Paniek in Amerika. Dagblad voor de Provincie Zeeland Het adres der negen mannen. ktf.OUQVADIS] EERSTE BLAD AFD. ELECTRICITEITSBEDRIJF De strijd in China. De strijd in Spanje. DINSDAG 1 NOV. 1938 53e JAARGANG - No. 27 cent per eenheid kost U de stroom, indien U gebruik maakt van het nieuwe vastrechttarief, waaromtrent wij U gaarne nadere inlichtingen verstrekken. Buitenland. Gevolg van een radio uitzending. Talloozen vluchten per auto uit New York. Belangrijkste Nieuws. Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij ,Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cont Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting (Ingez, Med. te worden, opgevangen door voortgezette bezuiniging. Indien voor bereiking van dit doel de medewerking van de Staten- Generaal noodig is, vertrouwt zij, dat deze met het oog op het primaire belang, dat gediend moet worden, zal worden verleend." Nu klagen de negen mannen dat ner gens precies wordt aangegeven, hoe die 'Uitgaven-beperking 'verkregen zal wor den. Deze opmerking is juist. De Regeering ziet blijkbaar belangrijke bezuinigings- mogelijkheden. Maar zij duidt ze niet na der aan. Misschien dat het a.s. begrootingsde- bat hieromtrent nader licht verspreid. Dit zou zeker zijn toe te juichen. Maar in verband hiermede mag toch gevraagd: wat doen de negen mannen zelf? Komen zij met concrete aanwijzin gen? Helaas neen Zij betoogen, „dat allerlei op zich zelf begeerenswaardige voorzieningen zullen moeten worden ingeperkt. Vele in beginsel verdedigbare maat regelen van Overheidssteun zullen aan het particuliere initiatief moeten worden overgelaten; talrijke kostbare openbare werken, welker productiviteit in geen verhouding staat tot de kosten, zullen achterwege moeten blijven; kortom het geheele overheidsbeleid, dat thans veelal is gericht op een kunstmatige welvaarts vermeerdering zal, nu zoo duidelijk is gebleken dat de daarmede gepaard gaan de lasten voor de toekomst van ons Volk een steeds ernstiger bedreiging gaan vormen, omgezet moeten worden in een beleid dat in de eerste plaats er op ge richt is de productiekosten te verlagen en de bestaansvoorwaarden van het par ticuliere bedrijfsleven te versterken ten einde een natuurlijke verruiming van de werkgelegenheid te verkrijgen." Dat is mooi gezegd. Maar het brengt ons niet verder. Want er is ook nog zoo iets als de werkloosheid en alles wat daarmede sa menhangt. De Regeering heeft nog andere, zeker niet minder ernstige, zorgen dan die voor een sluitend budget. En daarvan maken de negen mannen zich met enkele algemeenheden af. ■Zij zeggen duidelijk wat reeds bekend was en wat hen door den Minister van Financiën is voor-gezegd. Maar als het er op aankomt nu eens precies te zeggen wat wij zoo gaarne zouden hooren, dan zwijgen zij. De totaal-indruk van het manifest is dan ook die van teleurstelling. Dit nummer bestaat uit 2 bladen Gemeente Bedrijven - Middelburg Ieder 'begrijpt wat hiermee bedoeld wordt, Negen mannen, die'een leidende positie innemen in ons bedrijfsleven, hebben het noodig geoordeeld in een open brief aan de Regeering hun bedenkingen te uiten tegen de huidige financieele politiek en hun bezorgdheid uit te spreken over de financieele vooruitzichten. Hun bedenkingen richten zich op de inrichting en de samenstelling der be grooting en de wijze van de berekening der tekorten en tegen den aard van de maatregelen om deze tekorten te vermin deren. De wijze waarop dit door middel van het A.N.P. wereldkundig gemaakte ma nifest is ontvangen, vestigt den indruk alsof hier iets geheel nieuws wordt ge zegd. Alsof nu eindelijk eens eenige man nen zijn opgestaan, die aan ons volk de volle werkelijkheid en de naakte waar heid hebben bekend gemaakt. En hier en daar zet men dan ook een gezicht, alsof men door deze onthullin gen zoo tamelijk ontdaan is. In werkelijkheid echter wordt hier niets nieuws gezegd. Wat deze negen mannen met eenige op hef komen vertellen is reeds het vorig jaar door de heeren Schouten en Wage naar in hun overzicht van den toestand van 's lands financiën in den breede uit eengezet. En in de jongste Millioenennota heeft Minister de Wilde niet nagelaten aan het