inaenvri
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Gespannen)! verbonding tus-
schen Italië en Frankrijk.
Dubbele Zending.
EERSTE BLAD,
ZATERDAG 3 DEC. 1938
53e JAARGANG No. 55
Dit nummer bestaat uit 2 bladen-
De Onderwijsbegrooting
goedgekeurd.
Buitenland.
Ministercrisis in België.
Binnenland.
3.15 Ber. 10.00
Wie 12.00 Ber.
m.v. solist, 1.00
kest 2.00 Yoor
40 Gram, 2.45
ram. 4.05 Cau-
lt". 4.25 Gram,
m. 4.40 Cause-
en hun streven
md". 5.00 Het
Nachtegaaltjes,
weekoverz. Ca.
Ber. 7.15 Cau-
3on. 7.35 Act.
medod 8.15
3.35 Het KRO-
The Twinkling
er. ANP. 10.40
m.
,5 VARA-Uitz.
0—8.00 VPRO.
16 Ber.) 10.00
in de Continu-
2.15 Ber. 12.17
im. 1.15 De
10 Filmpr. 2,15
3.00 Gram. 3.05
3.25 Residen
ce (Opn.). 4.10
orkest, m.m.v.
3 Orgel. 6.28
Jeugdbew. 700
am. 7.10 Polit.
jbelvertellingen.
Ber. ANP.,
Orkest, m.m.v.
ikers. 9.01 Toe-
Oké". 10.30
ïmtunity-singing
accordeon en
er 1938.
in 415.5 M. 8.30
RO. 5.00 NCRV.
gel. 10.00 Gew.
g. Luth. Kerkd.
Brie „Een kleine
nderwijs". 12.35
oor „Animato".
van den mid-
20 KRO-orkest.
—2.55 Causerie
i.00 Ortambert-
4.00 Ziekenlof.
50 Ned. Herv.
(gram.). 7.50
ded. 8.15 KRO-
9.15 „Een tra
gelukkig!" cau-
O-orkest en so-
31.00 Epiloog.
M. 8.55 VARA.
3.0. 5.00 VPRO.
1VRO.
wpr. 9.30 Gram.
en Mij." 10.00
l. Herv. Kerkd.
eek. 12.05 Film-
usements-orkest
„Wat er in In-
1.00 Boekenhalf-
3.30 Causerie
i?" 4.00 AVRO-
4.30 AVRO-
Gesprekken met
ruurtje. 6.00 De
Kalender. 7.05
7.35 Novitei-
3.00 Ber. ANP.,
ngen. 8.20 Om-
Hersengymnas-
The Hill Billies,
10.15 Causerie
a". 10.30 Harp,
r. ANP, gram.
iert van Dinte-
ÏRBERICHT.
,n hedenmorgen
bewolkt; wind:
minimum he-
ig afgeloopen
ond van 3 D'ec.:
tige wind uit W.
rimpend tot Z.,
iter toenemende
g, overdag weer
o; zelfde tempe-
matige in den
ide Z.W. tot Z.
:t, helderen kou
weer toenemen-
overdag wel-
.ns op regen,
st: hedenmorgen
alle posten: At-
ddag 3 u.:
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon II
-
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vilssingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
ig 3 u.: 740.
etsers:
In een vorig nummer hebben wij er op
gewezen hoe Ds W. van Dijk wel niet Art.
177 I.S. wenscht te handhaven, maar dat
hij toch een zekere curatele van de Over
heid wenscht, om de nadeelen van de z.g.
dubbele zending te voorkomen
Dat door de dubbele zending waarvan
Rome zich bij voorkeur bedient, groole
schade wordt gedaan aan de doorwerking
van het Christendom kan zonder meer
worden toegegeven.
Maar het middel waarmee Da van
Dijk daartegen wenscht op te treden, ia
niet minder erg dan de kwaal die bij
zoekt te bestrijden.
Op deze wijze wordt toch
aan de Overheid een inaoht
gegeven die haar niet toe
komt.
Het ideaal is ook voor Ds van Dijk,
dat afbakening van invloedssfeer, door
onderling overleg zou worden gevonden
Door de uitgesproken onwil van de
Roomsche missie, is het echter niet moge
lijk gebleken, op deze wijze iets te herei
ken.
En daarbij staat de Protestantsohe
Zending vrijiwel machteloos.
Een afdoend middel zou misschien
zijn, wanneer op „Roomsch terrein"
©veneens dubbele zending werd toege
past. Maar kraohtens baar beginsel is de
Protestantsche zending daarvan afkeerig.
Dat wéét Rome. Eh.daarvan maakt
het misbruik.
