Dagblad voor de Provincie Zeeland Oudere typografen maken plaats voor werkloozen. imma. EERSTE BLAD. DE WILDE AUTOBUSSEN. Buitenland. DE JODENVERVOLGING IN DUITSCHLAND. Binnenland. Belangrijkste Nieuws. Opbrengst Rijksmiddelen. (I. G.) ovember. DONDERDAG 17 NOV. 1938 53e JAARGANG - No. 41 moeiDuri Joodsch detachement beschermt nazi's in New-York Het Prinselijk Gezin in Polen. Pieter van den er. es Steketee, 73 j., na Rijnhout. (I. 0. ovember. •ndertrouwd: Jan jm. en Apolonia Cornelia Stokman 3inke, 19 j. jd. Kievit 30 j. jm, te >omina van Iwaar- cob Gornelis z. v. in Maldegem en dertrouwd: C. M. J. Zuijdwegt 29 (I. G.) ■en: 5, Lena, d. v. i. Kastelein. (N.B.) erleden: 5, te Rot- ,ter, 39 j., ongeh. (N.B.) October, ioren: Maria Cor- tthijs van Haaften vit; Anthonia Hu- Dirk Duijnhouwer 1 Oudesluijs; Ka^ v. Izak Leendert [tje Elizabeth van s Marinus Pieter eter Noordijke en ruijnzeel, 39 j. en ilia Hartog, 23 j. (Th. G.) Geboren: Willem jriethuijzen en G. es, z. v. M. Kaas- Idriana, d.v. D1. de egop, 71 j., echtg. e. laakeer, 22 j. te Boogaard, 24 j. (Th. G.) Geboren: Anna jermans en A. G. Carina, d. v. G. |en; Izabella Hen- ïdhout en N. M. v. P. M. Hage jna Maria Elisa- len en El. A. M. Ibetb, d. v. A P. [s. (Th. G.) Jov. 1938. en 415,5 M. 8.00- 111.00 KRO. 2.00— 8.15 Ber.). 10.00 10.45 Gram. 11.30 [Ber. 12.15 KRO- B0 en 1.40 Gram.). Jtje. 3.00 Voor de |Ber., hierna: Bij- idenarb. voor de aonie-orkest en lens het G.N.V. weekoverz. 7.45 I, herh. SOS-Ber. Iserie „Onderwijs tijd". 9.30 Fluit- Ber. ANP, act. 15 Gymnastiekles. |l.30 Gram. 11.50 |.5 AVRO-Uitz. Ber. 10.00 Mor- i.). 10.30 Voor de Jiano. 11.10 Deel. soliste. Om ca. -Amusements or- |1.15 Gram. 2.00 van onze kin piano. 3.00 Cur- ca. 3.45 Ber. jialfuur. 4.30 Oe- ileidoscoop. 5.20 l>Iian-orkest. 6.30 le kinderen. 7.05 7.30 Eng. les. Journaal. Meded. llist. 9.05 Radio- lVR0-V audeville- l.koor. 11.00 Ber. 1 tot 12.00 Winia jERBERICHT. |nd van 17 Nov.: tot Z. wind, en nacht en den blig tot betrok- I weinig of geen Iddag 3 u.: JCD Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon II Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur-Hoofdredacteur: R, ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 00 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra BIJ contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen ig 3 u.: 772. etsers: HET WETSONTWERP DOOR DE TWEEDE KAMER MET 48 TEGEN 31 STEMMEN AANGENOMEN. De Tweede Kamer heeft hedenmiddag Gestemd over het wetsontwerp tot ver klaring van het algemeen nut der ont eigening van perceelen, erfdienstbaarhe den en andere zakelijke rechten, noodig voor en ten behoeve van het uitbreiden van de bureelruimten der provinciale griffie van Zeeland en van de gelegen heid tot bewaring van archivalia in het Rijksarchiefdepöt in Zeeland te Middel burg. Het wetsontwerp werd met 48 tegen 31 stemmen aangenomen. De stemming was zeer gemengd. WAS HET OPTREDEN VAN DEN MINISTER TEGEN DE GEWILDE DOOR HEM NI ET-GEWILDE „WILDE" BUSSEN, TE „WILD"? Gisteren heeft de heer Woudenberg (N.S.B.) in de Tweede Kamer geïnter pelleerd over de houding van Minister Goseling tegenover de „wilde" auto bussen. De Minister trof het in zooverre, dat de interpellant nu juist niet de aangewe zen man was om ever een dergelijke juridische kwestie te interpelleeren. Verder profiteerde hij ook van* het feit, dat biji de bespreking van deze-zaak ver schillende kwesties door elkaar gehaald werden. Erkend werd van verschillende kanteD dat de „wilde" bus-ondernemers het ge zag tot een aanfluiting maakten, zoodal ingrijpen noodzakelijk werd, maar tege lijkertijd oordeelden sommige sprekers dat het optreden van den minister wel wat „wild" was geweest. Dat de veroordeelende vonnissen van den president van de rechtbank te Am sterdam met politiedwang ten uitvoer werden gelegd ontmoette weinig bezwaar. Wel