Nederlandsche volk de volle werkelijkheid te laten zien. Minister de Wilde heeft in zijn nota duidelijk laten uitkomen, dat het werke lijk tekort op de Rijksbegrooting belang rijk grooter is dan het als reëel tekort aangenomen bedrag van f 61 millioen. En hij' heeft ook niet verzuimd er de nadruk op te leggen, dat de Staatsschuld sedert den aanvang der crisis aanmerkelijk is toegenomen. Mede is duidelijk gebleken, dat de Re geering niet voornemens is in dezen toe stand te berusten. „De omstandigheid, dat gedurende de laatste jaren geen sluitende begrooting kon worden opgesteld, mag zeker niet w orden aangezien als een argument voor de stelling dat deze methode niet ver- werpelijlk is en dus kan wor den voortgeze t." Hieraan werd echter toegevoegd en zeker terecht „dat het opstellen van een dekkingsplan, hetwelk niet de dek king van de lasten van het heden naar de toekomst verschuift, doch de strekking heeft een reëele dekking van de gecon stateerde telkorten te verkrijgen, buitenge woon moeilijk is en stuit op vele bezwa ren. Toch zal deze taak in 's Lands belang met inspanning van alle krachten moeten worden ter hand genomen en tot een goed einde worden gebracht." Beperking der uitgaven is daarom be slist geboden. „Hoe ver zal deze uitgavenbeperking moeten gaan? Het antwoord op deze vraag hangt af van het antwoord op de andere vraag, welke uitgaven voor de Overheid noodza kelijk^ zijn. Dit is evenwel niet in absolu- ten zin te zeggen. Indien in een periode van sterk afgenomen welvaart belastingen zouden moeten worden gevorderd, welke beslag leggen op een deel van de midde len, wblke de bevolking voor dringende uitgaven behoeft, zal dit alleen ver antwoord zijn, wanneer deze gelden door de Overheid voor nog dringender uitga ven worden besteed. Er zijn ongetwijfeld Overheidsuit gaven, welke, hoe nuttig op zich zelf ook, op deze weeg schaal geplaatst, thans te licht worden bevonden. Een verder gaande beperking van uitgaven is derhalve een eisch, welken de financieele positie in het belang zoowel van de hui dige als van de toekomstige contribuabe- len aan de Regeering oplegt. Het accres van de uitgaven voor 1939 ten opzichte van 1938 is daarom door de Regeering, zooveel zulks thans mogelijk was, beperkt. Ee Regeering is intus- schen voornemens haar stre ven naar uitgavenbeperking met kracht voort te zetten. Ofschoon de huidige omstandigheden aan de 'Overheidstaak eischen stellen, welke telkens weder nieuwe geldelijke offers vergen, is zij, zooals zij hierboven reeds stelde, overtuigd van de noodzakelijkheid, dat het accres van uitgaven voor de eerstvolgende jaren in elk geval behoort Een radio-uitzending van den roman „War of the Worlds" van H. G. Wells, heeft Zondagavond overal in de Vereenig- de Staten een ontzettende paniek teweeg gebracht. De vervanging van in het boek voor komende namen door namen van Ameri- kaansche steden leidde al onmiddellijk tot tal van telefonische oproepen uit alle deelen der Vereenigde Staten, en zelfs waren speciale uitzendingen van het Co- lumbia-radiostation en andere zenders noodig om er op te wijzen, dat de voor dracht geheel fictief was geweest. In massa kregen de luiste raars zenuwtoevallen en uit sommige deelen van het gebied van New-York werd gemeld, dat de bevolking, door een pa niek bevangen, haar huizen ontruimde. In enkele wijken van Atlanta, Georgia, dacht men, dat het einde der wereld was gekomen. Hier en daar kwamen de men- schen bijeen om te bidden. Te Indiana polis rende een vrouw een kerk binnen, schreeuwend „New York is verwoestl Het is het einde der wereld! Ik heb alles zoo juist over de radio gehoord!" De dienst werd onmiddellijk gestaakt en de ge meente naar huis gezonden. Dat deze radio-uitzending zulk een pa niek heeft kunnen veroorzaken, kan ten deele geweten worden aan het feit, dat de manier van uitzending eenige gelijke nis vertoonde met de wijze, waarop tijdens de Septembercrisis de radioprogramma's in Amerika onderbroken werden voor de uitzending van het laatste nieuws uit Europa. De meeste luisteraars hebben de waarschuwingen, dat het maar een hoor spel was, niet gehoord, of er niet op gelet. In den loop van de uitzending