Utrecht's Slation in vlammen,
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Prins Bernhard nlt Engeland
terng.
De strijd in Spanje.
MAANDAG 19 DEC. 1938
53e JAARGANG - No. 68
Buitenland.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Viissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden medcdccfingen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
GROOT DEEL VAN HET GEBOUW
DOOR HET VUUR VERNIELD OF
ONBRUIKBAAR GEWORDEN.
De moeilijkheden voor het treinverkeer.
Zaterdagavond half elf uur is brand
uitgebroken in het nieuwe gedeelte van
het Centraal-sbation te Utrecht. De brand
liet zich zeer ernstig aanzien, waardoor
dan ook de brandweer met alle beschik
bare) materiaal uitrukte om het vuur te
bedwingen.
Ook de hulipi van Amsterdam werd
ingeroepen.
Het blusschingswerk ondervond eohter
buitengewoon veel hinder van de felle
koude.
De belangstelling van het publiek was
enorm.
Door den vonkenregen konden het eer
ste en een gedeelte van hqt tweede per
ron niet worden gebruikt voor het reizi
gersverkeer, waardoor het treinverkeer
vertraging ondervond.
Dg brand is ontstaan in het oude ge
deelte van het station, waar een archief
is ondergebracht.
In de nieuwe restauratiezaal hoorde
men een verdacht knetterend geluid en
toen men op onderzoek uitging sloegen
de vlammen reeds door het dak naar
buiten. Het vuur wc,rd aangewakkerd
door een feilen Oostenwind en baande
zich steeds verder een weg door het
oude dak.
Tengevolge van de werkzaamheden
voor restauratie van het station stond
juist het bovengedeelte in steigers. Toen
de vlammen eenmaal door het daik wa-
heen geslagen, vonden zij in het houten
steigerwerk verder voedsel en werd het
gebouw door een fantastisch vuurfront
omringd.
Hoe de brandweer ook werkte en
zwoegde, steeds verder vraten de vlam
men zich door.
Ver in den omtrek was de vuurgloed
boven da stad zichtbaar en vele duizen
den trokken in het late, nachtelijke uur
naar 'het station. Aille toegangswegen! wa
ren door de politie afgesloten en de Zeis
ter tram moest de diensten stopzetten.
Hel treinverkeer ondervond, zooals ge
zegd, in den aanvang vertraging, later
heeft men, door omlegging naar het
tweede en derde perron en het doorzen
den en laten vertrekken van treinen
van het Buurtstation de vertraging vrij
wel geheel 'kunnen opheffen.
Omstreeks half twaalf zag men de
vlammen van het frontgebouw overslaan
op de overkapping van het eerste per
ron, niettegenstaande ook van deze zijde
hat vuur met eenige stralen werd bestre
den,
'Even later stortte het zoldergedeelte
me/t donderend geraas in. Een ware von
kenregen woei over het westelijk gedeelte
der stad.
tengevolge van de felle vorst bevroor
het blusc'hwater op de muren en werd het
stationsplein, dat vol lag met slangen,
in een ware ijsbaan herschapen.
De brandweer had echter gezorgd vol
doende zand gereed te hebben om 'hier
mede het grootste gevaar voor de brand
weerlieden te keeren.
De geneeskundige dienst had twee
auto s voor mogelijke noodgevallen ge
reed staan.
Te middernacht was de 'bovenbouw ge
heel uitgebrand.
Alle bescheiden waren hier een prooi
der vlammen geworden. Het plaatskaar
tenbureau had men nog intijds kunnen
ontruimen.
In verband met het gevaar voor de
overkapping had men het stationsempla
cement gedurende qenigen tijd stroom
loos gemaakt, waardoor het treinverkeer
nog meer stagnatie ondervond. Later
heeft men den stroom weer ingeschakeld.
Drast reeks half een is in de felle
Koude een motorspuit van do Amster-
damsche brandweer met volledige bezet-
mg naar Utrecht vertrokken om hulp
te ver eenen bij het blusschingswerk.
ok de Amsterdamsche brandweer
commandant, de heer G. Gordijn Jr.,
ri i?*Ck ^®rwaarts begeven,
e brand is ontstaan in een der bu
reaux van den dienst van Wpg en Wer-
r,00r,den vrii krachtigen wind aan-
gvakkerd, sloeg het vuur over op de
tvonmg van den huismeester Van Ginkel,
si nzend aan een der bureaux. Vervol- 1
gens werden de bureaux van den dienst
van veatvoer door het vuur verwoest.
Al het aanwezige bluschmateriaal
werd door de Utrechtsche brandweer in
werking gesteld om het vuur te stuiten.
