Staatshoofden voor de Radio.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
ma.
DINSDAG 6 DEC. 1938
53e JAARGANG - No. 57
Nederland en de Joden
vervolging.
Buitenland.
De gespannen Fransch-
Italiaansche verhouding.
In België dreigt een
kabinetscrisis.
Hooge onderscheiding voor
de Koningin.
Binnenland.
Nederlandsch - Dultsoh
Goederen verdrag.
Uit de Provincie
MIDDELBURG.
gevonden
id vuurtje
Iven wezen,
Idden. Vlug
I voorzichtig
lij stond op
lier donker.
I verder. Hij
ilieportret-
luwd: 25 No-
jm. en Jo-
Ii5 jr jd. Pie-
ICornelia Eli
te Wisse-
(N. B.)
[15,5 M. KRO-
ica. 8.15 Ber.)
Jiuserie. 12.00
1st. (1.00-1.20
Kuurtje. 3.05
{•orkest en so-
fkest. (5.45
30 Ber.). 7.00
|ld wankeltl".
Meded. 8.15
fcht en solist.
Gram. 10.30
AVRO-uitz.
10.00 Mor-
br de vrouw,
tish. wenken.
1.18 Ensemble
1.15 AVRO-
oeporkest en
Jang met pia-
Kinderkoor.
fRO-Aeolian-
benaders. 6.25
|venwichtig?"
i Piano. 7.30
|adiojournaal,
ate Dinsdag-
bel. 10.20 Re-
Ber. ANP.
b's ensemble.
|EN HET
RECLAME.
kbrikante van
jnsche poets-
haar budget
mgrijk uitge-
|ampagne die
advertenties
was, dat al-
lift van 1938
lis in het ge
ranten, zorgn
jjte regelmaat
DP van iede-
verklaarde
Oakite Pro-
JER1CHT.
ledenmorgen
weer: lichte
Jhtig, tempe-
cht 5; neer-
j van 6 Deo.:
I krachtige in
Ide wind tus-
pdag wellicht
Teer met re
kken, in den
Igen overdag
len avond en
Terdag zelfde
Ig 3 u.:
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
,Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cont
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Er is hier en daar nogal critiek ge
oefend op de houding van de Regeering,
ten opzichte van de vervolgde Joden in
Duitschland.
Ten onrechte evenwel.
Minister Colijn heeft bij de hierover in
de Tweede Kamer gehouden interpellatie
duidelijk gemaakt, dat Nederland ook wat
dit betreft aan de spits staat,
De Minister wees er in zijn antwoord
aan den heer Albarda op, dat wat in de
laatste weken voor de vluchtelingen ge
daan wordt, gezien moet worden in Let
licht van hetgeen in de voorafgegane ja
ren op dit gebied reeds is geschied.
„Sinds het begin van het jaar 1933
hebben wij, aldus Spr., ongeveer 24 k
25.000 vreemdelingen in Nederland toe
gelaten. Naar de beste informaties, waar
over wij: beschikken, kan dat getal ga-
splitst worden in de volgende cijfers Wij
hebben toegelaten 18.000 vol-Joden; wij
hebben toegelaten 4000 wat ik nu maai
noemen zal half-Joden, d.w.z, gedoopte
Joden, of Joden die naar het ras niet
heelemaal Joodsch zijn, en dan 7 8000
anderen die niet tot die groepen gerekend
kunnen worden.
Van de eigenlijke Joden, van de 13000
vol-Joden, zijn er in den loop dezer jaren
tusschen de 4 en 5000 vertrokken Er zijn
er dus van deze groep in ons land nog 8 a
6000 over, Hoeveel er van de anderen
vertrokken zijn, daaromtrent beschik ik
niet over de exacte cijfers, maar wanneer
ik nu denzelfden maatstaf toepas, dat n.l.
ongeveer een derde van degenen, die hier
binnengekomen zijn, ook van die groep
vertrokken zullen zijn, zijn er ookdaar
van in ons land nog ruim 8000 over, het
geen dus beteekent, dat van de in de ja
ren van 1933 tot aan November van dit
jaar in totaal toegelaten personen, er op
het oogenblik in Nederland nog 16
17000 in ons land gebleven zijn."
