KONING LEOPOLD VAN BELGIË. g<3 Dagblad voor de Provincie Zeeland |p si f« M 1 2 i w p rel fB p- P§& I ie s" £•8 8 ht 8.0 s i &5° I a* sis 5 I lis lis s 11 pi I Sf« Ïïfl S S I® a 11 is IJ F| ig^i- •s M •e&s isp* S g»'B ll 3 gM n> EEKSTE BLAD. HET JODENVRAAGSTUK. Joden billijken 't standpunt der Regeering. Buitenland. DE JODENVERVOLGING IN DUITSCHLAND. De strijd in Spanje. De strijd in China. Belangrijkste Nieuws. B O - to z :s- Ï8 J MAANDAG 21 NOV. 1938 53 e JAARGANG - No. 44 Prinselijk Gezin terug te Soestdijk. HOEST, KEELPUH GRIEP, RHEUMATIEK STEKEN 1H DE Z'J.EKI PIJNSTILLENDE WATTEN -3r P *~i CO®" co j, hS r p q CD P 3 =H CD P co I pj CD Op P" 3 PB'® P P- £- CD g. g tB p 2". esBf S 8 D ■s srg p B e: C o O Q J p BeS ^E" b 2. o' CD P gOfQ g P- P Cfc <5 CD CD h( 5" w B g- S 'li S"g. p£ Q- s° P- a C: P 1 s. 2 B ffl 1 o i-8 CD Crq p 8 B a, g Jgfl EL B 99 fP §g W 5. -•gS. Ö- CO a 2. o s e i.d§ e.&'ss kit® fa P I N <1 P P td n S"i p* Ë.g§a a., cq 9 B-B-! f tj" H 2.2 b 5 E3 B' n. a g-ag N W B Suft g-SB- N B. g B B B s O H 7 A 0* O 3 J e P P p a 2L co cr 2 5* p p w h -1 d b f»l P o - "3 o5 S S to lo 2 Sipy^ ftf° a? K' h3 O CD p. CD P u sr g P P p? p Cp pD P CO t*r cd PJ (D P O CD g (S 3 B g S5.® S CD 2 cd ^Crq B 2 B-S p p. Bó® O co O 2- 52. CD <-*■ o B o - 5:<. P. 2 -B: B' ti? 99 B iss O) CD ^P CD £L cd p^ p m 1 CD P P Hi p t^P P P.- P-i ts Pj Qj CD CD P. CTQ P 2 p p. P^ CD P Ü- l-H B p. 50 g"" w CD O P I I CD P 8Ï 3 2. v. 2 &os B N p. o 4 c 2 ^P P-1 3® p PT P' P a 2 g ffcs M E£ B B- P [-i 5 B P' <3 O p P P P b"1 P M CO 2 £>- CD P P Pr1 o 5 s vt__l C B 5s" (B. p -OB O 2 <-K P M. P ft Wg3 oo' <1 - p B O N m n m N a z o x rn B* B* B P O tf I"? B Z P 2- m a .or" S z g Qj P "L 5-s- x o p >p CO Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" u eau\ ange Vorststraat 7 0, Qoes ostrekeuing 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekiia del J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en VHssingen f 0.20 Losse nummers 5 cont Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 00 rent per re<:e: Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen Vandaag komt Koning Leopold III van België voor een officieel bezoek naar ons land. Het is niet de eerste maal dat deze vorst ons land bezoekt. Eenige jaren geleden vertoefde hij met zijn Ecbtgenoote bij zijn kinderen die te Noordwijk bun vacantie door brachten en toen het vorig jaar Prinses Beatrix ten doop werd gehouden be hoorde Koning Leopold tot de genoodig- den. Maar wel is het thans bet eerste o f - f i c i e e 1 e bezoek dat de Belgische Ko ning aan ons land brengt. Met dit bezoek volgt hij het voorbeeld door zijn Vader en Grootvader gegeven. In 1885 waren Koning Leopold II en zijn Echtgenoote de gasten van Koning Willem III en Koningin Emma. Op het balcon van het paleis te Am sterdam had toen, naar een der bladen niet ten onrechte opmerkte, een betoo ging van vergeten en vergeven plaats. En in 1910 bracht Koning Albert I met zijn Gemalin een officieel bezoek aan Koningin Wilhelmina. Het lijdt geen twijfel of ons volk zal den Belgischen Koning een hartelijke ontvangst bereiden. Het is waar, dat er meermalen vrij ernstige meeningsverschillen waren tus- schen beide landen. Maar dit neemt niet weg dat er ook is een sterke geest van sympathie en ver wantschap. De ernst van de tijden die wij' door leefd hebben en nog doorleven dringt en dwingt trouwens als vanzelf, tot onder linge waardeering en