Etuitsche stap te Washington. Dagblad voor de Provincie Zeeland PUROL ramma. EERSTE BLAD. EVEN REKENEN. Buitenland. Een complot in Spanje. Binnenland. De Vliegveldkwestie. Onrust in de N. S. B. Uit de Provincie. VRIJDAG 2 3 DEC. 1938 53e JAARGANG - No. 72 De Japansche plannen in Oost-Azië. Fransch Italiaansch accoord van 1935. Japansch ultimatum aan Rusland. Ijsvermaak Plotseling werd d zijn ontvoerder, ieval op te staan, hij was. „In Bel- norsch. En hou si mee. 1, Colijnspl. f 2000; tensdij'k f 1921; M. sse f 1900; W. van f 1786; Gebr. J. tnd f 1760; J. van f 1668. fapelleW emeldin- Kapelle. Raming jjle, Breskens f 724, ttendijke f 647M. inge f 628; M. W nulst, 's H. Arends- pas, Goes f 620; Fa f590. pudekerkeVlissin- .oudekerke. Raming Vlissingen f 4370, en J. Knuist, 'sH. de Voogd, Veere ?en, Koudekerks en jke f4245; J. Ha- f 4200; I. Lagasse 4100; P. J. v. d. 7. )ec. 1938. en 415,5 M. Algem. 10. 8.06—-9.15 Gram. Gram. 11.30 Bijbel- £r. 12.15 KRO New m. 2.00—-3.00 Orgel- D-orkest. 3.50 Gram. k. 4.20 Gram. 4.30 —5.00 Gram.). 5.15 5.00 Land- en tuinb. est (ca. 6.30 Ber,). ie „Ned. arbeiders Musica catholica. tO-Melod. en solist, in de Ned. Weer- 10.40 Bela Kiss en 11.05—12.00 Gram. 1.5 M. 8.00 VARA. ARA. 12.00 AVRO. 9.00 VARA. 10.40 lRA. 3er.). 10.00 Morgen- .00 Deel. 11.20 En- .00 De Palladians Gram. 3.00 Cabaret- Orgel. 5.00 Voor de ïbler. 6.00—6.23 En- 6.28 Ber. 6 30 Let- 7.00 VARA-kalen- jitsche caricaturis- Issimus". 7.23 Ber. >r W'eldadigh.postz. zen. 8.00 Hobo en r is een gemeente". Ivent en Kerstmis erststemmingen in 10.00 Radiotooneel ANP. 10.40 Avond- re en clavecymbel. ■12.00 Gram. /EERBERICHT van hedenmorgen Vlissingen zwaar matig; temperatuur e Vlissingen min 8, roningen min 13, te limum hedennacht te Vlissingen min te Groningen min 9; neerslag afge- singen 1. van hedenavond veer 19 uur: ,nd: meest zwakke ïtingen, zwaar be- larschijnlijk eenige atige vorst. middag 3 u.: Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA AdvertentitSn 30 cent per regel Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen Ds Kersten acht het noodig in „De Ba nier" nog eens met nadruk tegen de werk loosheidsverzekering te waarschuwen. Ditmaal niet, door op het principieel verkeerde van verzekering te wijzen. Dat zal, zoo heet het, toch niet baten. Wij verstaan dit. Degenen die in de termen vallen van sociale verzekering en werkloosheidsver zekering, zullen het steeds minder ver staan waarom deze wijze van voorzorg verkeerd is terwijl tegen allerlei andere soorten van verzekering niet of althans slechts bij hooge uitzondering gefulmi neerd wordt. Maar nu een principieel betoog niet zal baten, zal het nog eens met c ij f e r s ge probeerd worden. En zoo wordt dan gepoogd duidelijk te maken, dat de bijdrage van de Overheid aan de kassen, voor hen die zich door eigen krachtsinspanning zoolang mogelijk trachten te redden, ook ten goede be hoort te komen aan hen, die zich hier voor niet druk maken. De leden van de werkloozenkas van den Nederl. Chr. Landarbeidersbond,ad- dus „De Banier", betalen ieder jaar aan contributie voor bond en kas 52 X f 0,48 f 24.96. D'at kan een niet- lid sparen. De gemeente betaalt voor ieder lid per jaar, f 10.14. Het zou bil lijk zijn dat zulks ook aan de niet-leden werd gegeven. Zij hadden dan, door sparen der contributie en dat bedrag f 35,10. De uitkeering uit den bond is 5/6 van f 50.20 f 41.83. Het verschil voor de niet-leden was dan slechts f 6,73 per jaar. De bedoeling is blijkbaar er op te wij zen, dat de kindscontributie toch eigen