Terecht kon de Minister zeggen, dat
wij met deze ruime mate van toelating
aan de spits staan.
Engeland b.v, dat evenals Nederland
altijd vrijgevig is geweest ten aanzien van
het asylrecht, heeft sinds 1933 toegelaten
ongeveer 15 k 16.000 personen, waarvan
ook weer 1/3 evenals bij ons uit het land
vertrokken is.
„Wanneer ik, aldus de Minister, nu dien
Engelschen maatstaf eens ga toepassen
in verband met de sterkte van de bevol
king in beide landen en in verband met
de hulpbronnen, dan zouden wij', indien
wij in de voorafgaande jaren 3000 vluch
telingen hadden toegelaten, hetzelfde ge
daan hebben als Engeland heeft gedaan.
Maar wij hebben er 24 a 26.000 toegela
ten; dat is het 8-voudige.
Naar dienzelfden maatstaf zouden er
hier 2000 hebben moeten blijven, maar
zooals ik zooeven al gezegd heb, zijn er
16 a 17.000 gebleven, dus ook 8 maal zoo
veel als het Ehgelsche cijfer.
Het is werkelijk nauwelijks denkbaar,
dat er eenig land te noemen zou zijn, dat
zooveel gedaan heeft op het gebied van de
vluchtelingen als Nederland heeft gedaan.
Ik herhaal dus, dat ik meen, dat wij kun
nen zeggen, dat Nederland hierbij aan de
spits staat."
10 u.: 758.
Srs:
Verklaring: van Chamberlain.
In antwoord op een desbetreffende
vraag heeft minister-president Chamber
lain in het Lagerhuis verklaard, dat de
Britsch-Italiaansche overeenkomst van 16
Nov. op geen enkele wijze inbreuk maakt
op de Britsche verplichtingen jegens
Frankrijk.
De minister verklaarde verder, dat,
hoewel Tunis, Corsica en Nice niet met
zooveel woorden genoemd zijn bij de on
derhandelingen welke aan de overeen
komst voorafgingen, zij vallen onder het
eerste addendum d'ier overeenkomst, dat
spreekt over de handhaving van den
status quo in het Middellandsche Zee
gebied.
Verder deelde Chamberlain nog mgd'e,
dat hij naar aanleiding van de betooging
in de Italiaanscbe Kamer den Britschen
ambassadeur te Rome heeft opgedragen,
er de aandacht van Ciano op te vesti
gen, dat incidenten van deze soort een
allernadeeligsten invloed heb
ben op de vooruitzichten van samen
werking tusschen de vier mogendheden
van München.
Uit het antwoord van Ciano, aldus
Chamberlain, blijkt, dat de Italiaan-
s,.e r® geering zich niet aan
sluit b jj de demonstratie en niet
voornemens is af te wijken van de ver
plichtingen, die zij tegenover ons heeft
aanvaard.
Ik kan, zoo zeide Chamberlain verder,
geen reden zien om verandering te bren
gen in de plannen voor mijn bezoek
aan Rome.
De Italiaansche couranten brengen dit
antwoord van Ciano niet.
Wel gaat de Italiaansche pers voort
met haar campagne tegen Frankrijk.
Daladler naar Tunis en Corsica.
De Fransche minister-president Dala-
dier is voornemens, in. Januari een be
zoek te brengen aan Corsica en Tunis.
Intussehen deed de premier een beroep
op de bevolking van genoemde gebieden,
waarin hij haar maant, kalm te bljjven
en zich te onthouden van elke betooging,
die de waardigheid1 en den adel der
vaderlandsliefde zou kunnen schaden.
Talloos zjjn de telegrammen, welke
uit alle deelen van het Fransche rijk
aan Daladier worden gezonden, om te
protesteeren tegen de Italiaansche ex
pansie-zucht en trouw te betuigen aan
het Fransche moederland.
