Teripriering crisisplan.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De strijd in Spanje.
WOENSDAG 28 DEC. 1938
53e JAARGANG - No. 75
Q
Winter „geneugten".
Buitenland.
Binnenland.
Nieuwe vorstperiode in
aantocht?
Uit de Provincie
U'Hrm.MdïlJ
op de pijnlijke
plek. bestrijdt
HOEST, KEELPUH
GRIEP, RHEUMATIEK
STEKEN IN DEZUENI
PIJNSTILLENDE WATTEN
MIDDELBURG.
VLISSINGEN.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Ooes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.Ï0 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoes en Ylissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
De vorige week is weer eens duidelijk
geworden in welk een abnormalen tijd
we leven.
Met name in Friesland weet men
daarvan mee te praten,
Vroeger werden, zoodra het begon te
winteren, de baanvegers geplaatst en wa
ren in minder dan geen tijd de banen
berijdbaar.
De betrokken arbeiders verdienden een
stuk brood en het schaatsenrijdend pu
bliek was tevreden.
Maar nu ging dat maar zoo niet.
De meeste gemeenten hebben tijdelijk
'het (zelfbeschikkingsrecht verloren.
Er was prachtig ijs, overvloed van
baanvegers, een publiek dat popelde om
tochten over het ijs te gaan maken, maar
de zaak kon geen voortgang hebben.
Want de Regeering wat in dit geval
wel zal beteekenen departementale amb
tenaren moest hierover eerst een uit
spraak doen.
En van bovenaf werd nu beslist, dat
deze werkzaamheden niet voor uitvoering
"in werkverschaffing, gefinancierd met
gelden van het werkverschaffingssubsi-
diefonds, in aanmerking konden komen.
Hier lag, zoo werd geoordeeld, een taak
voor gemeentebesturen en vereenigingen.
Maar.... de financieeel afhankelijke
gemeenten mogen niet zonder meer gel
den voor dergelijke doeleinden beschik
baar stellen.
En zoo liep de zaak vast.
Het schaatsenrijdend publiek werd ge
dupeerd, de organisatie van den Elfste
dentocht kon geen voortgang hebben en
de baanvegers, /inplaats van een stuk
brood te verdienen, gingen stempelen.
En intusschen werd in Den Haag ge
confereerd, werden circulaires geconcipi
eerd en brieven getypt, de Regeerings-
persdienst aan het werk gesteld om deze
kwestie te belichten, om gerezen misver
standen weg te nemen en wat dies
meer zij.
Eindelijk, na veel geschrijf en gewrijf,
schijnt een oplossing te zijn gevonden.
Te laat evenwel. De dooi is ingevallen.
De Friezen zijn tureluursch.
En de vraag komt op: kon het niet
anders?
Gelukkig dat bij' de Regeering plannen
in voorbereiding zijn om aan de gemeen
ten haar vrijheid te hergeven.
Franco meldt een terreinwinst van
600 vierk. kilometer.
Tegenspraak van de regeering.
De resultaten, die de troepen van Fran
co in de eerste vier dagen van hun offen
sief hebben behaald, zijn, zooals zij mel
den, de volgende: 600 vierk. kilometer
terreinwinst, 15 dorpen bezet, meer dan
27 km doorgedrongen in den flank van
den tegenstander, 30 vijandelijke vlieg
tuigen neergehaald. Verder zijn bijna 4000
krijgsgevangenen gemaakt.
Van regeeringszijde wordt gemeld: Na
het offensief van de opstandelingen aan
het Katalaansche front, dat thans vijf
dagen heeft geduurd, hebben de troepen
van Franco geen resultaten bereikt. Al
leen de sector bij Seros is prijs gegeven.
De strijd gaat hevig voort in den sec
tor, die begrensd wordt door de Sierra
Razos en de hoogten van Hesa.
Over de geheele linie houden de regee-
ringstroepen den opmarsch der Italiaan-
sche troepen in dezen sector tegen.
