De Zaak-Oss voor den Centralen Raad van Beroep.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD.
Minder
Verkoudheden!
vlcks Va-tro-nol
De nieuwe belastingplannen.
VRIJDAG 2 DEC. 1938
53e JAARGANG - No. 54
Overheid en Zending.
Buitenland.
België en linksch Spanje
verbreken diplomatieke be
trekkingen.
Getuigenverhoor, pleidooi en verdediging. Uitspraak
op 22 December a. s.
Binnenland.
Uitgave: N. V. Uitgevers Maatschappij
,Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f2.80 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 8 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Het vraagstuk van de intrekking of
wijziging van Art. 177 Indische Staats
regeling betreffende de toelating van
„Christenleeraars, Priesters en Zendelin
gen" is weer meer actueel geworden, door
dat Minister Wel ter een nadere regeling
van deze materie in uitzicht heeft ge
steld.
Deze mededeeling is ook in Zendings
kringen, waar voorheen steeds op het
onrechtmatige van dit artikel werd ge
wezen, niet met onverdeelde instemming
begroet.
Zoo heeft b.v. Ds W. van Dijk, miss.-
predikant van de Geref. Kerken op Soem-
ba, in de Indische „Banier" verschil
lende bezwaren tegen intrekking van het
bedoelde artikel ontwikkeld.
Hij erkent, dat de bevoegdheid van de
Overheid beperkt is en dat het niet op
haar weg ligt zich te mengen in zuiver
kerkelijke aangelegenheden als de ver
kondiging van het Evangelie.
Dezen algemeenen regel wil hij aan
vaarden, maar om er dan verder op te
wijzen, dat deze regel in de practijk wei
nig toepassing vindt, omdat niet scherp
en concreet is te formuleeren, wat eigen
lijk zuiver een kerkelijke aangelegenheid
is en omdat men toch telkens bij aller
lei kerkelijke aangelegenheden (bouwen
van een kerk, houden van godsdienstoefe
ningen of evangelisatie-samenkomsten),
met de Overheid in aanraking komt.
Het behoort toch tot de taak van de
Overheid „toe te zien, dat andere belan
gen door de uitvoering van bepaalde
plannen niet worden geschaad. Bij het
„hoe" en het „waar" heeft de Overheid
die moet waken voor de belangen van
al haar onderdanen, een woordje mee te
spreken".
Op grond hiervan vraagt Ds van Dijk
nu ook Overheidsbescherming voor „de
zendende kerken en genootschappen, die
jaarlijks tienduizenden guldens uitgeven
voor het door hen begonnen werk in de
te kerstenen landen". Zij hebben daar
recht op, want ook zij zijn onderdanen
der Overheid en hebben recht op bescher
ming hunner belangen, die door de dub
bele zending schreeuwend worden ge
schaad.
Zeer aanvechtbaar acht Ds van Dijk
de hiertegen opgeworpen stelling, dat de
opdracht aan de Kerk om het Evangelie
te verkondigen, onbeperkt is en dat de
absoluutheid van het Christendom geen
beperking door de Overheid duldt.
Hij erkent de opdracht, waaraan de
Kerk heeft te voldoen; maar ook hier
geldt de vraag: „Hoe", „Waar of wan
neer".
En dan verwijst hij naar Paulus, die
toch ook meermalen „door den Geest"
verhinderd werd ergens het Evangelie
te verkondigen, zonder dat hij daarom in
tegenspraak kwam met het bevel van
Christus.
Zoo kan ook thans de Kerk verhinderd
worden op een bepaalde plaats of op een
bepaalden tijd het Evangelie te verkon
digen, zonder ontrouw te worden aan de
opdracht.
De Kerk zal rekening hebben te
houden met Gods wet, dus b.v. den
grond van een ander zich niet toeëigenen
(„Gij zult niet stelen!").
De opdracht mag niet uitgevoerd wor
den als zij duidelijk „ingaat tegen den
geopenbaarden wil van God".