TEGENSPRAAK GERUCHTEN
VRIJLATING DS NIEMöLLER,
Het Hdbld'. spreekt de geruchten, dat
ds Niemöller in vrijheid zou worden ge
steld, tegen.
Mocht de Duitsche regeering tot in
vrijheidstelling besluiten, dan zal daar
aan in elk geval moeten voorafgaan, dat
ds Niemöller zich schriftelijk verplicht,
de politiek niet meer op den kansel te
behandelen. Tot heden heeft hij zich
daartoe niet bereid verklaard.
ENORM VLOOTPROGRAM IN
AMERIKA IN VOORBEREIDING.
Te Washington bestaat het voornemen,
in het begin van het volgend jaar aan
het Congres een vlootbouwprogram vooi
te leggen, dat een enorme versterking
der Amerikaansche vloot zal meebrengen.
Het is waarschijnlijk dat het zal worden
aangenomen, Jenzij een snelle en duide
lijke verbetering in den internationalen
politieken toestand zou optreden.
Het plan voorziet in de vorming van
een geheel nieuwe slagvloot, welke per
manent in den Atlantischen Ooeaan zou
worden gestationneerd.
De bouwkosten van zulk een vloot wor
den geraamd op 3.2 milliard dollar.
Reeds zijn de eerste voorbereidingen
getroffen voor den bouw van deze At
lantische Armada. Scheepswerven aan
beide kusten worden uitgebreid en gemo
derniseerd.
Indien deze nieuwe Atlantische vloot
zou worden gebouwd, zou de Amerikaan
sche zeemacht ^behoudens extra vloot-
programma's van andere mogendheden)
de grootste ter wereld worden.
„EUROPA DRIJFT NAAR DEN
OORLOG".
Een ernstig woord.
Pirow, de minister van oorlog der
Unie van Zuid-Afrika, die teruggekeerd
is van een reis naar Duitschland, N e-
d e r 1 a n d, België en Italië, heeft gis
teravond een verklaring afgelegd over
den Buropeeschen toestand.
H ijl zei'de, dat Europa in
de richting van een oor
log d r ij f t, een oorlog, wel
ke geen enkele natie
wenscht, doch waarop iede
re regeering zich voorbe
reidt. Tenziji er in de vol
gende maanden een volle
dige wijziging kount in de
vooruitzichten, zal de in
ternationale spanning
volgens Pirow in het a. s.
voorjaar haar hoogtepunt
bereiken. Het tragische van den toe
stand is, dat sinds de regeling der Tsje-
cho-Slowaaksche kwestie geen vraagstuk
aan de orde is, dat een oorlog zou ver
ontschuldigen, laat staan onvermijdelijk
maken. Het drijven naar oorlog wordt
volgens Pirow zuiver veroorzaakt door
psychologische factoren.
Zelfs het vluchtelingenvraagstuk is
volgens den minister op betrekkelijk ge
makkelijke wijze te regelen. Voor de op
lossing zijn twee dingen noodig:
1. Geld om in de plaats te komen van
het bezit, dat den vluchtelingen niet
.wordt toegestaan mede te nemen. Dit zou
kunnen worden geregeld door een inter
nationale leening.
2. Land voor de vluchtelingen, die geen
geld 'hebben of door iinmigratiewetten
worden belemmerd.
Er is volgens Pirow meer dan voldoen
de onbewoond geschikt gebied, waar
tweemaal zooveel vluchtelingen zullen
kunnen koloniseeren als ervoor in aan
merking zullen komen.
Wat ontbreekt is even
wel de bereidheid eenige
werkelijke opoffering te
doen.
Het te Brussel gehouden congres der
Belgische Werkliedenpartij: heeft een mo
tie aangenomen waarin het voornemen
van minister-president Spaak, een Bel
gisch vertegenwoordiger naar het recht-
sche Spanje te zenden, wordt afgekeurd
met 372,450 tegen 187.598 stemmen.
Tijdens de besprekingen heeft Vander-
velde verklaard niet te kunnen dulden,
dat België wel een vertegenwoordiger
heeft te Burgos en niet meer te Barce
lona.
