BAKKERIJ VAN MELLE Dagblad voor de Provincie Zeeland EERSTE BLAD. De Tweede Kamer. Na het vertrek van Koning Leopold. Belangrijkste Nieuws. De strijd in China. VRIJDAG 25 NOV. 1938 53e JAARGANG - No. 48 Buitenland. De Fransch-Engelsche besprekingen te Parijs. H. M. de Koningin naar Het Loo teruggekeerd. met is dat heepuik gekruid holiandsche speculaas met Amandelen van v.MELLE./ Prijs 14 oi per ons TEL. 114 - GOES Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon IX Bijkantoor Middelburg: Fa. üockna del J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentlën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f0.75 bij vooruitbetaling Advertentlën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen DE BEGROOTING VAN ONDERWIJS, K. EN W. HET SPELLINGBELEID. MULO EXAMENS. LICHAMELIJKE OPVOEDING. In de gisteravond gehouden vergade ring kwam de begrooting van Onderwijs aan de orde. De heer d r V o s (Lib.) houdt een plei dooi voor goede lichamelijke op voed i n g op de lagere school. Thans is 40 pet. der leerlingen verstoken van elke lichamelijke opvoeding. Met het spellingbeleid kan spr. zich niet vereenigen. Dat de nieuwe spelling ten deele bij de rijksstukkea zal worden ingevoerd, is een stap achteruit bij de spelling van 1934. De heer Thijssen (S.D.) betreurt eveneens het gevolgde spellingbeleid. Spr. oefent verder scherpe critiek op de Mulo-examens. Gelukkig hebben we nu eindelijk eens een overzicht dienaan gaande gekregen. De verhouding tusschen administratie en examineeren is niet in orde. Lijkt het niet op boerenbedrog? Spr. wil niet zeggen: opzettelijk; maar de boeren worden tooh bedrogen( gelach). Het geldt hier een welgeslaagde diploma- industrie. Spr. vraagt saneering van het U.L.O.-onderwijs. Da heer Van Houten (G.D.U.) keurt het geheele beleid van dezen minister af. Hij hoopt dat er niet meer nieuwe spel lingcommissies zullen komen, en dat de pers en 't bedrijfsleven nu het regeerings- voorbeeld zulten volgen, hoezeer spr. be zwaren heeft. De heer Van S1 e e n (S.D.) zegt, dat van dezen minister weinig voor het on derwijs is te wachten. Thans beroept hij zich op allerlei budgetaire moeilijkheden; verleden jaar wilde hij nog voor Sinter klaas spelen. Aan de zwakzinnige kinde ren is nog geen recht gedaan. Voor ver schillende takken van onderwijs even min. Ook spr. wijst op het gebrekkige der lichamelijke o p v o e d i a g. De heer Roos jen, (R.K.) herinnert er aan, dat het vijftig jaar geleden is dat het kahinet-Mackay een begin maakte met de financieele gelijkstelling. Spr. gaat daarna de historisch-staatkundige ontwikkeling dezer materie na. Het analphabetisme was in 1936 1/100 pet. hier te lande, in Frankrijk 5,9 pet., België 7,15 pet., Hongarije 13 pet., Italië 26,18 pet., Spanje 43 pet., Roemenië 48,7 pet., Portugal 65,2 pet. In Engeland, Zwitserland, de Scandinavische landen is het analphabetisme evenals bijl ons vrijwel nul. Men klage dus niet over de resultaten van ons onderwijs. En men smale niet op de versplintering van ons onderwijs. Spr. wilde, dat men de gelijk heid van openbaar en bij'zonder onder wijs nu eindelijk eens waarlijk als een gelijkheid beschouwde. Het voornemen, de kweekschool weer een 4-jarige te maken, verheugt spr., maar hij bepleit daarbij een betere subsidieregeling voor de bijzondere kweekscholen. De A.R. fractie betreurt, dat de regee ring 's ministers spelling-besluit reeds tot uitvoering brengt. Waar de minister schrijft dat zijn streven niet „vergeefs" is geweest, wist spr. niet dat deze zóó met de „ch" op gespannen voet staat. (Vroolijkheid.) Spr. wijst op andere slor digheden. De weg terug zal een zeer hob belige zijn. We moeten ontkomen aan den spellings-chaos. De heer Woudenberg (N.S.B.) acht ons onderwijs naar zijn resultaten te duur. Er is tekortkoming aan Ger- m aan sc he dat is dus Nederland- sohe, christelijke