De persdienst der regeering deelt mede,
dat bij de bombardementen door de lucht
macht der opstandelingen in de afgeloo-
pen twee dagen 35 personen om het leven
zijn gekomen en 130 gewond.
Tijdens het Dinsdagmorgen op de haven
van Barcelona gerichte bombardement,
zijn vier Engelsche stoomschepen ge
troffen.
VERSTERKING VAN ZWITSERSCHE
DEFENSIE.
Het rapport van den federalen raad in
zake de landsverdediging is goedgekeurd.
Het programma omvat vooral versterking
van de bewapening, in het bijzonder van
de territoriale troepen, verdediging tegen
tankaanvallen, de ontwikkeling van de
luchtmacht en de verdediging tegen aan
vallen uit de lucht, verbetering van het
fortenstelsel en begin van het aanleggen
van forten in het binnenland.
De kosten worden geraamd op 350 mil-
lioen Zwitsersche Francs.
Ter dekking van dit bedrag zal de
Bondsraad voorstellen één keer een extra-
vermogensbelasting van 1 pet. te heffen.
SNEEUWSTORM IN AMERIKA'S
MERENGEBIED.
In een groot gedeelte van het Noorden
en Noordwesten der Vereenigde Staten
woedt een hevige sneeuwstorm, die het
verkeer over vele wegen onmogelijk
maakt. Vooral het merengebied wordt
zwaar getroffen. In dit deel van Amerika
zijn de meeste slachtoffers te betreuren.
De koudegolf, die in Canada begonnen
is, plant zich langzaam voort naar de
Golf van Mexico en van het Rotsgebergte
naar het Ohiodal. In New-York heerscht
thans nog, in tegenstelling tot de hooger
gelegen gebieden, een lentetemperatuur.
WORDT AMERIKA'S AMBASSADEUR
TE TOKIO NAAR WASHINGTON
ONTBODEN?
Sumner Welles heeft medegedeeld, dat
Grew, de ambassadeur te Tokio, opnieuw
de aandacht van de Japansche regeering
gevestigd heeft op de verschillende vra
gen, welke haar door de regeering der
Vereenigde Staten gesteld zijn ten aan
zien van de politiek der open deur in
China en welke het kabinet te Tokio tol
dusver onbeantwoord heeft gelaten.
Volgens sommige welingelichte politie
ke kringen zou Grew naar Washington
worden ontboden.
AANVALLEN OP DE KERK
IN DUITSCHLAND.
Het „Schwarze Korps", het orgaan
van de S.S., dat heeft aangekondigd, dat
binnenkort een einde zal worden ge
maakt aan het Jodenvraagstuk in
Duitschland, merkt in verband hiermede
op, „dat er een opmerkenswaardige pa
rallel te trekken is tusschen de Joodsche
taktiek en de katachtige voorzichtigheid
van het clerikalisme".
Deze beide groepen hebben niets ge
meen met den adelaar, doch gelijken
meer op een aal. De clericale aal is even
wel nog moeilijker te vangen dan de
Joodsche.
Deze woorden schijnen een bevestiging
van geruchten, welke te Berlijn de ronde
hebben gedaan over een hervatting van
den strijd tegen de Kerk.
Korte Berichten.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
regeering te Praag de communistische
partij' heeft ontbonden en haar bezittin
gen in beslag heeft genomen. Als reden
wordt opgegeven, dat zij de openbare
orde in gevaar bracht.
Dr Schacht zal 7 Januari in Hel-
singfors aankomen en zich vandaar naar
Stockholm begeven.
H. M. DE KONINGIN.
Gistermiddag om kwart over drie is
H. M. de Koningin uit Soestdijk per auto
in Den Haag aangekomen, waar Zij haar
intrek heeft genomen in het Paleis
Noordeinde.
GEBOORTE-ACTEN IN STRIJD MET
DE WET.
Het Amsterdamsche systeem niet
deugdelijk verklaard.