Dat is zeer te betreuren.
En het is ook wel te verklaren, dat een
man als Ds van Dijk naar een middel
zoekt om aam deze practijken een einde
te maken.
Het systeem door hem aan de hand ge
daan, komt hierop neer:
„Bij de wet worde bepaald, dat iedere
Zending, die op een voor haar nieuw
terrein wenscht te arbeiden, daarvan ken
nis moet geven aan de Regeering. Bij
deze kennisgeving zou zij dan moeten
voegen de verklaringen van al de offi-
cieele en door de Regeering erkende Zen
dingscorporaties, dat deze zich door de
bezetting van bedoeld terrein niet in haar
belangen gekrenkt achten.
Geven al de corporaties deze verkla
ring, dan zal de Regeering van Haar
kant te kennen moeten geven, dat Zij' te
gen de bezetting van het aangevraagde
terrein geen enkel bezwaar heeft. Wei
gert een der corporaties deze verklaring,
dan zal de Regeering hebben te onder
zoeken of deze weigering terecht werd
uitgesproken. Zij zou zich daarbij des
noods van voorlichting kunnen voorzien
door een advies van de overige zendings-
corporaties.
Berust de weigering om de verklaring
af te geven op de omstandigheid, dat de
weigerende corporatie het zendingster
rein reeds gebruikt, dan zou de Regee
ring de weigering gegrond dienen te ver
klaren. Heeft een bepaalde corporatie er
geen bezwaar tegen, dat een andere cor
poratie naast haar op een terrein gaat
werken, dan kan zij de bedoelde verkla
ring gerust roven en de Overheid zal
geen bezwaar maken. In het tegenover
gestelde geval dient de Regeering echter
niet toe te laten, dat een corporatie als
tweede op een bepaald terrein gaat wer
ken.
Zoo blijft de Overheid geheel op haar
eigen terrein, terwijl de burgers van een
zelfde land zich niet meer door elkander
benadeeld zullen gevoelen. Het God-ont-
eerende euvel van de dubbele Zending
wordt bestreden en velen, die thans hun
zendingswerk zuchtende moeten verrich
ten, kunnen weer vrij! ademhalen, ter
wijl allen God weer kunnen dienen in de
Zending naar goddelijk bevel en eigen
beginsel."
Nadrukkelijk werd hierbij op den
voorgrond gesteld, dat deze oplos
sing los moet worden ge
maakt van bet thans gel
dende stelsel, en dat het bemoei-
mgsreeht der Overheid met de dubbele
zending gebaseerd moet zijn op het alge-
rneene beginsel dat de Overheid ook te
dezen opzichte de belangen harer onder
danen heeft te beschermen tegen aanran
dingen van buiten.
Een oplossing dus die alleen moet wor
den gezien als een poging om de zen
dende corporaties tot elkaar te brengen.
Maar een hoogst gevaarlijke
oplossing.
Volkomen terecht komt „D e B a n i e r"
dan ook tot deze conclusie:
„Erkenning van het Recht der Over
heid, min of meer goddelijk gesanctio
neerd, om hierin regelend op te treden,
schijnt ons toe het binnen balen van het
1 aard van Troje.
Te gevaarlijker nu men rondoim in de
totalitaire landen ziet de aanmatiging
der Overheid tegenover de Kerk.
Ook de R.K. fractie stemt voor de
begrooting.
De Tweede Kamer heeft gisteren met
6130 stemmen de begrooting van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen goedge
keurd.
D r M o 11 e r (R.K.) heeft, voordat ge
stemd werd, een korte verklaring afge
legd, om mede te deelen, dat de katholieke
fractie, daar de minister bij de schrifte
lijke voorbereiding een bijna algemeene
lijdelijkheid had getoond ten opzichte van
de belangrijkste vraagstukken, gemeend
had, dat het nutteloos zou zijn met dezen
bewindsman nader overleg te plegen.
Niettemin zullen wij, aldus dr Moller,
onder de huidige omstandigheden om
zeer belangrijke redenen onze stem aan
deze begrooting niet onthouden.
Bij deze mededeeling klonk een sarcas
tisch gelag op.
De heer A1 b a r d a verklaarde, dat de
sociaal-democratische fractie tegen zou
stemmen, daarmee bedoelende, af te keu
ren het beleid van het geheele Kabinet
ten aanzien van de leerlingenschaal.
De beer Woudenberg zeide, dat
de nationaal-socialistische fractie tegen
zou stemmen vanwege de leerlingen-
schaal.
Toen dr Moller's naam afgeroepen
werd en hij vóór stemde, klonk van de
linkerzijde bravo-geroep.