En dat is z.i. het geval bij dubbele zen
ding:
lo. omdat twee' groepen van Christenen
elkaar voor de oogen van de heidenen
gaan bestrijden met alle heillooze aan
kleve van die;
2o. omdat de eene groep gebruik maakt
van het godsdienstig beginsel, waardoor
de andere gebonden is en daardoor het
werk van de andere groep verwoest
tegen welke aanranding de Overheid
haar onderdanen heeft te beschermen.
En zoo komt Ds van Dijk tot deze con
clusie:
„De overheid heeft toe te zien of iemand
van de macht, die hij op de een of andere
wijze in handen heeft gekregen, geen
misbruik maakt tot schade van die an
deren. De Overheid heeft op dit
gebied wel degel ij k een taak,
en Zij mag die niet van zich af
schuiven."
En dus: mag zij deze aangelegenheid
bij de wet regelen."
Het is duidelijk, dat Ds van Dijk zeer
sterk gevoelt de bezwaren van de dub
bele zending, waarvan door Rome meer
malen, tot groote schade van de Pro-
testantsche zending, misbruik werd ge
maakt.
Maar het zal evenzeer duidelijk zijn, dat
hij zich hierbij op een zeer gevaarlijk
terrein begeeft en dat het door hem aan
bevolen middel erger is dan de kwaal,
die hij wenscht te bestrijden.
EEN REGEERINGSCRISIS IN BELGIë
OP KOMST?
De regeering te Barcelona heeft offi
cieel medegedeeld, dat zij haar ambassa
deur te Brussel heeft teruggeroepen.
De Spaansche minister van buitenland-
sche zaken heeft verklaard, dat dit be
sluit genomen is „naar aanleiding van de
vreemde omstandigheden, waarin de Bel
gische regeering kennis heeft gegeven van
haar besluit een handelsagent naar het
door Franco beheerschte deel van Spanje
te zenden".
De Spaansche ambassadeur is reeds
naar Barcelona vertrokken.
Als antwoord hierop heeft de Belgische
regeering besloten den Belgischen zaak
gelastigde en den consul te Barcelona on
middellijk terug te roepen.
In stede van minister-president Spaak
een afscheidsbezoek te brengen, zooals bij
dergelijke gelegenheden gebruikelijk is,
heeft de Spaansche gezant aan het depar
tement van buitenlandsche zaken eenvou
dig zijn kaartje afgegeven waarop hij1 de
letters P.P.C. (pour pendre congé) had
gekrabbeld.
Deze handelwijze heeft in breede krin
gen ook in socialistische een zeer ongun-
stigen indruk gemaakt. Het linksche
Spanje heeft tegenover geen der landen,
die tot dusverre een handelsvertegenwoor
diger naar Burgos hebben gezonden, een
dergelijke maatregel genomen.
Men dient af te wachten, hoe het socia
listische congres Maandag a.s. op een en
ander zal reageeren. Vermoedelijk zal een
gToot deel der socialisten zich solidair
met den heer Spaak verklaren, maar de
extremistische richting in de partij zal
in deze gebeurtenissen ongetwijfeld aan
leiding vinden krachtiger dan ooit tegen
den ministe-president te ageeren.
Ook van andere zijde wordt het kabi
net-Spaak bedreigd. In liberale kringen
'heerscht sedert geruimen tijd ernstige
ontstemming over zijn economische poli
tiek.
Gistermiddag heeft de minister van
Financiën, Gérard, de financiëele politiek
van de regeering verdedigd.
Uit naam van de socialisten antwoord
de Buset den minister en zeide, dat de
regeering een deflatiepolitiek voert, wel
ke de socialisten niet wenschen. Er moet
een andere economische politiek worden
toegepast.
Gisteravond te zes uur zijn de leden
van de regeering bijeengekomen ter be
spreking van den toestand.