werd, volgens „Un Press", achtereenvolgens meegedeeld, dat astronomen een reeks korte explosies op Mars hadden waar genomen, dat een meteoor bij Princeton was neergekomen, en kort daarna, dat deze meteoor een groote metalen raket Een vluohtkelder, zooals er verschillende gebouwd zijn op de terreinen van de Ne derlandsche Fokkerfabrieken te Amsterdam, is geëxposeerd op de groote Luchtbe schermingstentoonstelling „Lubeta" welke te Amsterdam geopend is. bleek te zijn. Daarop riep de reporter plotseling: „Het is vefschrikkelijk. De raket gaat open. Zij moet hol zijn". Hier op volgden de mededeelingen, dat mon sters, zoo groot als wolkenkrabbers uit de raket te voorschijn kwamen, dat zij gewapend waren met doodende stralen en dat reeds tweehonderd menschen daar door vernietigd waren. In New-Jersey was de staat van beleg afgekondigd, en de bladen hadden reeds bulletins uitge geven, waarin de invasie van de mon sters in het kort beschreven werd. Vlie geniers maakten melding van een zwa- ren mist, van groote dichtheid, waarvan de aard nog niet bekend was. Met groote spanning en opgewonden heid ging daarop de reporter voort: „De monsters zijn op weg in de rich ting van New-York. Zij gooien het hoog spanningsstation omver. Een der mon sters heft zijn reusachtigen arm op... een groene bliksemstraal... zij vernietigen ons met vlammen. Gasmaskers helpen niet. Laten de menschen vluchten naar het open veld." Het tooneel veranderde daarop, men bevond zich op het dak van het omroep- gebouw. „De klokken, die u hoort, aldus de reporter, waarschuwen de bevolking, dat zij New-York moet ontruimen. Ons leger is vernietigd". Op dit oogenblik waarschuwde de omroeper het publiek opnieuw, dat het maar een hoorspel was, doch duizenden waren reeds uit hun hui zen gevlucht of hadden de telefoon ge grepen. Honderden menschen vluchtten per auto de stad uit, de groote wegen waren vrij wel verstopt. De paniek bleef niet tot New-York beperkt. Vergaderingen werden onderbroken. Men vluchtte naar huis. In Memphis spoedden zich alle journalisten naar hun kranten, om extra edities te gaan maken. Ieder uur komen uit alle deelen des lands nog steeds de vreemdste en meest phantastische verhalen binnen omtrent de gevolgen van de uitzending. De om vang, dien de paniek heeft aangenomen, is bijna ongelooflijk. In een stad in den staat Washington, gingen juist op het moment, dat de radio aankondigde, dat de monsters in massa op de Vereenigde Staten neerdaalden, wegens stroomgebrek de lantaarns uit, zoodat de paniek hier dubbel groot werd. De schrijver Wells heeft tegenover een correspondent van Reuter verklaard: „Ik heb het recht tot uitzending van mijn roman verkocht aan de Columbia Broadcasting, doch daarbij was impliciet overeengekomen, dat het een fictie moest zijn en geen reportage. Ik heb geenerlei toestemming gegeven voor wijzigingen, welke er toe konden leiden, dat men geloofde, dat het werkelijk nieuws was." Hij was over het gebeurde hoogst ver ontwaardigd. Tsjang Kai Sjek blijft vertrouwen op de overwinning. In een zeerbelangrijke mede- deeling aan het Chineesche volk verklaart maarschalk Tsjang Kai Sjek vast beslo ten te zijn, het verzet tegen Japan voort te 'zetten. Voorts vraagt bijt den Ghineezen vertrouwen te -hebben in 'het behalen van de eindover winning. Tsjang Kai Sjek legt er in verband met de ontruiming van Hankau en Kanton, den nadruk op, dat het van tevoren in de 'bedoeling der militaire leiders lag, het zwaartepunt van den strijd niet te leggen in de smalle kuststrooken, waar de Ja panners in het voordeel zijn door hun voorsprong in materiaal. Het was direct het plan, dat de Japansche troepen naar het uitgestreikte achterland gelokt zouden worden. Ook Hankau was niet de aan gewezen plaats voor een beslissenden veldslag: men heeft hier den vijand zwa re verliezen toegebracht en inmiddels tijd gewonnen voor de voorbereiding der ver dediging in het gebied ten westen van Hankau. Nadat Kanton was gevallen en de spoorweg Kanton-Hankau doorgesne den was, had Hankau zijn 'beteekenis ver- 1 -.'en en daarom werd den troepen bevel gegeven tot de ontruiming van de stad, welke ontruiming in de grootste orde werd volbracht, zoodat het Chineesche leger zijn gevechtskracht voor den strijd in het achterland heeft behouden. Sinds het uitbreken van den 'oorlog heeft de Ghineesche istrategie den nadruk gelegd op den oorlog als een geheel en niet op behoud en of verlies van een bepaald gebied of een bepaalde stad. De ontrui ming van Hankau is bet sein voor een tegenoffensief in het geheele land en aan vallen van lichte troepen in alle strelken. Het programma van den Ghineeschen tegenstand bevat drie hoofdpunten, n.l.: Ie. Tegenstand op langen termijn. 