Regeering en Middenstand.
met GEENSE's Brillen
ad,i^,Mjjnhardlje"
Dagblad voor de Provincie Zeeland
„Dokter Hartje
EERSTE BLAD.
De begrooting van het
Landbouwcrisisfonds.
Buitenland.
Herziening Zondagswet.
De Poolsche regeering zoekt
plotseling toenadering tot
Sovjet-Rusland.
De opening van de Chr. School
voor Buitengewoon Lager
Onderwijs te Mlddelhnrg.
MAANDAG 28 NOV. 1938
53e JAARGANG - No. 50
Rustig leze U deze Courant
Gedipl. Vakopticien Speciaalzaak
Lange Vorststraat 49 - Tel. 6 - Goes
De Jcou komt er uit
met enkele „MijnHartftJes",
De pijnverdrijver hij uitnemendheid
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
..Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 4445J Telefoon II
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vllssingen t 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeeiingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen-
GEEN WETTELIJKE MAATREGELEN
TEGEN GROOTBEDRIJF EN
CADEAUSTELSEL.
DE MARKT- EN STRAATHANDEL.
Aan de memorie van antwoord betref
fende de begrooting van Economische Za
ken ontleenen wij:
De minister meent vooralsnog geen aan
leiding te kunen vinden, tot het nemen van
maatregelen tegen het g r o o t b e d r ij f.
D'e rapporten van den accountants
dienst van zijn departement, welke een
onderzoek 'heeft ingesteld inzake het ca
deaustelsel, zijn onlangs uitge
bracht. Dit onderzoek heeft uitgewezen,
dat aan het cadeaustelsel, zooals 't thans
bestaat, minder bedenkingen kleven dan
veelal wordt aangenomen en dat het in
dustrieel belang aan deze zaak verbon
den niet onbelangrijk is. Derhalve kan
de minister thans geen aanleiding vinden
met voorstellen voor een wettelijke rege
ling dezer materie te komen.
De minister is van oordeel, dat een
wettelijke regeling inzake de mar k t-
en straathandel ernstige over
weging verdient. D'e voorbereiding van
het ontwerp van wet werd derhalve reeds
geruimen tijd geleden ter hand geDOmen.
De samenstelling daarvan bracht, gezien
de structuur van deze bedrijfstakken, veel
moeilijkheden met zich mede en vereisoh-
te veel overleg o.a. met zijn ambtgenooten
van Binnenlandsche Zaken en van Sociale
Zaken; dit overleg is nog niet geheel be
ëindigd.
D'e minister stelt zich voor, zoodra de
noodige voorbereidingen voltooid zijn,
spoedig een voorontwerp aan de verschil
lende advies-instanties te kunnen voor
leggen. Mochten de adviezen het reeds
thans gewonnen inzicht bevestigen, dan
zal hij bevorderen, dat een ontwerp bin
nen niet te langen tijd aan de Kamer
wordt voorgelegd.
Het vraagstuk van een registra
tie van alle bedrijven is op
bet departement nog in studie; te gele
gener tijd zullen daartoe strekkende voor
stellen worden gedaan.
DE MEMORIE VAN ANTWOORD AAN
DE TWEEDE KAMER.
Verschenen is de memorie van ant
woord aan de Tweede Kamer inzake het
Landbouwcrisisfonds. Hieraan is het vol
gende ontleend:
Het was den Minister een voldoening
uit het verslag te vernemen, dat vele leden
zich in hoofdzaak met het gevoerde land-
bouwcrisisbeleid konden vereenigen.
Met deze leden is hij van oordeel, dat de
economische omstandigheden nog steeds
zoodanig zijn, dat voor vele landbouwpro
ducten prijs- en productieregelingen nood
zakelijk zijn teneinde den landbouw voor
ineenstorting te behoeden.
De minister acht het Inderdaad niet
alleen met het oog op het prestige* der
overheid, hetwelk bemoeiingieni met tal
van technische detallregelingen niet ge
doogt, doch vooral en In de eerste plaats
met het oog op de belangen van den land
bouw zelf, van groot belang, dat een In
grijpende wijziging in het systeem der
landbouw-crisismaatregelen wordt ge
bracht en wel in dier voege, dat de over
heid zich terugtrekt en het bedrijfsleven
in den landbouw naar voren treedt.
Op het oogenblik zijn nog tal van be
sprekingen gaande tussoben het ooilege
van regeeringscommissarissen en verte
genwoordigers van de landbouworganisa
ties ten einde te komen tot bet vaststellen
van richtlijnen, welke in de toekomst bij
het overnemen van landbouw-crisismaat
regelen zouden zijn te volgen.