lijk wel heel slecht besteed is. Maar het is duidelijk dat hier een paar kleinigheden over het hoofd worden ge zien, In do eerste plaats, dat, zooals de er varing leerde, het individueel sparen, als regel minder regelmatig gaat, dan hef gezamenlijk sparen in den vorm van contributie. In de tweede plaats dat het voor de Overheid toch wel onmogelijk is om maar op goed geluk en zonder eenige eigen prestatie „spaargelden" in handen te ge ven. En in de derde plaats dat de leden voor hun bondscontributie, toch nog wel iets meer ontvangen. „De Banier" zal toch niet willen ont kennen, dat de landarbeidersloonen in het algemeen niet onbelangrijk lager zou den zijn als er niet was de gelegenheid voor georganiseerd overleg, als er niet was de invloed van de bonden op de pa trols en op de Regeering. Nu is het mogelijk dat „De Banier" zal antwoorden: die voordeelen genieten de ongeorganiseerden toch evengoed. En dat is tot op zekere hoogte juist. De niet-georganiseerden profiteeren in niet geringe mate van het werk der door „De Banier" zoozeer bestreden bonden. Als dus „De Banier" „maar eens even wil rekenen" dan zal zij ook deze kant van de zaak in het licht moeten stellen. idag 3 u.: 750. fietsers: FRANCO'S AANVALSPLAN VERRADEN? Bevestigd wordt, dat een aantal per sonen is gearresteerd in verband met de ontdekking van een spionnage-complot in Spanje. Tot de aangehoudenen behoort ook een huisbediende van het Britsche consulaat te San Sebastian. Deze, een Spaansch onderdaan, werd buiten het consulaat gearresteerd. Er wordt op gewezen, dat de houding der Britsche vertegenwoordigers voor beeldig was. Er is geen enkele verden king, dat het Britsche agentschap op eenigerlei wijze betrokken zou zijn bij dit complot, integendeel. Het agentschap heeft onmiddellijk loyaal met de autori teiten samengewerkt, om de affaire op te helderen. De bladen maken uitvoerig melding van de berichten over de gebeurtenissen te Burgos en wijzen op de achter de linies der opstandelingen heerschende ontstem ming. in de „Daily Mail" wordt medegedeeld, dat tengevolge van de ontdekking aan de PMnsche grens (in een vallies van Ha rold Goodman, den Britschen vice-con sul te San Sebastian) van militaire ge heimen van Franco tal van arrestaties zijn gevolgd. Het is niet de eerste maal, dat het opperbevel der opstandelingen belang rijke documenten verliest. „Het zoo goed voorbereide offensief moest op het laatste oogenblik worden uitgesteld, omdat een officier naar de regeering s- troepen overliep en plannen m e d e n a m. Het is misschien de voor naamste reden voor de stopzetting der vijandelijkheden. De groote koude heeft de legers ook in hun winterkwartier ge drongen. De „News Chronicle" verklaart, dat het offensief bijna onmogelijk is wegens de gezamenlijke lengte der beide fronten, 1600 K.M., welke in zekere streken slechts zwak wordt verdedigd. Onder deze omstandigheden is het on mogelijk in het geheim troepen te con- centreeren voor een offensief. Voor zij gereed staan om aan te vatten, heeft de tegenpartij haar voorzorgsmaatregelen reeds genomen. Het wordt duidelijk, dat de eenige kans voor Franco op een overwinning de mo gelijkheid is, de Spaansche regeering door den honger tot overgave te dwingen." JAPAN OVER DE VOORWAARDEN TOT „SAMENWERKING" MET CHINA. D'e Japansche minister-president Ko- noje heeft een verklaring gepubliceerd. In deze verklaring noemt de minister president het sluiten van een Chineesch- Japansch anti-kommintern-verdrag en economische samenwerking tusschen Ja pan en China op een voet