werd in twijfel getrokken of het van verstandig beleid getuigde dat die poli- tie-dwang ook werd uitgebreid tot die exploitanten, die zijl het dan op een zelfde traject geen veroordeelend von nis te hunnen laste hadden. Meerdere leden waren het er over eens, dat de minister verstandiger had gedaan, in deze dubieuze materie de uitspraak af te wachten van den Hoogen Raad, welke 12 December kan worden tegemoet ge zien. Minister Goseling beriep zich, ter ver dediging van zijn beleid, ten eerste op het feit, dat er in de afgeloopen maanden een viertal strafvonnissen zijn geveld. Als voornaamste aanleiding tot zijn in grijpen noemde de minister het „groote aantal" vonnissen van den President van de rechtbank te Amsterdam. Deze von nissen mochten niet. onuitgevoerd blijlven, om de eenvoudige reden, dat ten uitvoer legging bij voorraad door dien president bevolen was. De minister meent nu, dat het onrechtvaardig zou zijn, de andere dus door de Haagsche rechtbank vrij gelaten exploitanten op een zelfde tra ject ongemoeid te laten. Te meer, omdat de regeering zich anders dan de pre sident van de rechtbank van Den Haag op het standpunt stelt, dat het R.A.P. wèl verbindend is. Breedvoerig is over deze kwestie ge sproken. Het merkwaardigste hierbij was wel, dat het juist een man van de N.S.B. was, die zoo sterk tegen het optreden van den minister ageerde, en die zelfs een motie voorstelde waarin het optreden van den minister wordt afgekeurd. De mannen van de N.S.B. zijn toch voorstanders van een staatsbestel waarin de leider en consorten als dictators Te- geeren en waarin een „volksvertegen woordiger" niet den moed moet hebben een mond open te doen, anders dan om de leiders toe te juichen. De motie werd tenslotte verworpen met 57 tegen 5 stemmen, die van de N.S. B.-ers en den heer Zandt. Hierbij moet in het oog gehouden wor den dat meerdere leden aan een motie geen behoefte gevoelden omdat zij reeds duidelijk hun afkeuring hadden uitge sproken. Het wachten is nu op den rechter. Z.M. Koning Leopold van België zal Maandag 21 November a.s. te Amsterdam arriveeren voor een officieel bezoek aan Nederland. AMERIKAANSCH PROTEST TE BERLIJN. De ambassade van de Veeenigde Sta ten te Berlijn heeft een protestnota over handigd wegens de schade, aan Ameri- kaanseh eigendom toegebracht tijdens de jongste ongeregeldheden. De nota treedt niet in bijzonderheden, doch de regeering van de Vereenigde Sta ten behoudt zich het recht voor alle maatregelen te nemen, welke noodig zijn om de Amerikaansche belangen te ver dedigen. De verontwaardiging in Amerika duurt voort. Indien ooit een zaak de gemoederen van een heel volk in al zijn geledingen tot het diepst beroerd heeft, dan is het wel het lot der Duitsche Joden. Radio, pers, massa^-betoogingen, alles dient thans om dit eene gevoel uit te spre ken, dat allen bezielt. In het geheele land, doch vooral in New York, worden voortdurend betoogin gen georganiseerd. He New Yorksche dagbladen hebben ge zamenlijk besloten er bij den president op aan te dringen, dat „embargo wordt ge legd op allen handel met Duitschland als de' welsprekendste methode om uitdruk king te geven aan de algemeene afsohuw van de nationaal-socialistisohe wreed heid". Geheime bijeenkomst eischt hei aftreden van Göbbels. Buitenlandsche correspondenten te Ber lijn hebben volgens de „Daily Telegraph" Dinsdag per post een getypt memoran dum ontvangen met het opschrift „een noodzakelijke verklaring". Het stuk bevat de notulen van een bijeenkomst van „ver tegenwoordigers van alle klassen van de maatschappij", o.w. functionarissen en leden van de nationaal-socialistisohe par tij, welke bijeenkomst Zondag te Berlijn is gehouden, volgens het memorandum. Er wordt in gezegd, dat deze bijeen komst met algemeene stemmen een reeks resoluties heeft aangenomen, waarin het volgende wordt gezegd: