DAMPO
De omvang der werkloosheid.
De Provinciale Begrooting 1929
in de afdeelingen der
Provinciale Staten van Zeeland
EERSTE BLAD.
UW KINDJE
VERKOUDEN
DONDERDAG 15 DEC. 1938
53e JAARGANG - No. 65
Buitenland.
Dreigende vervolging der
Roomsch-Katholieken in
Duitschland
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon II
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA Dagblad voor de Provincie Zeeland
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Volgens hot algemem verslag der af
deelingen van de Provinciale Staten over
het ontwerp-begrooting 1939, hebben vele
leden aan Ged. Staten dan'k .gebracht
voor het zuinig en voorzichtig beheer.
Belastingverlaging.
De voorgestelde verlaging van 40 tot
38 opcenten op de vermogens- ,en de in
komstenbelastingen deed zeer vele leden
daarover hun vreugde uiten en hopen,
dat deze verlaging niet alleen ,zal kunnen
gehandhaafd worden, maar dat het een
begin zal zijn van verdere verlaging.
Andere leden sloten zich daarbij alleen
met beving aan, omdat zij het sterk be
twijfelen, dat deze verlaging blijvend zal
zjjn, terwijl weer andere loden .meenen
tegen de verlaging te moeten waarschu
wen, ook omdat h.i. aan e§n gebaar moet
worden gedacht. Weer anderen meenen,
dat de verlaging niet juist ,is, in verband
met de groote sommen, die do uitvoe
ring der w<?genplannen zal eisohen. Ook
achtte men de reserves nog heel klein
en als wellicht binnenkort weer tot vor-
hooging zal moeten worden besloten, dan
is het boter de verlaging geheel achter
wege te laten. Andere loden achten het
gewenscht, eerst verschillende sociale
voorzieningen te treffen, en zyn het niet
met Ged. Staten eens, dat de werkloos-
heidszorg geen taak van de provincie is,
Weer andere meenen, dat de grondbelas
ting even goed, wellicht nog beter, voor
een verlaging in aanmerking komt.
Men kwam er ook tegen op, dat, ter
wijl de begrooting zelve geen plaats laat
voor de belastingverlaging, men uit de
reserves toch gaat verlagen. Het is een lid
bekend, dat een bepaalde gemeente haar
reserve niet mocht gebruiken om de be
grooting te doen sluiten. Wat hier
Ged. Staten voorstellen, krijgt
geen enkele gemeente gedaan
en spr. vindt dit wel een zeer
schrijnende tegenstelling.
Andere leden meenden, dat de begroe
ting zeer wel toelaat de verlaging der
belasting op te vangen. Men kan den
bootdienst Vlissin,gen-Neuzen opheffen en
de bijdrage aan de N. V. Haven van
Vlissingen zal binnenkort vervallen.
Vanwege Ged. Staten werd o.a. over
deze beschouwingen gezegd, dat de be
lastingverlagingen reeds lang de aandacht
zoowel van het Ged. college als van de
Prov. Staten hebben. In 1931 waren er
groote overschotten. Ingevolge het plan
om ieder jaar f 25.000 minder in te bren
gen, zou in 1939 de eerste begrooting
worden ingediend, d'ie weer zonder hulp
van een oud batig slot kon sluiten. Men
is nu op een keerpunt. Daarom is het
voorstel tot deze inderdaad1 slechts ge
ringe verlaging toch zoo belangrijk. De
provincie is weinig draagkrachtig en elke
verlichting is welkom. Ged. Staten ho
pen, dat de verlaging zal kunnen worden
gehandhaafd. De werkloos heidsz org is
rijkstaak en er is nooit aan gedacht de
Provincie ook in te schakelen. Het zou
slechts een verschuiving van lasten zijn,
die aan de provincie enorm veel geld zou
kosten. Zeer wel voelen Ged. Staten
den grooten nood tengevolge der werkloos
heid. Zij zijn tot alle medewerking tot
leniging volgaarne bereid, alleen niet tot
financiëele.
De grondbelasting is verdisconteerd in
den grondprijs. Daarom is stabiliteit zeer
gewenscht. Bovendien zouden van ver-
laging ook vele buiten-provinciale en bui-
tenlandsche grondbezitters profiteeren. De
belastingverlaging zal ten
slotte geheel door de begroo
ting zelve kunnen worden op
gevangen en daarom is de re
serve ook geheel naar het vol
gend jaar overgebracht. Alleen
in geval van tegenslag wordt de reserve
aangesproken.