samenwerking van landen, die vaak dezelfde belangen heb ben en die meermalen door dezelfde ge varen worden bedreigd. Niet alleen echter zal uiting gegeven worden aan gevoelens van vriendschap voor een genabuurd volk, maar ook van hartelijke sympathie om den persoon van den Koning. Het Nederlandsche volk heeft het op hoogen prijs gesteld, dat Koning Leo pold tot tweemaal toe een bezoek bracht aan Nederlandsch-Indië en dat hij daar bij toonde vol bewondering te zijn voor wat ons land op koloniaal gebied bad tot stand gebracht. Het beeft met hem meegeleefd in de blijde dagen van zijn huwelijk met Prin ses Astrid, maar vooral ook toen aan bet gelukkig huwelijksleven van Koning Leopold en Koningin Astrid op zoo droeve wijze door een auto-ongeluk een einde werd gemaakt. Gaarne roepen wij den Belgischen Vorst bij zijn komst in ons land een har telijk welkom toe. En wij sluiten ons van harte aan bij den wensch van Minister Colijn, dat zijn komst te onzent er mede toe moge bijdra gen, de banden van vriendschap tusscben beide volken te verstevigen. „Onze volken, aldus Dr Colijn, zijn van nature bestemd om elk met behoud van het eigen karakter, in vrede en eendracht saam te werken tot beider heil en voor spoed. En, als we goed zien, ook tot waarborging van den vrede in dit deel van Europa." Wij denken hierbij niet aan bet Jo denvraagstuk in het algemeen. Maar wel aan het vraagstuk zooals het zich voordoet aan onze grenzen, waar de berooide en mishandelde en van alles be roofde Joden, met hun vrouwen en kin deren bivakkeeren in de hoop dat zdj: zich over de grens in veiligheid zullen kun nen stellen. Achter zich hebben zij 't land waar de nationaal-socialistisohe drijvers hun machtswellust op de meest weerzinwek kende wijize hebben botgevierd en voor zich het beloofde land, welks grenzen echter slechts op een kiertje geopend ■worden. In sommige bladen is scherpe critiek uitgeoefend op de Regeering, „in wier op treden, aldus b.v. de „Nederlander", wij gemist hebben het krachtig besef van onze Christelijke roeping tegenover den nood over onze grenzen". ,Nederland aldus hetzelfde orgaan bad zijn taak hooger (moeten opvatten, ■net had in zijn houding een grootheid aan den dag kunnen leggen, welke, ge- ragen als zij1 had kunnen zijn door een heilige overtuiging, in de wereld eerbied zou hebben afgedwongen. Als machtsfac tor wegen wijl in het spel der krachten niet zwaar. Onrecht buiten onze grenzen Kunnen wij niet keeren. Maar voor Chris telijke naastenliefde en opofferende men- schelijkheid kunnen wiji ook met onze be perkte mogelijkheden getuigen door ons voorbeeld." Dit woord zal in breede kringen war me instemming vinden. Vergeten mag hierbij echter niet wor den, dat deze zaak voor de Regeering ver van eenvoudig is. Aan den wil oim te helpen ontbreekt het niet. En geld speelt hier, naar het woord van den minister-president, geen rol. Maar een groote moeilijkheid is voor haar, dat er niet de minste zekerheid be staat, dat als hier tienduizenden Joden worden binnengelaten, deze straks er gens elders een onderkomen zullen vin den. Reeds eenige dagen geleden heeft de Regeering de gezanten opgedragen een onderzoek in te stellen hoe de andere landen stonden tegenover het denkbeeld van gemeenschappelijk overleg. En kort daarop is deze opdracht tele grafisch herhaald. Maar eenige positief antwoord bleef uit. En zoo moest wel met de noodige voorzichtigheid worden gehandeld. In een