van gelijkheid, het leidende beginsel voor het herstel der betrekkingen tusschen Japan en het nieu we China. „De Japansche regeering, aldus luidt de verklaring verder, ia vastbesloten de militaire operaties voort te zetten, tot de tegenwoordige anti-Japansche regeering volledig is uitgeroeid. Tegelijkertijd zal Japan nieuwe orde in Oost-Azië vestigon in samenwerking met die vooruitziende Ghineezen, die onze idealen deelen. Japan acht het een eerste voorwaarde voor het herstel der Japansch-Chineesone betrekkingen, dat er tusschen de beide landen een anti-komminternverdrag ge sloten wordt in overeenstemming met den geest van het anti-komminternverdrag tussohen Japan, Duitschland en Italië. Japan verlangt, dat China vrijheid van vestiging en van handel der Japansche onderdanen in het binnenland van China erkent en dat China aan Japan facilitei ten verleent tot ontwikkeling van China's natuurlijke hulpbronnen, met name in de gebieden van Noord-Ghina en Binnen- Mongolië. Men 'kan dit, als men wil samenwerking noemen. Maar daarbij1 rijst de vraag of een samenwerking alleen bestaat in het stellen van eischen, zonder zelf zich ook bereid te verklaren tot concessies. DOOR ITALIË ONGELDIG VERKLAARD Graaf Ciano, Italië's minister van bui tenlandsche zaken, heeft den Franschen ambassadeur te Rome doen weten, dat zijn regeering de Fransch-Italiaansche overeenkomsten van 1935, die, naar haar voorkomt, niet meer in overeenstemming •zijn met den tegenwoordigen toestand, niet meer als geldig beschouwt. Deze opvatting wordt in Fransche po litieke kringen niet gedeeld. Men is van meening, dat, indien bij een uitblijven dor uitwisseling der ratificatie-oorkonden de overeenkomst van 1935 niet van kracht is geworden, deze toch de liquidatie be- teekent van alle tusschen Frankrijk en Italië hangende geschillen. Men is van meening, dat Frankrijk door deze overeenkomst, zich getrouw heeft betoond aan den geest en letter van het verdrag van Londen en dat het toegestemd heeft in belangrijke concessies ter wille van een herstel der Fransch-Italiaansche vriendschap. De „Kokumin Sjimboen" meldt, dat de Japansche regeering voornemens is, haar ambassadeur te Moskou, Togo, terug te roepen, indien de sovjets niet vóór 24 December een bevredigend antwoord zul len zenden ten aanzien van de visscherij. Uit Tientsin wordt gemeld, dat de Japansche generale staf de geruchten, volgens welke zich gevechten zouden hebben voorgedaan tusschen Japansche en sovjet-Russische strijdkrachten, for meel tegenspreekt. Deze geruchten maken er melding van dat Japan versterkingen zou hebben ge stuurd naar Mandsjoekwo. EEN PROTEST VAN BERLIJN TEGEN DE REDE VAN ICKES De Duitsche zaakgelastigde te Was hington, Thomsen, heeft krachtig bij den onderstaatssecretaris van buitenlandsche zaken geprotesteerd tegen de „beleedigen- de verklaring", welke Ickes te 'Cleveland heeft afgelegd. Bedoeld is de rede, welke de Ameri- kaansche minister van binnenlandsche zaken onlangs gehouden 'heeft op een door de Israëlietische vereeniging te Cleveland georganiseerd banket, waar Ickes moree- len steun vroeg voor „die duizen den ongelukkige Joden, die bestolen en gemarteld zijn door een brutalen dicta- t o r". De Duitsche pers is hevig ontstemd over deze uitlating. De „Angriff" verwijt Ickes, dat hij heeft voorgesteld, aan Duitsche schepen het recht te ontnemen, postpakketten van Amerika naar Europa te vervoeren. De Vereenigde Staten heb ben het Duitsche protest naar aanleiding van do rede van Ickes van dehand gewezen. COMPLOT IN NOORD-IERLAND. Het