De Algemeene Beschouwingen over de Staatsbegrooting
VBSSq
Dagblad voor de Provincie Zeeland
MISTI HOESTWEERI
EERSTE BLAD.
WOENSDAG 16 NOV. 1938
53e JAARGANG - No. 40
Een verklaring van Minister Colijn over
de toelating van ioodsche vluchtelirgen.
De Regeering heeft contact gezocht met Brussel, Londen, Parijs,
Kopenhagen en Bern.
Buitenland.
De gruwelijke Joden
vervolging in Duitsehland.
Het Prinselijk Echtpaar
naar Polen
Belangrijkste Nieuws.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
,Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
De Tweede Kamer heeft gisteren de
algemeene beschouwingen over de Staats
begrooting voortgezet, Hierbij werd te
vens gehandeld over bet vraagstuk van
de toelating van Joodsche vluchtelingen.
De heer B i e r e m a (Lib.) draagt bet
plan-Westboff een warm hart toe en hij
hoopt dat het uitgevoerd zal kunnen wor
den. De 11 millioen tegemoetkoming aan
de groote gezinnen ziet spr. niet als een
integreerend deel van de belastingplan
nen. Hij1 vertrouwt da,t de regeering iets
zal 'doen voor uitbreiding van .ouder
domszorg.
Spr. toont zich erkentelijk dat de Be
geering bet anti-semitisme wil bestrijl-
den; fel protest tegen wat over de gren
zen gebeurt is, zal men van spr. niet hoo-
ren. Hij kan volstaan met bet uiten van
zijn diepe droefheid dat een groot volk
met voortreffelijke eigenschappen tot
zooiets kan vervallen.
De heer .Schouten (A.R.) heeft met
genoegen gehoord dat de Kamer zal kun
nen beslissen over uitgaaf van gelden
voor de plannen, gebaseerd op het pro
ject Westhoff. Een andere regeling dan
de huidige inza'ke de Werkfondswerken
acht spr. wensohelijk.
Inzake de leerlingenschaal
deelt Spr. 't standpunt van de regeering.
De 11 millioen ter verlichting van de
lasten der groote gezinnen Ikan ook voor
iets anders worden besteed, mits de som
maar dient voor verlichting
van lasten.
Maar uitbreiding v an ouder
domszorg is iets anders, n.l. een
nieuwe uitgaaf. Dat is in strijd met het
plan. der Regeering.
De gebeurtenissen in een
naburig land, woordoor een groep
burgers wordt getroffen, wordt door spr.
volstrekt veroordeeld; zij vervullen hem
met diepe smart. De Regeering late de
vreemdelingen op wat ruilmer schaal toe
in ons land. Door internationale samen
werking worde zoo spoedig mogelijk een
regeling getroffen opdat de Joden
Duitsehland kunnen verlaten. Acht de
regeering dit mogelijik?
De heer Kersten (S.G.P.) betwist
dat de grondslag van dit kabinet werke
lijk ohristelijik is, Spr. meent, dat de re
geering hem hier onvoldoende heeft ge
antwoord. Htijl wil geen afschaffing van
de vrijheid van 'Godsdienst in den zin
van de vrijheid van consciëntie, maar
wel van de vrijheid van openbare be
weging.
Nogmaals bepleit spr. de intrekking
van de koninklijke besluiten van 1816 en
1853.
De Minister van Algemee
ne Z a k e n, de heer G o 1 ij' n, ziet in de
opmerkingen geen aanleiding tot een
breed antwoord.
De regeering heeft inderdaad het ini
tiatief genomen tot een zwakkere inter
pretatie van art. 16 van het Volken
bondspact. Dit neemt niet weg, dat de
collectieve veiligheid ons in den steek
heeft gelaten.
Tegenover den heer de Marchant et
d'Ansembourg zegt spr., dat er z.i. geen
terrein is, waarop de godsdienstige over
tuiging niet van invloed is op de staat
kundige meening.
De he.er Kersten ziet de grenzen niet
tusschen de macht der overheid en de
wet Gods, die een veel ruimer gebied be
strijkt. Spr. is niet bereid tot intrekking
van de Kon. besluiten van 1816 en 1852.
Indien dit zou neerkomen op een invoe
ring met geweld van de Dordtsche Kerk
orde, verwerpt spr. dit en al het andere
kan de Hervormde Kerk thans in vol
komen vrijheid invoeren. Over de gods
dienstvrijheid wil spr. niet debatteeren.
De minister zegt, dat er geen gelden
beschikbaar zijn voor verlaging van de
leerlingenschaal. Deze kwes
tie is er een van kabinetspolitiek.