De laatste jaren maken verschillende
ambtenaren van den burgerlijken stand
een acte van geboorte op, die naar de
meening van de Rechtbank van Roer
mond niet voldoet aan de vereischten, ge
steld in het Burgerlijk Wetboek aan deze
acten. De z.g. vereenvoudigde modellen
van acten vand en Burg. Stand werden
het eerst ingevoerd te Amsterdam en
daarna na een warme aanbeveling van
de hoofdstedelijke afdeeling Burg. Stand
in vele gemeenten in ons land ingevoerd,
De officier van Justitie te Roermond,
mr Rieter, is van meening dat de acten
strijdig zijn met het Burg. Wetboek,
daar er punten onvolledig en onjuist in
zijn en heeft den ambtenaar uit Neer ge
dagvaard wegens overtreding van de be
palingen op de samenstelling der acten
van den Burg. Stand. De rechtbank be
sliste, dat de volgens het Amsterdamsche
voorbeeld opgemaakte acte van geboorte
niet juist was en veroordeelde den amb
tenaar tot een boete van vier maal een
gulden.
Het ligt in de bedoeling een uitspraak
van den Hoogen Raad over deze kwestie
uit te lokken.
FRAUDULEUZE INVOER VAN BONT
WERKEN, FOTOGRAFIETOE
STELLEN EN KIJKERS.
Naar wordt medegedeeld, blijkt nog
steeds, dat hier te lande wonende perso
nen, die van een buitenlandsche reis te-
rugkeeren, niet op de hoogte zijn van de
maatregelen, welke zijn getroffen voor
den invoer als reisbagage van dure bont
werken, dure fotografietoestellen en dure
kijkers.
De genoemde voorwerpen kunnen door
hier te lande wonende personen, die van
een buitenlandsche reis terugkeeren,
slechts zonder betaling van invoerrecht
worden ingevoerd, indien zij daarvoor een
geldig, vóór den uitvoer uit Nederland,
door een ambtenaar der invoerrechten
en/of accijnzen afgegeven, identiteitsbe
wijs kunnen vertoonen.
Omtrent de wijze waarop de identiteits
bewijzen kunnen worden verkregen, wor
den desgevraagd door alle ambtenaren
der invoerrechten en/of accijnzen inlich
tingen verstrekt.
De bedoeling, van den crisis-zuivel-
wetgever.
Aan de Memorie van Antwoord aan
de Eerste Kamer in zake het ontwerp
van wet, houdende voorziening ten aan
zien van de terugvordering van gelden,
gestort of betaald in verband met artikel
8 der Crisis-zuivelwet 1932 is het volgen
de ontleend:
Het is den minister gebleken, dat vele
leden bedenkingen tegen dit wetsontwerp
meenden te moeten opperen. Als ernstigst
bezwaar werd gevoeld de omstandigheid,
dat het wetsontwerp de mogelijke gevol
gen beoogt af te wenden van een rechter
lijke uitspraak in hoogste instantie door
voor de toekomst af te snijden de toet
sing door den rechter van de wettigheid
van een Koninklijk Besluit of ministe-
riëele beschikking, waarvan intusschen
onwettigheid bij de zooeven bedoelde
uitspraak reeds werd vastgesteld.
Zooals de minister meermalen te ken
nen heeft gegeven, is ook hij van meening,
dat tegen het wetsontwerp ernstige be
zwaren kunnen worden aangevoerd. Dat
de minister desondanks de indiening van
dit ontwerp heeft bevorderd, vindt zijn
oorzaak in zijn stellige overtuiging, dat,
zou deze wettelijke maatregel niet tot
stand komen, gewichtige algemeene be
langen worden geschaad en zulks in dit
geval op zoodanige wijze en onder zoo
danige bijzondere omstandigheden, dat
de weegschaal in de richting van wel
ingrijpen moet doorslaan.
De zekerheid omtrent de bedoeling van
den crisis-zuivelwetgever om ten aanzien
van de belasting van „andere spijsvetten"
geenerlei onderscheid te maken tusschen
verpakte en onverpakte „andere spijsvet
ten" is voor den minister een der belang
rijkste rechtvaardigingsgronden van dit
wetsontwerp.