Tegen gestemd hebben de sociaal
democraten, communisten, christen-demo
craten en nationaal-socialisten.
DREIGENDE TAAL VAN
ITALIAANSCH BLAD.
„Italië bereid, om op te marcheeren".
Franoods Poncet, de Fransohe ambas
sadeur te Rome, heeft bij Minister Ciano
een stap ondernomen wegens de betoogin
gen, die zich hebben voorgedaan in de
Italiaansche (kamer, waar afgevaardig
den kreten hebben geuit zooals: „Tunis".
Het onderhoud tusschen Poncet en Giano
heeft drie kwartier geduurd.
D'e ambassadeur van Prankrijk te Lon
den heeft zich Vrijdagmiddag naar 'het
Foreign Office begeven, om ook daar te
spreken over den toestand, die is gescha
pen door de betoogingen in de Italiaan
sche kamer.
De Giornale d'Italia schrijft: „D e 11 a-
liaansche natie, solidair met
haar regeering, is tot alles
bereid. Zij is bereid op te mar
cheeren en, indien dat noodig
zal zijn, zelfs tegen Frankrijk.
In diplomatieke kringen maalkt men
zich bezorgd over de toenemende span
ning in de Fransch-Italiaansche betrek
kingen.
De verklaring van 'Gayda in de Gior
nale d'Italia, dat Italië bereid is zelfs te
gen Frankrijk op te marcheeren, heeft in
de buitenlandsche pers groote beroering
gewekt. Men veronderstelt dat nu spoedig
in de Italiaansche bladen een campagne
tegen de Fransche pers zal beginnen.
De Paris- Soir vraagt: „Wat wil Italië?
Heeft het werkelijk territoriale eischen?
Dan is het antwoord van Frankrijk zeer
duidelijk: een „Neen" zonder omwegen.
En is in Januari 1934 geen verdrag ge-
teekend? Wij houden ons aan de verdra
gen1. Of is er sprake van een onderhan
delingsmanoeuvre? Dan is dat een soort
conversatie, waarvoor Frankrijk geen be
langstelling heeft.
De Liberté schrijft: „Tunis, Dzji-
boeti, Corsica, dat alles zal
Fransch blijven. Het publiek stelt
er prijs op, dat men dat weet."
Volgens de Journal des Débats kan
deze beginnende campagne slechts een
nauwe eenheid tusschen Frankrijk en En
geland tengevolge hebben.
De liberale Minister van Financiën,
Gérard, afgetreden.
Na een ministerraad, die drie uren
duurde, heeft de regeering het volgende
communiqué aan de pers verstrekt:
„Minister-president SpaaJk zal Dinsdag in
de kamer een verklaring afleggen, waarin
hij zal herhalen, dat het de vaste wil der
regeering is, geen deflatie-politiek te voe
ren, Zij zal verder de wet op de ver
plichte werkloosheidsverzekering doen
goedkeuren en een zoo actief mogelijke
economische politiek voeren, o.m. door al
het mogelijke te doen), om het verschil tus
schen groot- en kleinhandelsprijzen te
verminderen. Zij wil ook een industrieele
dicipline scheppen, noodig voor het alge
meen belang.
De liberale minister van
financiën, Gérard, heeft zich
niet bij1 deze verklaring kun
nen aansluiten. Kort daarna
vernam men, dat de minis
ter van financiën demission-
nair was.
DE JOODSCHE VLUCHTELINGEN.
De hulp der verschillende staten.
De mogendheden hebben besloten om
de 82 landen, die het intergouvernemen
teel comité uitmaken, in de tweede helft
van Januari bijeen te roepen, teneinde
concrete stappen te doen, om de vluchte
lingen te helpen. Men zal vóór de bij
eenkomst naar Berlijn gaan, teneinde
pogingen aan te wenden, om de Duitsche
regeering er toe te brengen, dat de
vluchtelingen geld met zich mogen ne
men.
Dat zal wel aan dooveanansdeur ge
klopt zijn. De toeleg is van meet af ge
weest de Joden op alle mogelijke manier
het leven onmogelijk te maken, zoodat
ze het land uitgetreiterd worden, maar
ze vooraf van zoo goed als alles te be-
rooven.
Bérenger (Frankrijk) legde den na
druk er op, dat Frankrijk reeds ongeveer
50.000 vluchtelingen had toegelaten. Bo
vendien zijn er thans in Frankrijk
200.000 Italianen, Spanjaarden, Russen
en andere vluchtelingen, zoodat de bui
tenlandsche bevolking in Frankrijk thans
bijna 3 millioen bedraagt, en Frankrijk
„verzadigd" is.