Fatsoenlijke menschen gevoelen een diepe schaam te over de jongste gebeur tenissen in Duitschland. Negentig percent van het Duitsche volk heeft noch aan de wandaden deelge nomen noch ze goedgekeurd. De burgemeester van New York heeft bevolen, dat het politie-detachement, het- i welk is aangewezen om het Duitsche con sulaat te beschermen, geheel uit Joden moet bestaan. Ditzelfde deta chement zal ook de delegatie van voor aanstaande nazi's beschermen, die bin nenkort in New York komt. ENGELAND STAAT GEEN KOLONIAAL GEBIED AF. In het Engelsche Lagerhuis heeft Mac Donald bevestigd, dat de Britsohe regee ring geen overdracht overweegt van eenig onder Britsch bestuur staand gebied. Na mens Chamberlain, die afwezig was, heeft sir John Simon op een nadere vraag her haald, dat de Britsohe regeering niet over weegt gebieden ondèr Britsch bestuur over te dragen. Ook Frankrijk denkt niet aan gebied safstand. D'e Fransche minister-president Dala- dier heeft het volgende communiqué ge publiceerd: De regeering heeft de campagne, welke op het oogenblik met betrekking tot de koloniale kwestie wordt gevoerd en welke ten doel heeft de regeering te bewegen haar standpunt inzake dit vraagstuk ken baar te maken, niet verwacht. Reeds eeni- ge weken geleden heeft zij bekend gemaakt dat Frankrijk zich zou ver zetten tegen ie deren aan slag op zijn koloniale rijk en dat het de integriteit van zijn bezittingen, zoo als deze na het eind van den wereldoorlog werden gevormd, zou handhaven. De regeering heeft nimmer eenigen ge- biedsafstand overwogen. HET BRITSCH-ITALIAANSCH ACCOORD VAN KRACHT. Met een korte, doch indrukwekkende plechtigheid heeft Woensdag de onder- teekening plaats gehad van de verklaring waarbij het Engelsoh-Italiaansche accoord van kracht wordt. Op de eerste pagina's der Italiaansche bladen wordt op in het oog springende wijze gewag gemaakt van het in werking treden van de Italiaansoh-Britsche over eenkomsten. In de perscommentaren ziet men er een belangrijken stap in naar te rugkeer tot klaarheid in de internationale betrekkingen. VERMOEDELIJK GEEN PROCES TEGEN SCHUSCHNIGG. Te Weenen heeft een officieel woord voerder den correspondent van Reuter medegedeeld, dat vermoedelijk geen pro ces tegen oud-kanselier Sehuschnigg zal worden gevoerd. Hij voegde hieraan toe, dat tot hiertoe geen maatregelen zijn ge nomen voor een dergelijk proces, de ge ruchten, dat een jury reeds zou zijn ge kozen, worden met kracht tegen gespro ken; ook is geen aanklacht voorbereid, noch is Sehuschnigg aan een verhoor on derworpen. Op een vraag wat er dan met Sehusch nigg zou geschieden gaf de woordvoerder als zijn persoonlijke meening te kennen, dat de oud-kanselier vermoedelijk over enkele maanden zal worden vrijgelaten. Waarschijnlijk zal hem evenwel niet toe gestaan worden Duitschland te verlaten. In welingelichte kringen veronderstelt men, dat deze beslissing te danken is aan de interventie van de Italiaansche diplo matie te Berlijn. DE STRIJD VAN DE DUITSCHE BELIJDENISKERK. De richting Niemöller zal nauwelijks meer tot ontplooiing van actie in staat zijn. Tegen de leden van de voorloopige lei ding van de Duitsche Evangelische kerk (Belijdeniskerk, richting Niemöller) is een disciplinair optreden gevolgd met het doel om te 'komen tot ontslag. Het salaris is dadelijk ingehouden. De motiveering van dien maatregel was eenigszins vaag, maar men kan er toch uit opmaken, dat de overheid aanstoot had genomen aan bepaalde formuleeringen in circulaires, waarmee tot het houden van bidstonden werd opgeroepen en die werden be schouwd als steken onder water of ach- terbaksche aanvallen op bepaalde staats lieden, of hun maatregelen. Tot de gewraakte stukken van dien aard behoort ook een gebed, dat aldus was geformuleerd: „Heere God, wij arme zondaars belij den voor U de zonden van onze kerk, van haar bestuur, van