Een gewetens-kwestie. S.Wiener Co. Het P. T.T.- bedrijf in 1938. Alle COUPONS en LOSSINGEN N.ll. HENDRIKSE Co.'s BANK Balans- Opruiming Dagblad voor de Provincie Zeeland EERSTE BLAD. De strijd in Spanje. De strijd in China. DINSDAG 3 JAN.' 1939 53e JAARGANG - No. 80 Middelburg. Buitenland. Belangrijkste Nieuws. GOES. Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorstitraat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2,50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen In het December-nummer van „A n t i- revo(lutionaire Staatkunde", geeft Dr P. Prins te Deventer een bijdrage over: „Overheid - Weermacht - Geweten". Hij wijst er daarin op, dat de Christe nen, die het recht en den plicht van de Overheid om een weermacht te onder houden, ontkennen, wanneer zij op hun standpunt worden onderzocht en bestre den, vaak als laatste verschansing heb ben, het beroep op het gewetenl Zij zeg gen: mijn geweten verbiedt me eenvou- dig om mee te doen aan deze God- en menschonteerende bezigheden, zooals oorlog en oorlogstoerusting, waartoe dan ook behoort de gewone militaire dienst plicht, wanneer we tenminste consekwent doorredeneeren. Dr Prins stelt echter de vraag of dit geweten rechten heeft, om zich zoo als een hoogste en laatste autoriteit op te werpen. En dan wijst hij er op, dat er voor de kerk van alle eeuwen een groot heid was, die oneindig verder reikte en die waarlijk absoluut gezag had: het Woord van God. En als we dan gaan vragen of de Bijbel inzake de diepingrijpende vragen inzake Overheid en geweten ook eenig licht verschaft, dan zoeken we niet tevergeefs. Gewezen wordt dan op hetgeen Romei nen 13 bevat. Daar wordt het als de meest vanzelf sprekende zaak beschouwd, dat een Over heid (en het was daar niet een Christe lijke, maar een uitgesproken heidensche, dat is anti-Christelijke Overheid), een weermacht onderhoudt. „Want het Overheidszwaard, waarover daar wordt gesproken, mag men toch niet beschouwen als uitsluitend voor bin- nenlandsch gebruik bestemd. Trouwens, wat was in het groote Romeinsche impe rium nu eigenlijk precies binnenlandsch of politioneel gebruik en wat was daar buitenlandsch of militair gebruik? Dit is in elk geval duidelijk, dat de Apostel Paulus, die weet van een gewe ten, niet alleen bij heidenen, maar ook bij Christenen we mogen het misschien ook omkeerener geen oogenblik aan denkt, zich op dit geweten te beroe pen, om op1 .grond daarvan een onttrek ken van den dienst der Overheid, die het zwaard draagt, te rechtvaardigen of te propageeren. Ook laat hij: geen moment doorscheme ren, dat biji 'al dien het geweten niet de instantie is om daar op te gronden een verwerpen van het zwaardgebruik er dan een uiterlijk gebod van God zou bestaan, waarop we ons zouden kunnen gronden met onze weigering van erken nen van het recht der Overheid tot zwaardgebruik. Paulus keert het om: hij zegt deze be voegdheid der Overheid is van God. En hij brengt hier in dit verband wel het geweten ter sprake, maar juist in omgekeerden zin. Hij redeneert aldus (we mogen ook zeggen: God spreekt hier door Paulus aldus): het zioh onderwer pen aan de Overheid is noodig. En wel om tweeërlei reden: omdat de Overheid zwaardmacht bezit, dwingend kan optre den en verzet dus niet zou baten. Het eenig gevolg daarvan zou zijn toorn, dat is hier wraak- of straf-oefening. Hier hebt ge een objectieve reden. Feiten en feitelijkheden buiten ons gelegen, moeten er ons toe brengen gehoorzaam te zijn aan de Overheid. Miaar dan noemt Pau lus in vs. 5, 6 nog een geheel andere re den, die ons. moet nopen tot gehoorzaam heid aan de Overheid: „niet alleen om dor straffe, maar ook om des gewetens wil". Dat zouden we, in aansluiting aan de betiteling van de eerste reden, kunnen noemen, een subjectieve reden. Er is een uiterlijke straf, die uw hchaam raakt, maar er is ook een inner lijke tuchtiging, die tot de sfeer van het geweten behoort. Hier wordt het geweten dus wel ter sprake gebracht, maar ten eerste niet als een soort innerlijke