Vóór de stemming over de resolutie der
meerderheid heeft Spaak verklaard, dat,
indien het congres de houding der minis
ters zou veroordeelen, de orisis onvermij
delijk zou zijn.
„Een r e g e e r i n g s o r i s i s,
aldus Spaak, zou ernstige ge
volgen voor de demooratie
met zich brengen en het
is waarschijnlijk, dat men
er door tot Kamerontbin
ding zou kome a."
Vast staat reeds dat de socialistische
ministers zullen aftreden, als de socia
listische parlementsleden zich tegen de
regeering zullen uitspreken, hetgeen
zeer waarschijnlijk is.
DE TOENEMENDE LUCHTAAN
VALLEN IN SPANJE.
Barcelona wen'dt zich tot Londen.
De Spaansohe ambassadeur te Londen
heeft gisteren een bezoek gebracht aan
Butler en diens aandacht gevestigd op
de bezorgdheid der republikeinsohe re
geering over de voortdurende hevige aan
vallen op de burgerbevolking door vlie
gers van wie beweerd wordt, dat het
Duitsohers en Italianen
zijn.
Het verluidt, dat de ambassadeur hier
aan heeft toegevoegd, dat volgens inlich
tingen, waarover de Spaansohe regeering
beschikt, deze aanvallen op de burgers
met inbegrip van vrouwen en kinderen,
door Duitsche en Italiaansche vliegers,
naar verwacht wordt, in de naas
te toekomst zullen toene
men. De ambassadeur heeft gevraagd,
welke stappen de Britsche regeering zou
nemen tegenover dergelijke schendingen
der elementaire beginselen van mensohe-
lijkheid.
Elf Junkers homhardeurs hebben, on
der bescherming van achttien Fiat jacht
vliegtuigen, gistermiddag verscheidene
dorpen ten Noord-Westen van Valencia
gebombardeerd, waarbijl vijf personen
werden gedood en 33 gewond.
Volgens een nader bericht van Reuter
geschiedden de aanvallen op Chiva, Li-
vra en Alcublas en werden elf personen
gedood en 22 gewond.
VERDERE BEPERKING VAN DEN
JOODSCHEN EIGENDOM IN
DUITSCHLAND.
De Duitsche minister van Economische
Zaken, Funk, heeft een verordening over
„de totale ontjoodsc'hing van het Duitsche
economische leven, van het Duitsche
grondbezit en andere gewichtige bestand-
deelen van het volksvermogen" uitgevaar
digd.
D'e verordening bepaalt o.a., dat Joden
in bet vervolg geen grond of rechten op
den grond in Duitschland kunnen verwer
ven. Voor vervreemding van grond door
een Jood moet toestemming verleend wor
den.
Joden moeten hun papieren van waar
de op de banken dep oneer en.
Duitsche en staatlooze Joden mogen
geen voorwerpen van goud, zilver of pla
tina, edelsteenen en paarlen verwerven,
verpanden of vrij vervreemden.
Volgens de „Angriff" bedraagt te Ber
lijn het aantal auto's, die aan Joden be-
hooren, ongeveer 2000; deze zullen de
Joodsche eigenaars dus voor 1 Januari
moeten hebben verkocht. Voorts behoo-
ren aan Joden nog 150 motorfietsen, die
eveneens moeten worden verkocht.
VON RIBBENTROP NAAR PARIJS.
De Duitsche minister van buitenland-
sche zaken von Ribbentrop is gisteravond
per trein van het station Ftiedrichstrasse
vertrokken, om zijn aangekondigde bezoek
aan Parijs te brengen.
Omtrent de Fransch-Dhitsche verkla
ring, welke te Parijs zal worden ondertee
kend, verneemt Reuter slechts, dat op de
eerste plaats de grenzen tusschen Frank
rijk en Duitschland onaantastbaar zullen
worden verklaard, dat vervolgens de tus
schen beide landen bestaande goede wil
bevestigd zal worden en dat tenslotte een
overeenkomst zal worden aangegaan, dat
de twee landen elkander bij eventueele
meeningsverschillen zullen consulteeren,
op voorwaarde echter dat een derde par
tij eveneens geraadpleegd mag worden,
d.w.z. dat Duitschland Italië en Frankrijk
Groot-Brittanni mag raadplegen.
