*|ri Het Prinselijk Paar te Den Haag. Dagblad voor de Provincie Zeeland De Liberale Kamerfractie en de motie-TDijssen. Gespannen verhouding tus- schen Italië en Frankrijk. s EERSTE BLAD. Geestelijke verwildering. Buitenland. De strijd in China. De strijd in Spanje. 8 8 55' a.© s 88 8 s to e-e MAANDAG 5 DEC 1938 53e JAARGANG - No. 56 :£pl *s g. 4 b 3 g - S*E.| CO 2- S-J S*&3: - p- p- H p 4 B g; m o a a CL" CD t3" CD SJ P 0 1 a- 5 3 F 3 5^ P il 5' S3 r"T S3 e ëJ- S-qg S- i i 2- i 2 5- P S-9J j-. N p c a 5 p tr e* Pj CD CD CO <-•" C O '-j p- <3 CO a - «+PJp 3 6Tfr o a f= B 0q 2 [5 B £o' P- b "i jq S-8 8 IS 5?" P »-.* g £-&^f f I* 8 tr to b- 2 R m B" ■A, -■ Crq co CTQ O $L% l§ w re .P J e It I S - Cro ,srS - R w r+ c: 5 CL O 'ag p> p CD CD 3 CD n CO O cs n IT—1 CD K gr 'Mi P O TO B B to O (3 P *-hI* p p 1 p 1 - c*- 8U bp lL H_ P a p- P M. g- B m =s ffsr^f B p S"® TO P. (0 p gL fT n f ivo. P £L P P w =T p i. s M C-K w -. re S-® s S - S3 grtr-s ST §- P hi ffq •d r— CO CO p <1 TO to w 13 B &1® f? 00 T S" CD C. P H &g f? o S- w O K co cr#^ sr ,g 3 R S1 CD P P P SS: - tr &- K* o'p 81 P cs1^ Ciq t) w! CO s. ■co "P- p M. B g,® TO IsfSt p,P- m hi 'iPb crq sr 3 oq 2 a. - gssll 15 r— CD P Hs?r ElP B I O T H rn P g* S B Wtr9, ®-p g S; B S Pj P 0 <J f ®pg TO P P- 8 g 1 P <J P P H* E.S: - s O O CD- 5*1 8 3 a. ïhl p. p - £0'? B P- -l" jj dT •r<- ■O i— O1® c-r- E. CO 4 p p i ri 4 s t^r p p Hi Qrcj P- P ®3 P^ 2C B a p- P .CO t* p- p o e. a :r CP C O (-+> t^1 g Ep M P- Jo - ^<5 g" Pip «•I? H o p 'sg s VP P KP P P H-* p g: p ts !D p -ti: P PL, H CP P-1 r* P hs Cfq cp. PJ H- P§ a: Hj B P- Hi p- H £- g cp So Q pg &P re 2. P P" E H+» J- pj cr-r- H.R g p p p® p-slp B i S - II -fgg-? gg-w CP 0 S- p-p 1 Eg 2 o lis P M7 p era B ?T B 0 2 p C. co, cLcrq rr g S H R H p g ^p' 0 "g ®1® CP Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44488 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 DirecteurHoofdredacteur: R, ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.80 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 rent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.78 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen- De „Avondpost" van 14 November j.l. deelt mede, dat zij de volgende adver tentie uit een der bladen heeft geknipt: OUDERS, die gaan scheiden, willen afstand doen van een lief meisje, 15 mnd., met wagen en stoel er bij. Br. fr. no „Herinnert dit niet aan den tijd, dat menschenlevens verkocht werden op de markt? Aan den slaventijd? Neen, nog veel erger, daar hier ouders hun eigen kinderen to koop aan bieden. Is dit niet een diepbedroevend geval, dat illustreert, hoezeer de mensch van onzen tijd het plichtsbesef volkomen ver loren heeft en geschikt is, om met men schenlevens te spelen, hoezeer hij pas klaar is geworden voor dictatuur of staatsdemocratie, die hem van de per soonlijke verantwoordelijkheid onthef fen?" Schrijnend, maar waar, voegt genoemd blad hieraan toe: „En nu: opruiming. Ieder zijn weg. Maar het kind? Ja, het kind. Dat is te lastig. En gelijk met tafel en stoel, komt het kind onder den hamer." En het voegt er bij: „Dit is de kern van het vraagstuk: het verantwoorde lijkheidsgevoel van de ouders daalt be neden het peil, waarop een opvoeding waarde houdt." Het hier gesignaleerde voorval staat niet op zichzelf. Het staat in nauw verband met de met steeds meer kracht gepropageerde beginselen inzake huwelijk en huisgezin en echtscheiding en wat dies meer zij. Hier helpt geen ingrijpen van de Over heid, al ligt hierin een ernstige waar