De heffing op „andere spijsvetten" had
ten doel, het overloopen van margarine
en boter naar „andere spijsvetten" ook
in de industrie te voorkomen.
De minister betreurt het ten zeerste,
Bestuur van den Elfstedentocht vrij
optimistisch.
Het Centraal bestuur van den Frie-
schen Elfstedentocht deelt mede, dat de
tocht wegens den ingevallen dooi Don
derdag a.s. niet zal kunnen doorgaan
en voorloopig uitgesteld zal moeten wor
den. Door bet smelten van de sneeuw
staat er te veel water op het jjs.
Het centraal bestuur kan geen naderen
datum vaststellen, maar op grond van
door de Bilt welwillend verstrekte mede
deelingen, is de mogelijkheid niet uitge
sloten, dat 'de Elfstedentocht toch een
dezer dagen gehouden zal kunnen wor
den.
De verwachting is n.l., dat het hooge
dru'kgebied in Scandinavië den wind van
het Westen door het Noorden naar het
Oosten zal doen loopen, zoodat de tem
peratuur opnieuw beneden het vriespunt
zal dalen.
dat de weinig klare formuleering van de
betreffende artikelen der Crisis-zuivelwet
en de daarop gebaseerde uitvoerings
bepalingen tot misverstand en fouten aan
leiding heeft gegeven.
Ongetwijfeld ware het juister geweest,
indien ten aanzien van artikel 8 der
crisis-zuivelwet 1932, toen zich moeilijk
heden bij de uitvoering voordeden, o n-
m i d d e 11 ij k een wijziging was ont
worpen. Dat niet terstond tot wetswijzi
ging is overgegaan, vindt vermoedelijk
zijn aanleiding in de tot standkoming
van de Landbouw-crisiswet in 1933. De
bedoeling zat toen voor, zoo spoedig mo
gelijk ook de crisiszuivelmaatregelen
daaronder te brengen. Niet te voorzien
was, dat zulks nog tot Juni 1935 zou
duren.
Gaarne verklaart de minister, dat hij
met behulp van de ervaring, welke in
den loop der laatste jaren is opgedaan,
en met het betere apparaat, waarover hij
thans beschikt, alles in het werk zal
stellen om zorg te dragen, dat fouten,
als in casu zijn gemaakt, niet meer zul
len voorkomen. 'Een volledige zekerheid
kan uiteraard ten deze nimmer worden
gegeven, omdat menschelijk werk niet
volkomen kan zijn en in het bijzonder
bij werkzaamheden van zoo grooten om
vang fouten steeds zullen blijven voor
komen.
CENTRALE A.-R. KIESVEREENIGING
GOES.
Gisteren vergaderde onder leiding
van den heer J. A. Dominicus de Cen
trale van A.R. Kiesvereenigingen in den
Kieskring Goes.
In zijin openingswoord wees de voorzit
ter op den nog altijd gespannen interna
tionalen toestand. Wat het staatkundige
leven betreft kunnen wij! met groote
dankbaarheid op het afgeloopen jaar te
rugzien. De vrees voor het uitbreken van
een algemeenen oorlog werd beschaamd;
het oorlogsgevaar moge al niet afgewend
zijn, het kwam toch nog niet tot een ge
wapend conflict. Wij weten niet wat de
toekomst zal brengen. Maar alles loopt in
den weg der middelen en daarom rust
op ons de taak te ijveren voor de bevor
dering van de belangen van land en volk
in biddend opzien tot Hem die alles re
geert.
De notulen van de vorige vergadering
werden na lezing vastgesteld.
Medegedeeld werd dat het in de bedoe-
doozen
35 en 55 ct.
