eerstI
I
I
De uitbreiding der
Amerikaansche bewapening.
Versterking van de Engelsche
Luchtvloot.
Publiek bidden.
Gemengd Nieuws.
Radioprogramma.
Het polil
Buite
De strijd
SCHOUWEN-DUIVELAND.
DINSDAi
53e JAARj
1
I
Aan een artikel in de Maasbode
over bet publieke gebed is bet volgende
ontleend:
Het niet bidden in de openbare licha
men beeft ook gevolgen daarbuiten.
Zoo organiseerde in het begin van
deze maand het departement van So-
siale Zaken een excursie voor werken in
Overijssel en Drenthe. Er waren autori
teiten, hoofdambtenaren uit binnen- en
buitenland en journalisten. Te Assen za
ten allen aan tafel onder leiding van den
heer Draayer. Noch vóór noch na het
eten achtte deze ambtenaar het noodig,
even stilte te verzoeken. Verschillende r.-
katholieken en geloovige protestanten
hebben zich daar terecht aan ge-
erger d.
Minister Romme zelf vroeg op een la
tere excursie wel degelijk stilte om „een
goed woord te spreken".
Minister Geseling liet wel degelijk bid
den op het diner, dat gegeven werd bij de
herdenking van het eeuwfeest van hot
Burgerlijk Wetboek.
En menigeen herinnert zich wellicht,
dat mr Kooien tijdens zijn kortstondig
ministerschap op een toen nog sterk
opvallende wijze aan een feestelijken
maaltijd gelegenheid tot bidden gaf.
Maar kortgeleden was er een maaltijd
in de kazerne van de Koloniale Reserve
te Nijmegen. Daar nam een hoofdambte
naar van Koloniën het tafelpresidium
waar. En er werd weer niet gebeden.
Deze heeren schijnen niet te begrijpen,
dat hun houding geloovigen geen
Christenen alleen ergert. Is het hun
echter euvel te duiden, nu ook in open
bare lichamen niet gebeden wordt?
Wij gelooven, dat het hier geen kwade
wil is.
De meeste Nederlanders eerbiedigen
andermans overtuiging. Wat zouden zij
er bezwaar tegen hebben, anderen te la
ten bidden, ook al hebben zij zelf er geen
behoefte aan?
Maar in elk geval wie bidden wil,
moet daarin niet belet worden door on
achtzaamheid van anderen.
Jan Boon, landb.kn. B 7, uit St. Laurens.
Vertrokken: Leintje de Groot, dienstb.
A 52 naar Oostkapelle; Kornelis van
Sluys, landb.kn. B 88, naar Biggekerke;
Johannis Adriaansei, landb.lkn. B 105,
naar Biggekerke; Cornells Wattel, land-
bouwerskn. B 106, naar Oostkapelle.
Meliskerke. Loop der bevolking over
October 1938. Ingekomen: Willem Wil-
lemse, landb.kn. B 39, uit Zoutelande;
Abraham Koene, molenaarskn., B 60, uit
Oostkapelle; Gatharina Pouwer, dienstb.,
B 47, uit Zoutelande; Pieter Koppejan,
landb. kn., A 25, uit Domburg.
Vertroken: Adriaan Verhage, landb.
kn., A 72, naar Domburg; Kornelia Da-
vidse, dienstb., A 44, naar Zoutelande.
Westkapelie. Gemeenteraad. Vrij
dag vergaderde de Raad alhier voltallig.
Ingekomen is een verzoekschrift van
P. Westerbeke en A. Brasser, met adhae-
siebetuigingen van 531 meerderjarige in
gezetenen dezer gemeente, waarin de
Raad verzocht wordt geen besluit te wil
len nemen tot aanleg van een waterlei
ding. In een breedvoerige memorie van
toelichting geven requestranten de motie
ven aan, waarom zij1 h.i. meenen, dat een
waterleiding voor deze gemeente niet
noodig is.
Uit de gevoerde (besprekingen (bleek
wel duidelijk, dat bij den Raad nog geen
plan daartoe overwogen is. Alleen, wan
neer een groot percentage van gezins
hoofden den wensch daartoe bij den
raad te kennen gaf, zou deze daartoe een
besluit willen nemen.
Als zijnde voorbarig werd het verzoek
daarom voor kennisgeving aangenomen.
De voorz. deelde mede, dat het noodig
zal zijn den post voor het uitbreidings
plan met ca. f 100 te verhoogen. Na toe
lichting werd daartoe z.h.st. besloten.