'De minister verwacht, dat deze bespre
kingen spoedig tot een voorloopig resul
taat zullen voeren, waarna dan, zooals
reeds eenigen tijd geleden is gepubliceerd,
met de vertegenwoordigers van de betrok
ken takken van handel en nijverheid be
sprekingen zullen worden gevoerd over
de vraag, hoe de organisaties van handel
en nijverheid bij de overneming der maat
regelen moeten worden ingeschakeld.
Het resultaat van dit overleg, zoowel
met den landbouw als met handel en nij
verheid, zal daarna aan den minister
worden vorgelegd, waarna hij' zijn stand
punt zal bepalen.
Er zal zorg voor gedragen worden, dat
door een doeltreffend overleg tusschen
bedrijf en regeering een juiste coördinatie
der verschillende belangen tot stand komt.
Hoewel nog niet met zekerheid vast
staat, welk systeem dan zal werden inge
voerd, Is de mogelijkheid niet uitgesloten,
dat In de toekomst de overheid zich er
toe zal bepalen, zoodanige voorwaarden te
scheppen, dat de landbouwproducten', In
dien het bedrijf de daartoe noodige rege
lingen treft, een prijs kunnen opbrengen,
die gelegen is binnen zekere prijsgirenzeni
Deze prijegrenzen zullen dan wat ruim
kunnen worden gesteld, ten einde het be
drijf niet slechts kwade, doch ook goede
kansen te doen loopen. In dit systeem zou
er dus voor het bedrijf de mogelijkheid
bestaan, onder bepaalde omstandigheden
en indien zij de juiste regelingen treft, een
hoo'gere opbrengst te verkrijgen.
Dat de toestand van de
landarbeiders over het alge
meen nog weinig gunstig is, moet de mi
nister tot zijn leedwezen erkennen. Maat
regelen, als in het verslag bedoeld, b.v.
een regeling omtrent minimum-loon en,
kunnen echter van den minister niet wor
den verwacht.
Het ligt in 's ministers voornemen de
goedkeuring van de nieuwe marine-con
ventie van opneming van een bevredigen
de regeling omtrent de overdracht van
bedrijven afhankelijk te stellen.
OOK IN CANADA SNEEUWSTORMEN.
De sneeuwstormen, die in de Vereenig-
de Staten ruim tachtig dooden geëiscbt
hebben, hebben ook in Canada hevig
huisgehouden. Tot dusverre is slechts een
doode gerapporteerd, doch men vreest,
dat er wel meer slachtoffers te betreu
ren zullen zijn.
Er zijn aanzienlijke verwoestingen aan
gericht. Het verkeer werd grootendeels
lamgelegd;' de telefonische verbindingen
tussoben vele streken zijn nog steeds
verbroken. Drie schepen zijn door den
storm op het strand of op de klippen ge
worpen. Overal op de Canadeesche Oost
kust vindt men de wrakstukken van
kleine vaartuigen. Ongeveer 150 perso
nen zijn dakloos geworden. Zes steden
zijn van electriscb licht verstoken. Een
aantal bruggen is weggeslagen.
HET ONTSLAG VAN HET HONGAAR-
SCHE KABINET NIET AANVAARD.
De Hongaarsche rijksregent Horthy
heeft in een zeer hartelijk eigenhandig
schrijven aan minister-president Imredy
verklaard, dat hij tot de overtuiging is
gekomen, dat eigenlijk geen tegenstel
ling bestaat tusschen de opvattingen van
den minister-president en de meerderheid
van het parlement.
In verband met het vertrouwen, welke
het geheele land in Imredy heeft gesteld
tijdens de jongste buitenlandsch-politieke
campagne, weigert de rijksregent het ver
zoek van Imredy om af te treden, te
aanvaarden.
De regeering van Imredy blijft de Hon
gaarsche staatszaken leiden.
DUITSCH
VLIEGTUIG VERONGELUKT.
Elf passagiers omgekomen.
Uit Bathurat (Gambia) wordt gemeld:
Een vliegtuig van de Duitsche Luft
hansa, dat een proefvlucht van Berlijn
maakte met 15 passagiers aan boord, is
bij Jeshwang in botsing gekomen met een
palmboom en verongelukt.
Het vliegtuig, dat plaats biedt aan -40
passagiers, geraakte in brand.
Een Un. Press-telegram meldt nader,
dat elf inzittenden van het vliegtuig om
het leven zijn gekomen.