In hun antwoord op het algemeen ver
slag brengen Ged. Staten dank voor de
waardeering, door vele leden geuit voor
net door hen gevoerde beleid. De op
merking nopens het beleid van Ged.
■-taten ten aanzien van het toezicht op
de gemeentebegrootingen gevoerd, is vol
gens hen misplaatst en onjuist. Mis
plaatst, wijl dat beleid niet aan het oor
deel der Staten is onderworpen en den
Staten de gegevens ontbreken zich daar
omtrent een oordeel te vormen. Onjuist,
wijl bij gelijke toestanden als zich ten
aanzien van de Prov. financiën voordoen,
-*ed.Staten zich nimmer tegen een ma
tige verlaging der belasting verzet heb-
Neville Chamberlain, de E'ngelsche pre
mier, tijdens de rede, welke hij uitsprak
op het diner van de buitenlandsche pers-
vereeniging te Londen.
Bjj de verdere besprekingen verklaar
den Ged. Staten zich bereid medewer
king te verkenen jn samenwerking met
de provinciale werkverschaffingscommis
sie bjj het oprichten van industriescho
len in Zeeuwsch-Vlaanderen en op Schou
wen.
Aangaande de P. Z. E. M. werd o.a.
gevraagd in hoeverre het bericht waar
was, meldende een mogelijke overname
van de electrische tram door de N. V.
Stoomtram „Walcheren".
Het bericht, dat de stoom
tram Walcheren de electrische
zou willen overnemen, is on-
j u i s t, zooals van- de zijde van Ged.
Staten werd opgemerkt.
In verband met een subsidie-aanvrage
bij het rijk door de Walchersch© tram,
heeft de Regeering doen weten, dat, vóór
een besluit hiertoe kan vallen, een fusie
zal moeten plaats hebben met de tram
Middelburg-Vlissingen. De 'fusie-commis
sie van Ged. Staten heeft deze zaak in
onderzoek.
Samenvoeging PZEM en Zegam.
Gevraagd werd of het wel goed is, dat
de provincie in het bezit is van twee
instellingen, die sop hetzelfde gebied te
genstrijdige belangen nastreven, en of
de P.Z.E.M. en de Z.E.G.A.M wellicht te
combineeren zijn. Het blijkt, dat Ged.
Staten ook reeds de vraag jhebben over
wogen, of op den duur samenvoeging van
PZEM en ZEGAM niet de beste oplos
sing zal zijn. Aangedrongen werd' nog
om bij den raad van bestuur den wenscih
van tariefsverlaging in bespreking te
brengen. Op een desbetreffende vraag
antwoorden Ged. Staten, dat bij den
raad van bestuur het voornemen bestaat,
om de aansluiting der buitenkom-percee-
len te vergemakkelijken.
De Provinciale vloot.
Een lid weer er op, ;dat in de stukken
staat dat de Staten binnen ,afzienbaren
tijd de noodige voorstellen zullen ont
vangen voor den bouw van een nieuwe
boot, doch de plannen reeds jn een zoo
danig stadium schijnen te zijn, dat in de
pers reeds uitvoerig mededeeling er over
is gedaan. In de afdeelingen werd .ge
zegd, dat deze berichten noch van Ged.
Staten komen noch van de Griffie, maar
in het antwoord op het algemeen ver
slag staat, dat Ged. Staten wel inlich
tingen hebben gegeven, 'toen vragen ter
zake werden gedaan, omdat zij er voor
zijn een juiste berichtgeving te bevorde
ren, wanneer derden daartoe bet initia
tief nemen. Zoolang de Staten niet zijn
ingelicht nemen zij nimmer het initia
tief tot publicatie nopens onderwerpen
van Provinciaal belang.
De Z.V.T.M.
Op een betreffende vraag antwoorden
Ged. Staten, dat de fusie-pogingen rond
de Z.V.T.M. nog steeds aan de orde
zijn. .Gehoopt wordt dat binnen niet te
langen tijd een oplossing wordt gevonden.
Het Perknolderplan.
Ged. Staten deelden bij informatie mee,
dat de nieuwe havens van bet Perk-
polderplan waarschijnlijk in 1940 in ge
bruik zullen kunnen worden genomen.
Algemeen beleid van Ged. Staten.
Bij dit punt werd spijt en zelfs mis
noegen te kennen gegeven over het feit,
dat de bootdienst op Zondag is uitge
breid.