deugden. (Gelach.) De heer Botterweg (A.R.) be spreekt het door de regeering ten op zichte van het Werkfonds gevolgde sy steem. De Kamer behoort 'zich stuk voor stuk rekenschap van de uitgevoerde wer ken te kunnen geven. Spr. verwijst naar het kinderzieken huis te Utrecht, een particuliere vereeni- png. De kamer krijgt in zulke gevallen te heslissen over voldongen feiten. Dit is voor regeering en Kamer een onaange name positie. Mevr. De V r i e s*03 ruins (S.D.) ondersteunt de opmerkingen van den heer Botterweg. De heer Til anus (C.H.) zegt, dat de scherpe critiek, door sommige leden op hen minister uitgeoefend, hem niet steek houdend schijnt. Zoo ergens, dan geldt hier: geef me geld, en ik geef u goede politiek. Dit be treft dan ook alle geuite wenschen. Niet temin had ten aanzien van de jeugd- w e r k 1 o o s h e i d van Onderwijs wel m wr ^'tatief kunnen zijn uitgegaan. Mat betreft de spelling, in 1935 had de minister kunnen en moeten ingrij pen. Er moet eenheid 'komen in de spel ling; wat op school geleerd is, is thans in de practijk niet bruikbaar. Men herstelle wat door de ministerieele commissie van 31 October 1933 is aanvaard. De heer Z ij 1 a t r a (A. R:) meent, dat de minister er recht op heeft, dat zijn beleid wordt gezien in het licht van het algemeen regeeringsbeleid, Aan klachten over resultaten van het onderwijs hecht spr. weinig waarde, als ze niet gemoti veerd zijn. Veel van die klachten zijn ook niet aan de practijk ontleend. Inzake de s p e 1 1 i n g had de Regee ring heter kunnen terugkeeren naar do nu weer verlaten spelling. De scholen moeten die spelling leeren, waarop de maatschappij' prijs stelt. De heer Kersten (Staatk. Ger.) is tegen subsidieering van het 'bijzonder hooger onderwijs. Wederom komt spr. op tegen de openbare leeszalen, wegens de onzedelijke en goddelooze boeken, daar voorhanden. Spr. is het eens met de afwijzende hou ding door den Minister aangenomen in de kwestie der lichamelijke opvoeding; er worden in de scholen al genoeg fratseD gemaakt en er is ook geen geld. Minister Slotemaker de Bru- i n e dankt degenen, die zijn beleid ge steund hebben. Spr. zal geen opsomming geven van wat hij" gedaan heeft en bezig is te doen. D'e heeren Tilanus en Zij'lstra hebben getoond, de positie van den Minis ter van Onderwijs in dezen hudgetairen tijd te begrijpen. Als er eenige dingen niet geschieden en dit geldt als een verwijt aan het kabinet, dan verklaart spr. het met dit Kabinets beleid geheel eens te zijn. Ook Minister Dë Visser heeft pijnlijke tijden beleefd; hij moest afbreken wat hiji opbouwde. Inzake delichamelijke opvoe ding zijn allerlei wenschen geuit. Spr. oordeelt, dat de huidige toestand voors- hans1 om financieele redenen moet besten digd blijven. Spr. vertrouwt dat inzake de s p e 11 i n g binnenkort een beslissing en overeen stemming zal zijn bereikt, en hoopt weldra nadere mededeelingen te kunnen doen. Den heer Kersten vraagt Spr. nadere inlichtingen omtrent de openbare leesza len. Hij verdedigt de werkwijze van het Werkfonds, dat niet een jaar tevoren zijn gedragslijn kan aangeven. Met den heer Zijlstra is spr. het eens, dat geschiktheid en parate kennis samen moeten gaan. Spr. bestrijdt den heer Ker sten, als zou spr, niet handelen naar de wet Gods. Krijgt de heer Kersten zijn zin, dan zal de R. K. kerk op het gebied van het onderwijs niets meer te zeggen heb ben. De Minister begrijpt het betoog van den heer Woudenberg over de versplintering van het onderwijs niet. Het zou met de geestelijke! vrijheid niet veel meer gedaan zijn, wanneer diens denkbeelden werden toegepast. De heer Botterweg (A. R.) repli- ceerend, dient een motie in, waarin de Kamer als haar oordeel uitspreekt, dat de bouw van een nieuw kinderziekenhuis te Utrecht niet zal plaats hebben, dan na dat de Kamer door een post op de be grooting van