schuwing aan het adres der Overheid, om toch met het* huwelijksrecht ernst te maken en de leugenachtige practijken bij echtscheiding niet langer te sanctlon- neeren. Hier helpt slechts één middel: Terug tot het Woord des Heeren. Tot de wet en de getuigenis! En anders: voor het volk van Neder land, geen dageraad 1 Waarom aan dit politldke spel meoeiBdaany in plaats van het als minderwaardig te brand merken? In liberalen kring toont men zich ont stemd over de houding van de liberale Kamerfractie, biji de behandeling van de motie-Thijssen betreffende de leerlingen- schaal. Onder betuiging van instemming plaatst de „N. R. Crt." het volgende schrijven van een barer lezers: Diep teleurgesteld ben ik geweest over de houding van de liberale Tweede Ka merfractie, die bij de behandeling van de begrooting van onderwijs gestemd 'heeft TOor de motie-Thijssen. Het is hekend, dat oeze sociaal-democraat een motie had voorgesteld, waarin werd verklaard, dat verbetering van de personeelsvoorziening voor het lager onderwijs door wijziging van de thans geldende leerlingenschaal urgent is. De liberale fractie heeft zich met den inhoud van deze motie en vooral met de toelichting vereenigd. Nu had in de eerste plaats in een der gelijke motie toch in elk geval het belang van het onderwijs voorop moeten staan, klaar er is een tweede kant aan deze kwes tie. De minister heeft de geschiedenis van he leerlingenschaal op 1 December j.l. in ;e -Kamer nog eens opgehaald. Hij sprak toen als volgt: „Wij hebben sedert 1932 een leerlin genschaal, waartegen thans de eritiek ga-at; ik mag de weinig belangrijke wijzi ging van 1936 wel verwaarloozen. Waar om is destijds de wij-ziging van de leerlin- geusohaal aangebracht onder het kabinet- V® de Beerenbrouck? Omdat men de overtuiging had, dat de onderwijsbegroo- mg eigenlijk een te hoog cijfer vertoonde en omdat het noodig zou zijn langs eenige wegen dat cijfer te drukken. Onder de wei nige middelen, die ter beschikking waren, greep men toen de herziening aan van de leerlingenschaal, in -de hoop, dat men aardoor na eenige berekeningen, die ik thans verwaarloos 5 miliioen perma nent zou winnen. De vraag waarvoor wij nans staan is deze: is het mogelijk op dit ogenblik die 5 miliioen weer te voteeren? Traditiegetrouw waren de Lord Mayor van Londen en zijn echtgenoote tegen woordig bij de bereiding van de reusach tige kerstpudding in Mansion House, ge vuld met ingerediënten uit de Dominions. Het is reeds bekend, dat de regeering de overtuiging -heeft, dat in den huidigen budgetairen toestand, die belangrijk ern stiger is dan de toestand van 1932, daar aan niet kan worden gedacht". Ergo: Het kabinet meent in de huidige omstandigheden de voor wijziging van de leerlingenschaal benoodigde f 5 miliioen niet te kunnen vinden. Ligt het nu op den ,weg van liberaal denkenden om in deze de moeilijkheden van de Regeering te ver- grooten? Ik herinner mij, dat de heer Biereima bij de algemeene beschouwingen ook al op verbetering van het ouderdomspensioen heeft aangedrongen en misschien willen de Kamerleden wel van mij aannemen, dat ik nog tientallen op zich zelf goede en hoogst nuttige paedagogische en sociale misschien ook wel nationale voorzienin gen zou kunnen noemen, waarvoor het vo teeren van millioenen guldens op de be grooting van belang ware. Maar zonder de middelen aan te geven om de uitgaven te dekken is het toch een onverantwoor delijke politiek, liberalen Kamerleden niet waardig, daaraan mee te doen. En nu in de derde plaats. De heer Thijs- sen heeft