Ter gelegenheid van de wereldtentoon
stelling te New-York.
Dok Koningin Wilhelmina zou een rede
voering houden.
Het bestuur van de wereldtentoonstel
ling 1939 deelt volgens een Havas-tele-
gram uit New-York mede, dat plannen
worden gemaakt voor een reeks radio-
redevoeringen, uit te spreken door de ver
tegenwoordigers van elf staten, die bij
deze gelegenheid vriendsohapsbood-
schappen zullen zenden,
De redevoeringen zullen op 1 Januari
1639 aanvangen met die van lebrun, den
president van Frankrijk, en eiken Zondag
worden vervolgd, tot 23 Juli. Tot do
staatshoofden, die het woord zullen voe
ren, behooren: de president van den Ior-
schen Vrijstaat, de Koning van Denemar
ken, de Koningin van Neder
land, een hooge autoriteit der sovjet
unie, de gouverneur-generaal van Cana
da, de Koning van Roemenië, de Koning
van Noorwegen, de Koning van België,
de regent van Joego-Slavië, de Koning
van Italië, de regent van Hongarije, de
president van Polen, de kroonprins van
Japan, de Koning van Zweden, do presi
dent van Brazilië en de Britsche commis
saris-generaal op de tentoonstelling.
D'e boodschappen zullen op de korte golf
in het betreffende land uitgezonden en in
de Vereenigde Staten heruitgezonden wor
den.
Men vermoedt echter, dat de besprekin
gen verder zullen gaan dan uitsluitend
over wederzijdsche verzekeringen van
non-agressie. Slechts de kwestie der Duit
sche koloniale eischen zal niet ter sprake
komen.
Korte Berichten.
Het werk aan de Fransche oorlogs
schepen, welke op stapel staan, zal op
last van het ministerie van marine woor
den versneld. Aan alle marine-werven
zal de werkweek met vier uur worden
verlengd.
De stakende zeelieden te H&vre
hebben gisteravond besloten de staking
voort te zetten.
H. M. de Koningin heeft gistermiddag
op haar Paleis Noordeinde ontvangen
den buitengewoon gezant en gevolmach
tigd minister van Brazilië bijl H. Ms. Hof
den heer Pedro de Moraes-Barros, ter
overhandiging van het grootkruis in de
orde van „Cruzeiro do Sul" en van het
tot de verleening daarvan betrekkelijk
eigenhandig schrijven van den president
van de Vereenigde Staten van Brazilië.
KERSTGAVE VOOR ONDERSTEUNDE
WERKLDOZEN.
De minister van sociale zaken heeft ter
kennis van de gemeentebesturen gebracht,
dat hij heeft besloten, dat dit jaar op de-
üzelfde wijze als vorig jaar, aan onder
steunde werkloozen boven hun gewone
steunuitkeering een Kerstgave zal worden
toegekend. Deze Kerstgave mag wederom
bedragen 25 pet. van het bedrag, hetwelk
de betrokkenen over de week van 11 tot
en met 17 December a.s. aan uitkeering
ontvangen.
Aan de werkloozen, die in genoemde
week bij: de werkverschaffing zijn ge
plaatst, kan over die week geen Kerstgave
worden toegekend. Ten aanzien van deze
personen zal de minister bij1 afzonderlij
ken brief berichten
VESTIGINGSVERBOD VOOR KRUIDE
NIERS- EN AUTOBEDRIJF.
Met een half jaar verlengd.
De minister van Economische Zaken
heeft het tijdelijk vestigingsverbod voor
het kruideniersbedrijif en voor het auto
mobiel- en garagebedrijf met ten hoogste
een half jaar verlengd tot 6 Juni 1939.
DE UITGESTELDE HERHALINGS
OEFENINGEN.