Het ongeluk gebeurde, nadat de ma
chine van het vliegveld te Bathurst was
opgestegen.
Het gelukte den piloot niet, snel ge
noeg voldoende hoogte te winnen en zoo
kon hij den rand van palmboomen om
het veld niet ontwijken.
Het toestel raakte een der hoornen,
kapte er den top uit, zwenkte naar links,
maakte een halven slag en kwam onder
ste boven op den grond. Op hetzelfde
oogenblik sloegen de vlammen uit.
Vier der inzittenden hadden echter den
moed uit de vallende machine te springen.
Zij werden gewond, één van hen zelfs
ernstig, doch de overigen kwamen allen
om in het vuur.
De inzittenden waxen allen technici van
de Lufthansa en de Junkers Baierisohe
Maschinenwerke.
Het vliegtuig ondernam proefvluchten
voor onderzoek van de klimatologische
omstandigheden in Afrika.
Tot de dooden behooren 8 van Duitsch-
landa bekendste piloten: Untucht, Kinder-
mann en Blankenburg. Deze laatste be
stuurde het toestel.
BIJ GRENSINCIDENTEN EENIGE
POOLSCHE MILITAIREN DOOR
TSJECHOSLOWAAKSCHE SOLDATEN
GEDOOD.
Van Poolsche zijde wordt gemeld, dat
bij de bezetting van Czadca op 25 Nov.
j.l. twee Poolsche soldaten van het regi
ment bergjagers van Nowmy Soncz wer
den gedood.
Tijdens de bezetting van Jaworzyna
ontstond een schietpartij tusschen Pool
sche en Tsjechoslowaaksche troepen.
Toen op last van een Tsjechisch parle
mentair op verzoek van den Poolschen
commandant het vuur was gestaakt, wer
den van Tsjechische zijde nog een aan
tal schoten gelost, waardoor de Poolsche
majoor Ragewerd gedood en een korpo
raal zwaar werd gewond.
Op last van de Poolsche regeering heeft
de Poolsche gezant te Praag onmiddel
lijk stappen gedaan bij de regeering van
Tsjechoslowakije en gevraagd een onder
zoek in te stellen, alsmede de schuldigen
streng te straffen.
De regeering te Praag heeft verklaard
het incident te betreuren en heeft gelast
onmiddellijk een onderzoek in te stellen.
VRIJHEID VOOR Ds NIEMöLLER
GEVRAAGD.
Door maarschalk von Mackensen en
andere hooge officieren.
Volgens gewoonlijk goed ingelichte
(kringen heeft veldmaarschalk von Mac
kensen, die de volgende maand 89 jaar
wordit, een petitie gericht tot Hitier,
waarin hij hem verzoekt Ds Niemöller
zoo spoedig mogelijk in vrijheid te stel
len.
Naar verklaard wordt, is de petitie ook
onderteekend door eenige andere hooge
officieren van het vroegere keizerlijke
leger.
In de petitie verklaart von Mackensen,
dat hij met het oog op zijn hoogen leef
tijd ieder oogenblik kan sterven en hij
verzoekt 'd'en „Führer", dezen, zijn laat-
sten wensch in te willigen.
De veldmaarschalk voegt hieraan toe,
dat de geheele evangelische wereld den
„Führer" dankbaar zou zijn voor zulk een
daad van edelmoedigheid.
DE SPANNING IN FRANKRIJK!
Vóór of tegen de revolutie!
Het gelijktijdige besluit van de G. G. T.,
het verbond van roode vakvereenigingen
inzake de algemeene staking van a.s.
"Woensdag en van de socialistische kamer
fractie, om het aftreden van de regeering
te eischen, heeft de binnenlandsche crisis
in Frankrijk niet weinig vereenvoudigd.
Het gaat thans in werkelijkheid voor of
tegen de revolutie I
Het wordt een duel tusschen de regee
ring en de roode vakverbondssleiders. De
regeering heeft een aantal tegenmaatrege
len genomen en Daladier richtte zich gis
teravond via de radio tot het Fransche
volk.
De regeering is vastbesloten haar plicht
te doen en doet een beroep op het gezond
verstand en het geweten van alle Fran-
schen en vraagt hen na te denken over de
gevolgen van de wanorde voor Frankrijk.
De regeering heeft o.a. besloten tot re-
quisitie van het geheele spoorwegnet.
Alle spoorwegbeambten hebben zich
dus als gemobiliseerd te beschouwen en
een staking staat in dat geval gelijk met
dienstweigering en ontslag.