haar gemeenten en haar herders. Wij1 hebben een valsch evangelie maar al te zeer geduld. Wij hebben niet zoo geleefd, dat de menschen ons goede werk zagen en, U /kunnen loven. Wij belijden voor U de zonde van ons volk. Uw naam is in zijn midden belasterd, Uw *woord bestreden, Uw waarheid onderdrukt. Openbaar en hei melijk is veel onrecht geschied. Het leven is gekwetst of vernietigd, de echt gebro ken, het eigendom geroofd en de eer van de naasten aangetast. Heere onze God, wij belijden voor U Het Poolsche telegraafagentschap meldt uit Warschau, dat Dinsdagavond Prins Bernhard in gezelschap van zijn broer en van den graaf van Mielzynski Wichlinski per auto te Poznan is aangekomen. Na een kort verblijf vertrok het gezelschap naar Iwno, het landgoed van de graven Mielzynski, om deel te nemen aan een groote jacht, welke daar voor de volgen de dagen georganiseerd is. Gisteren is op Iwno Prinses Juliana met Prinses Beatrix aangekomen. deze zonden van ons en van ons volk, vergeef ons en verzoen ons met Uw straf." Indien de door suspensie getroffen pre dikanten zullen worden ontslagen, het geen is te voorzien, zal deze afdeeling van de kerk (belijdeniskerk, richting Niemöller) nauwelijks meer in staat zijn eenige actie te ontplooien, meent de N. R. Gt. CHINEEZEN ZOUDEN KANTON BEDREIGEN. Van Ghineesche zijde wordt gemeld, dat de Japanneezen, die Kanton verde digen, teruggeworpen zjj-n tot de stad zelf. In de buitenwijken van Kanton zou fel worden gestreden. BIJZONDER INVOERRECHT OP BENZINE. Verlenging met vijf jaar aangenomen. De Tweede Kamer heeft gister de ver lenging van het bijzonder invoerrecht op benzine met vijf jaren, tot 1 Januari 1944, zonder hoofdelijke stemming aangenomen, met aanteekening, dat de N. S. B. er te gen was. De opbrengst van. dit recht is meer dan f32 millioen per jaar. ZIJDELINGSCHE DWANG OM IN DUITSCHLAND TE GAAN WERKEN? Kamerleden pleiten voor eerbiediging van religieuze en politieke bezwaren. Uit het voorloopig verslag van de Rijksbegrooting voor Sociale Zaken blijkt, dat verscheidene leden der Tweede Ka mer er bezwaar tegen hebben, dat van overheidswege propaganda wordt ge maakt om in Duitschland te gaan wer ken. Nog meer bezwaar hadden zij tegen den zijdelingschen dwang, die te dien ein de op werkloazen wordt uitgeoefend. Zij drongen er op aan, religieuze en poli tieke bezwaren te eerbiedigen en in elk geval gehuwde arbeiders niet tot het aannemen van wer'k in het buitenland te verplichten. Men drong er van verschillende zijden bij de Regeering krachtig op aan al het mogelijke te doen om te bevorderen, dat alle in Duitschland werkende Nederland- sche arbeiders zonder vertraging gelden naar Nederland kunnen overmaken. OVERZICHT VAN DE INGEVOLGE DE INVALIDITEITSWET EN DE OUDERDOMSWET 1919 TOEGESTANE RENTEN. Op 1 October 1938 werden 40.546 we- duwemrenten en 14.347 weezenrenten krachtens de invaliditeitswet genoten, terwijl op genoemden datum krachtens art. 373 dier wet 121.866 personen in het genot waren van een als vrucht hunner verzekering verkregen ouderdomsrente van drie gulden per week. Voorts genoten 59.137 personen een invaliditeitsrente, als bedoeld in art. 71 dier wet. Krachtens art. 24 der Ouderdomswet 19119 waren op vorengenoemden datum 111.607 personen in het genot van een als vrucht hunner verzekering verkregen ouderdomsrente van drie gulden per week. ELFDUIZEND GULDEN VOOR HET ROODE KRUIS „Tien milde gevers-plan" geslaagd. Het hoofdbestuur van het Ned. Roode Kruis kan met voldoening en erkente lijkheid mededeelen, dat het „tien milde geversplan" geslaagd is. Precies op den laatsten dag van den gestelden termijn meldde zich de tiende schenker van f 1000 aan. Thans is krachtens dit plan binnen enkele weken tijds een bedrag van f 11.000 voor den roode kruis-arbeid bijl- eengebracht. Het hoofdbestuur brengt openlijk dank jegens de