Opgemerkt werd, dat de verhoudingen
in de vergaderingen der Staten achter
uit zijn gegaan. Men stelde de vraag, of
de voorzitter niet al te soepel in zijn
leiding is. Ook werd de houding van
den voorzitter in sommige gevallen min
der juist genoemd, omdat hij wel den
aanvaller in scherpe bewoordingen liet
spreken, doch 't'verweer verbood. Omdat
de toon soms allerminst beschaafd is,
wordt de gedachte geopperd, in het regle
ment van orde een bepaling pp te nemen,
die den voorzitter bet recht geeft in voor
komende gevallen dergelijke sprekers voor
een bepaalden tijd de vergadering te
ontzeggen.
Andere leden meenden, dat te veel
aandacht aan gezwam ook verkeerd is.
Men vroeg hoe het toch mogelijk is, dat
een beambte van de ZEGAM als z.g.
kringleider van de N. S. B. kan optre
den, waar toch de lijst van verboden
vereenigingen, door den Ministerraad
vastgesteld, door het Provinciaal Be
stuur in de verordeningen is opgeno
men. Ged. Staten antwoorden, dat d'e
bedoelde bepalingen niet van toepassing
zijn op het personeel der ZEGAM, doch
dat Ged. Staten ©en optreden als ge
signaleerd, ook voor ambtenaren van
semi-overheidsbedrjjven, onjuist achten.
Ze hebben daarmede ook den raad' van
commissarissen en de directie der ZE
GAM ,in kennis gesteld.
Voor vrije veren, waarop werd aange
drongen, moeten Ged. Staten naar Den
Haag verwjjzen. Zoo iets ligt boven hun
financiëel vermogen. De wensch naar een
vliegveld in Zeeuwsch-Vlaanderen lijdt
onder .verdeeldheid tusschen het Ooste
lijk ,en Wcstelyk deel.
Reeds in 1937 is de bereidverklaring
[edaan om een voorstel te doen voor
et beschikbaar stellen van een renteloos
voorschot van f 100.000, Kort daarop is
een geljjke toezegging gedaan voor 'twee
velden, éón in Oostelijk en één in Wes
telijk Zeeuwsch-Vlaanderen. Naderhand is
bericht ontvangen, dat dó afdeeling W.
Z. VI, van de Zeouwsehe vereen, voor
de luchtvaart heeft afgezien van hare
plannen tot den aanleg van een vlieg
veld in W. Z. Vlaanderen en dat zij ten
volle de plannen zal steunen om in
O. Z. VI. een vliegveld te stichten en
te exploiteeren.
Over de resultaten van de grondver
beteringsmaatschappij kan weinig worden
medegedeeld wegens ziekte van het lid
van Ged. Staten, dat daarmee speciaal
belast is. Het optreden der werkloos
heidscommissie heeft goede resultaten op
geleverd bij egaliseering van gronden pp
Zuid-Beveland. Het landbouwhuishoud-
onderwijs ondervindt stagnatie in ver
band met de opvattingen van <d0 inspec-
trice.
Een lid vroeg wat Ged. Staten denken
te doen om een einde 4e maken aan het
schrijven van een der bladen na de laat
ste Zomerzitting in verband waarmede
een paar statenleden een klacht bij <1®
justitie hebben ingediend'.
Hierop antwoordde een lid van Ged'.
Staten, dat het college geen -jnvloed heeft
op de pers en dat trouwens „Volk en
Vaderland" ook niet zuinig is in baar
uitdrukkingen.
Een buitengewone zitting op komst.
Op enkele volgende vragen werd na
mens Ged. Staten medegedeeld!, dat bet
te verwachten is, dat sommige zaken in
een buitengewone zitting in het voorjaar
aan de orde zullen worden gesteld'. Waar
schijnlijk zal dan ook de samenvoeging
van de polders aan de orde komen.
Wat de Regeering met de ,R. T. M. zal
doen, is aan Ged. Staten piet bekend.
Samenvoeging van gemeenten brengt al
lerlei moeilijkheden. De bewoners verzet
ten zich vaak, vooral die van kleinere
gemeenten, die er meestal financiëel gun
stiger voorstaan dan d'e grootere.
Aan den aanleg van rijwielpaden langs
de tertiaire wegen zal de noodige aan
dacht worden gewijd. Voorzoover aan
Ged. Staten bekend', verkeeren de aange
legde en verbeterde wegen in goeden
staat.