Wat de ouderdomszorg betreft,
deze zaak eischt een zeer uitvoerig on
derzoek, dat wel tot het volgend jaar zal
duren. Deze zaak kan echter slechts be
zien worden in verband met het werk
der commissie, welke de fondsenkwestie
bestudeert.
De koopkrachttheorie acht
spr. nog steeds gevaarlijk. Nog steeds
huldigt spr. de aanpassingstheorie. Toen
het kostenpeil der Nederlandsche pro
ductie hooger lag dan het buitenland,
heeft spr, geijverd voor gelijkmaking van
dit peil aan dat van het buitenland. Na
September 1936 is het kostenpeil gelijk
aan dat der omringende landen. Thans
moet een politiek worden gevoerd van
openbare werken, maar niet zonder fi-
nancieele remmen.
HET DUITSCHE VLUCHTELINGEN
VRAAGSTUK.
Spr. komt thans tot het droevige
drama, dat zich in den jongsten tijd in
onze omgeving heeft afgespeeld.
Verschillende leden hebben gevraagd
om ruimere toelatingsmogelijkheden in
ons land.Van het eerste oogenblik af aan
is de regeering op dit punt actief ge
weest en zijn de onder onmiddellijken
druk staande Joden over de grens ge
laten. Het onderzoek naar aanvragen is
versterkt en vermeid. Kindergroepen,
die zich aan de grens bevonden, zijn toe
gelaten.
Wat moet nu verder gebeuren? Onze
berichten zijn dat het buitenland zijn
grenzen potdicht houdt. In België wor
den volgens officieele berichten de re
geering heeft expres iemand naar Brus
sel gezonden geen maatregelen geno
men om Joden toe te laten. Als Neder
land zijn grenzen openstelde, zouden alle
vluchtelingen door dat ééne gat Ne
derland binnenkomen. Hoeveel zullen
het zijn? Er kunnen wei 100.000 Joden
in dat geval worden verwacht. Een der
gelijk aantal kan de regeering niet toe
laten. Hoeveel dan wel? Er moet een
grens worden gesteld. Wat moet er ge
beuren als er b.v. 10.000 zijn toegelaten?
De Nederlandsche regeering heeft con
tact gevraagd met Kopenhagen, Lon
den, Brussel, Parijs en Bern. Er is nog
geen antwoord. Vandaag is nog per tele
gram om spoed gemaand.
De regeering heeft dus het hare ge
daan en zal het hare doen. Er zullen
twee barakkampen komen, waar eenige
duizenden kunnen worden onderge
bracht. Deze kampen zijn thans reeds in
voorbereiding bij de betrokken departe
menten. De regeering kan echter niet on
gelimiteerd toelaten. In dezen tijd is geen
enkel volk vrij van anti-semitisme. In
dien men ongelimiteerd een stroom van
Duitsche Joden zou toelaten, zou de
stemming van ons volk tegen de Joden
ten ongunste kenteren.
Ten slotte zegt spr., dat hij de politieke
zijde van dit debat kan kenschetsen door
een naarstig zoeken naar een scheur in
het kabinet tusschen de katholieke en
andere ministers. D'e belastingvoorstellen
van minister de Wilde zijn in het Kabi
net als een geheel ingediend, inbegrepen
de tegemoetkoming aan de groote gezin
nen. Over dit punt is in den ministerraad
geen woord gewisseld. Ten onrechte stelt
men 'tvoor, alsof de katholieke ministers
op dit punt een overwinning hebben be
haald.
D'e Minister van Financiën,
de heer De Wilde, merkt op, dat de
tegemoetkoming van f 11 millioen aan de
groote gezinnen gedeeltelijk uit de
schatkist, gedeeltelijk uit het landbouw
crisisfonds een onderdeel vormt der
belastingplannen. Dit bedrag is afkom
stig van de opbrengst der indirecte be
lastingen, welke sterk op de groote ge
zinnen drukken. Onder geen conditie
kan spr. ermee accoord gaan, dat deze
tegemoetkomingen worden aangewend
voor geheel heterogene doeleinden.
De toelating van vreemdelingen.
De heer Albarda (S.D.) heeft met
genoegen de voornemens der regeering ge
hoord, doch is nog niet geheel tevreden
Hij' hoopt, dat de regeering de regeerin-
g'en van andere landen tot een tegemoet
komende houding zal kunnen brengen.
D'e Nederlandsche regeering moet daar
toe haar uiterste best doen.
