De Tweede Kamer over het Defensiebeleid.
SoÜDVAÖÏs]
De strijd in China gaat voort.
DRO.GE KEEL
VICKS HOESTBONBONS
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Hulde aan de weermacht.
WOENSDAG 26 OCT. 1938
53e JAARGANG - No. 22
Critiek op voorstel inzake tweeden vervangenden kruiser.
Buitenland.
Koningin en Prinses
maken een autotocht.
I
I Stop daarmede, dat ts'mtsdadtg. Vernietig V
L..—..-.„—.«.iJ
Binnenland.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, öoes
Postrekening 44455 Telefoon IX
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vllssingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Aan het voorloopig verslag der Twee
de Kamer inzake de begrooting van De
fensie voor 1939 ontleenen wij het vol
gende:
Zeer vele leden, die zich verheugden
over het behoud van den Europeeschen
vrede, brachten hulde aan de
w e e r m a c h t, die in de ure des ge-
vaars zich op zoo uitnemende wijze van
haar taak heeft gekweten.
Deze leden waren voorts van oordeel,
dat de gedeeltelijke mobilisatie van Leger
en Vloot een uitstekende
proef is geweest om na te gaan, of
onze weermacht inderdaad paraat is.
Voor zoover daarbij! fouten in de organi
satie zijn gebleken, kunnen de oorzaken
daarvan thans worden onderzocht, ten
einde ze in de toekomst te vermijden.
Vele leden verklaarden, de consequen
ties te aanvaarden van de beslissingen,
het vorige jaar gevallen, al hadden zij
zich toen tegen een deel van die beslis
singen verzet. Zij erkenden dus, dat
vergeleken met de begrooting voor 1938
de kosten, voortvloeiende uit de ver
grooting van het contingent
en de verlenging van den
eersten oefentijd, endie voor de
exploitatie van de weermacht op den
duur zullen leiden tot een verhooging van
de defensie-uitgaven onderscheidenlijk
met 17,5 en 15,8 millioen gulden.
Maar daarmede erkenden zij nog niet,
dat het noodzakelijk is, dat de gewone
dienst der begrooting voor 1939 met
f24,5 millioen zal worden verhoogd.
Ernstig bezwaar hadden deze leden te
gen het voorstel, den kapitaaldienst te
verhoogen van 41,6 tot 98,6 millioen gul
den. In het bijzonder maakten zij be
zwaar tegen het voorstel, reeds thans een
tweeden vervangenden kruiser op stapel
te zetten.
Eenige leden merkten op, dat in dezen
bijzonder ernstigen tijd financieele over
wegingen niet den doorsiag mogen geven,
maar dat 's lands onafhankelijkheid den
voorrang moet hebben.
Vele leden hadden met voldoening ge
zien, dat de minister met voortvarend
heid er naar streeft den achterstand
in de materieelvoorzie-
n i n g in te halen. Ook zij betreurden, dat
de aangeboden begrooting aanzienlijk
hooger is dan haaj voorgangster, doch
zij! achtten, zeker voor wat den gewonen
dienst betreft, een sterke verhooging van
de uitgaven onvermijdelijk. Het bezit van
een goede weermacht is voor ons land
volstrekt noodzakelijk.
Van verschillende zijden werd opge
merkt, dat deze begrooting allerminst
doet blijken van een krachtig
streven naar zuinigheid,
overal waar dit mogelijk is.
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat de bescherming tegen
plotselinge overschrijding
van de grens door gemotoriseer
de troepen niet voldoende is verzekerd.
De onderdeelen, welke met de grensbe
waking zijn belast, zijn te ver van de
grenzen gelegerd.
Verscheidene leden, die van oordeel
waren, dat onze weermacht moet steun-
nen op de gansche bevolking, betreurden,
dat de minister niet krachtiger optreedt
tegen pogingen tot fascistische
beïnvloeding van onze ma
rine.