interview hebben de voorzitter en de secretaris van het Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen, de heeren A. A s s c h e r en Prof. D r D. Cohen, medegedeeld, diat de regeering alles ge daan heeft wat zij kon. Het comité kan het standpunt van de regeering, dat een ongebreidelde en illegale immigratie nood lottig zou zjjn, volkomen begrijpen en billijken. Men staat in voortdurend con tact om dit beginsel te behouden. Het is echter ontzaglijk moeilijk uit te maken, welke slachtoffers het eerst geholpen moeten worden. De regeering kan niet anders dan een selectie toepas sen. Er zijn berichten geweest over een streng optreden van enkele grensambte- naren. Van hieruit kan dit niet worden beoordeeld. Helaas eischt het onderzoek naar wie in Nederland opgenomen moe ten worden, tijd. Wij hebben, aldus het Comité, echter bijzondere waardeering voor het werk van de hooge ambtenaren, die tot diep in den nacht hebben door gewerkt om spoedgevallen af te doen. Daar geen enkel toegelaten slachtoffer eenig werk in handel of nijverheid zal verrichten of op de arbeidsmarkt druk ken zal, heeft het Comité bij de Regee ring aangedrongen op de inrichting van vluchtelingenkampen. De kosten van een en -ander, een bedrag dat in de milli- oeinen loopt, heeft het comité voor bij zondere joodsche belangen volledig op zich gen-omen, wel wetende, dat het daar bij in buitengewone mate kan rekenen -op steun van Joodsche zijde, maar niet minder, en dat 4^ reeds gebleken, op steun van alle mogelijke niet-Joodsche -kringen. ARBEIDSFRONT „NEEMT JOODSCHE HUIZEN OVER." Joden, die huizen bezitten, moeten te Neurenberg voor het Arbeidsfront ver schijnen. Hier legde men hun ter onder- teekening een document voor, waarbij zij hun bezit aan het Arbeidsfront overdra gen. Van de getaxeerde waarde van het pand be houdt het Arbeidsfront 90 procent, terwijl de eige naars 10 pet. ontvangen. Zoo iets noemt men in Nazi-land over dracht! De Joodsche perscommissie heeft een lijst van 179 synogagen en bedehuizen samengesteld, die in brand zijn gestoken. Deze lijst is verre van volledig, daar met name uit de kleine plaatsen geen berich ten zijn ontvangen. Bij de branden wer den de heilige voorwerpen en wetsrollen op -alle mogelijke manieren ontwijd. Wan neer ziji niet aan het vuur ten offer vie len, werden zij kapotgeslagen of ver scheurd. TANGANYIKA VOOR DE JODEN? De politieke redacteur van het blad „the People" schrijft, dat Chamberlain vandaag in het Lagerhuis bekend zal maken, dat Engeland de vroegere Duit- sche kolonie Tanganyika, die thans on der Britsch mandaat staat, heeft uitge kozen voor de vestiging van Joodsche vluchtelingen uit Duitschland. Men zal hierover in Duitschland eens wat hooren! Het aanbod direct onderdak te ver zorgen voor 5000 Joodsche kinderen uit Duitschland en dan voor nog 5000 kinde ren binnen een maand is het Joodsch agentschap gedaan door -den Joodsohen nationalen raad van Palestina. De Brit- sche regeering zal over de toelating moe ien -beslissen. De kosten zouden worden gedragen door de Palestij,nsche Joden en de Zionisten over de geheele wereld. De Belgische regeering heeft tweehon derd Duitsche vluchtelingen doen over brengen naar het vluchtelingenkamp van Mes-pias. Voorts is men bezig met het inrichten van een vluchtelingenkamp in Marneffe, waar nog duizend vluchtelingen volgens het door Nederland ontworpen systeem zullen kunnen worden ondergebracht. Boycot van Duitsche