wet gever, veeleer als een innerlijke straf. We nebben hier .met het geweten te doen in denzelfden negatieven zin, waarin we het telkens in de H. Schrift aantreffen. Ten tweede zien we dat hier het gewe ten ons geen reden geeft tegenover de verheid, maar ons juist weerhouden moet van tegen de Overheidsmacht en ook tegenover de zwaardmacht van de Uverheid ons te verzetten. Er wordt hier in Romeinen 13 wel ge broken van revolutionnairen (die zich tegen de macht stelt en die ze wederstaan, jS* 2). Maar inplaats dat we dan lezen, c ut deze lieden, mogen ze uiterlijk geweld egenover zich vinden, toch innerlijk in 1 hun geweten een steunpunt kunnen vin den voor hun ongehoorzaamheidshou ding, vinden we precies het omgekeerde. Zij' halen een oordeel over zich en schrik. En dat oordeel, die schrik bestaat niet alleen uit de aanraking met het zwaard, maar ook uit de gewetenswerking. Wij zijn hier dus precies in tegenovergestelde richting aangekomen dan waarin ons menschen als Boschma c.s. wijzen met hun herhaaldelijk reppen van het gewe ten en zich beroepen op het geweten. Romeinen 13 i3. grondleggend voor de vraag: welke verhouding tusschen zwaardrecht, Overheid en geweten. We zien hier duidelijk, dat gehandeld wordt, niet over het geweten van heidenen, zoo als Paulus dat doet b.v. in Romeinen 2 15, maar dat hier gehandeld wordt van, het geweten van de geloovigen (tel kens „gij), natuurlijk niet in dien zin, dat deze dingen buiten den. kring der geloo vigen geen 'geldigheid zouden hebben. Daarvoor staat er te duidelijk in vs 1: Alle ziel etc. Dit geweten houdt rekening met de or deningen Gods, zooals die ook door het Oude Testament en door de prediking van Jezus' leer bekend zijn te Rome. Het is er dus ver vandaan, dat dit ge weten door een zekere rechtstreeksche openbaring eigen geboden van God zou ontvangen en misschien ook wel zeer in- dividueele, en dus niet zou gebonden zijn. aan objectieve wetten of ordeningen, maar alleen aan eigen subjectieve in spraak. Zoodoende kan dit geweten zich niet verheffen tegen de Overheidsgebo- den op 'grond van een eigen apart ver krijgen van geboden rechtstreeks van God. Dit geweten dient niet om den grond onder het Overheidsgezag weg te graven of ook maar wankel te maken. Juist om gekeerd: Naast den objectieven grond voor bet Overheidsgezag, n.l. Gods bijzondere Openbaring is er ook een sub jectieve grond, n.l. bet geweten, dat ons beschuldigt wanneer we tegen de Over heid,sgeboden ingaan en ons zelf ten Overheid willen stellen." Een kleine advertentie in de rubriek „Vraag en Aanbod" kost slechts 75 cenl bij vooruitbetaling. DE FINANCIEELE UITKOMSTEN ZIJN BEVREDIGEND GEWEEST. Geert belangrijke tariefsverlaging te wachten. De postbestelling te plattenlande. Gisteren heeft de directeur-generaal der P. T'. T., Dr Ir M. H. D'amme, in een bij eenkomst van het hoofdbestuur van dit bedrijf, de gebruikelijke nieuwjaarsrede gehouden. In het afgeloopen jaar hoeft over de ontwikkeling van het bedrijf niet geklaagd te worden. De financieel® uitkomsten zijn uitstekend geweest. De uitkomsten van de laatste jaren zijn zeer gelijkmatigu In de maanden October, waarin de ta- riefsverlagingen meestal baar beslag heb ben gekregen, zijn de ontvangsten in '34, '35, '38, '37 en '38 bijna gelijk gebleven. In feite zijn zij gestegen van f 7.3 tot f 7.0 millioen. Ondanks de tariefsverlagingen zijn de uitkomsten dus ongeveer gelijk ge bleven, ja zelfs nog een weinig gestegen. Bit goede resultaat is in de eerste plaats te danken aan het zoo min mogelijk mono- politische karakter van dit bedrijf. Het bedrijf zou veel hoogere inkomsten hebben kunnen verkrijgen, maar de lei ding is overtuigd, dat lagere tarieven op den duur voor het bedrijf voordeeliger zijn Vooral noodig is bet bereiken van een la gen kostprijs, waardoor de tarieven zoo laag zijn en spr. is zijn medewerkers daar voor zeer dankbaar. Het sprekende voor beeld is de halveering van de telefoonta- rieven met Indië, waardoor de opbrengst niet geschaad is. Ook