Vele leden maakten bezwaar dat aan
het Nationaal Jongeren-
verbond bijl gelegenheid van vlootre-
vue's herhaaldelijk de regeling van de
ontvangst der gasten wordt overgelaten,
waarbij1 het de gelegenheid te baat neemt
om nadrukkelijk voor eigen zaak propa
ganda te maken.
Naar aanleiding van 's Ministers ver
klaring dat hij bereid was aan de Kamer
een schema over te leggen van de orga
nisatie van de economische en
industrieele voorberei
ding van de defensie, wan
neer deze haar beslag zou hebben gekre
gen, werd gevraagd, of de opbouw van
deze organisatie reeds zoover gevorderd
is, dat de Minister daaromtrent mede-
deelingen kan doen.
Sommige leden achtten het met het oog
pp de voedselvoorziening
i u tijden van buitengewo
ne spanning of oorlog van
het grootste belang, dat in ons land veel
meer graan wordt verbouwd. Zij1 achtten
ne onverwijlde indiening van een wets
ontwerp betreffende de bodemproductie
noodzakelijk.
Van verschillende zijden werd er we
derom op aangedrongen, het materieel
zooveel mogelijk in eigen land aan te
schaffen.
Gewezen werd op het belang, hetwelk
er in gelegen is, dat de marschvaar-
digheid van de dienst
plichtigen) huiten den tijd welken
zij voor de eerste oefening en voor her
halingsoefeningen onder de wapenen
doorbrengen, wordt onderhouden.
Verschillende leden vestigden nogmaals
de aandacht op de moeilijke positie, waar
in de oud-gepensionneerden,
de militaire weduwen en oud-marine
werklieden verkeeren.
Hierboven werd reeds medegedeeld, dat
vele leden ernstig bezwaar maakten tegen
het voorstel, reeds thans een twee
den vervangenden kruiser op
stapel te zetten.
Kan men er stellig op rekenen, dat deze
kruiser werkelijk een vervangende zal
zijn? Of zullen, als ook deze kruiser een
maal in gebruik is gesteld, de „Java" en
de „Sumatra" nog eenigen tijd in dienst
blijven om slechts voor nieuwe vervan
gende kruisers plaats te maken?
Verscheidene leden achtten 's Ministers
motiveering van de voorgestelde uitbrei
ding en vernieuwing van het materiëel
aannemelijk, vooral voor wat het kleine
materiëel betreft.
Met het voorstel tot versnelden aan
bouw konden zij slechts instemmen onder
het nadrukkelijk voorbehoud, dat dit voor
stel geen aanloop mag worden om tot
een grootere sterkte dan drie kruisers te
geraken.
Verscheidene leden verklaarden, zich
met de voorgestelde aanbouwplannen ge
heel te kunnen vereenigen. Een vloot van
klein materiëel mist doorslagvermogen.
Een aantal dezer leden achtte een v ij f-
tal kruisers het minimum.
Verscheidene leden merkten op, dat het
bij de uitwerking en de toepassing van
de gewijzigde Dienstplichtwet met den
dag duidelijker blijkt, dat de aanvul
ling van het officierskorps
groote moeilijkheden oplevert. Wordt dit
vraagstuk, dat voor de weermacht van
primordiaal belang is, niet spoedig tot
oplossing gebracht, dan zullen de oplei
ding van de dienstplichtigen en de goede
geest bij den troep niet weinig daaronder
lijden.
Sommige leden wezen er. op, dat er een
nijpend tekort bestaat aan goed ge
schoold kader voor de opleiding van
de dienstplichtigen. Zij meenden, dat
hieraan moet worden geweten, dat aan
de opleiding van de manschappen nog
veel ontbreekt.
Vele leden zouden gaarne worden in
gelicht omtrent de organisatie van
de luchtverdediging in den rui
meren zin, waaronder zij' dus begrepen
niet alleen den eigenlijken luchtvaart
dienst, maar ook den luchtwachtdienst,
den zoeklichtendienst en de luchtdoel-
artillerie.