ministerie van binnenlandsche zaken van Noord-Ierland heeft een ver klaring gepubliceerd, waarin het volgen de wordt bekend gemaakt: „Het was de poltie ter oore gekomen, dat het Iersche re- pub 1 ikeinsche leger plannen had beraamd voor aanvallen op personen, die vooraanstaan de functies bekleeden en op regeerings- en andere eigen dommen, te plegen in de dagen van Kerstmis en Nieuwjaar. Om de volvoering van zulke uitwassen en de ernstige ordeverstoringen, die er uit zouden voortvloeien, te voorkomen, had de regeering geen andere keuze dan de bekende leiders en de vooraan staande leden van deze onwettige orga nisaties te arresteeren en te interneeren. Daartoe werd besloten en ingevolge dit besluit zijn tot dusver 34 leiders en leden van de organisatie in hechtenis genomen." HITLER'S HOUDING INZAKE MEMEL. In een schriftelijk antwoord aan den liberalen afgevaardigde Mander verklaart Chamberlain: „Hitier heeft mij medege deeld, niet te Münohen, doch te Berohtes- gaden, dat hij gaarne bet gebied van Me mel in zijn tegenwoordigen staat zou Ia- ten, zoolang de Lithausche regeering zich aan het statuut houdt. HOTEL DES INVALIDES TE PARIJS IN BRAND. Gisteravond is brand ontstaan in den kap van het Hotel des Invalides te Parijs. De onmiddellijk gewaarschuwde brand weer stond voor ernstige moeilijkheden bij de bestrijding van 't vuur, aangezien door de vorst verschillende buizen bevro ren waren, zoodat men deels geen water kon geven. De brand heeft alleen de zolderverdie ping van een groot deel van den hoofd vleugel vernield, maar het gebouw zelf is onbeschadigd gebleven. De brand zou zeker geen grootere pro porties hebben aangenomen, indien niet de blusohmiddelen bevroren waren ge weest. Op de zolderverdieping werden archie ven opgeborgen van de militaire politie diensten. In de groote papiermassa en de kasten vond het vuur geruimen tijd gre tig voedsel, zoodat eerst tegen half twaalf de uitslaande vlammen verdwenen. BELANGRIJKE ORDERS VOOR STORK Opdrachten van Engelsche zijde voor uitbreiding palmolie-fabrieken. Nar wij vernemen kreeg de machine fabriek Stork te Hengelo, een dezer dagen uit Engeland de opdracht voor een palm- oliefabriek op Sumatra's Oostkust voor één der onder de administratie van Har- risons-Crossfied staande maatschappijen. Hierdoor zal de capaciteit van de reeds bestaande fabriek dezer onderneming verdubbeld worden. Wij vernemen verder nog, dat geduren de de laatste maanden door twee andere Engelsche maatschappijen de uitbreiding harer palmolie-fabrieken eveneens aan Stork werd opgedragen. GEBREK AAN APPELEN IN NEDERLAND. Rond zeven ten zou speculatief worden vastgehouden. De Nederlandsche bevolking verkeert in de onmogelijkheid tegen redelijken prijs zich te voorzien van appelen, aldus de be- De Tweede Kamer neemt de motie- v. d. Waerden met 7214 stemmen aan. De motie-Van der 'Waarden betref fende het rekening houden met de inter nationale beteekenis van Amsterdam èn Rotterdam bij1 de luchtvaartpolitiek der regeering, is gisteren door de Tweede Kamer met 72 tegen 14 st. aanvaard. Tégen de motie hebben gestemd 9 so ciaal-democraten, 4 anti-revolutionairen en de heer Bajetto (R.K.) Voor de stemming merkte de heer D e Geer (C.H.) op, dat de motie de moge lijkheid van een centraal vliegveld, hetzij handhaving van Schilhol en Waalhaven open laat. Hij zal voor de motie stem men. De heer Van Gelderen (S.D.) mo tiveerde, mede namens een aantal andere leden zijner fractie, zijn stem tegen de motie. De heer Wen delaar (Lib.) ver klaarde, dat zijn fractie