Daarop kwam in behandeling de
vaststelling van de gemeentebegrooting
dienstjaar 1939.
Deze werd vastgesteld met een totaal
aan inkomsten en uitgaven voor den ge
wonen dienst van f95.034,57; voor den
ikapitaaldienst van f 30.399,24.
Uit de behandeling van de vroonreke
ning 1938 bleek, dat voor een paard ge
durende den vollen weitijd f 21,43 zal
moeten worden betaald, voor een paard
den eersten weitijd f 12,86. Voor een koe
gedurende den vollen weitijd f 16,43, voor
den eersten weitijd f 9,86, en voor den
tweeden weitijd f 6,57.
Gedurende den vollen weitijd hebben
het vroon beweid 3 paarden en den eer
sten weitijd 23 paarden.
Gedurende den geheelen weitijd 14
koeien, den eersten weitijd 4 en den
tweeden weitijd 1 koe.
Bruinisse. Vrijdagavond vergaderde
de afdoe ling Bruinisse van den Bond van
Mosselkweekers in Zeeland.
Tot voorzitter werd gekozen de heer
P. de Waal.
De voorzitter deelde mede, dat het
bestuur voorstelt, om twee, ten hoogste
drie personen af te vaardigen naar de
Algemeene Vergadering van den Bond
op 11 November a.s.
De heer H. Schikker was hier tegen. Hij
zou gaarne zien, dat al de leden in d'e
gelegenheid gesteld zouden worden op
kosten van de afdeeling er heen te gaan.
De voorzitter zeide, dat het hoofdbe
stuur dat niet toeliet, omdat de kosten te
groot waren.
Afgevaardigd werden d'e boeren Jan de
Ronde en H. Schikker.
Het bestuur stelde voor, om a.an het
Hoofdbestuur te vragen, bij bet openstel
len der Waddenzee en Zuiderzee voor
bet visschen van mosselzaad, de sluizen
in de Wieringermeer dag en nacht te la
ten schutten, met het oog op het vele tijd
verlies.
De ontvangsten van de afdeeling be
droegen op 1 Mei 1937 f 2920.09, de uit
gaven f363.94, zoodat bet saldo bedroeg
f 2556.15.
De beer W. de Koning vroeg, boe of
bet nu stond met de 'kwantum-regeling
der te leveren mosselen voor ben, wiens
kwantum te laag was.
De voorzitter antwoordde hierop, dat
bet hoofdbestuur bericht ontvangen had,
van den Minister, dat daar afwijzend'
op beschikt was, omdat z.i. daarvoor
geen termen aanwezig waren. Alsnog zal
het Hoofdbestuur trachten, om daarin
verandering te krijgen.
De beer St. Kik achtte het wensche-
lijfc, dat er ook bij het Hoofdbestuur
op aangedrongen zal worden, dat dege
nen, die beneden de 3000 ton mosselen
geleverd hebben, in de gelegenheid ge
steld zullen worden geregeld te leveren,
terwijl degenen, die meer geleverd heb
ben, eenigen tijd zullen worden uitge
sloten.
De heer M. Padmos stelt voor om aan
het Hoofdbestuur te vragen of de mos-
selen weer geschat zullen worden vol
gend jaar. Hierna werd. de eenigszins
rumoerige vergadering gesloten.
Een autodief geknipt.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
zag een agent van politie van het bu
reau Oostervantstraat in de binnenstad
te Rotterdam een auto rijden, die nogal
de aandacht trok. De wagen „kookte"
geweldig, de damp sloeg er in groote
wolken af, en de chauffeur scheen niet
erg zeker van zijn zaak te zijn, want
de wagen maakte af en toe rare capri
olen. Op een gegeven moment reed do
chauffeur het trottoir op en bleef daal
rustig zijn weg vervolgen, hetgeen den
agent aanleiding gaf in te grijpen. Aange
zien de bestuurder, de 26-jarige Rotter
dammer A. F. F., onder den invloed
van sterken drank verkeerde, beeft do
agent den man meegenomen naar het
politiebureau aan de Oostervantstraat.
Zaterdagmorgen vroeg vervoegde zich
op bet hoofdbureau van politie een ze
kere N. S., die kwam vertellen, dat zijn
wagen was gestolen. De politie nam da
zaak onmiddellijk in onderzoek en al
spoedig 'kwam vast te staan, dat de ge
stolen auto, een Studebaker, er ongeveer
gelijk uitzag als de wagen, die in de
Oostervantstraat stond.