Wederom drong men er op aan, dat
de Minister aandacht zal schenken aan
de mogelijkheid van het bouwen van
ondergrondsche vliegtuigbergplaatsen. De
grondwaterstand is, zoo meende men,
toch niet overal zoo hoog, dat deze moge
lijkheid uitgesloten moet worden geacht?
CHINEEZEN TREKKEN ZICH
ORDELIJK TERUG.
Japan bereidt zich voor op nieuwe
offers.
Volgens officiëele berichten, die van
het Chineesche front ten Westen van
Hankau, waar maarschalk Tsjang Kai
Sjek met zijn echtgenoote verblijven, ont
vangen zijn, zou de maarschalk gezegd
hebben: „Er zal geen vrede zijn na den
val van Hankau en Kanton".
Het Chineesche persbureau bericht, dat
de wijze waarop de Jang Tse verdedigd
is, voor het Chineesche leger reeds een
succes beteekent, niettegenstaande Han
kau ten slotte toch gevallen is.
De Chineezen hebben al hun materiaal
in veiligheid kunnen brengen en de bur
gerbevolking van de stad kunnen evacu-
eeren.
De terugtocht van de Chineezen was
noodzakelijk, aldus wordt van Chineesche
zijde opgemerkt, aangezien de Japanners
een beslissenden slag willen leveren in
Woehan. Door dezen terugtocht hebben
de Chineezen hun kracht behouden.
De woordvoerder van het Chineesche
leger kon nog niet mededeelen, welke
door overwarme treinen, bioscopen^°"9S?
etc.? Verzacht de keel, alvorens het een
verkoudheid wordt,met de medicinale
de verdere plannen van de Chineesche
legerleiding waren, daar dit een militair
geheim was, doch wel kon hij zeggen,
dat de legerleiding ook verder
tegenstand zal blijven bieden.
Reeds is een nieuwe verdedigingslinie
gelegd buiten het Woehan-gebied ten
einde een verder oprukken van den vij
and te verhinderen.
De vraag, die thans een ieder zich te
Sjanghai stelt, is of de nieuwe toestand
Tsjang Kai Sjek zal nopen af te treden.
Verbitterde gevechten in
Hankau verwacht.
Over den strijd bij Hankau wordt nader
gemeld, dat de Japansche troepen, die
uit het noordwesten Hankau naderden,
tijdelijk zijn opgehouden, doordat alle
bruggen over de Han-rivier vernield wa
ren. Zij konden echter den Tsjang-koeng-
dijk aan de westzijde bereiken en vandaar
vasten voet in de stad krijgen.
De Japansche troepen nemen echter
groote voorzichtigheid in acht bij het aan
vallen van de achtergebleven Chineesche
troepen in de stad zelf; men verwacht,
dat deze zich tot het uiterste zullen ver
dedigen.
Volgens de laatste te Londen ontvan
gen berichten schijnen de Chineesche
legers zich op ordelijke wijze terug te
trekken naar Sjasi, dat op 160 km ten
westen van Hankau is gelegen. Niets
wijst er op, dat zij in eenig op
zicht gedemoraliseerd zijn. Zij
hebben verscheidene gebouwen in de
lucht laten vliegen.
Gemeld wordt nog, dat zich te Haukau
ongeveer 1200 buitenlanders van alle na
tionaliteiten bevinden. De stad was gister
avond geheel van drinkwater verstoken.
De buitenlandsche electriciteitsmaat-
schappij, welke verlof heeft gekregen de
waterleiding-installaties over te nemen,
doet haar uiterste best het normale werk
te hervatten.
Daar Tsjang Kai Sjek niet gecapituleerd
heeft, is het noodig de veroverde gebie
den te zuiveren, de door den oorlog ge
slagen wonden te heelen en de steden in
het binnenland van China weer op te
bouwen.