Naar aanleiding van opmerkingen bij
de artikelsgewijze behandeling, ontken
nen Ged. Staten, dat het <personeel der
Prov. Griffie spoediger wordt bevorderd!,
dan dat van den Prov. Waterstaat.
Critiek op dei Schoonheidscommissie.
Een lid kon zich niet aan den indruk
onttrekken, dat bij de schoonheidscom
missie persoonlijke 'belangen een rol spe
len. Hij vermoedt het bestaan van een za-
kengemeenschap tusschen de ziel der oom
missie en 't bureau-Rothuizen. Hij brengt
dit onder de aandacht van Ged. Staten,
met verzoek, hier zoo noodig een einde
aan te willen maken.
Een ander lid zeide, dat onder de aan
nemers zeer sterk de- meening heerscht,
dat, als men vlug wil bouwen, men met
het bureau-Rothuizen moet spreken en
bet komt in orde.
Weer een ander lid zeide, dat, als men
een bekwaam architect aanneemt, men in
D'r J. van der Lee, conservator aan de
Ned. 'Handelsboogeschool te Rotterdam, is
benoemd tot diiectour van hot Station
voor Maalderij on Bakkerij te Wageningon
den regel geen moeilijkheden mot do
schoonheidscommissie heeft; doch veol
aannemers denken zich zelf architect.
Nog oen ander lid merkte op, dat do
schoonheids-commissie niet kan oordoelon
over landelijke problemen en zij te weinia
rekening houdt met de toestanden op het
platteland.
Van de zijde van God. Staten werd op
gemerkt, dat zij ovor deze klachten nooit
iets vornomen haddon. Integendeel, zij
hoorden niets dan lof over deze oommis
sie.
De op de schoonheidscommissie en ha
ren secretaris-penningmeester gelegde
blaam is te eenenmale onverdiend. Inte
gendeel verdient de wijze, waarop deze
moeilijke en delicate taak wordt vervuld,
niets dan lof. Het grieft Ged. Staten, dat
in een stuk, uitgaande van de Staten, de
eer en goede naam van personen, zoo
lichtvaardig als hier is geschied, wordt
aangetast.
Bootdiensten.
Wat betreft de diensten op de Wes-
tersohelde erkent een lid van Gedep.
Staten, dat thans een vrij regelmatige stij
ging in bet personenvervoer is waar te
nemen, maar of deze zich door zal zetten
is nog niet te zeggen. Juist is het, dat de
behoefte om eerste klasse te reizen zien-
deroogen afneemt. Overneming door het
Rijk van de bootdiensten achten Gedep.
Staten in 2 afdeelingen niet wenschelijk,
wijl hierdoor de toestand van het verkeer
niet zou verbeteren. Aan opheffing van
den dienst Neuzen-Hoedekenskerke wordt
nog niet gedacht, terwijl opheffing Neu
zen-Vlissingen voorioopig nog wel niet
zal plaats hebben. Binnen afzien-
baren tijd wordt tariefs
verlaging voor het goede
renvervoer in uitzicht ge
steld. Een lid van Ged. Staten deed
mededeeling omtrent de nieuwe bootplan
nen. (D'e nieuwe 'boot beeft een lengte van
74 m en wordt zeer comfortabel. Het rijk
heeft echter bij' den 'bouw sterke zeggen
schap.
Inzake den Oosterschelde-
dienst bleken Ged. Staten veel te voe
len voor een kortere verbinding Schou
wenNoord-Beveland, al zijn er techni
sche bezwaren. (De haven van Colijnsplaat
is niet geschikt, zoodat er dus naar een
andere inloophaven omgezien zou moeten
worden. Voor het vervoer van auto's kun
nen de tegenwoordige 'booten ook niet
meer zoo goed mee, zoodat aan andere
booten zou moeten worden gedacht, waar
mede weer de aanlegplaats te Zierikzee
samenhangt. Groote financieel© offers
zouden dan moeten worden gebracht voor
dit 'Overigens Ged. Staten niet onsympa
thieke doel, waarvan de uitvoering nog
wel eenigen tijd op zich zal laten wachten.
De opheffing Katsche veer-Wolfaartsdijk
en het inleggen van meer diensten op Zie
rikzee heeft het college nog niet bestu
deerd. De heele kwestie heeft echter de
belangstelling van het college.
De wegen.
Ged. Staten waren het eens met een
opmerking, dat bij het vervangen van de
tram Middelburg-Vlissingen door auto
bussen, de weg daarvoor niet geschikt zou
zijn.