goederen in Amerika. De voorzitter van de American Fede ration of Labour, Green, heeft in een brief aan alle aangesloten vakvereenigin- gen gevraagd, de Duitsche waren krach tiger nog dan tot dusver te boycotten. „Het is niet voldoende, aldus Green, alleen te protesteeren, wij moeten ook handelen William Randolph Hearst heeft een radio-redevoering uitgesproken waarin hij de vestiging bepleitte van Duitsche Joden in de vroegere Duitsche koloniën. Hij verklaarde dat het nu niet meer -rechvaardig is aan Duitschland de Afri- kaansche koloniën terug te geven. Het dagblad „New-Yorker Staatszei- tung", een belangrijk orgaan van de Duitsche kolonie, dat tot dusver de of- ficieele Duitsche opvattingen verdedigde, schrijft naar aanleiding van het vertrek van den Duitschen ambassadeur uit Washington: „De berichten uit Berlijn getuigen dat men te Berlijn niet wil gelooven aan de sombere beschrijving der reacties in de Amerikaansche openbare meening. Wij hopen dat Dieckhoff er in zal slagen de Wilhelmstrasse en de leiders der natio- naal-socialistische partij te overtuigen van den ernst van den toestand. Duitsch land moet niet hopen dat deze heftige storm gaat liggen. Dieckhoff laat slechts ruines achter zich: alle krachtsinspan ningen die hij ontplooid heeft om een verzoening tussohen Duitschland en de Vereenigde Staten tot stand te brengen, zijln te niet gedaan. Alle hoop op het sluiten van een nieuw 'handelsverdrag is verdwenen. De in Duitsch land voorgevallen gebeur tenissen hebben de Ver eenigde Staten en Enge land oeoonomisch en po litiek vereenig d. De ge beurtenissen hebben de kloof tusschen Duitsch land en -de Vereenigde Staten onoverschrijdbaar gemaakt. Een nieuwe actie tegen de Joden. Intussc'hen bereidt men in Duitschland een geweldige propagandaveldtocht voor, die tot ruim half December zal duren. Zij belooft alles te overtreffen wat o-p dit ge bied is vertoond en geldt geheel en al den strijd tegen de Joden. Zij is ten deele te beschouwen als een antwoord op de uit werking welke de vernielingen van de vorige week in het buitenland hebben ge- h'ad. Het vermoeden namelijk dat deze uitwerking in Duitschland indruk heeft teweeggebracht is juist gebleken, maar de veronderstelling dat daarvan een ze ker uitstel of verzachting in de actie te gen de Joden het gevolg zou zijin, is on juist gebleken. De natioinaal-secialisten zijn voorne mens in de komende vier maanden in den gouw Berlijn niet minder dan 1500 anti-Joodsche vergaderingen te beleggen. De minister voor de propaganda, dr Goebbels, zal deze campagne Dinsdag openen. Na drie-en-een-halve maand strijd aan de Ebro. Nu de veldslag aan het Ebrofont, die drie en een halve maand geduurd heeft, voorbij is, kan worden vastgesteld, dat de stellingen nog juist zoo zijn, als op 24 Juli, den dag, waarop de strijd begon. In dien tijd zijn 100.000 soldaten gesneu veld of gewond. D'e regeeringstroepen zeggen, dat zij de overwinnaars zijn, daar Franco niet ver der tot Valencia genaderd is, doch te Burgos verklaart men, dat dit dan een Pyrrhus-overwinning zou zijn, daar de regeeringstroepen tweemaal zooveel man nen hebben verloren als de opstandelingen en het Catalaansche leger een vernietigen de slag is toegebracht. Zaterdagavond met den D-trein uit Duitschland teruggekeerd. Met den D-trein 112, -die voor dit spe ciale -geval te Baarn stopte, zijn Zaterdag avond te 9 u. 20 H.K.H. Prinses Juli ana en Prinses Beatrix van