Daarbij is gebleken, dat de woorden
van den minister van Financiën niet de
goedkeuring van al zijn collega's heb
ben weggedragen.
De bijeenkomst heeft twee uur ge
duurd en na afloop is het volgende com
muniqué uitgegeven:
„De ministerraad heeft den politieken
toestand besproken. Hedenmiddag te vier
uur zal hij opnieuw bijeenkomen."
In welingelichte kringen ge
looft men, dat het moeilijk zal
zijn een oplossing te vinden
en men verwacht, dat heden
middag een re geeringscris i s
zal ontstaan.
NA DE STAKING IN FRANKRIJK.
Donderdagmiddag zijn de ministers bij
een geweest, ten einde te bespreken, welke
maatregelen getroffen moeten worden te
gen hen, die zich schuldig hebben ge
maakt aan dienstverzuim tijdens de sta^
king, en in het bijzonder tegen hen, die
de requisitiebevelen niet hebben opge
volgd.
Intusschen is het aantal slachtoffers
van de staking reeds zeer groot, daar tal
van ondernemingen de stakers niet heb
ben teruggenomen en zich zelf de vrijheid
voorbehouden, nieuwe „aanvragen om
werk, al dan niet in te willigen, Zoo zijn,
om een voorbeeld te noemen, te Rouen
alleen reeds 1.850 arbeiders op de 3.000,
die in de metaal-industrie gestaakt heb
ben, ontslagen. Te Lyon, Bordeaux en
Rijssel zijn de ontslagen eveneens zeer
talrijk.
In de industrie wordt hier en daar nog
gestaakt. Te Toulon zijn 200 employe's
van de tram geschorst, omdat zij1 gestaakt
hebben.
De vliegtuigenfabriek te Toulouse heeft
haar bijna drie duizend arbeiders ont
slagen en is gesloten.
In de mijnen bij Valenciennes is de ar-
Gisteren behandelde de Gentrale Raad
van Beroep te Utrecht de beroepschriften
van de zes onderofficieren van de voor
malige bxigade-Oss van de Koninklijke
marechaussee 'den opperwachtmeester
Curfs, wachtmeesters De Gier, Van Ren-
nes, Van den Berg, Tap en Roffel
waarbij: zij vernietiging vragen van de
uitspraak van het militaire ambtenaren
gerecht te 's-Gravenhage van 16 Juli j.l.,
bij welke beslissing hun klacht tegen
maatregelen van 'den minister van justitie
te 'hunnen opzichte ongegrond is ver
klaard.
In hun beroepsschriften concludeeren
de onder-officieren tot vernietiging van
de beslissingen van het ambtenarenge
recht en verzoeken zij den Centrallen
Raad, opnieuw rechtdoende, het besluit
van den minister tot tijdelijke ontneming
van de opsporingsbevoegdheid alsnog nie
tig te verklaren, evenals de gevolgde mu
taties.
Voorzitter van den Raad was Mr Dr
E. J. B eu mer.
Er bestond voor deze zaak groote be
langstelling.
Allereerst werd de zaak van den oud
wachtmeester Roffel aan de orde ge
steld.
Het verboor ging in hoofdzaak over
het in bewaring stellen van den manu-
faoturier B., van wien men vreesde dat
hij1 getuigen o.a. een dienstmeisje bewer
ken zou.
Tegelijkertijd werden ook andere zaken
behandeld, omdat toch telkens weer de
zelfde getuigen gehoord moesten worden.
Zoo was er 'het zonder voldoende bewij
zen in arrest stellen van twee opzichters
der gemeente Oss en het rapporteeren over
beschuldigingen aan het adres van gees
telijken', ofschoon reeds vroeger geble
ken was, dat zij niet strafbaar en ver
volgbaar waren.
Dan was er verder de arrestatie van
den bankier v. d. H., wiens arrestatie
volgens de beschuldigingen zeer ontac
tisch zou zijn geschied, terwijl de mare
chaussees verklaarden dat van de arres
tatie slechts één persoon, een buurman
getuige was. Het vervoer geschiedde ge
heel onopvallend.