bij de toelichting van zijn motie gezegd: Het is mij niet te doen om een politieke speculatie; ik wil de zaak apoli tiek houden; ik wil alleen, dat het kabi net de zaak nog eens ter sprake brengt. Maar in trouwe: zouden de voor de mo tie gestemd hebbende Kamerleden nu wer kelijk denken, dat het Kabinet de zaak niet van alle kanten bekeken had en is men in de Kamer nu zoo naief om wer kelijk te denken, dat aanneming van de motie-Thijssen een apolitieke daad zou ■zijn geweest? D'e motie druipt toch van de politiek en het stemmen daarvoor getuigt dan ook allesbehalve van moed. Immers, men zou tegen de kiezers zeggen: Wij hebben in de Kamer een motie voorgesteld en de regee ring is in gebreke gebleven. Maar men zou er niet bij zeggen, dat men alleen maar gewild had, dat een dood gekauwde zaak nog eens herkauwd werd. Van een beleefd verzoek om de zaak nog eens te overwegen stond in de motie niets. De motie verklaarde de wijziging in de leerlingensc'halen urgent, hoewel men wist, dat het Kabinet een dergelijke uit spraak met zijn verantwoordelijkheid niet kon dekken. Het is te betreuren, dat gegeven de omstandigheden i de liberale Kamer fractie voor de motie-Thijssen stemde. Zij had zelfs het politieke spel, -dat gespeeld •werd aan de kaak beho-oren te stellen, door het als minderwaardig te brandmerken". De R.-K. Kamerfractie stemde ten slotte tegen de motie omdat de zaak van de leerlingenschaal tot de K a b i n e t s- politiek behoort. Het heeft den schijn dat dit voor de Liberale fractie juist een reden was om er vóór te stemmen. EEN VINNIGE PERSCAMPAGNE. BETOOGINGEN IN TUNIS EN OP CORSICA. Uit diplomatieke kringen wordt verno men, dat de Fransche ambassadeur te Rome, Poncet, in -het enderhoud, dat hij Vrijdagavond gehad heeft met den Itali- aanschen minister Ciano, te kennen heeft gegeven, dat de Fransche regeering ver plicht is, zich af te vragen, of de Italiaan- sc-he regeering de betoogingen in de Ka mer goedkeurt. Tevens heeft de ambas sadeur Ciano herinnerd aan den oprech ten wensoh der Fransche regeering, in goede verstandhouding met Italië te leven. Hierop heeft Ciano geantwoord, dat de Italiaansche regeering niet de verant woordelijkheid voor de betoogingen aan vaardt. Hij merkte op, dat de rede, welke hij in de Kamer had uitgesproken, niets bevatte, waarover de Fransche regeering verstoord kon zijn. Hoewel de Italiaansche regeering niet de verantwoordelijkheid voor de inciden ten op zich wenscht te nemen, kan men zich toch afvragen, aldus Havas, gezien de jongste uitingen in de Italiaansche pers en bijl de openbare meening, of deze hetoogingen niet den wensc-h van Ita liaansche zijde vertolken, om een herzie ning te verkrijgen van de accoorden van Laval-Mussolini, van 7 Jan. '35, waarbijl het statuut der Italianen in Tunis werd vastgesteld. De anti-Fransohe mani festaties in de Italiaan sche Kamer en de vinnige campagne in de Italiaan sche per», die er op gevolgd is, hebben een zeer slech ten indruk gemaakt teLon- den en worden er scherp veroordeeld. Men staat in diplomatieke en parle mentaire kringen te Londen verbaasd, dat bijna op hetzelfde oogenblik dat de Brit- sche premier besloot, zich met Mussolini te gaan onderhouden over een aantal kwesties, die toch werkelijk niet alleen Engeland en Italië betreffen, dergelijke ongekend hevige aanvallen op Frankrijk te Rome konden plaats hebben. De reactie in de Fransche en Britscho pers op de Italiaansche uitlatingen wordt door de „Giornale d'Italia" ondoordacht genoemd II Er bestaan inderdaad verlangens