De waarschijnlijke moeilijkheden voor
een politieke reorganisatie van China en
de omvang van de voorgenomen economi
sche taak leiden er toe de openbare mee
ning in Japan op vastberaden wijze
voor te bereiden op de gedachte, dat
nieuwe opofferingen noodza
kelijk zijn om de eindoverwim
ning te behalen.
Overwinningsvreugde in Japan.
Zoodra de val van Hankau officiéél
bekend werd gemaakt, loeiden in geheel
Japan de waarschuwingssirenes geduren
de één minuut.
De bevolking van Tokio zal haar vreug
de over den val van Hankau toonen door
het organiseeren van een grooten lampion
optocht, waaraan door een millioen per
sonen zal worden deelgenomen. Acht
honderdduizend schoolkinderen zullen
voor het keizerlijk paleis samenstroomen
om het leger te huldigen, terwijl zeven
tigduizend leerlingen van de middelbare
scholen gewapend in de straten zullen
paradeeren.
NA SUDETENLAND THANS MEMEL
AAN DE BEURT?
Memeiland a.s. zomer „vrij"?
De jongste mededeeling van Hitier, dat
Duitschland geen territoriale eischen
meer heeft in Europa moet volgens een
der autoriteiten te Berlijn door de Li-
tausche regeering niet verkeerd worden
uitgelegd.
Hij verklaarde, dat de Fuehrer nooit
gezegd heeft, .dat de Duitscbe regeering
&een belangstelling meer beeft in het
lot van aan de Duitsche grenzen buiten
het rijk wonende Duitsohers.
Integendeel zal alles worden gedaan
om te zien, dat hun leven en bestaan
worden gewaarborgd.
De Londensche „Daily Herald" meldt
uit Danzig, dat de nationaal-socialisten
in het Memelgebied op aanraden van af
gezanten van Berlijn besloten hebben, de
Litausche regeering een aantal vergaande
eischen voor te leggen.
Dit besluit is genomen in een te Ko
ningsbergen gehouden bespreking. Het
is te vreezen, aldus bet blad, dat dit de
eerste stap zal zijn van een campagne
voor de cessie van het Memeiland aan
Duitschland.
De nationaal-socialisten in Memel
hebben van gedelegeerden van bet na-
tionaal-socialistiscbe hoofdkwartier te
Berlijn ter conferentie de belofte gekre-
Hare Majesteit de Koningin en H. K.
H. Prinses Juliana hebben gistermiddag
van bet Paleis Het Loo af een autorit
door de omgeving gemaakt. Tegen vier
uur keerden de Vorstelijke personen
daarvan terug. De kap van de auto was
opengeslagen, waaruit geconcludeerd
kan worden, dat de Prinses volkomen
hersteld is.
Zooals steeds tijdens bet verblijf der
Koninklijke Familie op Het Loo werden
de Koningin en de Prinses bij Haacr ver
trek en aankomst door talrijke belang
stellenden begroet.
gen, dat zij den volgenden
zomer bun vrijheid zullen
k r ij g e n.
(Het Memelgebied heeft een opper
vlakte van 244-7 vierkante K.M. Het her
bergt een bevolking van 140.000 zielen.
Op grond van het verdrag van Versailles
werd dit gebied aan Duitschland ontno
men. Terwijl de geallieerden nog over de
toekomst van het gebied spraken, bezet
ten de Litauers het in 1923. Later werd
deze inbezitneming erkend, doch werd
bepaald, dat bet Meunelland tot op zekere
hoogte zelfbestuur zou krij'gen.
Feitelijk beerscbt er in dat gebied se
dert 1934, toen de nationaal-socialisten
de regeering wilden omver werpen, de
staa' van beleg.)
Berlijnsch voorstel aan Litauen.