Bij het verdere getuigenverhoor ver
klaarde de procureur-generaal, Mr baron
Speyart van Woerden, aan de marechaus
sees last te hebben gegeven' zich te ont
houden van nasporingen, waarbij de ge
meente-organen betrokken waren. Wat de
bankier v. d. H. betreft, vond hij bij: het
bestudeeren der stukken geen enkel straf
baar feit.
Mr James hield een uitvoerig plei
dooi.
Het standpunt van klagers is, in het
kort samengevat, het volgende
De minister ontkent, 'dat 'hij 'de opspo
ringsbevoegdheid tijdelijk heeft ontnomen;
hij 'heeft slechts bevolen, dat de brigade
tot nader 'orde niet van baar opsporings
bevoegdheid gebruik mocht maken. Indien
al niet gezegd kan worden, dat dit de
facto op hetzelfde neerkomt, zoo heeft de
minister dus in elk geval de uitoefening
van de opsporingsbevoegdheid tot nader
orde 'opgeschort.
De opsporingsbevoegdheid is krachtens
de wet onafscheidelijk verbonden aan de
functie van onderofficier der marechaus
see. Zoo lang deze onderofficier in zijn
functie niet is geschorst, is hij gerechtigd
ja verplicht, zijn opsporingsbevoegdheid
uit te 'oefenen. De algeheels uitoefening
van dit rechtstreeks aan de wet ontleende
recht, kan hem dus slechts verboden wor
den door middel van schorsing in zijn
functie.
De minister van d ef e n s i e is gerech
tigd, een' onderofficier der marechaussee
in zijn functie te schorsen. Ergo: de
minister van justitie had niet het
recht om de akeheele uitoefening ivan een
bevoegdheid, die inhaerent is aan de
functie van onderofficier der marechaus
see, te verbieden.
Dit standpunt is nader uitgewerkt in
een advies van Prof. Mr van Bemmelen,
hoogleeraar te Leiden, een advies van
Prof. Mr D. HazewinkelSuringa, hoog-
leerares te Amsterdam; een aanvullende
nota op diens advies van Prof. wan Bem
melen.
Pleiter kwam tot de conclusie, dat de
minister gehandeld heeft zonder een be
hoorlijk onderzoek, dat de marechaussees
gehandeld hebben in opdracht van den
officier van Justitie en 'dat er wan ge
gronde verdenking van mishandeling geen
sprake was.
Mr M ey es, de gemachtigde van den
Minister van Justitie, betoogde, dat de
minister wel degelijk bevoogd is tot ge-
beele of gedeeltelijke ontneming van op
sporingsbevoegdheid. Er bestaat geen es
sentieel verschil. Van een 'onaantastbaar
recht der opsporingsambtenaren op uit
voering van bun opsporingsbevoegdheid
is geen sprake. De wettelijke regeling wan
de hiërarchie is daarmee in strijd.
De suggestie, dat de opsporingsambte
naren gerechtigd en verplicht zijn tot op
sporing onder alle omstandigheden, vindt
geen steun in de wet.
Was dat zoo, dan (kwam er een wed
loop, een run van alle mogelijke opspo
ringsambtenaren, zoodra er een strafbaar
feit ruchtbaar werd.
Het subsidiaire karakter van de taak
der opsporingsambtenaren bewijst dat ze
geen eigen recht hebben: overal moeten
zij wijken' voor 'den officier. Volmaakt
willekeurig is de constructie van klagers
van de inbreuk, die wel en de inbreuk die
niet op hun recht geoorloofd zou zijn.
La den breede betoogde pleiter dat de
Minister wel degelijk het recht 'heeft in
te grijpen zooals hij deed.
Ook wat betreft de feiten verwacht
hij dat de Raad het oordeel van het amb
tenaren-gerecht zaJl onderschrijven.