voor de motie zal stemmen. De motie werd daarna met 72 tegen 14 stemmen aangenomen. geeft ruwe huid verzacht - geneest sturen van den Bond van Ned. Grossiers in versche Zuidvruchten en aanverwante Artikelen en van den Nieuwen Zuidvruch ten Bond in een adres aan den Minister van Economische Zaken. In dit seizoen is niets aangeboden en zal niets worden aangeboden op de veilingen te Rotterdam. Een zelfde triest beeld geven de andere veilingen. Geringe aanvoeren en hooge prijzen. Ongeveer 700000 kg wordt door bepaalde personen 1 u koelhuizenbewaard, daar zij hopen in een verder ge vorderd gedeelte van het seizoen nog hoog ere prij- zen te kunnen maken. In normale jaren achten de adressan ten het bewaren in koelhuizen zakelijk verantwoord, doch nu de goederen op de veilingen ontbreken en de handel stilligt, kunnen zij hun kosten niet dekken. Daar om verzoeken zij aan den minister, de mo nopolieheffingen op buitenlandsche ap pelen te verlagen of af te schaffen om daardoor een vergrooting van den voor raad appelen te verkrijgen. DE COLLECTE „ZORG VOOR EIGEN VOLK". Antwoord van de ministers. De heer De Marchant et d'Ansembourg (N.S.B.) heeft op het telegram door hem en eenige andere heeren gericht aan den minister van algemeene zaken en dien van binnenlandsche zaken, houdende een verzoek om medewerking bij' een nationale collecte „Zorg voor eigen volk", namens minister Colijn een schrij ven ontvangen, waarin wordt medege deeld, dat de ministers geen aanleiding hebben gevonden om aan het drieledig verzoek te voldoen. MOTORRIJTUIGENBELASTING. Wetswijziging van Kameragenda afgevoerd. Dé voorzitter van de Tweede Kamer heeft gisteren het wetsontwerp in zake de wijziging van de Motorrijtuigenbelas tingwet welke betrekking heeft op de ver dubbeling der belasting voor alle motor rijtuigen, die voorzien zijn van andere dan benzinemotoren, na goedkeuring van de Kamer, van de agenda afgevoerd. HET RIJK GEEFT GEEN GELD VOOR BAANVEGERS. Van verschillende zijden is den minis ter van Sociale Zaken verzocht, mede werking te willen verleenen, dat met sub sidie uit het werkloosheidssubsidiefonds ijsbanen en ij'swegen worden geveegd en sneeuw wordt geruimd. Naar van officieele zijde vernomen wordt, zullen deze verzoeken niet kunnen worden ingewilligd. De regeering heeft zich steeds op het standpunt gesteld, dat, voor zoover uit een oogpunt van veilig verkeer sneeuw moet worden geruimd, dit tot die g e- meentelijke bemoeiingen behoort, waarbij het niet op den weg van het rijk ligt, deze taak mede té helpen uitvoeren. Ten aanzien van het vegen van ijs banen en ijswegen gelflt, dat dit ve gen steeds geschiedt, althans overwe gend, met financieele medewerking van hen, die de ijsbanen en ijswegen gebrui ken. Aangezien dergelijke werkzaamhe den practisch huiten de overheid om zijn gegaan, wordt het niet juist geoordeeld, thans van rijkswege hier een bijdrage te i verleenen. Het ligt voor de hand, dat de regee ring 't toejuicht, dat, indien tot sneeuw ruimen wordt overgegaan, dan wel tot het vegen van ijsbanen en ijswegen, hier voor van de diensten van werkloozen ge bruik wordt gemaakt, doch hieruit vloeit niet voort, dat het rijk nu ook in deze kosten moet bijdragen. „Onkunde bij de leiding, wantoestanden, ergerlijke misleidingen tegenover de leden". Er zijn, zegt het A1 g. H d b 1. de laat ste jaren al heel wat ontevredenen en gedesillusioneerden uit de N.S.B. wegge- loopen. Wat kan een lid, dat het met de leiding van een partij die geen oppositie kan dulden, niet eens is, trouwens an ders doen