Inderdaad herkende de eigenaar zijn
auto, die evenwel grondig was bedor
ven. Omdat bot contactsleuteltje er niet
was, en men tot eiken prijs den wagen
bad willen starten, was bet dashboard
vrijwel gesloopt. Verder was met den
motor zoo onoordeelkundig omgegaan, dat
deze een flinke tik aan heeft gekregen,
deize ernstig beschadigd was.
A. F. F. heeft bekend, dat hij den
wagen even voor één uur had weggeno
men om er met een paar vrienden een
ritje mee te gaan maken. De vernielin
gen waren zijn werk. F. zal zich hebben
te verantwoorden wegens bet wegnemen
van een auto, wegens vernieling en we-
gens diefstal van olie en benzine.
Stroopers schoten op rijksveldwachters.
In den nacht van Vrijdag op Zater
dag zijn de brigadier der rijksveldwacht
Parlevliet uit Berchem en de rijksveld
wachter Akkermans uit Schaik ternau
wernood aan een doodelijk stroopersschot
ontsnapt.
Beiden waren, elk met een politiehond
bij zich, op weg om stroopers te pakken.
Onder Schaik gekomen, namen zij op het
grondgebied van Reek een lichtbak waar.
Terstond zetten zij met de grootste om
zichtigheid daarheen koers en weldra
waren zij de stroopers op een paar hon
derd meter genaderd. Op dit punt be
sloten zij hun komst af te wachten. De
mannen met den lichtbak waren de veld
wachters nagenoeg genaderd, toen een
der politiehonden begon te grommen,
waardoor hun aanwezigheid werd ver
raden. De stroopers sloegen meteen op
de vlucht. Rijksveldwachter Akkermans
sprong onmiddellijk over een afrastering
en zette de achtervolging in. Bijna tege
lijkertijd vloog hem een kogel langs het
hoofd, welke den hond doodelijk trof.
Een der stroopers, die zich plotseling
geplaatst zag tegenover den inmiddels
toegesnelden brigadier ParlevlieJ, loste
op dezen een schot, dat hem als een
vuurstraal langs het hoofd ging. Parle
vliet wist zijn tegenstander echter te
overmeesteren, waarbij Akkermans hulp
verleende. De strooper, de ruim veertig
jarige W. B. uit Herpen, werd naar
Schaik overgebracht en aldaar voorloo-
pig opgesloten. Hij weigert den naam
van zijn gevluchten maat te noemen.
Landb O'uwer in vlammen
gehuld. Zaterdagmiddag tegen half zes
brak brand uit in dp boerderij van. den
landbouwer J. van Veluw te Harskamp.
Naar alle waarschijnlijkheid is de brand
ontstaan bij het aansteken van een z.g.
benzinelamp. Hoe het zij, de landbou
wer snelde plotseling met zijn kleeren
in lichte laaie naar buiten. Voorbijgan
gers slaagden er spoedig in de vlam
men te dooven, waarna bleek, dat de
man niet ernstig was gewond. De boer
derij1 brandde inmiddels als een fakkel.
Aan blusschen viel niet te 'denken.
Tusschen stoomketel en
muur verpletterd. Zaterdagmorgen
heeft op het terrein der N. V. de Wit's
dolcenindustrie te Helmond een vreese-
lijk ongeluk plaats gehad, dat den on
geveer 40-jarigen monteur Z. uit Amers
foort het leven heeft gekost. Eenige werk
lieden uit Amersfoort waren bezig met
p é-
-v A l
r f**
Tijdens Haar bezoek aan Groningen inspecteerde 0. M. de Koningin de eerewaoht van bet 12e regiment infanterie,
welke voor de ambtswoning van den Commissaris der Koningin, Mr J, Linthorst Homan, was opgesteld.
Luchtvloot van 7000 10.000 toestellen.
Men verneemt in regeeringskringen te
Washington, dat president Roosevolt hel
vaste voornemen heeft bet congres mach
tiging te vragen voor een luchtvloot van
tusschen de 7000 en 10.000 toestellen,
Uit gezaghebbende bron verluidt ver
der, dat de president in zijn verstrek
kende plannen voor de versterking der
wapening ook volledige en snelle uit
rusting voor een kernleger van minstens
400.000 man vraagt.