(De maatregel wan 'den minister, aldus
spr., heeft goed gewerkt. In 'Oss zijn nor
male toestanden hersteld, en de brigade
onder leiding wan opperwachtmeester
Mintjes werkt thans uitnemend samen
met gemeentebestuur en gemeen'te-politie.
De uitspraak werd bepaald
op Donderdag 22 December.
beid hervat. In de metaalnijverheid wordt
nog door 20.000 arbeiders gestaakt. Te
Lyon is de toestand normaal.
Het is volstrekt nog niet overal rustig
en de communisten verwekken hier en
daar ongeregeldheden. Nantes, Toulouse,
Roubaix, Clermont-Ferrand en Grenoble
zijn weer tooneelen van strijd geweest.
De regeering heeft de volgende beslui
ten genomen ten aanzien van hen, die het
bevel tot algemeene staking in de staats
diensten of in concessie gegeven diensten
hebben gegeven of uitgevoerd: de missies
of mandaten, welke sommigen hunner van
het openbaar gezag en verschillende orga
nismen i Bank van Frankrijk, nationale
spoorwegmaatschappij', enz. hebben
ontvangen, worden hun ontnomen. Fenige
functionarissen en hulpbeambten van cen
trale administraties worden van hun
functie ontheven of met verlof gezonden.
Tenslotte zullen door de wet voorziene
sanctiemaatregelen worden toegepast op
agenten van publieke diensten en in con
cessie gegeven diensten, die geen gehoor
hebben gegeven aan het requisitiebevel".
De regeering straft dus zwaar en voor
al aan den kup.
De arbeiders van alle marinewerven te
St. Nazaire zijn plotseling in staking ge
gaan. Het besluit werd genomen, nadat
officieel bekend was gemaakt dat dege
nen, die aan de algemeene staking had
den deelgenomen, individueel weer in
dienst konden worden gesteld, de rad
draaiers echter uitgezonderd.
Dé staking omvat ruim 10.000 man.
Patrouilles van de politie en de mobiele
garde zijn de fabrieken rond gegaan en
hebben de ontslagen arbeiders wegge
jaagd.
VON RIBBENTROP MAANDAG NAAR
PARIJS.
Van officieuze Duitsche zijde wordt
medegedeeld, dat von Ribbentrop, de Duit
sche minister van buitenlandsche zaken,
zich Maandag 4 December op uitnoodi-
ging van de Franscbe regeering voor een
kort verblijf naar Parijs zal begeven.
POLEN ERKENT GRENZEN VAN
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Van bet Poolsohe ministerie van Bui
tenlandsche Zaken verneemt United
Press, dat Polen thans de grensgeschil
len met Tsjecho-Slowakij'e als geëindigd
beschouwt. In de grensstad Zakopane is
een protocol geteekend, waarbij de thans
vastgestelde grenzen als definitief wor
den erkend. Polen beschouwt de grens
incidenten, waarbij o.a. drie Polen wer
den gedood, als bevredigend geregeld,
aangezien Tsjecho-Slowakije veront
schuldigingen heeft aangeboden.
EEN TREIN MET JOODSCHE KIN
DEREN VERLAAT BERLIJN.
Gistermorgen is op het Schlesischer
Bahnhof te Berlijn een extra-wagon met
100 Joodsche kinderen voor „transport
naar het buitenland", aangehaakt aan j
een gewonen trein.
Deze druppels voorkomen
vele verkoudheden, omdat zij de natuurlijke be
scherming in den neus, waar de meeste verkoud*
heden ontstaan, versterken. Zoodra gij niest—
doe vlug een paar druppels in ieder neusgat.
Honderd opgewonden en verwarde
kleuters zijn aldus bun groote reis begon
nen, een onbekende toekomst tegemoet.
En op het station bleven de ouders ach
ter.