Men 'kon evenwel niet voorkomen, dat
het grootste gedeelte van het stations
gebouw totaal werd vernield en een gty-
deelte der overkapping van het eerste
perron eveneens een prooi der vlammen
werd.
De brandweer stond voor een bijna
hopelooze taak.
Te kwart over één arriveerde de com
mandant van de Amsterdamsche brand
weer, die met zijn Utrcichtschen collega,
den heer Vlenine, de situatie opnam,
waarbij als vrijwel zeker kwam vast te
staan, dat de uit Amsterdam ontboden
motorspuit, niet zou behoeven te wer'ken.
Even voor half twee arriveerde de volbe-
mande motorspuit. De mannen hadden
boven op den open wagen een zeer kou
den rit gehad.
Het valt te begrijpen, dat zij teleurge
steld waren, toen zij bij aankomst niet
aan het werk moesten gaan.
Om half twee brandde de bovenverdie
ping van het Gentraal-Station nog flink.
Men concentreerde de blussohing hoofd
zakelijk op het middengedeelte, om ver
dere uitbreiding te voorkomen. Dit is
dan ook wel gelukt. Om dezen tijd kon
men zeggen, dat het vuur was gelocali-
eeerd,
De geheele noordelijke helft van de bo
venverdieping is echter een prooi der
vlammen geworden.
De blussohing geschiedde aanvankelijk
weinig vlot, dooordat de standpijpen op
de waterleiding bevroren waren. Later
werd dit euvel verholpen en werd met een
ontelbaar aantal stralen het vuur bestre
den.
Hét tweede perron was door de po
litie ontruimd, doch men had telkens
weer moeite om de reizigers daar van
daan te houden en naar de uitgangen te
dirigeeren, daar zij' van hieruit een uit
stekend gezicht hadden op den brand
die aan het eerste perron woedde.
Terwijl de noordelijke helft van hot
station fel brandde en er elk oogenblik
'gevaar bestond dat een gedeelte van de
groote hal zou instorten, bleven de con
trole-beambten bij den toegang naar de
perrons trouw hun dienst vervullen.
Het water stroomde in breede golven
naar beneden, waar het door zanddam-
metjes in de gewenschte richting werd
weggeleid, om op straat een overstroo
ming te voorkomen, die bij' deze felle
koude onmiddellijk een ijsvlakte tot ge
volg zou hebben. Voor zoover er toch wa
ter op het Stationsplein kwam te staan,
wiyd er dadelijk zand over gestrooid om
gladheid te voorkomen. De brandweer
lieden, die bij de straalpijpen stonden
waren in ijspoppen1 veranderd. Zij moes
ten telkens worden afgelost.
De bureaux van de afdeeling weg en
werken en van vervoer zijn geheel uit
gebrand, terwijl het grootste deel van het
stationsgebouw buiten gebruik moest
worden gesteld.
Veertien uur na het uitbreken van den
brand was de Utrechtsche brandweer nog
steeds bezig met de blussohing. Telkens
opnieuw laaiden de vlammen weder
om op.
De spoorwegbeambten hadden Zater
dagavond al een zeer zware taak. Toeval
lig brak de brand uit op een tijdstip, dat
men reeds de handen vol had om het
treinverkeer tusschen Utrecht en het
Westen van het land zonder, eenige stag
natie te doen vegloopen. In de omgeving
van het stationsemp^cement te Vleuten
was namelijk omstreeks tien uur de voe
dingskabel van het electrisch net gebro
ken, waardoor het treinverkeer tijdelijk
over één spoor moest worden geleid.
Het gelukte de treinen op een veilige
plaats, alhoewel met eenige vertraging,
in- en uit te laten gaan, terwijl zoo
veel mogelijk de electrische treinen wer
den vervangen door diesel- en stoom
treinen.
De schade is aanzienlijk. Van het
Noordelijk gedeelte van het stationsge
bouw zijn slechts de fundamenten intact
gebleven.
Men mag van geluk spreken, dat de
brand in het noordelijkste gedeelte van
het station is uitgebroken.
Het gelukte de afdeeling tractie, be
houdens aanzienlijke waterschade, on
aangetast te behouden, waardoor de daar
onder gelegen vestibule met het plaats
kaartenbureau en toegangen tot de per
rons konden worden behouden.
Dit gedeelte van het station verkeert
echter in een deplorabelen toestand.
Het bagagedepot is in allerijl ingericht
als plaatskaartenbureau, terwijl de helft
van den uitgang thans ingang is ge
worden.