Niettegenstaande dit alles, zal Frank
rijk er in toestemmen, om nog 10.000
menschen in zijn koloniën op te nemen,
indien de Vereen. Staten een nieuwe po
ging zullen doen, om accomodatie te ver
schaffen en indien het Britsche Empire
eveneens zijn deuren wat verder open zet.
Verder deelden Lebreto (Argentinië)
en Lobo (Brazilië) mede, dat Argentinië
en Brazilië mogelijkerwijze nog een be
perkt aantal van zekere soort vluchtelin
gen zou toelaten.
Andreae (Nederland) ont
hulde dat de Nederland-
sohe re,geering een onder
zoek heeft ingesteld naar
de mogelijkheden om vluch
telingen in de Nederlan-
sohe Koloniën (men ver
onderstelt West-Indië en
Nederlandse h Guyana) toe
te laten.
Het Joodsche agentschap heeft aan de
vergadering van de zes mogendheden een
memorandum overhandigd, waarin
wordt gezegd, dat Palestina in de na
bije toekomst nog 100.000 Joodsche
vluchtelingen kan ahsorbeeren.
Het memorandum voegt er aan toe, dat
er in Palestina reeds plaats is om 10.000
kinderen te ontvangen.
GEEN AANKOOP VAN JOODSCHE
EIGENDOMMEN IN DE OSTMARK.
Bjj decreet van den nationaal-socialisti-
schen gouwleider Buerokel, gedagteekend
30 November, is het fcoopen van aan
Joden toebehoorende eigendommen, of
het doen inschrijven van hypotheken
daarop verboden. Alle sedert 9 Novem
ber plaatsgevonden hebbende verkoopen
dezer eigendommen worden geannuleerd1.
In een oproep aan de nationaal-socia
listen van het voormalige Oostenrijk licht
Buercfcel dit decreet toe en zegt:
„Na de gebeurtenissen van 9 en 10
November zijn bij de bevolking, in het
bijzonder te Weenen, eigenschappen aan
den dag gekomen, die men gewoonlijk
als „Joodsch" aanduidt. Een aantal zoo
genaamde fatsoenlijke lieden trachten de
Joodsche bezittingen tegen belachelijke
prijzen te fcoopen.
Volgens mij zijn deze „koopers" slechts
ploerten en gp geld beluste schooiers.
(Fijne, beschaafde taal van een .^gouw
leider).
Als er uit deze verkoopen voordeel
moet worden getrokken^ dan kan dit
slechts de gemeenschap en geen particu
lieren ten goede komen.
Dergelijke verkoopen zullen worden get-
annuleerd, en wanneer er zich onder de
functionarissen, die deze in de ambte
lijke registers hebben ingeschreven, par
tijleden bevinden, zullen deze uit de partij
worden verwijderd."
DE TERREUR IN PALESTINA.
Britsche militairen hebben ten Noord
westen van Hebron zeven Arabieren ge
dood en vier gevangen genomen. Bij een
gevecht in een der hoofdstraten van
Haifa zijn vier Arabieren gedood en
zeventien gewond.
H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H Prins Bernhard woonden Donderdagavond de
galavoorstelling ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van den Stads
schouwburg te Amsterdam bij Het Prinselijk Paar in de Koninklijke loge.
Gedurende de maand! November zijn
volgens een niat-officiëele schatting ten
gevolge van aanslagen 197 menschen om
Eet leven gekomen «en 131 gewond.
Tot de omgekomenen behooren 11 Brit
sche soldaten, tot de gewonden 35. Ze
ven Britsche politie-agenten zijn gesneu
veld of gewond.
Gedurende de laatste vjjf maanden zijn
in het geheel 53 Engelschen om het lavetn
gekomen en 180 gewond.
De ronde tafel-oonferentie zal vermoe
delijk in de eerste helft van Januari
bjjeen komen.
GEMATIGDE STRAFFEN VOOR
DUITSCHE SPIONNEN IN AMERIKA.
Te New-York is uitspraak gedaan in
het groote spionnage-proces. Johanna
Hofmann, de vroegere kapster van de
„Europa", is veroordeeld tot 4 jaar ge
vangenisstraf, Otto Voss, die werkzaam
was in de Seversky-vliegtuigenfabrieken,
tot 6 jaar, Glaser en Rumrich tot 2 jaar.