hun verblijf in Duitschland en Polen, te Soestdijk teruggekeerd. H. K. H. werd aan het station ver welkomd door Prins Bernhard, die in afwachting van den trein, die 40 min. te laat was, eenigen tijd op het stati-on had vertoefd. De Prins was te half 7 met een gast, per auto, ten paleize Soest dijk teruggekeerd. De Prinses, die in een bruin mantelpak was gekleed, droeg een hond in den arm. Prinses Beatrix lag in het reiswiegje en w-as niet zichtbaar. De Prinses en de Prins vertrokken in de auto van -den Prins naar het Paleis. Het gevolg nam in drie andere auto's plaats. De reis uit Duitschland was in ieen gewoon eerste klas rijtuig gemaakt: Er was weinig belangstelling op het station en ook niet aan het paleis Soest- djjk, daar de terugkomst niet bekend1 was gemaakt. De veldslag heeft zich vooral geken merkt door den luchtoorlog. Gedurende langen tijd hebben de vliegtuigen van Franco dagelijks honderden tonnen ont plofbare stoffen op de vijandelijke stel lingen laten vallen. D'e regeeringstroepen hadden echter het bergachtige terrein voorzien van een voortreffelijk stelsel van versterkingen en uitnemende schuilplaat sen. Daardoor waren zij' betrekkelijk vei lig voor artillerie- en luchtbombardemen ten. De opstandelingen hebben uit dezen strijd geleerd, dat infanterie, gewapend met bajonetten en handgranaten kan doordringen op plaatsen, waar artillerie en luchtmacht geen succes hebben. Franco heeft dan ook zijn dapperste soldaten sa mengevoegd in een nieuw infanteriecorps onder leiding van den jongsten en vurig- sten generaal. Daardoor is de strijd ver anderd in een gevecht van man tegen man, zonder dat aan artillerie en lucht macht een belangrijke plaats is inge ruimd. Munitie-fabriek te Barcelona In vlammen. 400 dooden en vermisten. Uit Barcelona aangekomen reizigers deelen mede, dat Vrijdag in een munitie fabriek in een buitenwijk van Barcelona een brand gewoed heeft, die talrijke slachtoffers gemaakt zou hebben. Er zou den vierhonderd dooden en vermisten zijn. In een fabriek, die opdrachten voor de defensie uitvoerde, werkten ongeveer duizend arbeiders. De ramp zou veroor zaakt zijn, doordat een werkman een granaat liet vallen, waardoor verschei dene ontploffingen ontstonden. Er brak brand uit en het personeel, door een pa niek bevangen, haastte zich naar buiten zonder de voorgeschreven veiligheids maatregelen te nemen. Menscben, die in de aangrenzende werkplaatsen aan den arbeid waren, dachten, dat er een luchtaanval werd on dernomen en ijlden naar de ondergrond- sche schuilplaatsen, terwijl de brand snel doordrong tot de voorraad ontplofbare stoffen; de geheele fabriek stond weldra in vlammen. Men kon van buiten geen hulp bieden, doordat men in verband met de hevige ontploffingen de gebouwen niet kon naderen. Vele arbeiders, die in de schuilplaatsen waren opgesloten, konden niet ontkomen. Andere, die de vuurzee trachtten te ontvluchten, werden door den rook bedwelmd of door de explosie ge dood. Chineezen in Kantons buitenwijken. Volgens Chineesche berichten zou de voorhoede der Chineesche troepen, die optrekt naar Kanton, de buitenwijken van de stad reeds bereikt hebben. De Chineesche artillerie beschiet de stad. De Japanners deelen mede, dat hun troepen zich uit de buitenwijken hebben teruggetrokken, teneinde zich op de ver dediging van de stad zelf te concen- treeren. Alleen reeds gedurende de laatste paar dagen zijn 10.000 Japanners ter verster king in