De heer De Marchant et d'An
sembourg (N.S.B.) zegt, dat het Jo
denvraagstuk zich niet tot Duitsehland
beperkt. Ook in Nederland is het anti
semitisme groeiende. Na 1914 is er een
voortdurende immigratie van Joden uit
het Oosten geweest. Deze immigratie is
ongewenscht. Spr. wenscht beperking
van de Joodsche immigratie.
De heer Deckers (R.K.) merkt op,
dat het onderhavige vraagstuk niet ge
makkelijk is. Er zijn omstandigheden,
waarin men niet te lang moet redenee
ren, maar daden moet stellen.
Spr. hoopt ook, dat de buitenlandsche
regeeringen zoover mogelijk zullen gaan.
De heer J o e k e s (V.D.) merkt op, dat
de openbare meening in nagenoeg alle
landen ten sterkste geschokt is door de
gebeurtenissen in Duitsehland.
De omstandigheden zijn van dien
aard, dat het Nederlandsche volk zal be
grijpen, als thans op ruime schaal Joden
worden toegelaten. Dit zal dan ook geen
voedsel geven aan het anti-semitisme.
Het gaat bovendien Om tijdelijk onder
dak.
De heer Rutgers van Rozen
burg (G.H.) herinnert aan de tooneelen
welke zich aan de grens hij Zevenaar
hebben afgespeeld. Hij meent, dat ons
land in vertrouwen op God barmhartig
heid moet bewijzen.
De heer Bierema (Lib.) zegt, dat er
gevaren voor anti-semitisme zijn, alleen
wanneer men de vluchtelingen toelaat te
midden van ons volk. Dit gevaar bestaat
niet als wij' hen in vluchtelingenkampen
onderbrengen.
Ons volk zal de offers zeker gaarne
brengen.
Minister Colijn weer aan het woord.
De Minister van Algemeene
Zaken de heer C o 1 ij n, corrigeert
de opvatting, alsof de Nederlandsche re
geering bezig was de andere regeeringen
te bewegen, iets te gaan doen. Alleen is
de gezanten opgedragen te informeeren,
hoe de regeerigen staan tegenover het
denkbeeld van een overleg over de acute
positie van 'het vluchtelingenprobleem.
De regeering zal intusschen zelf moe
ten uitmaken hoever zij kan gaan. Getal
len kan spr. niet noemen. De omstan
digheden kunnen van uur tot uur ver
anderen. D'aarom moet alles van de om
standigheden afhangen. De regeering is
trouwens de eenige, die alles beoordee-
len kan. Het gaat niet om de offers. Nie
mand vraagt in deze omstandigheden
om het geld. De vraag is, waar men de
vluchtelingen gaat huisvesten.
Waar de kampen zullen komen, zal
vanavond of morgenochtend worden be
slist.
Er zijn velen, die gezegd hebben, in te
legrammen en brieven: Let in ieder ge
val niet op de gevolgen. Dat is al te ge
makkelijk. Indien her-immigratie onmo
gelijk blijkt na toelating van b.v. 50.000
menschen, zitten wij met die menschen
voor altijd. Men zal bij dit vraagstuk
ook hebben te rekenen met de belangen,
lagere en 'hoogere, van het eigen volk.
D'e algemeene beraadslagingen worden
gesloten.
Om hoest ts voor
komen-en te ver
helpen niet» beier
dan
ÊTE'HELPEN GOED
HOESTBOHBONS^
ZE SMAKEN GOElj
Waarheen met de Joden?
Noch het initiatief van de Vereenigde
Staten, noch dat van Nederland, overleg
te plegen met Engeland, Frankrijk, De
nemarken, België en Zwitserland, heeft
in diplomatieke kringen veel optimisme
gewekt, aldus Un. Press, daar het reeds
lang gekend is, dat geen der landen
eigenlijk meer plaats kan bieden aan een
©enigszins belangrijk quantum Joodsche
vluchtelingen.
De nauwe samenwerking, die er thans
tusschen Engeland en de Vereen. Staten
bestaat, heeft echter in Joodsche kringen
toch eenige hoop gewekt.
Engeland heeft geantwoord, dat het
gaarne bereid is, voorloopig onderdak te
verleenen aan Joodsche vluchtelingen,
indien andere landen later permanent
onderdak kunnen geven.
Amerika moet daarop gezegd hebben,
dat de Vereenigde Staten aan de immi
gratiequota gebonden zijn, die voor
Duitsehland reeds vol zijn tot Juli 1939
en heeft het denkbeeld geopperd, dat er
in dun bevolkte streken van het Britsche
Empire misschien wei wat ruimte te vin
den zou zijn.