Gedurende den geheolen nacht bleven
tal van cafó's op het Stationsplein en in
de nabijheid van de plaats van den brand
voor het publiek geopend. Velen hebben
de koude getrotseerd en een gedeelte
van hun nachtrust opgeofferd om iets
gewaar te worden van dezen bijzonderen
brand.
De Utrechtsche brandweer heeft zich
kranig geweerd. Met de uiterste krachts
inspanning is het gelukt een gedeelte
van het stationsgebouw, alsmede de over
kapping te behouden.
Wat de oorzaak van dezen brand be
treft staan de autoriteiten volkomen voor
een raadsel.
Van alles dat zich in den linkervleugel
bevond heeft men niets kunnen redden
Zoo snel greep het vuur om zich heen,
dat de heer Van Ginkel niet in de gelegen
heid was ook maar iets van zijn eigen
dommen in veiligheid te brengen. In de
bureau's 'van den Dienst van Tractie heeft
men nog gelegenheid gehad zeer veel van
de bescheiden in veiligheid te brengen.
Het nadeel is niet te overzien. Ieder
cijfer, dat men zou noemen, is wel zeer
voorbarig.
Het Centraal Station is tegen brand
schade verzekerd. Van eigen risico is geen
sprake.
De spoorwegen zullen alles in het werk
stellen teneinde stagnatie te voorkomen
D'eze brand is natuurlijk een ramp voor
de Spoorwegen, omdat het zeker langen
tijd zal duren, alvorens den invloed der
geheele verwoesting Van de geheele ad
ministratie is genivelleerd.
Van Viissingen per trein naar
Rotterdam,
Prins Bernhard is Zaterdagavond uit
Engeland teruggekomen. Z.K.H. had te
Viissingen plaats genomen in een gere-
Êerveerden coupé ie klasse in den achter
sten wagen van den boottrein, welke on
geveer half zes naar Rotterdam vertrekt.
D'e trein 'had een vrij groote vertraging
39 minuten en kwam om 1 minuut
vóór acht aan de Delftsche Poort aan.
Z.K.H. verliet hier den trein om Zich
tusschen de andere passagiers langs de
controle te begeven, waar niemand Hem
herkende. Buiten stond Zijn auto te
wachten. De Prins steeg in, waarna ter
stond de auto zich in beweging zette om
Z.K.H, naar het Paleis Soestdijk terug
te brengen.
Te Roosendaal maakte Z.K.H., die er
opgewekt uitzag en een bloem in het
knoopsgat had, van de gelegenheid ge
bruik om tijdens het oponthoud aldaar
enkele avondbladen te koopen bij den sta-
tionsboekhandel. Hij was slechts verge
zeld van oen lid van de Hofhouding.
Ook dé strafrapporten verbrand.
Tot de archieven en de administratie
van den dienst van „Weg en Werken", die
tijdens den hevigen brand in het Utreóht-
schen Centraal Station geheel verloren
gingen, behooren ook eenige stukken,
waarvan het verlies door de betrokken
personen zeker niet zal worden betreurd
Het zijn de strafrapporten van het per
soneel II
FRANCO'S OFFENSIEF UITGESTELD?
Uit San Sebastian verneemt United
Press, dat wegens het aanhoudende
slechte weer generaal Franco heeft be
sloten het aangekondigde groote offensief
tot midden Januari uit te stellen. De
Kerstverloven der troepen aan het front
worden niet ingetrokken.
De Ebro is in korten tijd vijf meter ge
stegen. Het water loopt op vele plaat
sen in stroomen over de oevers, zoodat ver
scheiden dorpen ontruimd moesten wor
den. Franco gaat echter verder met de
voorbereiding van zijn offensief en heeft
thans reeds 715.000 man geconcentreerd,
het grootste leger, waarover hij sedert het
begin van den strijd kon beschikken.
Voorts zijn bij de hulpdiensten, zieken
huizen, intendance enz., nog 140.000 man
werkzaam.
Een hevige brand heeft het Centraal Station te Utrecht Zaterdagavond verwoest. Ten kijkje tijdens het blusschingswerk,
dat door den strengen vorst ten zeerste werd bemoeilijkt.
DUITSCHE KOLONIE IN
ITALIAANSCH SOMALILAND?
Volgens Reynolds News zou te Kis-
majoe in Italiaansch Somaliland eon
Duitsche kolonie zijn gesticht. Dit gebied
is in 1925 door Engeland aan Italië af
gestaan en Italië zou dit gebied thans
op zijn beurt weer hebben afgestaan
aan Duitschland. Er zouden zich 3000
Duitsche kolonisten bevinden.
