande personen. Hij' verklaarde zeer
tevreden te zijn, dat hij tijdens zijn reis
heeft kunnen vaststellen, dat Algiers en
Tunis zeer aan Frankrijk zijn gehecht. Zij
wensohen, dat Frankrijk steeds meer
eensgezind zal worden om de groote taak,
waarvoor het staat, te vervullen.
DE REIS VAN CHAMBERLAIN NAAR
MUSSOLINI.
Volgens een bericht in de „Sunday
Dispatch" zou Chamberlain bereid zijn
Mussolini een „prijs" aan' te bieden voor
het terugtrekken van de vrijwilligers uit
Spanje. Wordt deze prijs door Mussolini
aanvaard, dan zou Engeland bereid zijn
Italië financieel en economisch te steu
nen,.
Voort® schrijft het blad aan Chamber
lain de bedoeling toe een wapenstilstand
in Spanje voor te stellen, gevolgd door
een bemiddeling tusschen de twee par
tijen. In geen geval zou Chamberlain er
in willen toestemmen Franco oorlogs
rechten te verleenen.
Intusschenl verwacht 'de Italiaansche
pers wel degelijk van Chamberlain, dat
hij' tusschen Rome en Parijs zal bemid
delen.
Wat Spanje betreft nemen de Italiaan-
sche bladen het standpunt in, dat Italië
het uiterste heeft gedaan met het terug
trekken van de 10.000 Italianen en
dat 'het t'hanis 'hoog tijd is Franco oor
logsrechten te geven.
Frankrijk -schrijft de „Relazioni
Internazionali" is de vijand van
het Italiaansche volk. Het is
van Frankrijk een gevaarlijke speculatie
de macht en het militaire apparaat van
Italië te minachten. Italië is niet bang
voor Frankrijk, want 'het Italiaansche
volk is niet alleen militair tot den oorlog
uitgerust, maar ook geestelijk.
Aan den Franschen gezant te Londen
is inmiddels namens Chamberlain de ver
zekering gegeven, dat de eerste-
mi nister in Rome zal weige
ren te 'spreken over afstand
van Fransch gebied aan
Italië.
Zooals gemeld hebben Prinses Juliana
en Prins Bernhard Zaterdagmiddag
de leden van de comité's inzake het na
tionale huwelijksgeschenk ten paleize ont
vangen.
Bij deze ontvangst verklaarden Hunne
Koninklijke Hoogheden er prijs op te stel
len uiting te geven aan hun waardeering
voor en ingenomenheid met het nationaal
huwelijksgeschenk. Bij herhaling ver
zochten de Prinses en de Prins hun dank
te willen overbrengen aan allen, die door
hun bijdragen en bun werk het bereiken
van bet verkregen resultaat, dat aan alle
verwachtingen van Prinses en Prins vol
doet, hebben mogelijk gemaakt.
Dankbetuiging.
Zich gaarne van deze opdracht kwij
tend, richt zich het uitvoerend comité
voor bet nationaal huwelijksgeschenk bij
dezen tot alle Nederlandsche mannen,
vrouwen en kinderen, die aan de vervul
ling van den in alle lagen der bevolking
gerezen wensch om een nationaal huwe
lijksgeschenk van blijvende waarde en be-
teekenis aan te bieden, hebben bijgedra
gen en medegewerkt. Den dank van het
Prinselijk paar overbrengend, voegt bet
comité daaraan toe de betuiging van zijn
groote waardeering voor den steun, dien
het van alle gevers en van tal van zij
den heeft mogen ontvangen en die het in
staat gesteld heeft, zijn taak tot een goed
einde te brengen. In bet bijzonder
wenscht het comité die waardeering te
betuigen jegens de technici, die, onder de
energieke en bekwame leiding van den
beer De Bie Leuveling Tjeenk, onver
moeid hebben gearbeid en voor inspan
ning noch bezwaren zijn teruggedeinsd.
Het comité is overtuigd het gevoelen
van allen tot uitdrukking te brengen wan
neer het den innigen wenscb kenbaar
maakt, dat ons Prinselijk gezin in het
paleis Soestdijk, waar Prinses Beatrix
het levenslicht mocht aanschouwen, bij
voortduring en in hooge mate moge vin
den: gezondheid, geluk en voorspoed.
GRENSINCIDENTEN BIJ MUNKACZ.
Steeds nieuwe Incidenten.
■Het Hongaarsche Telegraaf agentschap
meldt uit Ungvar, dat op 7 Januari te
9 uur des avonds Hongaarsche grens
wachten bij Nagygejoec in de nabijheid
van Ungvar, door manschappen van het
T'sjechoslowaaksc'he leger en Oekrainsche
benden zijn aangevallen. Ter versterking
van de grenswacht zijn militairen uit
Ungvar vertrokken.
Ondanks de onderhandelingen wordt
van Tsjechische zijde nu en dan geweer
vuur gegeven. Aan Hongaarsche zijde
wend niemand gewond.
'Officieel wordt te Praag medegedeeld,
dat Hongaarsche terroristen op 7 Jan.
tegen 21 uur de op Karpat'ho-Oekrainsch
gebied liggende gemeente Bouhe hebben
overvallen. De overval is Zondagmorgen
tegen 7 uur herhaald. D'e schietpartijen
die' met dezen overval gepaard gingen,
hebben geduurd tot tegen 11 uur.
Yan semi-officieele Karpat'ho-Oefcrai-
nische zijde verluidt, dat Zaterdagnacht
om 2 uur de Tsjechoslowaaksc'he grens
wacht bij het dorp Bouhe, bij Ungvav,
door Hongaren is aangevallen. Het is tot
een gevecht van een 'half uur gekomen.