De gezant van Duitschland te Kaunas
zou de Litausche regeering een niet-aan-
valspact voor 15 jaar en de waarborging
der onschendbaarheid van de grenzen
hebben voorgesteld op voorwaarde dat
Litauen:
1. Het niet-aanvalspact, dat het met
Sovjet-Rusland verbindt, opzegt;
2. Het meerendeel van zijn graanuit-
voer naar Duitschland zendt;
3. Het Memelgebied maakt
tot een vrij gebied;
Vóór het einde van dit
jaar zou de Litausche re
geering op deze voorstel
len moeten antwoorden.
HITLER ONVERWACHT TE WEENEN
GEARRIVEERD.
Hitler is onverwacht te Weenen aan
gekomen, zonder dat iets omtrent den
duur en de reden van zijn bezoek bekend
gemaakt is. Sommigen zijn van meening,
dat bet bezoek verband houdt met de re
cente anti-Katholieke ongeregeldheden.
POLEN EN DUITSCHLAND.
Het bezoek, door den Poolschen ambas
sadeur te Berlijn Lipski te Berchtesgaden
aan von Ribbentrop gebracht, geeft aan
leiding tot verschillende interpretaties. In
kringen, welke over het algemeen goed in
gelicht zijn, legt men er den nadruk op
dat het bezoek geschiedde op uitnoodiging
van von Ribbentrop en dat bet onderhoud
liep over alle thans hangende politieke
kwesties, benevens over de reis
onlangs van Beek naar Roe-
me n i
Het is voor niemand een geheim, dat
deze reis door Duitscbe politieke kringen
met groote aandacht werd gevolgd en dat
zij' te Berlijn een vrij groote ontevreden
heid wekte.
De Poolsche bladen blijven melding
maken van geruchten omtrent een aan
staand onderhoud tusschen Beck en Hit-
Ier.
DUITSCHE TOERISTEN DOOR JODEN
AANGERAND TE ANTWERPEN.
E'en groepje Duitsche toeristen, die met
het Duitsche s.s, „Cordillera" te Antwer
pen aangekomen waren en er een wan
deling maakten, werden in de Pelikaan
straat, het centrum van den Joodschen
diamanthandel, door een bende Joden
overvallen en afgeranseld.
Een der Düitschers werd zoo toegeta
keld, dat hij zich onder geneeskundige
behandeling moest laten stellen.
De Duitsche consul heeft bij' de be
voegde autoriteiten klachten ingediend.
Dit handtastelijk optreden moet na
tuurlijk ten strengste worden afgekeurd.
Maar aan welke schandelijke behande
lingen zijn niet de Joden in Duitschland
en Oostenrijk bloot gesteld en waar zijn
daar de bevoegde autoriteiten", waar
ze hun klachten kunnen indienen?
MINISTER VON RIBBENTROP NAAR
ROME.
Wordt weer iets klaar gemaakt?
Officieel wordt medegedeeld, dat de
Duitsche minister van buitenlandsche
zaken, von Ribbentrop, Donderdag
avond a.s. te Rome zal aankomen voor
een kort bezoek.
Van officieuze zijde wordt omtrent dit
Plan A. Al die werkloozen, zij verhangen
I" hun tijd, zij DOPPEN das hun tijd en
hun dag en dooden (VERNIETIGEN) dus,
terzelfder tijd de mogelijkheid om In die- -
i zelfde uren „voort te brengen".
m Dat is dus het dooden of vernietigen van
I" voortbrengingsmogelijkhetd, hetgeen het-
zelfde ts als het vernietigen van de mogelijk-1
held tot kapitaalvorming en terzelfder tijd
wordt het levensgeluk en de moraliteit
I van die levende wezens vernietigd, van die I
millioenen, die tot werkloosheid gedoemd
zUn' m
dan Never het doode product, dat vroeger
I is samengesteld; vernietig dan liever dien
I geaccumuleerden, vroeger verrichten arbeid
- (dat doode product) en laat den levenden, 3
I" recht op geluk hebbenden mensch, produ-
ceeren en gelukkig zijn,
Bid». 35 (IS) W. G Sicken
bezoek meegedeeld: Et is geen pro
gramma voor de besprekingen opgesteld;
dit ia niet noodig, aangezien door de
politiek van de as RomeBerlijn een
nauwe Italiaanscli-Duitsche samenwer
king bestaat, welke niet alleen tot uiting
koimt in tijden, waarin bepaalde vraag
stukken aan de orde zijn."