Verder zijn maatregelen genomen, dat
de diensten van Post, Telegraaf en Tele
foon normaal zullen werken.
Het gemeentepersoneel heeft verklaard
niet aan de staking te zullen deelnemen.
Ook een aantal winkeliers heeft het mi
nisterie doen weten, dat hun winkels epen
zullen zijn.
Korte Berichten.
- D'e Luxemhurgsche minister van
justitie heeft een communiqué 'gepubli
ceerd, waarin wordt gezegd, dat ten ge
volge van -den grooten toevloed van
vreemdelingen het Groot-Hertogdom geen i
nieuwe vluchtelingen meer kan opnemen.
Minister van Boeyen deelt in zijn M.
v. A. aan de Tweede Kamer mede, dat hij
bereid is de totstandkoming van de Zon
dagswet t.z,t. te bevorderen. Daarbij kan
dan bepaaldelijk ook de aangelegenheid
van het houden van sportwedstrijden op
Zondag waarop in het verslag de aan
dacht werd gevestigd onder het 'oog
worden gezien.
Blijkens Zaterdagavond gelijktijdig te
Warschau en te Moskou bekend gemaakte
regeeringscommuniqué's hebben de Rus
sische minister van Buitenlandscne Zaken
Litwinow, en de Poolsche gezant te Mos
kou besprekingen gevoerd, die tot een
overeenstemming hebben geleid op de vol
gende punten:
le. Alle tusschen de beide staten be
staande verdragen, met inbegrip van het
in 1932 gesloten en in 1934 tot 1945 ver
lengde niet-aanvaJsverdrag, worden ais
grondslag van de wederzijdsche betrékr
kingen beschouwd.
2e. D'e handelsbetrekkingen zullen we
derzijds worden uitgebreid.
3e. Alle hangende kwesties zullen bin
nen korten tijd worden opgelost, in het
bijzonder de grensincidenten van den laat-
sten tijd.
Zoowel te Warschau als
te Moskou beschouwt men
deze stappen als het begin
van een periode van ver
betering der betrekkingen
tusschen beide landen.
De besprekingen zijn op Poolseh initia
tief begonnen. Men neemt in politieke
kringen van beide hoofdsteden aan, dat
deze stappen Beck's antwoord zijn op de
tegenwerking van Duitsehland met be
trekking tot de door Polen geëischte ge
meenschappelijke Poolseh-Hongaarsche
grens ten koste van Roethenië. Bovendien
vreest Polen de Dnitscbe propaganda voor
een onafhankelijke Oekraine.
Te Moskou verwacht men vooral een
uitbreiding van de handelsbetrekkingen
Verbetering van de politieke betrekkin
gen wordt mogelijk geacht. Men neemt
aan, dat de Polen, nu zij de Fransche
vriendschap hebben verloren en alleen te
genover Duitsehland staan, toenadering
tot Rusland zullen zoeken.
Men verwacht binnenkort de benoeming
van een nieuwen Russisohen ambassadeur
te Warschau. Sinds 1937 was de ambas
sadeursplaats onbezet.
Te Praag heeft de publicatie van het
Poolsch-Russische communiqué groote
sensatie gewekt.
Het bestuur van de Chr. School voor
Buitengewoon L. O. te Middelburg was
Zaterdagmiddag met vele autoriteiten en
genoodigden bijeengekomen voor de offi-
cieele opening der school en de installatie
van het personeel.
De voorzitter, Ds J. W. Dip pel,
opende op de gebruikelijke wijze en nam
na Schriftlezing het woord om allen wel
kom te heeten en de velen te danken, die
aan de stichting der school medegewerkt
hebben. Ofschoon de Commissaris der
Koningin en de leden der Ged. Staten
verhinderd waren, herinnerde spr. er aan
dat zij door het vergoeden der vervoer
kosten de oprichting van een streek-
sch'ool mogelijk gemaakt hebben. De ge
meentebesturen zegden het dubbele be
drag van het wettelijk verplichte toe. Et
was goede samenwerking met B. en W.
van Middelburg (welk college met den ge
meente-secretaris volledig aanwezig was),
o.a. 'bij het beschikbaar stellen van loka
len. Het bestuur bleek later genoodzaakt
onderdak te zoeken in een particulier
huis. Jhr Van Doorn, hoewel niet aanwe
zig, verdient grooten dank voor de seig-
neurale wijze, waarop hij de vestiging in
het huis van wijlen freule Van Doorn
mogelijk maakte.