Van E'ngelsche zijde antwoordde men,
dat er toch al wat meer vluchtelingen
zijn toegelaten dan officieel wordt gezegd
en het moederland is dan ook vrijwel
„verzadigd".
In Noord-Rhodesia, Kenya en mis
schien in Tanganyika kunnen nog wat
gezinnen worden opgenomen, maar die
mogelijkheden zijn beperkt. Australië
neemt wel vluchtelingen op, doch Zuid-
Afrika en Canada weigeren.
Voor de Europeesche landen is even
eens het verzadigingspunt bereikt en Z.
Amerika 'kan slechts landbouwers opne
men.
De meeste vluchtelingen komen uit de
stad.
Havas verneemt uit Warschau, dat
daar het gerucht loopt, dat Prinses Ju
liana gisteravond of vanochtend te Iwno
bij Poznau (het vroegere Posen) zou
aankomen, waar zij' een bezoek zou bren
gen aan het landgoed van graaf Miel-
zynsky. D'e Poolsche graaf is een intieme
vriend van Prins Bernhard, die eveneens
daar op bezoek zou komen.
President Roosevelt uit zijn onverholen
afkeer over het Duitsche optreden.
De algemeene verontwaardiging in de
Vereenigde Staten heeft haar duidelijkste
uitdrukking gevonden in de woorden van
president Roosevelt, die in onverholen
afkeer het Duitsche optreden heeft ge
gispt.
„Om uit de eerste hand
een beeld te k r ij g e m van
den toestand in Duisch-
land, heb ik onzen ambas
sadeur gevraagd, naar Was
hington te 'kome n," aldus Roo
sevelt.
„He t nieuws van de laat
ste dagen heeft de publie
ke opinie tot het diepst
geschokt. Waar dergel ij ke
beriohten ook vandaan
gekomen waren, zij zouden
steeds dezelfde uitwer
king hebben op het Ame-
rikaansche volk. Ikzelf
kon nauwelijks gelooven,
dat dergelijke dingen voor
konden komen in de twin
tigste eeu w."
Op de vraag, of hij een formeel pre
test heeft ingediend, antwoordde Roo
sevelt, „nog niet". Hij wilde zich er niet
over uitlaten, of een dergelijk protest als
nog zou worden verzonden.
De terugroeping van Wilson en de
Duitsche perscommentaren op de hou
ding der Vereenigde Staten zijn het voor
naamste onderwerp, ook in de dagbla
den.
De geheele publieke opinie is in een
sfeer van voortdurende en koortsachtige
opwinding. Massavergaderingen worden
belegd, men organiseert boycotts en on
dersteuningsfondsen, als protest tegen
het optreden der Duitsche regeering en
om de ongelukkigen die er het slacht
offer van zdjhi, te hulp te komen.
Senator King heeft in Washington aan
de pers meegedeeld, dat hijl voornemens
is, een voorstel in te dienen tot een reso
lutie, waarin het optreden van Duitseh
land wordt veroordeeld als in strijd met
het internationale recht. „Indien
Duitsehland zijn houding
niet verandert, sta ik
verbreking van de diplo
matieke betrekkingen voor."
Boycottmaatregelen overwogen.
In sommige Amerikaansche kringen
bestudeert men op het oogenblik de mo
gelijkheid tot verscherping van de boy
cott van Duitsche goederen, die thans op
krachtdadige wij'ze wordt toegepast. De
burgemeester van New York heeft ver
klaard maatregelen te bestudeeren, ten
einde zoo noodig den aankoop van Duit
sche producten te kunnen verbieden.
'Groote hoeveelheden petitionnementen
en brieven worden op het Witte Hnis en
ook op het ministerie van buitenlandsche
zaken ontvangen. In sommige wordt ver
breking der diplomatieke betrekkingen
met Duitsehland verlangd, andere vra
gen zelfs nog radicaler maatregelen.
Joden graven tunnels* onder de
Fransch-Duitsche grens.
Uit Metz woTdt gemeld:
De Joden, die uit Duitsehland trachten
te vluchten, hebben in den nacht onder
de Fransch-Duitsche grens tunnels ge
graven, waarvan er enkele bijna 50 me
ter lang zijn. Sedert den moord op von
Rath hebben vele honderden Joden ge
poogd Frankrijk binnen te komen, doch
de Fransche grensposten zijn zoo ver
sterkt, dat de Joden tot allerlei slinksche
methoden hnn toevlucht moeten nemen.
Aan de Fransohe Saar-grens zijn reeds
500 vluchtelingen teruggewezen, terwijl
ongeveer 150 zijn binnengelaten. Hoeveel
erin geslaagd zijin, door de tunnels bin
nen te komen, is niet bekend.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen-
Binnenland.