DE HERTOG VAN KENT WORDT
GOUVERNEUR-GENERAAL VAN
AUSTRALIë.
Officieel wordt bekend gemaakt, dat
de hertog van Kent, een broer van den
Koning van Engeland is benoemd tot
gouverneur-generaal van Australië.
Reuter verneemt, dat de hertogin baar
gemaal zal vergezellen en waarschijnlijk
zullen zij ook hun kinderen meenemen
naar Australië.
TSJECHISCH VLIEGTUIG NEER
GESCHOTEN DOOR HONGAARSCHE
JACHTVLIEGTUIGEN.
Te Praag verluidt, dat gistermiddag
een Tsjechisch militair vliegtuig door twee
Hongaarsche jachtvliegtuigen is aange
vallen en brandend neergestort. De be
stuurder werd gewond.
Het toestel, dat vernield werd, is 12
km. binnen de Tsjechoslowaaksche grens
neergekomen.
Dit ernstige incident zou zich hebben
voorgedaan te Vele Meder, een stad ten
Z.O. van Bratislawa.
BRAND AAN BOORD VAN HET
S.S. „DEUTSCHLAND".
S.O.S.-seinen uitgezonden.
Makay-Radio heeft gisteravond om
23.22 uur Greenwiohtijd een S.O.S.-sig-
naal opgevangen, dat uitgezonden werd
door het s.s. „Deutschland". Het Duit
sche stoomschip' was op weg van Ham
burg naar New York. Het zou zich op
ongeveer 320 km ten zuidwesten van
Kaap Race (Newfoundland) bevinden.
Er is brand uitgebroken in ruim 2. Drie
stoomschepen zijn in de nabijheid.
De kapitein van de „Deutschland" heeft
per radio geseind: „Brand gevaarlijk.
Hulp dringend noodig". Er bevinden
zich 591 passagiers en een bemanning
van 400 personen aan boord.
NadeT wordt uit Hamburg gemeld:
De gezagvoerder van de „Deutschland"
beeft vanmorgen zijn reederijl medege
deeld, dat de brand op zijn schip' niet
eigen middelen is geblusoht. Het schip
zet de reis naar New York voort. Pas
sagiers en bemanning zijn ongedeerd.
Verwacht woTdt dat bet schip nog Vrij
dagavond te New York zal aankomen.
Korte Berichten.
Dezer dagen is overleden de vader
van den Oostenrijksc'hen ex-bondskanse
lier Schuschnigg. Bij de begrafenis was
de gewezen staatsman echter niet tegen
woordig. Schuschnigg wordt nog steeds
in het hoofdkwartier van de Gestapo in
het 'hotel Metropole vastgehouden. Men
had hem geen verlof gegeven zijn dooden
vader nog voor de begrafenis te gaan
zien of de begrafenis bij te wonen en als
argument aangevoerd dat hij te zwaik
was II
Sinds 1 Aug. zijn te Keulen ten ge
volge van kinderverlamming 26 sterfge
vallen voorgekomen. In het geheel waren
er 346 patiënten.
DE EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer is in openbare ver
gadering bijeengeroepen tegen Woensdag
2 November des middags te 2 uur, in
welke vergadering mededeeling zal wor
den gedaan van het besluit der centrale
afdeeling over het voorstel van den voor-
zitter om onmiddellijk na deze vergade
ring een aantal wetsontwerpen in de af-