Zes-en-twintig dooden ziin te betreuren bij de botsing op de Taag tusschen een pont, die de werklieden vervoerde en de
„Tonecas" welk schip de pont doormidden voer. Een duiker daalt af, om een onderzoek in te stellen.
ling ligt in Januari 1939 een kleine de-
putatenvergadering te houden ter behan
deling van het Ordeningsvraagstuk. Ook
zal in dezelfde maand weer een partij
conferentie worden gehouden.
Het ligt in 'het voornemen bij de a.s.
Statenverkiezing weer op uitgebreide
schaal „Nederland Waakzaam" te ver
spreiden. Het door de Centrale te ga
randeeren aantal exemplaren wordt door
de kiesvereenigingen afgenomen.
Tot afgevaardigden naar het Prov. Co
mité werden opnieuw aangewezen de
heeren Domnicus, Hommes en Ds Schee-
Ie. Tot afgevaardigde naar de Deputa-
tenvergadering de heer Hommes.
Evenals hij vorige verkiezingen zal ook
nu weer elke Centrale met een eigen lijst
uitkomen. Vóór 20 Januari kunnen de
kiesvereenigingen namen opgeven voor
de groslijst.
In den loop van Januari a.s. zal een
vergadering van het Prov. Comité wor
den gehouden met de leden van de Prov.
Staten.
De vergadering, die druk bezocht was,
werd na dankzegging door den heer Zui-
dema gesloten.
Damkampioenschap van Zeeland.
In groep A zijn de volgende partijen
gespeeld: M. de Jonge, KloetingeP.
Brasser, Lewedorp 11; M. v. d. Parel,
I. Pasman 20; I. PasmanJ. v. d.
Parel 20; J. v. d. ParelM. v. d. Parel
02, allen Kruiningen; P. Brasser, Lewe
dorpJ. Sinke 11; L. DekkerM. de
Jonge 02; M. de JongeJ. Sinke 20,
allen Kloetinge.
De tentoonstelling van de M. T. V.
Gisteren was het bezoek aan de ten
toonstelling van konijnen, hoenders en
duiven in de vleeschhai niet zooals men
had verwacht.
Gisteravond heeft de secretaris, de
heer M. W. van den Driest, met woor
den van dank tot inzenders, standhou
ders enz. "deze gesloten.
Van een politie-agent die voor inbreker
werd aangezien.
Het gebeurde gisternacht om kwart
voor drie, aldus de Vliss. Grt. Een op den
Singelweg surveilleerend agent van po
litie bemerkte dat van een woning het
rolluik niet geheel was neergelaten. Het
was aan de politie bekend, dat de be
woners met Kerstverlof uitstedig waren.
Bovendien hadden zij den huissleutel op
het bureau in bewaring gegeven. De po
litieman ging dus verder op onderzoek
uit en deed de ontdekking dat het raam
gemakkelijk :kon worden opengeschoven.
Wat nu te doen? Ging hij eerst naar
het bureau om den sleutel te halen, dan
zou de inbreker, zoo die er zich mocht
bevinden, misschien reeds het hazenpad
hebben gekozen. Dus nam de agent maar
het zekere voor het onzekere en klom
door het raam naar binnen om een on
derzoek in te stellen. Hij1 kon echter niets
bijzonders constateeren.
Intusschen had op het politiebureau
de telefoon gerinkeld en was den agent,
die de wacht had, medegedeeld, dat een
man op den Singelweg door het raam
een woning was binnengedrongen, en
zooals bleek, juist in het huis waarvan
de sleutel zich in politiebezit bevond.
IJlings begaf de agent zich naar den Sin
gelweg om den inbreker op heeterdaad
te kunnen betrappen. Nabij het bewuste
huis kwam hij! zijn collega tegen, waar
na natüurlijk de ontknooping van het
nachtelijk drama volgde.
Branden.
Zaterdagmiddag brak brand' uit in de
achterkamer van het huisje in de Kol-
vemerstraat, bewoond door het gezin
B. De bewoners (vrouw met twee kin
deren) moesten in allerijl vluchten, daar
de brand spoedig ernstige afmetingen
aannam. De brandweer wist uitbreiding
te voorkomen, maar het huisje zelf is