uitgaven van hoofdstuk VI de gelegenheid zal hebben gehad zich hierover uit te spreken. Over deze motie zal Dinsdag worden gestemd. Bij de afd. Hooger Onderwijs, vraagt de heer Dtaymaer van Twist voor de zooveelste maal instelling van 'n leer stoel in de homoeopathie. Verschillende andere leden klagen over te hooge colle gegelden. De Minister acht ook de college gelden te hoog. Hij' hoopt er iets op te vinden. Een leerstoel in de homoeopathie houdt groote moeilijkheden voor colleges en exa mens in. Om 1 uur wordt de vergadering ver daagd. Om 10 uur gistermorgen hebben Cham berlain en Halifax zich naar den Qu'al d'Orsay begeven, om de besprekingen te openen. Om half één werden de besprekingen tusschen de vier staatslieden onderbro ken. Na het noenmaal, om drie uur, werden de besprekingen weder hervat tot tien minuten over zeven. De besprekingen van gistermorgen wa ren voornamelijk gewijd aan een algemeen onderzoek van de voornaamste op de agenda staande problemen. De voornaamste kwestie, die onderwerp van de besprekingen heeft uitgemaakt, was de Fransch-Duitsche verklaring. Na de uiteenzetting van Bonnet gaf Chamberlain uitdrukking aan de leven dige voldoening der Britsche regeering over het resultaat der onderhandelingen, dat een belangrijke etappe vormt op den weg der Fransch-Duitsche toenadering. Vervolgens gingen de besprekingen over het vraagstuk der Fransch-Engelsche sa menwerking op militair gebied. Men meent te weten, dat Chamberlain over dit vraagstuk een vrij lang onder houd heeft gehad o.m. met generaal Ga- melin. Ook de toestand in het Verre Oosten is ter sprake gekomen. Na afloop van de besprekingen, werd een officieel communiqué gepubliceerd, waarin werd medegedeeld, dat alle kwes ties welke voor beide landen van gemeen schappelijk belang zijn, met inbegrip van het vraagstuk der nationale defensie, evenals de diplomatieke actie, zijn be sproken, waarbij' eens te meer de volledige gelijkheid in opvatting van beide landen tot uitdrukking kwam. DE JODENVERVOLGING IN DUITSCHLAND. Dwang tot echtscheiding. Een der eerstvolgende anti-Joodsche maatregelen van het Derde Rijk zal zijn, naar de „Un. Press" meldt, een wet, die practisch alle ariërs, die met Joden of Jodinnen gehuwd zijn, zal dwingen, zich te laten scheiden. De desbetreffende regeling zou aldus worden ten uitvoer gelegd, dat de recht banken allen ariërs, die van hun Joodsche wederhelft willen scheiden hun eisch moe ten toewijzen. Ariërs, die géén scheiding aanvragen, zullen gelijk gesteld worden met Joden en dus onder dezelfde beper kingen vallen, m.a.w. geen bedrijf meer mogen uitoefenen etc. 'De anti-Joodsche boycot, wat het ver huren van huizen betreft, is in vollen gang. Die Joden, die een huis bewonen, dat aan de stad of een andere publiek rechtelijke organisatie behoort, hebben reeds in tal van gevallen bericht gekre gen, d'at zij' het huis moeten ontruimen. Aldus worden nu reeds tal van Joden practisch gedwongen ergens in te trek ken hij een Joodsche familie. Op deze wijze wordt langzaam maar zeker de „concentratie" van de Joden in Jood sche huizen en Joodsche wijken voltrok ken. ALLE JOODSCHE WINKELS IN DUITSCHLAND OPNIEUW GESLOTEN. In de verordening van minister-presi dent Göring staat, dat alle Joodsche winkels op 1 Januari moeten zijn geli quideerd of aan ariërs zijn overgegaan. Dientengevolge hadden verscheiden Joden hun winkels heropend, teneinde, wat zij nog aan voorraden over hadden, tegen normale prijzen (dat stond ook in de ver ordening) te verkoopen. Al deze Joodsche winkels, met inbegrip van verscheiden buitenlandsche, zijn gisteren, naar de „N. R. Ct." meldt, door de politie gesloten. BEZOEKEN BIJ HITLER. Koning Carol van Roemenië heeft gistermiddag, vergezeld van kroonprins Michael, een bezoek gebracht aan Hitier. Ook de minister van defensie, handel en nijverheid van de Unie