Kanton aangekomen en nog im mer worden nieuwe transporten verwacht. De hoofdstad van Hoenan Tsjangsja is door brand, welke vijf dagen heeft gewoed, totaal vernield. Hierbij zijn twee duizend personen om het leven gekomen. Volgens mededeeling van het Chinee sche persbureau is de toestand in de provincie Hoenan beter voor de Chinee sche troepen. De opmarsch van de Ja- pansche troepen langs den weg van Kan- op de pijnlijke plek. bestrijdt doozen 6 35 en. 55 ct- Binnenland. Het bezoek van Koning Leopold aan ons land. De regeering en bet spellingvraagstuk. Geen wijziging in de leerlingenschaal. Verhooging van de monopolieheffingen op granen. Buitenland. Opnieuw actie tegen de Joden in Duitsch land. Krachtige politieke actie van Amerika? De Koning van Roemenië te Parijs. Munitiefabriek te Barcelona in de lucht gevlogen. ton naar Hankau is tot staan gebracht. De Chineesche troepen hebben Tsjoeng- jang in Zuid-Hoenan heroverd. DE VEREEN. STATEN BEREIDEN EEN KRACHTIGE POLITIEKE ACTIE VOOR. De Vereenigde Staten zuillen, naar men in in- vloedrijke industrieels kringen vermoedt, binnen kort een nieuwen koers inslaan, zoowel wat de b i n n e n 1 a n d s c h e alswatde buitenlandsohe politiek aan g a a t. Volgens een zegsman, zullen de Ver eenigde Staten voortaan „de taal der dic* tatoren gaan spreken" en hun diploma tieke en economische acties gaan steunen op een gewapende macht, die in staat zal zijn elke mogelijke combinatie van tota litaire staten te overtroeven. In dezelfde kringen stelt men zich het program der regeering als volgt voor: Ten eeTste zullen er een leger, een vloot en een luchtmacht worden ge bouwd, die de heele wereld zouden kunnen weerstaan. Ten tweede zal er een diplomatieke ac tie worden ingezet, die den democratieën nieuwen moed zal inblazen en verdere agressie van de zijde der totalitaire sta ten dwarsboomen. Ten derde zullen de arbeidsproblemen en economische moeilijkheden in de Ver eenigde Staten met spoed worden opge lost en zal op die wijze het voornaamste argument der totalitaire staten tegen de „mislukking der democratie" worden ontzenuwd. Volgens een bericht van (Reuter uit Washington wordt door linksche krin gen een_sterke pressie geoefend op Roo sevelt om een zeer krachtige politiek te gaan voeren. Niet alleen wensoht men, dat Roosevelt economischen -dwang zal oefenen op Duitschland, maar ook op Japan. Het -departement van Marine heeft op dracht gegeven tot den bouw van drie slagschepen, die naar schatting meer dan 150 millioen dollar zullen kosten. Het vierde slagschip is no-g niet besteld. Nader wordt gemeld, dat de slagsche pen 3-5.000 ton zullen meten. Daar reeds twee schepen van deze afmeting in aan bouw zijln zal Amerika over vijtf dezer schepen beschikken. KONING CAROL EN KROONPRINS MICHAEL TE PARIJS. Koning Carol van Roemenië en prins Michael die uit Engeland zijn terugge keerd zijn Zaterdagmorgen, vergezeld van prins Karei, den broeder van koning Leo pold, per specialen trein naar Luik ge gaan, waar zij een bezoek van anderhalf uur hebben gebracht aan de nationale wapenfabrieken. Toen zij in Brussel waren teruggekeerd, werd aldaar een noenmaal gehouden. D'es middags vertrokken de Roemeen- sche koning en kroonprins naar Parijs. Daar werden zij verwelkomd door den minister van buitenlandsche zaken Bon net, een vertegenwoordiger van den pre sident en vele andere autoriteiten. Een

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1