Gewezen werd op de schade, toegebracht
aan den weg "Westkapelle-Middelburg nu
de tram is opgeheven voor het bietenver-
voer.
Genoemd werd de slechte toestand van
den weg Vrouwepolder-Gapinge-Veere, en
van den weg Domburg-Oostkapelle. Van I
dezen laatsten werd van de zijde van Ged.
-gh Wrijf dan keel, rug en borstje In mei
kJ Dampo.Wonderlijk zooals dèt helpt!
Pot 50 ct. Tube 40 ct. Doos 30 cl
Staten opgemerkt, dat dit een zeer moei
lijk gedeelte is, ook moet getracht worden
'het natuurschoon hier in het landschap
te bewaren.
ONDANKS SEIZOENSTIJGING EEN
GUNSTIG VERSCHIL MET 1937.
61.000 man in werkverschaffing,
D'e directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede, dat blijkens door
het Centraal bureau voor de statistiek
verstrekte voorloopige gegevens in de
week van 21 t/m 26 November 1938 het
werkloosheidspercentage van de 492.972
verzekerden, buiten de landarbeiders 23,9
was (in de vorige verslagweek, 7 t/m 12
November, was dit percentage 23.2.)
In do overeenkomstige verslagweek van
November was het werkloosheidspercen
tage voor verzekerden (zonder landarbei
ders) in do laatste jaren als volgt; 1932:
29.1, 1933: 26,2, 1984: 28.9, 1985; 82.6,
1086; 30.8, ,1037: 26.5, 1088; 28.9.
Op 20 November waron bij do organen
dor openbare arbeidsbemiddeling inge
schreven 863.047 werkzoekendon, waar
van er 847.150 werkloos waren (namelijk
881.975 mannen en 15.175 vrouwon).
Van de geheel werkloozo verzekerden
ontvingen er in de verslagweek 21,884 uit-
kooring uit hun workloozonkas.
Blijkens voorloopige opgave van den
directeur-generaal voor de werkverschaf
fing en steünverle'oning bedroog op 20 No
vember het aantal tewerkgestelde werk-
loozen 01,475 en bet aantal gesteunde
werkloozon 189.518, tezamen 200.988 ver
zorgden. (Hieronder bevindt zich een aan
tal verzekerden, wier steun bestaat uit
een aanvulling van de uitkeering uit hun
werkoozenkas.
In Vaticaanscbe kringen is1 men van
oordeel, dat de toestand der R. K. Kerk in
Duitschland thans zóó ernstig is, dat
ieder oogenblik de ergste
katholiekenvervolging kan
losbarsten.
Deze meening berust op berichten, vol
gens welke een wet in voorbereiding is,
die zeer draconische maatregelen tegen
de R. K. Kerk zal inhouden. Die maatre
gelen zouden zijn vervat in acht bepalin
gen, waarvan de duidelijke
strekking is de algeheeie
ui troeiing van 't R. K. leven
in Duitschland.
De acht bepalingen van de wet zijn de
volgende:
1. Het concordaat van 1935 wordt op
gezegd.
2. Godsdienstige propaganda wordt in
Duitschland verboden.
3. Religieuze vereenigingen, waarvan
de leden zich aan immoreele handelingen
hebben schuldig gemaakt, zullen onmid
dellijk opgeheven worden en de vermo
gens van die vereenigingen in beslag ge
nomen worden.
4. D'e correspondentie tusschen den
Paus en de Duitsche bisschoppen moet via
de Duitsche regeering geschieden.
5. Religieuze orden zullen zich niet lan
ger meer mogen bewegen op het gebied
van ziekenverpleging en onderricht en zij
zullen onder het kerkelijke ministerie ge
plaatst worden.
6. Aan kerken of orden zullen geen gel
delijke bijdragen meer mogen worden ge
geven.
7. Priesters mogen geen Joden meer
doopen en niet-ariëers mogen geen pries
ter meer worden.
8. Het lidmaatschap van de Kerk moet
verbonden zijn aan 'het staatsburgerschap
SUEZ-KANAALRECHTEN WORDEN
VERLAAGD.
Met ingang van heden worden de Suez-
kanaalrechten verlaagd van 72 tot 69
pence per ton. Deze verlaging houdt in
geen enkel opzicht verhand met de in de
Italiaansche pers gevoerde campagne om
trent de hoogte van deze rechten.
Tot de verlaging zou reeds zijn besloten
in de vergadering van den raad van be
heer, welke begin September is gehouden.