van Zuid- Afrika, Pirow, heeft gistermorgen een bezoek aan den Eührer gebracht. DE COLUMB1AANSCHE GEZANT TE BERLIJN TERUGGEROEPEN. D'e Golumbiaansche regeering heeft be sloten haar gezant te Berlijn terug te roepen. Voorloopig wordt hij niet vervangen. De gezant heeft indertijd getracht een verwoesten Jodenwinkel te fotografee ren. Hij' werd daarbij gearresteerd en zijn toestel werd hem afgenomen. Hij verlangde daarvoor van de regeering een verontschuldiging maar aan dit verlan gen werd niet of naar de meening zij ner regeering niet in voldoende mate, gevolg gegeven. Daarop volgde de terug roeping. HET ENGELSCHE LAGERHUIS BESPREEKT DE PALESTIJNSCHE KWESTIE. Minister MacDonald heeft gistermid dag in het Lagerhuis de debatten ge opend over de Palestijlnsche kwestie. Sedert 1922, aldus de Minister, zijn meer dan 250.000 Joden Palestina bin nengekomen om er zich te vestigen. De Joden zijn in Palestina niet omdat hun dat als gunst wordt toegestaan, dooh omdat het hun recht is. De tragiek van het volk, dat geen vaderland heeft, is nimmer zoo erg geweest als deze week. Ik moet een waarschu wing laten hooren. Toen wij beloofden de vestiging van een nationaal tehuis voor de Joden te verge- H, M. de Koningin is gistermiddag per auto uit Den Haag naar 'Het Loo vertrokken. UITWISSELING VAN TELEGRAMMEN TUSSCHEN GAST EN GASTVROUW. Bij zijn vertrek van Nederlandsohen bodem heeft Koning Leopold aan Konin gin Wilhelmina 'het volgende telegram gericht: „Aan Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden, Het Loo. Bij het verlaten van Uw prachtige land wensch ik nogmaals aan Uwe Majesteit mijne dankbaarheid te betuigen voor Hare gulle gastvrijheid. Ik ben diep ont roerd door de hartelijke ontvangst, die mij' door Uwe Majesteit en het Neder- landsche volk werd bezorgd. Het zal mijn volk en mij verheugen bij een toekomstig bezoek van Uwe Majesteit onze gevoelens van erkentelijkheid te mogen uiten". 'Geteekend: Leopold. Koningin Wilhelmina heeft hierop met het volgende telegram geantwoord: „Aan Zijne Majesteit den Koning der Belgen te Laeken. Ten zeerste gevoelig voor het vriendelijk telegram, dat Uw Majesteit mij gezonden heeft bij het verlaten van mijn land, ge voel ik mij gedrongen Uwe Majesteit de verzekering te geven, dat haar bezoek voor mij en mijn volk een oorzaak van bijzon dere vreugde geweest is en dat geheel Ne derland de komst van Uwe Majesteit hoo- gelijk heeft gewaardeerd. Ik verheug mij bij voorbaat er op, Uwe Majesteit eerlang een bezoek in Brussel te brengen". Geteekend: Wilhelmina. makkei ij ken, hebben wij nimmer gedacht aan deze (verschrikkelijke vervol ging. Wij hebben niet de belofte gedaan dat het het tehuis voor iedereen zou worden. Weet men wel, dat er tusschen Jor- daan en Middellandsche Zee 600.000 Arabieren wonen? Men heeft uitgerekend, dat er over twintig jaar 1.500.000 Arabieren zullen zijn. Wij hebben plechtige verplichtingen tegenover beide volken in Palestina. Wij zijn verplicht de Joodsche immigratie onder geschikte voorwaarden te verge makkelijken en een zekere vestiging van Joden in het lan{l aan te moedigen. Wij zijn echter ook verplicht er op toe te zien, dat de rechten der Arabieren niet worden benadeeld. Daarom heeft de regeering voorgesteld dat te Londen beraadslagingen zullen worden gehouden. Waarschijnlijk izullen het in eersten aanleg beraadslagingen zijn tusschen de regeering en Arabische vertegenwoordi gers en beraadslagingen tusschen de re geering en Joodsche vertegenwoordigers. Doch wij1 hopen dat zij eerlang zullen ■leiden tot beraadslaging tusschen alle drie partijlen om de ronde tafel. MacDonald zeide te hopen, dat de be raadslagingen over een paar weken of op zijn laatst begin Januari zullen begin nen. Ghurchill, die na den Minister aan het woord kwam, stelde voor, voor Palestina een tienjarenplan uit te voeren. In al- gemeene