Gelijk bekend zijn de herhalingsoefe
ningen van het personeel der lichtingen
1927 en 1928 zoover die in October 1938
zouden plaats hebhen, door de noodzaak
der omstandigheden uitgesteld en wel,
naar later bepaald werd, tot 1939.
Thans is vastgesteld, dat de korpo
raals en soldaten der infanterie dier beide
lichtingen op 16 Maart 1939 onder de
wapenen zullen komen en wel voor 10 da
gen. De onderofficieren zullen 17 dagen
oefenen en dus 9 Maart onder de wape
nen komen.
De kwestie der verdeeling van de
uitgevoerde eieren.
In een nota naar aanleiding van het
verslag van de vaste commissie uit do
Tweede Kamer inzake handelspolitieke
aangelegenheden over het wetsontwerp
goedkeuring van het Nederlandsoh-Duit-
sohe verdrag nopens de regeling van het
goederenverkeer met bijlage en bijbehoo-
rend slotprotocol, op 19 Maart 1938 te
Keulen gesloten, zegt de regeering:
Dat in het nieuwe handelsverdrag de
verdeeling van den export van zuivel
producten en eieren aan Neder-
landsche zijide is vervallen en in handen
van de Duitsche autoriteiten is gelegd,
moet beschouwd worden als een conse
quentie van het Duitsche streven naar
gelijkvormigheid in de regeling der han-
delebetrekkingen met andere landen.
Afgezien van het feit dat anderzijds de
Duitsche invoer in Nederland door de Ne-
deriandsohe autoriteiten verdeeld Wordt
over de verschillende importeurs, was
het voor Duitschland uit markt-politieke
overwegingen niet wel mogelijk, in dit
opzicht de uitzonderingspositie, welke Ne
derland tot dusverre innam, nog langer
te bestendigen.
In dit verband moge voorts opgemerkt
worden, dat het verdrag de vrijheid laat,
van Nederlandsche zijde zoodanige
maatregelen te nemen, dat een effectieve
controle op den uitvoer mogelijk blijft.
Het instituut der gemengde commissie
heeft op een enkele uitzondering na be
vredigend gewerkt en is daarom in dit
verdrag wederom opgenomen.
COLLECTE VOOR VERVOLGDEN OM
GELOOF EN RAS.
Deze collecte bracht op te:
Goes f 775,
Gapinge - 27,
Vrouwenpolder - 37,
Krabbendijke - 111,47
Wemeüdinge - 420,
Tholen - 185,26
Biggekerke - 59,93
Sint Laurens - 170,
Kring Zeeland Ned. Chr. Gymnastiek-
verbond.
In de Zaterdag gehouden vergadering
van den Kring Zeeland van het Ned. Chr.
Gymnastiefcverbond werden de laatste be
sprekingen gehouden voor de wedstrij
den van dien kring, welke op Zaterdag
17 December a.s. te Terneuzen zullen
worden gehouden.
Aan deze wedstrijden zullen deelnemen
O. K. K. te Goes, C. K. W. O. te Vlissin
gen, O. N. A. te Biezelinge en E. M. M.
van Terneuzen.
Een droeve plechtigheid.
Gistermiddag had ondier groote belang
stelling van de zijd1© van de hoofdamb
tenaren en ambtenaren ter provinciale
griffie en uit de padvinders wereld1 op
de algemeen© begraafplaats de ter aarde-
bestelling plaats van het stoffelijk over
schot van den heer L. Peut©, den op 27-
jarigen leeftijd overleden 'klerk ter pro
vinciale griffie van Zeeland en leider
der welpen van de Berdenis van Ber-
lefeomp ad vinders-groep
Vanaf het stationsplein hebben de wel
pen hun leider de laatste eer bewezen.
Aan de geopende groeve hebben het
woord gevoerd mr dr B. D. H. Teilegen,
griffier der Staten van Zeeland; J. C.
Meijboom, hopman van de padvinders,
mede namens het hoofdbestuur der padu
vindersvereeniging en mr A. J. van der
Weel, namens de ouders der welpen.
Namens de familie werden woorden
van dank gesproken.