Rechter Knox zeide, dat de uitspraak
tot aan de grens van de groote toegeef
lijkheid ging. "Waren de veroordeelden
voor een overeenkomstig feit binnen de
grenzen van het Duitsche Rijk gearres
teerd, dan zou hun lot veel erger zijn ge
weest. Nu de agenten der totalitaire sta
ten de genade der democratie ontvangen,
zal er geen zaagsel worden gestrooid op
een gevangenisplein. Dit laatste was
blijkbaar een toespeling op de Duitsche
wijze van executeeren met de handbijl.
Korte Berichten.
Gisteravond heeft de politie te Boe
dapest een betooging van nationaal-socia
listen uiteen gejaagd. De politie heeft een
tweehonderdtal betoogers gearresteerd,
die een dertigtal winkels hadden geplun
derd. Eenige betoogers zijn gewond.
Het luchtschip de Graf Zeppelin
heeft gisteren een vaart over het Sudeten-
land gemaakt.
ingebracht, de Tweede Kamer eerlang
zal bereiken.
Het ligt in verband hier
mede i o de bedoeling over
te gaan tot den aanleg
vap, een direoten ante-
snelweg van Rotterdam
naar Schiphol.
TIJDELIJKE VERSTERKING DER
RIJKSMIDDELEN.
De Eerste Kamer over de doode-hands-
belasting.
Volgens het voorloopig verslag der
Eerste Kamer over het ontwerp van wet
tot tijdelijke voorziening tot versterking
van de middelen tot dekking van de uit
gaven des rijks, opperden verscheiden le
den bezwaar er tegen, dat daarin ver
schillende voorstellen tot handhaving van
tijdelijke belastingen waren vereenigd. Zij
waren van meening, dat aldus met name
aan de Eerste Kamer, die het recht van
amendement mist, de gelegenheid wordt
onthouden, zich volkomen vrij ten aan
zien van elk der voorstellen te beraden.
Zoo is in deze voordracht o.a. opgeno
men de belasting van de doode hand,
waarvan zij de handhaving', althans wat
betreft het vermogen van kerkgenoot
schappen, verkeerd achtten, doch tegen
dewelke zij zich thans niet konden ver
zetten zonder der regeering ook de an
dere belastingen, met de heffing waar
van zij zich volkomen konden vereenigen,
te onthouden.
Wat betreft de couponbelasting,
betoogden zij, dat door voortzetting daar
van wordt vooruitgeloopen op de aange
kondigde nationale winstbelasting, waar
bij nogmaals 2 pet. staat te worden gehe
ven van de inkomsten uit kapitaalbezit.
D!eze belasting houdt dan ook huns in
ziens geenerlei rekening met de draag
kracht en de persoonlijke omstandighe
den van de i vaak kleine rentetrek
kers.
SCHIPHOL NATIONALE LUCHT
HAVEN.
De strekking van een wetsontwerp dat
eerlang zal worden ingediend.
De minister van waterstaat doet in de
memorie van antwoord aan de Tweede
Kamer over de begrooting van het Ver-
keersfonds eenige mededeelingen over
de kwestie van het centrale vliegveld.
Het plan-Leiderdorp, zoo wordt be
toogd, bracht, in verband met de bo
demgesteldheid een financieele tegenval
ler met zich. Toen dit gebleken was heeft
de regeering overleg gepleegd met B. en
W. van Amsterdam over de subsidiaire
oplossing van de vliegveldkwestie, n.l.
het maken van Schiphol tot een centrale
luchthaven.
Dit overleg heeft geleid
tot het opstellen van een
plan, waarbij Schiphol tot
nationale 'luchthaven wordt
bestemd, welk plan in den vorm van
een wetsontwerp tot deelneming van het
rijk in een N.V., waarin Schiphol wordt
Interpellatie van den heer Alharda.
Nederland doet verreweg het meest van
alle landen.
Gisteren heeft de heer Al b arda in
de Tweede Kamer geinterpedleerd over,
het Vluchtelingenprobleem, waarbij hij
door Minister Colijn in den breede
werd beantwoord.
Het centrale punt in dit moeilijk vraag
stuk, dat door hart en verstand beide
behoort te worden benaderd, blijft de on
mogelijkheid voor Nederland om alleen
den 600.000 700.000 gekwelden Joden
asyl te versohaffen. Bovendien blijkt
behalve ten opzichte van kinderen,
hij Engeland in het buitenland, voor
alsnog minimale medewerking te be
staan. Nederland heeft in de periode
1933'38 een 24.000 vluchtelingen op
genomen. Men moet aannemen, dat van
hen een 16.000 17.000 zich thans nog
in ons land bevinden. Sinds dhn noodlot-
tigen lOden November zijn bijna 4000
réfugiés over onze grenzen getrokken.
Iedere week komen er thans een 1000
binnen.
tl