Het was een aangrijpend vaarwel. Va
ders en moeders weenden, van vreugde
en verdriet tegelijk, verdriet om het af
scheid en vreugde, omdat tenminste hun
kinderen ontkomen aan een droevig lot.
Ergens in een hoekje, zat een klein jo
chie, stil en treurig. „Mijn vader kon me
niet naar het station brengen. Hij is ver
leden week gearresteerd en we weten niet
waar hij is
Tot aan de Nederlandsche grens vror
en dat de kinderen door geleidsters verge
zeld, daarop zullen zich anderen over hen
ontfermen.
In een vergadering van het Prov. Co
mité van A.R. Kiesvereenigingen in N.-
Holland heeft de heer Chr. v. d. Heuvel,
lid van de Tweede Kamer, een rede ge
houden, waarin hij omtrent de belasting
plannen van Minister de Wilde bet vol
gende opmerkte:
„Met volledige eiikenning van de bijna
bovenmienschelijike, zware taak, welke op
de Regeering wordt gelegd, moet twijfel
worden uitgesproken, of juist is, bet
voornemen van de Regeering een ver
zwaring van belastingdruk van 50 mil-
lioen gulden het Ned. volk op te leggen.
Door 8 pet. bezuiniging op alle uitga
ven, of zooveel meer als noodig is, om
dat enkele uitgaven niet verlaagd kun
nen worden, is er eveneens een sluiten
de begrooting.
Dit moet m o g e 1 ijl k z ij n.
Slechts onvoldoende regeerkracht of ge
brek aan medewerking bij de Staten-Ge-
neraal kunnen een beletsel zijn voor deze
betere oplossing dan belastingverzwa-
ring. Kracht voor dit alles zal alleen aan
wezig zijn, indien vooraf radicaal wordt
uitgebannen de dwaze koopkracht-theo
rie, alsof de Overheid door bezuinigings
maatregelen de koopkracht zou aantas
ten en door uitzetting van de publiekö
uitgaven de koopkracht zou verhoogen.
'Onder deze omstandigheden is het in
ieder geval niet verantwoord nieuwe uit
gaven op zich te nemen behoudens aller
noodzakelijkste dingen."
Heeft de heer v. d. Heuivel hier de
meening van de A.R. Kamerfractie weer
gegeven?
DE TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer, die gisteravond een
aanvang maakte met de behandeling van
hoofdstuk V (Binnenlandsche Zaken) van
de Rijksbegrooting voor 1939, zal deze in
dagvergaderingen voortzetten, na de in-
terpellatie-Albarda inzake de Duitsche
vluchtelingen.
HET SUBSIDIE VOOR TILBURG.
Principieele uitspraak der Tweede Kamer
Gisteren heeft in de Tweede Kamer de
stemming plaats gehad over het amende-
ment-Moller (verhooging van artikel 41,
subsidiën aan handelshoogescholen met
f 1.strekkende om een principieele
uitspraak te verkrijgen over het subsi
dieeren van de Katholieke Economische
Hoogeschool te Tilburg.
Het amendement is aangenomen met
47 tegen 46 stemmen.
Vóór stemden de R.-Katholieken, de
anti-revolutionairen en de cbrist-democa-
ten.
BOTER INVOER IN BELGIE.
Contingent belangrijk uitgebreid.
Gezien den toestand van de botermarkt
heeft de Belgische minister van economi
sche zaken, middenstand en landbouw, bij
bet loopende boterinvoeroontingent van
100.000 kg een nieuw contingent van
150.000 kg. toegevoegd. Bijgevolg bedraagt
het loopende contingent thans' 250.000 kg.
Het aandeel van Nederland bedraagt
hierin 2734 pet. De betreffende hoeveel
heid moet uiterlijk 31 D'ec. 1938 in Bel
gië worden ingevoerd.
Naar gelang de evolutie van de boter
markt zal het contingent uitgebreid wor
den. De invoervergunningentaxe is onver
anderd.