van het Italiaansche volk tegenover Frankrijk. De betrekkingen tusschen beide landen zijn nog niet opgehelderd. H e t a c- coord van 1935 heeftsleohts kortstondige resultaten gehad enmenkan het voort aan als n i e t-b e s t a a n d e be schouwen. De bekende methode dus. Accoorden worden maar buiten werking gesteld als het in de kraam der dictators te pas komt. En tóch zijtn er naïevelingen, die daar aan nog waarde toekennen. Betooglngea Gisterochtend van 10 tot 12 uur hebben een paar duizend jongelui in de hoofd straten van Tunis betoogd. Zij zongen de Marseillaise en riepen: Leve Frankrijk! Zij protesteerden tegen de hetoogingen in de Italiaansche Kamer. De betoo-gers wilden zich naar het Itali aansche consulaat begeven. De meeste be- toogers zijn daar niet in geslaagd, -doch kleine groepjes hebben dit gebouw toch bereikt. Voor het Italiaansche consulaat zongen zij de Marseillaise en riepen zij: „Leve Frankrijk!" De politie slaagde er in de betoogers te verspreiden. Gisterochtend is te Ajaccio op Corsica een indrukwekkende betooging gehouden om te protesteeren tegen -de incidenten in de Italiaansche Kamer. Voorafgegaan door den burgemeester en leden van den gemeenteraad trokken 30.000 personen door de straten der stad onder het zingen van de Marseillaise. De betoogers bega ven zich naar den prefect, wien een mani fest werd overhandigd, waarin de bevol- Het Prinselijk Paar wordt vandaag in de Residentie verwacht, waar het voor eenigen tijd zijn intrek zal nemen In het Paleis Noordeinde. king van Ajaccio eenstemmig haar ver zekering geeft van haar aanhankelijkheid aan het vaderland. In tal van andere plaatsen zijn eveneens protestbetoogingen gehouden. Ciano bereid uitleg te geven. De diplomatieke correspondent van Reu ter beeft vernomen, dat graaf Ciano Za terdag den Franschen en Britsohen am bassadeur te Rome heeft medegedeeld, dat hij bereid is naderen uitleg te geven van hetgeen hij in de Kamer heeft gezegd, doch dat hij geen verantwoordelijkheid kan nemen, voor hetgeen na zijn rede in de Kamer is geroepen. WEER NIEUWE PLAGERIJEN TEGEN DE JODEN IN DUITSCHLAND. De politiepresident van Berlijn heeft een verordening uitgevaardigd met be trekking tot het vaststellen van voor Jo den verboden gebieden van de rijkshoofd stad. Straten, pleinen, plantsoenen en gebou wen, die voor Joden verboden zijn, mogen niet bezocht worden door Joden van Duit- sche nationaliteit en door statenlooze Jo den. Tot verboden gebieden worden ver klaard: alle schouwburgen, bioscopen, concertzalen, musea, do Deutschland-Hal- le, het sportpaleis, 'het rijkssportveld, alle sportterreinen, alle openbare en particu liere badinrichtingen. Voorts de -Wllhelm- strasse van de Leipziger Strasse tot Unter den Linden en het plein van het rijks- eeregedenkteëken. Vermoedelijk zullen de in het centrum en Noorden van Berlijn gelegen straten, waar sinds jaren tal van Joden wonen, niet tot verboden gebied verklaard worden zoodat deze stadsgedeelten voornamelijk als woondistricten voor Joden in aanmer king komen. Een soort ghetto dus. Alle rijvergunningen van do Joden worden Ingetrokken. De rijtksleider der S.S. en chef van de Duitsdhe politie Himmler -heeft een voor- loopige politieverordening uitgevaardigd, waarbij de rijbewijzen -en rijvergunnin gen voor motorvoertuigen van Joden in getrokken worden. Onder voorbehoud van een definitieve regeling wordt bepaald, dat in Duitsch land wonende Joden van Duitsche natio naliteit geen motorvoertuigen, onverschil lig van welke soort, mogen besturen en dat