BEREIDT HITLER WEER EEN
VERRASSING VOOR?
Een ontwapeningsconferentie?
De „Sunday Dispatch" bericht, dat
Hitier voor het volgend jaar een verras
sing voorbereidt. Hij zou voorstellen aen
Eüropeesche ontwapenings-oonferentie te
houden. Volgens de diplomatieke redao-
teur van het blad zou Hitier aan Frank
rijk Engeland en Italië willen voorstellen
een verdrag van vier te sluiten, waarbij
o.a. een quantitatieve beperking van de
bewapening is te voorzien.
Het blad voegt hieraan toe, dat som
mige leiders der nationaal-sooialisten een
nieuwe stap in Oost-Europa zouden ver
langen. Doch Hitier zelf zou teerst
Frankrijk en Engeland willen polsen en
zich verzekeren, dat de herbewapening
van Engeland zuiver defensief en niet of
fensief is. Kapitein Wiedemann, die in
begin Januari naar Londen zal komen,
moet onderzoeken hoe de voorstellen van
Duitschland ontvangen zouden worden.
MUSSOLINI OP SARDINI8
Mussolini heeft Zondag de nieuwe stad
Oarbonia in het steenkoolgebied van Ba-
cuabis nabij Gagliari, op Sardinië, inge
wijd.
Volgens de eerste berichten, die te Rome
zijn ontvangen, heeft Mussolini in zijn re
devoering bij de invoering van Carbonia
niet gesproken over de buitenlandsobe po
litiek.
Mussolini verheerlijkte den onbuigza-
men wil van het fascisme en uitte den lof
der deugden van het Sardijnsche volk.
NIJPEND DEVIEZENTEKORT IN
DUITSCHLAND.
De Duitsche heurskranten, aldus de
Arbeiderspers-Timesdienst hebben den
laatsten tijd vol gestaan met waarschu
wingen, dat de uitvoer mioast worden ver
groot als men den invoer van grondstof
fen vlcor de Duitsche industrie in de ver-
eisohte hoeveelheid wilde handhaven. In
November is het nadeelig saldo op de
handelsbalans met 69 millioen mark tot
een1 bedrag van meer 'dan 400 millioen
mark in elf maanden gestegen.
Oorzaken voor dit verschijnsel zijn: de
annexatie van Oostenrijk en 'van het Su-
detenigebied, maar vooral het aanleggen
van groote reserves aan grondstoffen en
levensmiddelen in geval van niocd in de
lente eni in den zomer. Nog in October
werd een kwart millioen ton aan graan
ingevoerd ondanks de verklaring van
Göring, dat de oogst van het jaar zoo
goed was geweest en Duitschland een
reserve ivoor twee jaar tijds bezat. De de
viezenreserves echter zijn, naar officieel
wordt toegekend, vrijwel uitgeput.
De voedselinvtoer heeft echter niet eens
verbetering in de binnenlandsche voorzie
ning gebracht. Na Januari schijnt
men een week per maand zon
der boter te zullen instellen.
Hekken van parken zijn voor de wapen
industrie gebruikt en 'kanalen worden
voor ijzerafval uitgebaggerd.
Men hoopt de moeilijkheden op den
duur door den handel met den Balkan te
kunnen overwinnen. Eén handels
verdrag met de Vereenig de
Staten zou Duitschland ech
ter meer waard zijn, dan tien
met Balkanlanden. De pogrom te
gen de Joden op 10 November heeft de
hoop, dat Duitschland tot het Ameri-
kaansch-Engelsoh handelsverdrag zou
kunnen toetreden, den 'bodem ingeslagen.
'Göring zou trachten met de rijkere
leden van de Joodsche gemeenschap in
Duitschland tot een regeling te komen,
waarbij: de Joden b.v. twintig procent
van hun vermogen zouden mogen mee
nemen, indien de landen, waarheen zij
emigreeren, meer Duitsche artikelen! koo
pen I
GEMATIGDE ARABIEREN
DEMONSTREEREN IN PALESTINA
VOOR ENGELAND.
Bij 'het dorp Jatta ten Zuiden van He-
bron hebben Zondag 3000 Arabische
dorpsbewoners uiting gegeven aan hun
aanhankelijkheid aan Engeland.
Een der sjeiks hield een toespraak, in
welke hij zeide namens 60.000 Arabieren
uit het heuvelland van Hebron te spreken.
Hij betreurde de aanslagen, verwoestin
gen en plunderingen en zeide de soldaten
te beschouwen als boodschappers van den
vrede.
In de oude stad van Jeruzalem is sjeik
Said-al-Khatib vermoord. Hij was parti-