dan heengaan, zoolang hij ten minste dat laatste nog straffeloos kan doen, en niet, zooals elders, in ruil voor zijn weigering om eigen oordeel te laten gelijkschakelen, ln een concentratiekamp of erger terecht komt? Ook nu komt ons weer een circulaire in handen van eon geheim comité, dat zich „Door verzet tot zuivering" noemt, en dat wél nationaal-socialistisch wil zijn, maar ongezouten bezwaren togen den tegenwoordigen leider, ir Mussert, opsomt. „Wij hebben schrijft het comité meer en meer de overtuiging, dat de N.S.B. onder deze leiding nimmer haar doel zal bereiken. (Dat is wat anders dan: „zonder dezen man heeft Nederland geen toekomst".) Bewijzen van onkunde, van wantoestan den, ja, van ergerlijke misleidingen tegenover de leden zijn er in overvloed... De leider, zonder eenige poli tieke kennis, zonder eenigen vast,en wil,, wordt door perso nen geleid die willens en we tens de gezonde ontwikkeling van de idealen der Beweging verhinderen.... Wij willen trach ten een zoodanige actie te voeren, dat ir Mussert en zijn trawanten gedwongen zullen worden, te verdwijnen, ook al zijn alle bezittingen der N.S.B. van ir Mus sert persoonlijk." En dan volgt een aantal argumenten waarom het comité de namen van zijn leden nog niet wil noemen: vrees voor royement met „een lading modder ach terna". De wensch om in de partij te blijven teneinde op het geschikte moment de leiding omver te werpen. Enz. Het in teresseert ons maar matig. Wat wél merk waardig is, is de noodzaak voor zul ke zuivere conspiratie-politiek, maar dat is onvermijdelijk. Iedere beweging, die openlijk oppositie smoort en verbiedt, en geen meeningsvrijheid kan velen, dwingt andersdenkenden tot ondergrondsche kui perij, en dus in zekeren zin tot revolutie. Vandaar de angst van alle dictatoren voor hun willens en wetens in de onzicht baarheid gedreven tegenstanders. Van daar de extra-bewaking voor het lijfs behoud van hen die absoluut willen heerschen. H^t zonderlinge is, dat het comité „Door verzet tot zuivering" in die leuze eigenlijk een zuiver... democratisch be ginsel poneert, zonder het blijkbaar te beseffen. Want het is juist het kenmerk van een vrijen staatsvorm, waar vrije controle op het regeerbeleid een der meest fundamenteels beginselen uitmaakt, dat zuivering voortdurend door vrije opposi tie tegen onzuiverheden bereikt kan en moet worden. Vrije oppositie binnen or delijke en legale perken, m.a.w. „His Majesty's loyal opposition", is het on misbaar correctief in eiken gezonden bestuursvorm. Wie dit uitschakelt, noopt per s e tot ondergrondsche praktijken, die dan het aanzijn geven tot geheime actie zooals de hierboven genoemde." STAGNATIE IN HET TREINVERKEER. Ook de post werkt onregelmatig. Het treinverkeer ondervindt in geheel ons land groote stagnatie door het ab normale weer. Vele treinen komen met groote vertraging aan. Ook op de Zeeuwsche lijn weet men er van mee te praten. De laatste dagen ko men geregeld vertragingen van een half uur tot een uur, ja soms nog meer voor. Daardoor is het de posterijen ook niet mogelijk ons op de normale tijden van post te voorzien. Trouwens ook de post auto's hebben vertraging door de moei lijke wegen. Daarbij' komen voor Noord-Beveland de bezwaren van den ijsgang in de Zand- kreek, bezwaren, die bij het voortduren van de vorst nog grooter zullen worden. Was de brug er maarl De veerboot Kort- igene'Wolfaartsdijk vaart vanaf giste ren niet meer in het donker. Noord-Be veland gaat dus al vroeg „op slot".

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1