hun rijvergunning wordt ingetrokken. De in Duitschland wonende Joden van Duitsche nationaliteit moeten de rijbewij zen van alle klassen en de rijvergunnin- nen voor personenauto's en motorrijwielen onmiddellijk en uiterlijk 31 December 1938 hij -de bevoegde instanties inleveren. Driehonderd bommen op stad In China. Er zouden 5000 dooden en gewonden zijn. Van de Chineesche legatie verneemt Een aantal Joodsche vluchtelingen uit Duitschland arriveerde te Hoek van Hol land, vanwaar zij met één dei Harwich-booten naar Engeland zijn doorgereisd. D'oor een der vrienden van het Rijks museum te Amsterdam is een belang rijk bronzen beeld, Hercules met opgehe ven knots, aangeboden. Het beeld wordt toegeschreven aan Adriaan de Vries of aan Hubert Gerhard, beiden Nederlan der van geboorte, doch die in bet buiten band zijn werkzaam geweest en wier wer ken den laatsten tijd zeer gezocht zijn. Reuter, dat een groot aantal Japansche vliegtuigen 2 aanvallen hebben gedaan op Kweilin in het Noorden van Kwang- si, waarbij 5000 burgers gedood of ge wond werden. De vliegtuigen hebben 300 bommen, meest brandbommen, laten val len, die een ontzettende uitwerking hebben gehad. Zeshonderd huizen zijn vernield, overal stijgen geweldige vlammen op, de hoofdstraten der stad liggen in puin. Wordt Kanton bedreigd? Volgens te Tsjoengking ontvangen be richten uit het Ghineesche leger, hebben de Ghineesche strijdkrachten langs den spoorweg Kanton-Hankau aanzienlijke winst behaald bij een offensief tegen de Japansche stellingen ten zuiden van Tsjoegsjoea. De Ghineezen beweren Taiping Tsjang, op 25 mijl ten noorden van Kanton, te hebben veroverd. In strijd hiermee is echter het Japan sche nieuws. Uit Tokio wordt medegedeeld, dat het Japansche expeditieleger in Zuid-China Kaukong (Tsjoetsijiang) in de delta streek, ten zuiden van Kanton, geheel be zet heeft. Kaukong is strategisch een be langrijk punt, met -de bezetting waarVan munitieleveringen aan Tsjiang Kai Sjek worden afgesneden en een poging tot een tegenaanval op Kanton wordt ver ijdeld. Luchtbombardementen in Spanje. Gisteravond hebben 26 Savoiavliegtui- gen 200 bommen uitgeworpen boven de haven van Valencia en de wijken Grao Nazaret en Pinedo. Verscheidene huizen werden vernield. Er zijn 17 personen gewond. Dicht bij de haven werden 29 huizen, die tevoren ontruimd waren, verwoest. Bij aanvallen van de rechtsche lucht macht op Barcelona en omgeving zijn op zijn minst 55 personen gedood en meer dan 100 gewond. Barcelona zelf is in drie dagen negen keer aangevallen, doch slechts één per soon werd gewond. WORDT DS NIEMöLLER BINNENKORT IN VRIJHEID GESTELD. Ds Niemöller zou vo-lgens uit de krin gen van zijn familie ontvangen inlichtin gen binnenkort worden vrijgelaten uit het concentratiekamp Sachenhausen. Men herinnert zich de stappen, welke te zijnen gunste werden gedaan door Prof. Sauerburch en maarschalk von Macken- sen. STAKING OP DE „NORMANDIë". De Fransche mailboot „Normandië" is Zaterdag niet naar de Vereenigde Staten vertrokken. Het personeel is een solidari- teitsstaking begonnen met de nog steeds stakende arbeiders van enkele bedrijven te Le Havre. Een aantal passagiers, o.w. zich ook de Britsche oud-minister, Eden, met zijn echtgenoote bevond, heeft zich te Cherbourg nog kunnen inschepen op de „Aquitania". KABINETSREORGANISATIE IN BELGIë. Te Brussel heeft Zaterdag een groote bedrijvigheid geheerscht in verband met i het aftreden van den liberalen minister van financiën, Gérard.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1