gevers voor dit prachtig bewijs van offervaardigheid. Binnenland. Het Prinselijk gezin in Polen. Nederland en de Joodsche vluchtelingen. De opbrengst der Rijksmiddelen. De Tweede Kamer over de wilde autobus bussen. Onteigening hotel de Abdij door de Twee de Kamer aangenomen Buitenland. D'e Jodenvervolging in Duitschland. De kerkstrijd in Duitschland. Driehonderd man met vervroegd pensioen. Het plan tot bestrijding der werkloos heid onder typografen door vervroegde pensioneering van oudere arbeiders is, naar het „Volksblad" verneemt, in eersten aanleg een succes geworden. Het is gebleken, dat in het bedrijf 450 typografen werken in den leeftijd van 60 tot 65 jaar. Daaronder zijn er natuurlijk, die nog op zoo hooge gezinslasten zit ten, dat zij eenige vermindering van in komsten niet kunnen dragen. Dezen vra gen uiteraard geen vervroegde pensio neering aan. De gelegenheid tot aanmelding moest betrekkelijk kort worden gesteld, omdat de organisaties de geheele zaak graag vlot willen afwerken om spoedig tot re sultaten te kunnen komen. Vandaar, dat de 60- tot 65-jarigen slechts gedurende één week gelegenheid tot het aanvragen der vervroegde pensioneering hebben ge had. In deze wéék hebben 250 typogra fen medegedeeld, dat zjj op de gepubli ceerde voorwaarden het vak willen ver laten. Buitendien zijn nog eenige tiental len brieven binnengekomen van men schen, die nadere inlichtingen over dé tails verlangden, voor zij hun beslissing die voor ieder persoonljk toch van groot belang is konden nemen. De verwachting is, dat nog wel een vijftigtal aanmeldingen zal binnenkomen, voordat het plan in werking is getreden. Het aantal voor weiklooze typografen open- komende plaatsen zou daardoor tot drie honderd oploopen, De 250, die zich reeds aanmeldden, zjjn verdeeld over 150 par troons. Nu een voorloopig overzicht verkregen is van den omvang, die het plan in de praktjjk zal krijgen, zullen dezer dagen de besprekingen met het departement van Sociale Zaken over de medewerking der regeering geopend worden. De organisaties hebben goede hoop, dat de voorbereidingen in December ge reed zullen komen en het plan dus in het begin van bet volgend jaar in werking zal kunnen treden. Wanneer overeenstemming met de re geering over de medewerking der over heid zal zijn verkregen, komt de plaat sing der nieuwe krachten op de vrijko mende plaatsen aan de orde. Het is die bedoeling, dat deze plaatsing geheel over eenkomstig de bestaande gewoonten door sollicitatie bij, den werkgever zal geschie den, waarbij zooveel mogelijk er naar ge streefd zal worden, dat d'e vrijgekomen plaatsen bezet zullen worden door werk loozen, die in dezelfde gemeente wonen. Het plan heeft niet alleen onder de 60- tot 65-jarigen, maar ook onder de overige typografen de grootste belang stelling gewékt. In tien maanden f9 millioen boven de raming en f6 millioen boven 1937. De Rijksmiddelen brachten in October op f36.140.473 tegen f34.173.827 in Oc tober 1937. In de eerste tien maanden van 1938 bedroegen de ontvangsten f366.697.118 in totaal (v.j. f 360.920.287) bij een ra ming als 10/12 van f 357.685.500. De rechten op den invoer kwamen 1,8 millioen boven de raming. De Omzetbelasting bleef ruim 6 ton beneden de raming. Over de eerste tien maanden bracht deze belasting ruim f 2V2 millioen gulden meer op ,dan de ra ming voor diezelfde periode. De accijnzen hebben de opbrengsten over de eerste tien maanden van 1937 overtroffen, ,die op suiker zelfs met f 1,8 millioen en die op tabak met ruim f 1,5 millioen. De accijns op zout en w ij n waren lager dan in 1937. Ofschoon nog twee maanden van het belastingjaar voor ons liggen, heeft het zuiver bedag der kohieren Directe Belastingen de raming over het geheele jaar 1938 reeds bijna bereikt. Het verschil tusschen de opbrengst der

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1