trekken is zijn plan voor tien jaren de immigratie van Joden naar Pa lestina vast te stellen op een zeker aan tal, zoodat aan 't einde der tien jaren niet op beslissende wijfee de verhouding in zielental tusschen Arabieren en Joden zal hebben gewijzigd. TOENEMENDE AGITATIE IN FRANKRIJK. De stakingsbeweging. Het verzet tegen de herstelplannen der Fransche regeering uit zich meer en meer in een omvangrijke stakingsbeweging. Gisteren is ook in het Seine-departe- ment de stakingsbeweging met bezetting der werkplaatsen begonnen. Ze werd in gezet in de fabrieken van Renault te Boulogne Billancourt, in de vliegtuig fabrieken van Coudron in Issy les Mou- lineux en de motorenfabriek van Bloch. De spoorwegarbeiders te Anzin zijn in staking gegaan. Alleen het goederenver keer is stopgezet, het reizigèrsverkeer gaat door. Voorts is een staking begonnen in de mijnen van Anzin. De ontruiming van bezette werkplaat- 'S EVEN PADEN Binnenland. De Tweede Kamer ever de begroetingen van Buitenlandsche Zaken en Onder wijs. 1 Buitenland. De Fransch-Engelsche besprekingen. Het Engelsche Lagerhuis over de Pa- lestijnsche kwestie. Troepen aan de grens van Roemenië? De stakingsbeweging in Frankrijk. sen in de metaalindustrie in het gebied van Valenciennes wordt voortgezet. Gisteren zijn in de buitenwijken van Rouaanfabrieken bezet. D'e stakers boden hier en daar eenigen tegenstand, zoodat de regionale brigades versterkt moesten worden. Te Denain heerscht opwinding. Hier zijn 450 stakers het mijnstation binnen gedrongen, waar zij een machinist dwon gen den arbeiderstrein in de remise te rijden. Gendarmes herstelden de orde, waarna de trein kon doorrijden. Japanners ondernemen „zuiveringsactie". De Japanners hebben militaire ope raties ingezet tegen de overblijfselen der Chineesche troepen ten Zuiden van de Oostrivier, welke zullen worden uitge breid tot nabij de grens van het Britsche pachtgebied van Kauloen. Allen Japanschen officieren en man schappen is instructie gegeven, zorg te dragen voor vermijding van complicaties met Britsche belangen. De Japanners hebben de noodzakelijk heid ingezien, het gebied van den spoor weg KauloenKanton te zuiveren. De gevechten zijn reeds ontbrand en dadelijk daarop zijn stroomen vluchtelin gen naar de grens der Britsche kolonie getrokken. De Chineesche poging, om Kanton te heroveren is, volgens den woordvoerder van de Japansche admiraliteit, tot mis lukking gedoemd, omdat herovering der stad strategisch onmogelijk is. Niettemin heeft de jongste ontwikke ling der vijandelijkheden, met name in Zuid- en Midden-China, het vertrouwen der Chineezen in belangrijke mate doen toenemen. TROEPEN AAN DE GRENS VAN ROETHENIë? Een alarmeerend bericht. „In de Europeesche aangelegenheden dreigt een nieuwe crisis", aldus schrijft de diplomatieke medewerker van de „Evening Standard". Vol gens bedoelden medewer ker zou Polen zeven divisies aan de grens van de Karpaten- Oekraine hebben samenge trokken en 40.000 man aan de Poolsch-Roemeensche grens, teneinde te verhinderen, dat Roemenië Tsjecho-Slowakije te hulp snelt. Polen en Hongarije zouden hebben be sloten, een einde te maken aan het be staan van de smalle strook Tsjecho-Slo- waaksch grondgebied, welke de eenige directe verbinding vormt van Roemenië met midden-Europa, Zelfs de dag der actie zou reeds z ij n vastge steld n. 1. Zondag 27 Nov. a. s. Tot dusver verzette Duitschland zich tegen het vormen van een Hongaarsch- Poolsche grens, maar gisteren heeft de Duitsche regeering te Warschau en te Boedapest medegedeeld, dat Duitschland zijn bezwaren zou laten vallen op de volgende voorwaarden: 1. Danzig wordt onttrokken aan de controle van den volkenbond en wordt de facto een Duitsche stad. 2. Duitschland krijgt in het eventueel alsnog door Tsjecho-Slowakije af te staan

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1