in de wijze waarop wij het publiek service aanbieden blijkt het weinig mono polistische karakter van het bedrijf. Wij komen" met postzegelautomaten en met zooveel mogelijk agentschappen enz. even goed als een particulier bedrijf. Vervolgens besprak de beer 'Damme ver schillende onderdeelen van het bedrijf. De post om het huiselijk te zeggen heeft ,goed geboerd". De'opbrengst in Oc tober 1938 is gelijk aan die van October 1936: f2.9 millioen, waaruit blijkt, dat de tariefsverlaging niet nadeelig de op brengst heeft beïnvloed. Wat bet komende jaar betreft achtte spr. een belangrijke tariefsverlaging zeer twijfelachtig. Wel zuliem klein® veranderingen wer den ingevoerd. Maatregelen ten behoeve van de postbestelling te platten lande zijn te verwachten. FRANCO'S OPMARSCH. Bevestigd wordt, dat de opstandelingen Junoosa hebben bezet aan het Zuidelijk einde van bet Catalaansche front. De troe pen van Franco bevinden zich thans op ongeveer 40 km van het punt waar hun offensief begon en halverwege Tarragona. Volgens schatting hebben de opstande lingen tot nu toe 16.000 republikeinen ge vangen genomen en 7000 republikeinsche soldaten gedood, terwijl bet aantal gewon den eveneens zeer groot is. Volgens berichten der regeeringstroepen Wat de t e 1 e g r a a f betreft, ook hier beeft de verlaging in 1938 een gunstig effect teweeg gebracht. In 'teerste half jaar werden in 1937670.000 telegrammen verzonden en in 1938 over de overeenkom stige periode: 800.000. Al is er nog geen sluitende rekening verkregen, toch gelooft spr., dat een sluitende rekening voor dit onderdeel van het bedrijf niet ver af is. Over den luchtpost sprekende, ge waagde de heer Damme ook hier van uit breiding. De afschaffing van het lucht recht beeft gunstig gewerkt en dank zij den voortreffelijken dienst van de K.L.M. is deze verbinding vrijwel volmaakt. Spr. vertrouwt, dat, wanneer in 1940 snellere toestellen komen, de post ongeveer in 2V2 dag vervoerd zal worden. Aan het budget van de K. L. M. stelt een dergelijke uiterst snelle verbinding natuurlijk hooge eischen en om de K. L. M. in staat te stellen hoogere afschrijvingen te doen zal de P. T. T, zich eenige offers moeten ge troosten. De vorm daarvan staat nog niet vast, maar vast staat, dat de'Indische P, T. T. en de Nederlandsche P. T. T. gezamenlijk zullen bijdragen ten .behoeve van deze nieuwe verbetering in de postale betrek kingen tusschen Indië en Nederland. De uitkomsten van de telefonie in 1938 toonen een grooten voorspoed. Er zijn heel veel aansluitingen: het accres van nieuwe aansluitingen is dit jaar ook weer grooter dan in 1937. De laatste elf maanden kwamen er 12.500 nieuwe aan sluitingen bij. In het afgeloopen jaar is het aantal ge automatiseerd© centrales met 104 ver meerderd en aldus gestegen tot 321. Toe neming van dit aantal is ook in 1939 te verwachten. Tariefsverlagingen zijn er niet geweest in 1938 en spr. vermoedt, dat zij ook dit jaar niet zullen komen. Het is niet onmogelijk, dat een kleine tariefsverlaging met het buitenland tot stand zal komen. De telefonie met Indië neemt voortdurend toe, want hoe langer boe meer wordt het nut van een dergelijke verbinding ingezien. 'Getracht zal worden in 1939 een rege ling te treffen om periodiek familiege- sprekken te voeren tegen een tarief van f 7,50 per 3 minuten. Spr. hoopt, dat deze regeling in begin 1939 tot toepassing kan komen. Ten slotte wees de heer Damme op nieuwe mogelijkheden der radio-tele- grafie, zooals verbindingen met verkeers- auto's, die van groot belang kunnen blij ken voor tal van openbare diensten. die de grens bereikten, was het offensief van Franco gisteren minder krachtig en handhaafden de regeeringstroepen hun voornaamste stellingen aan het Catalaan sche front. Volgens diezelfde bronnen zouden de regeeringstroepen over het 80 km lange front van Lerida naar Balaguer zich met succes handhaven, terwijl zij reeds groote versterkingen hebben gekregen. De op standelingen zouden er, ten koste van groote verliezen slechts in