2e. Tegenstand in het geheele land. •aiinBiiaaiiBiiiHimmiDa p,an (vervolg), j Wanneer chrs de wlnsfeit fh de I bedrijven, dank zij een belangrijke opleving, weer rijkelijk beginnen Ie vloeien, dan is* Iook het oogenblik aangebroken, dal de» levènsstandaard der massa verhoogd moei I I worden, Niet door dien afschuwelijker! I str(jd tusschen kapitaal en arbeid zal dit plaats moeten vinden, niet door dal vree-1 selijke wapen vooral, dat „slaking" heet,Z Idat in zijn tweesnijdigheid steeds ook die-1 genen wondt, die het hanleeren, neen, dal is volkomen overbodig en zelfs nadeeiig Ivoor de welvaart, gelijk we gezien hebben. Daartoe zal worden ingesteld een *.g.| Z welvaarts-commissie, bestaande ait zeer a I verstandige en practisch aangelegde Heden, j die doordrongen zijn van het feil, dat waarachtige welvaart slechts dan te be Binnenland. Het manifest der negen Nederlanders. Buitenland. Paniek in Amerika door radio-uitzending. Weer een offensief in Spanje. De zuivering in Palestina. Besprekingen tusschen Bulgarije en Zuid- Siavië. 3e. Strijd 'om het initiatief. Zelfs wanneer de leveranties van oor logsmateriaal onmogelijk geworden zijn, zelfs wanneer de blokkade ter zee voort duurt en alle internationale verbindingen afgesneden zijn, zal China den strijd voortzetten tot de overwinning behaald is. De toestand, aldus Tsjang Kai Sjek, is zóó, dat lang geleden voorraden zijn op geslagen, die voldoende zijn voor een voortgezet verzet, en dat door den arbeid van jaren de verbindingen in het achter land verzekerd zijn. Offensief der opstandelingen. Het offensief der opstandelingen aan het Ebro-front is sedert het aanbreken van den dag voortgezet. De regeerings- troepen zijn op verscheidene punten ver der teruggedrongen. Omtrent den strijd in den Sierra de los Caballos wordt van de zijde der op standelingen nog gemeld, dat het offen sief den vijand volkomen verraste. D'e berg de Los Caballos was binnen twee uur bezet. D'e aanval geschiedde tegen het middaguur tijdens een hevigen regenhui. In de afgeloopen 24 uur hebben de op standelingen een aantal steden en dorpen langs de Oostkust uit de lucht gebombar deerd. In totaal zijn 70 personen daarbij ge dood en ruim 200 gewond. D'e hevigste luchtaanval geschiedde op Alcira, waar een trein door bommen werd getroffen. Een en twintig personen kwamen om het leven, terwijl 80 werden gewond. WIJZIGINGEN IN HET BRITSCHE KABINET. Officieel wordt medegedeeld, dat Sir John Anderson benoemd is tot lord groot zegelbewaarder. Runciman is lord president van den raad als opvolger van Hails'ham. Mao D'onald is voortaan minister van de dominions, zoowel als van koloniën. De liberalen van de groep Simon be zetten thans vijf posten in het kabinet, terwijl het aantal zetels van de nationale arbeiderspartij' twee is gebleven. De ove rige posten worden door conservatieven bezet. Het aantal kabinetszetels is met één verminderd door de dubbele functie van MacD'onald. Het belangrijkste is de benoeming van Anderson. Vermoedelijk zal hij- zich be zig houden met de verdediging' van het moederland en in het bijzonder met de voorzorgsmaatregelen tegen luchtaan vallen. BULGARIJE EN ZUID-SLAVIë. Afstand van zuiver-Bulgaarsche streken in Zuid-Slavië aan Sofia? De Bulgaarsche minister-president Kiosseivanof is gisteren vertrokken naar de BulgaarschJoego-Slavische grens, waar 'bij' den Joego-Slaviscben premier StojadinowitS'j zou ontmoeten. In beide hoofdsteden werd deze bij eenkomst van groote beteekenis geacht, daar de beide premiers den gebeelen Europeeschen toestand en in het bijzon-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1