Voorts wordt van Karpatho-O'ekrain-
sche zijde beweerd, dat 'ook op andere
plaatsen Tsjecho-Slowaaksche grenswach
ten door Hongaren zijn aangevallen
Hongarije neemt thans definitieve
maatregelen lang's de Noordelijke grens,
DE PALESTIJNSCHE KWESTIE.
Boycot van de Londensche conferentie.
Naar van betrouwbare zijde vernomen
wordt, heeft de moefti besloten geen
machtiging te verleenen tot het deelne
men van een Arabieren-delegatie aan de
ronde tafel-conferentie te Londen, tenzij
Engeland een Engelsch-Palestijnsch ver
drag belooft van een zelfde 'strekking als
het verdrag tusschen Engeland en Iralk.
Deze beslissing van den moefti staat
gelijk met een boycot van de conferentie
van Londen door officieel Arabisch
Palestina.
OVERSTROOMINGEN IN ENGELAND.
Zestien rivieren in Engeland en Wales
zijn buiten 'hun oevers getreden en heb
ben groote 'gebieden overstroomd. Deze
overstroomingen zijn veroorzaakt door 't
merkwaardig zachte weer van de laatste
dagen. De temperatuur in het zuiden van
Engeland is opgeloopen tot 53 graden
Fahrenheit, .'hetgeen 12 graden meer is
dan 'het gemiddelde voor dezen, tijd van
'het jaar. Smeltende sneeuw heeft de
rivieren doen overstroomen.
In :het overstroomde gebied is veel vee
verdronken. Verscheidene dorpen zijn ge
ïsoleerd geweest. Vooral in Noord-Wales
is veel schade aangericht.
Binnenland.
De Eerste Kamer over de begrootingen
van Justitie en Financiën.
Buitenland.
Twee offensieven in Spanje.
D'e reis van Chamberlain naar Rome.
De incidenten te Munkacz.
'Gaat de Palestijnsche conferentie niet
door
De kerkstrijd in Duitsc'hland.
welke per 1 JAN. 1939 vervallen
worden aangenomen door
VIJF DOODEN BIJ EEN ZWITSERSCH
VLIEGONGELUK.
Omstreeks vijf uur in den middag za
gen de bewoners van 'bet dorp La Gha-
pelle en Serival een toestel van de „Air
■Swiss" betrekkelijk laag vliegen. Het
scheen, dat de motoren niet in orde wa
ren. Plotseling stortte het toestel omlaag
en sloeg te pletter tegen een heuvel tusu
sclhen La Ohapella en Serval en Sur-
villiers, In 'het toestel zaten de piloot,
de radiotelegrafist, de stewardess en
veertien passagiers.
De vlieger, de radiotelegrafist en een
passagier werden op slag' gedood, tien
inzittenden werden gewond. D'e stewar
dess is later in het ziekenhuis overleden
en 's avonds overleed in het ziekenhuis
ook nog een Poolsche passagiere.
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND,
Resolutie voorgelezen.
Volgens Zondag in de kerken der
Duitsche belijdenis kerk verstrekte mede
deelingen, is bet aantal predikanten, dat
hun ambt niet kan uitoefenen, nog ge
stegen. Er zouden 130 predikanten zijn
afgezet, 40 'hebben een preekverbod ge
kregen, aan 11 is het iverblijf in een
plaats ontzegd, Vier predikanten, onder
wie Martin Niemöiler, zitten in de ge
vangenis, acht anderen zitten in voor-
loopige hechtenis.
In de kerk van Da'hlem heeft ds Wil
helm Niemöiler, een broer van Martin
Niemöiler, een resolutie voorgelezen, die
aangenomen, is tijdens den „Duitscben
dag" in de belijdende kerk. D'e resolutie
constateert, dat de belijdende kerk be
schuldigd is van hoogverraad omdat zij,
toen de oorlog dreigde, de geloovigen op
riep tot een boetegebed. De resolutie ver
klaart, dat een volk zal vergaan, wanneer
men hun, die het woord' 'Gods spreken,
belet de waarheid te zeggen.
DE VERDEDIGING VAN LONDEN
TEGEN LUCHTAANVALLEN.
In de eerstvolgende dagen zullen plan
nen besproken worden voor de bescher
ming en verdediging van de Londensche
havenwerken en kaden, die een lengte be
slaan van in totaal 45 mijl en van de wa
terwegen ter lengte van totaal 80 mijl.
Onder deze plannen bevindt zich o.m. de
oprichting van een „Armada tegen lucht
aanvallen" bestaande uit ruim honderd
vliegtuigen, oprichting van brandweer-
en ambulance afdeelingen en bet aanleg
gen van ondergrondsche schuilplaatsen,
die in 'bet geheel een lengte van een
mijl zullen beslaan. De kosten worden ge
raamd op 400,000 pond sterling. Reeds
zijn loopgraven gegraveD, die vijf tot zes
duizend personen kunnen bevatten. D'e
onderkomens kunnen binnen een jaar ge
reed zijn. Zij zullen bescherming bieden
aan 50.000 personen.
Korte Berichten.
- Smyrna en het geheele omliggende
gebied zijn in den Zaterdagnacht opge
schrikt door een 'hevige aardbeving.
In bevoegde kingen verklaart men,
dat het bezoek van von Ribbentrop aan
Warschau in Maart of April gebracht zal
worden.
ONDERSCHEIDING VOOR STAATS
RAAD DR A. RUTGERS.
Aan het slot van een Zaterdag te Parijs
gehouden maaltijd van de internationale
commissie voor nijverheid en landbouw
beeft de Franscbe minister van landbouw,
Queuille, aan dr A. A. L. Rutgers, lid van
den Raad van State van Nederland bet
commandeurslint van het legioen van eer
uitgereikt.