geslaagd zijn, om een kleine terreinwinst, die nauwe lijks 2 km bedraagt, te boeken. Volgens deze berichten zouden de ver liezen der opstandelingen in verhouding tot de terreinwinst die zij: maakten, bui tengewoon hoog zijn, ofschoon zij: een groote hoeveelheid oorlogsmateriaal in Binnenland. Het bezoek van H. M. de Koningin aan Zeeland. De Tweede Kamer over de nieuwe finan- cieele voorstellen voor de gemeenten. D'e electriciteitsivoorziening van ons land. Buitenland. De gevechten in Spanje. De Japansche regeering treedt af. Handelsrepressailles van Amerika tegen over Japan ien D'uitschland? Wekelijksche luchtdienst over den Oceaan. welke per 1 JAN. 1939 vervallen worden aangenomen door den strijd hebben geworpen. De commissie tot controle op het terug trekken van de vrijwilligers is naar Valen cia terug gekeerd. Zij heeft bij baar bezoek aande fronten en de vloot- basis Carthagena vastge steld, dat bij de landmacht, luchtmacht on vloot van de regeeringstroepen a 1- lelen Spanjaarden dienst doen. Naar het algemeene hoofdkwartier der regeeringstroepen aan den vertegenwoor diger van Reuter mededeelde, zijn de Ita- liaansche divisies, die trachtten op te ruk ken naar Borjas Blancas, met zware ver liezen terug geslagen. De Britsche consul te San Sebastian gearresteerd. Van gezaghebbende zijde beeft Reuter uit Burgos vernomen, dat Ernest Golding, die gedurende 10 jaar Britscb pro-consul is geweest te San Sebastian, met zijn vrouw aldaar gisteravond gearresteerd is ■door de reehtsche militaire politie. Deze arrestatie staat in verband met het plaatselijke gerechtelijke onderzoek naar de vertakkingen van de affaire, waarbij gëbleken was, dat een Britscb consulair valies een bezwarend pakket behelsde. Terwijl te Londen gezaghebbende krin gen geen bevestiging hebben ontvangen van de arrestatie van 'Golding en zijn vrouw te San Sebastian, merkt men vol gens Reuter op, dat wanneer zoo'n arresi- tati© mocht plaats hebben gehad, een ern stige toestand zou zijn ontstaan. Golding beeft zijn consulaire taak op bevredigen de wijze uitgevoerd en nooit is: een klacht tegen hem ingediend. Het zou verrassend zijn, wanneer de rechtscbe autoriteiten hem zouden hebben gearresteerd zonder eerst hun bewijsmateriaal aan de Britsche autoriteiten te hebben voorgelegd en hen te hebben geraadpleegd. Wang uit Kwo-Min-Tang gestooten. De Kwo-Min-Tang heeft strenge maat regelen getroffen tegen Wang-Tsing-Wei. Het centraal executief comité heeft den vice-president voor zijn geheele leven uit het land verbannen, zijn bezittingen ver beurd verklaard en hem aangeklaagd wegens desertie van zijn post als voor zitter van den politieken raad, alsook wegens het aanknoopen van vredes onderhandelingen met Japan. Het comité verklaart Wang-Tsjing-Wei vervallen van alle functies, welke hij ooit bekleed heeft. Bovendien heeft de Chineesche regee ring een bevel tot arrestatie uitgevaar digd tegen alle opstandelingen en strenge bestraffing bevolen in overeenstemming met de wetten betreffende landsverraad. DUIKBOOTEN EN ZWARE KRUISERS De Duitsche kruiser „Schamhorst", die 26.000 ton meet en in 1936 te water is gelaten, zal op 7 Januari in dienst wor den gesteld. Bij de duikbootbesprekingen tusschen Londen en Berlijn zouden de Duitsche autoriteiten ook het vraagstuk der zware kruisers hebben aangevoerd. Men betoogt te Berlijn, dat de Sovjet-unie zeven schepen van dit type bouwt, het geen Duitschland volgens het accoord met Engeland, de mogelijkheid geeft, vijf eenheden van dezelfde soort te hebben. Drie dergelijke schepen worden thans voltooid. ONGELUKKEN OP NIEUWJAARSDAG IN DE VER. STATEN. De Nieuwjaarsviering heeft, voor zoo ver tot nu toe bekend, in de Ver. Staten 160 personen bij ongelukken het leven Bij de officieele verwelkoming van de bemanning en passagiers van de „Reiger", welke Zaterdag van de speciale vlucht naar Zuid-Afrika op Schiphol terugkeerde, hield minister-president dr H. Colijn een rede.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1939 | | pagina 1