De inspecteur 'van het B.L.O., de heer
Dr I. van Houten, heeft door persoonlijk
bezoek en waardevolle adviezen grooten
steun gegeven.
Verder verwelkomde spr. den heer C
D. van 'Ginkel, hoofd der H. Pierson-
school te Den Haag, den heer A. J. Cafl-
li'ber, hoofd eener school voor B.L.O. te
Amsterdam, den heer S. Stemerding,
voorzitter van de Ver. voor Chr. B.L.O.,
den heer C. G. Hoogwerff, oud-hoofd
Ook^elpen^Mijnhardijes" wonder
goed en snel bl]Hoofdpijn,
Kiespijn,Spit, Rheumailek. Maand
Bezwaren en Zenuwpijnen.
1 „Mljnhardtjs" 8 CL
T2 „Mijnhardtjes"" 50 cL
eener 'Chr. School te Rotterdam, den in
specteur van het C.N.S. Dr K. Huizenga,
den voorz. van het IXe District-School
raad, Ds A. C. Heij, het bestuur dier Ohr.
Kweekschool, het personeel der C'hr.
scholen op Walcheren, bestuur en direc
teur van Kinderzorg en den kinderrech
ter Mr van der Hoop.
Bericht van verhindering' was ingeko
men van den hoofdinspecteur van het L.
O. den heer Van Nes, den inspecteur te
Middelburg, den heer C. Wit en van den
inspecteur van C.V.O. 'ds P. J. Steinz.
De predikanten en kerkeraden van stad
en eiland zijn bijzonder welkom, want de
school moet kunnen steunen op de ge
meenten der Ned. Hervormde en der
Geref. Kerk, benevens 'die der kleinere
kerken.
De dames van vier afdeelingen van den
Ned. Chr. Vrouwenbond zijn uit zichzelf
hulp komen bieden bij de inrichting. Zij
zullen daartoe bazars organiseeren.
Het heeft lang geduurd voor in Protes-
tantsche (kringen de noodzaak van het
B.L.O. gevoeld werd. De hulp aan achter
lijke kinderen was op de gewone school
niet gering. Doch voor doeltreffend on
derwijs zijn speciale leermiddelen en me
thoden onmisbaar. Het verstandelijk lee-
ren moet wijken voor practisohe vaardig
heid door handenarbeid verkregen. Het
minderwaardigheidsgevoel werkt ver
woestend op de ziel van het kind. Het
geeft verlichting, als het als gelijke tus
schen zijn makkers komt, als het meer
presteert dan het zelf verwachtte. Het
zelfvertrouwen wordt herwonnen en de
maatschappelijke geschiktheid neemt toe.
Er is reden tot vreugde, dat de minis
ter toestemming voor de oprichting dezer
school gaf. Er is blijdschap omdat God
den weg wonderlijk voorspoedig gemaakt
(heeft.
Na de propaganda-rede van den heer
Hoogwerf werd op 20 Nov, 1937 de ver-
eeniging voorloopig opgericht onder pre
sidium van den heer R. van der Welle.
Deze heeft alle bemoeiing met de benoe
ming van den heer R. Nonnekes, zijn
schoonzoon, absoluut gemeden en gaf
daarom zijn functie over aan Ds J. W.
Dippel. Zonder zijn initiatief en arbeid
was de school waarschijnlijk n u nog niet
geopend.
De vereeniging telt 23 schoolbesturen
als lid en heeft plm. 300 contribuanten.
Volgens de statuten bestaat het bestuur
voor de helft uit Hervormden en voor
de helft uit Gereformeerden.
D'e schoolarts, Dr Broekhuizen, is psy
chologisch geschoold en van nabij bekend
met het werk onder achterlijke kinderen.
D'e school begint met 48 leerlingen, nl.
25 debielen, die op d'e gewone school
moeilijk meekomen, en 13 imbecielen, die
daar niets kunnen leeren. Bij1 de inrich
ting van het gebouw ging ales voorspoe
dig. Schipper Vermeulen en sleeper Vinke
vervoerden kosteloos de meubelen, de da
mes van der Welle en Terpstra zorgden
voor de gordijnen. 'Op 1 Dec. wordt be
gonnen met het onderwijs aan de debie
len, op 1 Jan. 1939 met de imbecielen-
klas.
Het Christelijk karakter der school kan
zichtbaar worden als wij1 door het geloof
werken volgens 's Heilands gebod: Laat
de kinderkens tot Mij komen. Wij moeten