De credieten, die hot programma voor
1939 vraagt, overtreffen de totale mili
taire begroóting (met inbegrip van de
vlootbegrooting) van dit jaar naar schat
ting met 300 millioen dollar. Men zegt,
dat Roosevelt overweegt een afzonderlijke
buitengewone begrooting voor het wape-
ningsprogramma op te stellen.
(Ofschoon de bijzonderheden van dit
programma nog vertrouwelijk zijn, meent
men in welingelichte kringen, dat de
aanbevelingen, die de president bet Con
gres in bet begin van 1939 zal doen toe
komen, op de volgende vier punten be
rusten:
\JL. Ver drie dubbeling van bet te
genwoordige luchtvlootmaximum van
2320 gevechtsvliegtuigen in eerste linie
door middel van massaproductie gedu
rende verscheidene jaren.
2. 'O n m i d d e 11 ij 'k e uitrusting
van een legermacht met een aan-
vangssteikte van ongeveer 400.000 man
met half-automatische geweren, luchtdoel
geschut, bommen, tanks en gasmaskers.
3. Versnelde aanwerving van
reserves voor een legermacht van een
millioen man, die in enkele maanden
te velde zou staan, indien de Vereenig-
do Staten in een nieuwen wereldoorlog
betrokken zouden worden.
4. Voorbereidende maatregelen, die het
mogelijk maken, dat de industrie in geval
van nood snel bruikbaar wordt gemaakt
voor de massaproductie van vliegtuigen
en munitie.
,Eind Juni van dit jaar was het Ame
rikaansche leger 178.000 man Sterk. De
militaire installatie is op het ©ogenblik
berekend op de mobilisatie van een leger
van 474.000 man, waarin een veldleger
van 351.000 man begrepen is.
Do luchtvaartcorrespondent van do
Sunday Times kondigt aan, dat waar
schijnlijk de sterkte van de eerste linie
van de Engelsche luchtmacht in Groot-
Brittannië van 2750 toestellen op 4 a
5000 toestellen zal worden gebracht en
de productie op volle oorlogssterkte kan
worden gebracht tot 35 a 40.000 machines
in 1940.
Hij schrijft verder, dat de productie
van machines aan het einde van de maand
met ongeveer 50 pet. zal worden ver
hoogd. Deze enorme toeneming is een
gevolg van de toepassing van de plannen
gemaakt in 1936 nopens de schaduwin-
dustrie, en het besluit schema „F" uit te
voeren.
Verdere periodieke uitbreidingen van
de industrie worden verwacht naarmate
de nieuwe fabrieken in werking kunnen
worden gesteld, totdat de volle oorlogs
productie in 1940 bereikt wordt.
De luchtvaartcorrespondent van de
Sunday Times voegt hier aan toe, dat de
machines, waarvan de prototypes ont
worpen worden, verwacht worden een
snelheid te bezitten van meer dan 4-50
mijl per uur.
heit demonteer on van een circa 30.000
'kg. wegenden stoomketel in een gedeelte
lijk reeds afgebroken ketelhuis. Bij het
vervoer van den zwaren ketel naar bui
ten is deze plotseling van de slede ge
rold. De monteur Z. raakte tusschen het
zwaro gevaarte en een muur bekneld,
en werd als het ware verpletterd.
IJlings 'is men begonnen met het op
vijzelen van den ketel om den man te
bevrijden. Ofschoon men daarin spoedig
slaagde, mocht geneeskundige hulp niet
meer baten.
Dinsdag 8 November 1938.
HILVERSUM I. 1875 en 415.5 M.
KR O-Uitzending.
8.009.15 Gram. Om ca. 8.15 Ber.
10.00 Gram. 11.30 Godsd. causerie 12.00
Ber. 12.15 KRO-Melod. en solist. 1.00
I.20 Gram. 2.003.00 Vrouwenuurtje.
3.05 Modecursus. 4.05 Ber., hierna: bet
KRO-Kamerorkest. 4.45 Gram. 5.00
KRO-orkest. 5.45 FelicitatieLezoek. 6.05
Gram. 6.10 Causerie „Zegen en vloek
van het dilettantisme in de muziek". 6.30
KRO-orkest. 7.00 Ber. 7.15 Causerie
„Verscheidenheid in beweging en stre
vingen". 7.35 Sportpraatje. 8.00 Ber.