Minister Colijn over de Joodsche vluch
telingen.
De tweede Kamer over de onteigening
van hotel De Abdij te Middelburg.
De verlenging van de doodehandsbelas-
ting met een jaar aangenomen.
Buitenland.
De Jodenvervolging in Duitsehland.
Kabinetscrisis in Hongarije,
Ellende, vrees en wanhoop.
De Times meldt uit Miunchen:
De toestand van de Joden is er nog al
tijd een van ellende, vrees en wanhoop.
Velen van hen houden zich schuil om zich
aan arrestatie te onttrekken.
De politie heeft huiszoeking verricht
bij „Ariërs", die ervan werden verdacht
humaan genoeg te zijn om Joden on
derdak te verleenen. Men kan zich den
toestand voorstellen van de Joodsche
vrouwen, die geen bericht krijgen over
haar echtgenooten of mannelijke fami
lieleden, en die geen voedsel kunnen koo-
pen.
De Mjiinchensche winkeliers zijn ge
dwongen door de nationaal-socialisten
biljetten met „geen toegang voor Joden"
te koopen a 5 pfenning per stuk. Het
grootste deel van de bevolking van Mün-
chen koestert niet dan medelijden voor
de slachtoffers van den pogrom. Maan
dagmorgen gingen Joodsche vrouwen
hier de deuren langs, smeekend om wat
melk voor hun kinderen. In vele geval
len zijln de telefoons van de Joden afge
sneden en hun radiotoestellen weggeno
men.
Honderden Joden stonden in queues
buiten de Engelsche en Amerikaansche
consulaten, in de hoop verlof te krijgen
die landen binnen te mogen, een hoop,
welke vrijwel zonder uitzondering ver
geefs oh was.
Wat er vernield is.
Volgens een lage en niet-officieele
schatting zijn aan pakhuisvoorraden ver
loren gegaan 35 millioen; door vernieling
van huizen (villa's, wee'keindoptrekjes,
Scholen, synagogen); 3035 millioen;
schade aan flats, pensions, sanatoria,
hotels (b.v. is de inboedel van het Kant
hotel in de Kantstrasse in gruzelementen
geslagen): 45 millioen, en ten slotte door
de vernielingen iin detail- en engros-za-
ken, alsmede fabrieken: 65 millioen. Dit
alles moet binnen den kortst mogelijken
tijld voor eigen rekening worden goed
gemaakt, zoodat op deze wijize het liqui
de kapitaal der Joden met ongeveer 175
millioen wordt verminderd.
De daders van deze schandelijke ver
nielingen loopen op vrije voeten. Wie
er gearresteerd zijin? De onschuldige
slaohtoffersl Het is werkelijk ongehoordl
Meer dan 20.000 Duitsche Joden
in concentratiekampen.
20.000 Duitsche Joden bevinden zich
op het oogenblik in concentratiekampen,
meldt het Hlbld.
Alleen reeds de wetenschap, dat deze
menschen in vele gevallen gezinnen heb
ben, met welke elke verbinding ontbreekt,
is een ondragelijke kwelling.
De gearresteerden zijn afkomstig uit
alle 'klassen der Joodsche bevolking. Er
izdjln mdllionmairs en behoeftigen onder
hen, zakenmensohen, renteniers, mannen
die vroeger een vrij beroep hebben uitge
oefend. Zij laten vtouw en kinderen ach
ter zonder middel van bestaan, want alle
bankrekeningen van Joden zijin geblok
keerd.
De groote meerderheid is opgesloten
om redenen, die niet worden en waar
schijnlijk niet kunnen worden medege
deeld. Vermoedelijk alleen omdat zij Jo
den zijn.
Wat moet er met deze 20.000 en meer,
want nog steeds gaat men met deze ar
restaties voort, nu geschieden? Het Hhld.
heeft den indruk gekregen, dat men het
in regeeringskringen zelf nog niet weet.
Reeds is met het innen van het mil
liard mark boete begonnen.
De vermogende mensehen zullen waar
schijnlijk 10 pet. voor de algemeene boete
moeten afstaan, hierbij natuurlijk niet
ge rokend de enorme schade, welke zijl
moeten herstellen aan vensters, enz., die
op 9 en 10 November zijn vernield.
Maar dit geldelijk ver
lies is voor velen niet 't
zwaarste. Veel erger is,
dat zijl voortaan in Duitseh
land, willen zij niet bo
vendien nog 90 a 93 pet.
van hun bezit achterlaten,
als pari a's zullen moeten
leven.