ANP., Meded. 8.15 Sted. orkest van
Maastricht en soliste. 9.009.20 Inter
views. 10.05 Gram. 10.30 Ber. ANP. 10.40
KRO-Boys en solist. 11.0011.10 Gram.
II.3012.00 Gram.
HILVERSUM II. 301.5 M. AVRO-Uitz.
8.00 Gram. Om 8.15 Ber. 10.00 Morgen
wijding. 10.15 Gram. 10.30 Voor de
vrouw. 10.35 Gram. 11.00 Wenken voor
de huish. 11.30 Orgel. 12.10 Gram. Om
12.15 Ber. 12.30 Omroeporkest. 1.15
Gram. 1.30 Verv. oono. m.mv. solist. 2.15
Viool en piano. 2.45 Kniples. 3.45 Ber.
Het Philharmonic Trio. 4.30 Kinderkoor-
zang. 5.QO Voor de kinderen. 7.05 Piano.
7.30 Eng. les. 8.00 Ber. ANP Radiojour
naal. Meded. 8.30 Bonte Dinsdagavond-
trein. 10.00 Radiotooneel. 10.20 Het Ro-
nova-kintet. 10.4-5 Schaakn. 11.00 Ber.
ANP., vervolg kwintetconcert. 11.30
12.00 Gram.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Verwachting tot den avond van 8 Nov.:
Matige, aan de kust tijdelijk krachtige
Z.W. tot Z. wind, nevelig tot betrokken
of zwaar bewolkt, eenige motregeen,
weinig verandering in temperatuur.
Stand van hedenmiddag 3 u.:
Stand van Zaterdagmorgen 10 u.: 763.
Licht op voor fietsers:
D'insdag 4 u. 56 min.
Uitgave: N.
,Luctor et En
het
Bureaux Lang:
Postrekening 444
Bijkantoor M i ii|
J, J, F A N 0 Y,
Directeur - Hoofd
Staande op het bordes der ambtswoning van den Commissaris der Koningin te
Groningen, dankt H. M. de Koningin voor de toejuichingen der menigte.
Dit nummer be
Vandaag zal de
vang maken met 1|
tingsdebat, waarin
zal worden getoetsj
Uit de gewissela
punten in het bijzi]
len vragen.
Evenals het vorifl
gehandeld worden]
van het Kabinet.
Wat dit betreft
duidelijk uitgesproj
morie van Antwoo
„Het Kabinet stl
politiek voor in cbj
C b r i s t e 1 ij
dat bet Gods Wet
beleid wensebt te
doordat het met ee
derdaad groote verl
keeringen op geestl
rechtmatige vrijhef
christelijken grond
samenwerking wil
gemeen welzijn he'd
Verder zullen vq
en het W e r k 1 o I
stuk in het mi|
stelling staan.
Het is mogelijk,
betreft, het geluid
in de Kamer weerj
daartegenover zal
getracht worden,
overtuigen, dat Hij
schouwingen te sol
met 's Rijks finanl
slecht voorstaat alq
Met name de hei
meer optimische bi
fers en feiten moei
kelijk zal hij het da
Dan zijn er de nj
en de financiëele
te van de gemeentS
bat zal hier wel nil
dit alles nog te vel
voorbereiding verkj
Ditzelfde geldt tq
van de werkverschd
wel voorloopige pi
diep ingrijpende plÊT
lijke debat daarover
hebben totdat meer]
de Volksvertegenwq
gelegd.
De mogelijkheid
over de algeraeenel
denken daarbij spec]
werklooshei]
bat ontwikkelt, wa
principieelen aard
dienst, niet buiteij
blijven.
Voorts is er nogl
handelspol
berale bladen raken
wat zij noemen de
parlement. Het ligt I
der zaak, dat getrad
rieven-vraagstuk vo
raam der algemeer
gelijk is, grondig ti
Uit den aard dei
van andere proble
fensie en de buiten
welke behoorlijk aa
schonken.
Wij behoeven da
gaan.
Wel echter sprek
uit, dat grondige b
vraagstukken in on:
is.
Dat de vertegenv
de gelegenheid hebl
ring te spreken,
laten hooren, om n
men te werken
volk.
Wij hebben nit
slechts mag applaui
moet dienen om te
des volks gehoord
mogen God danken
volksvertegenwoordi
vrije mannen, hun
hooren.
De gevechten aan
rassende aanval d
Gisteren zijn de c
nen met aanzienlijl
weg van Camposin
zetten.
Deze operaties ber
