De woelingen in Palestina s Dagblad voor de Provincie Zeeland De Engelsche irinister Samuël Hoare antwoordt Hitler. U&.QUD VADIS Eere-promotie van Minister J. J. C. van EERSTE BLAD. Wat Mussert wil. De strijd in China. reuzel als re. mma. Buitenland. Prinses Beatrix voor het eerst op Het Loo. Belangrijkste Nieuws VRIJDAG 21 OCT. 1938 53c JAARGANG - No. 18 Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does Postrekening 44458 Telefoon 11 .llerlei wapen- jiden langa de ie muren van Jaren met al en familie- Iten de zware |brandschilder- ir binnen en tijnsel op alle fist niet uitge- prachtig. ■m *dt medegedeeld, |nomische Zaken jaar weder zal Nederlandsche an 6, ter gele eest ten behoeve advet, gesmolten lel en/of onver- ran heffing ver- mits deze pro- vorden gegeven Instellingen van van kosten in Edeelden is der- pvenmin is het z.g. spaarrege- lelijke, uiteinde- pan de aan hen doen dragen. |cten voor 1 Ja- oeftigen moeten Br 1938. In 301,5 M. Aig. Ie NCRV. I.15 Ber., gram. In)10.30 Mor- II.15 Zang met pr. 12.15 Gram. jtolia" en gram. puur. 3.00 Viool 3er. 4.00 Gram. >.30 Orgel. 6.30 Ik in den tuin". 17.4-5 Reportage, IP, herh. SOS- LOO9.20 Cau- leid in het weg- V- ANP. 10.15 10.45 Sportpr. I Schriftlezing. |M. 8.00 VARA. 12.00 AVRO. 100 VARA. 10.40 [15 Gram. (Om mw. 10.20 Gram >1. 12.00 Gram !et AVRO-Amu- |Lyra-Trio. 2.10 ber. 4.00 Gram. .30 Gram. 6.00 verz. 6.50 Ham- ie: „Opvoeding ANP. 7.30 Ber. e gel o oven wij? .30 Lezing. 9.00 9.30 De Ram- 0 Damn. 10.35 11.00 Cello en r. pl.). 11.55 RBERICHT. d van 21 Oct.: nd uit Z. rich- bewolkt, waar- ide nacht, iets dag 3 u.: 3 u.: 766. tsers: Bijkantoor Middelburg: Fa. Bockhandel J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Advertentlën 30 cent per regel Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentlën onder letter of motto 10 cent extra BIJ contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen Uit een artikel in „A r b e i d s - f r o n t", strijdblad voor de nationaal- socialistische beweging in Nederland: „De voorzitter der Tweede Kamer wordt, evenals de kabinetsformateur, bij Koninklijk Besluit benoemd. Maar waar om, Nederlandsche arbeiders, stelt gij met elkaar de Koningin niet in de gele genheid inplaats van een voorzitter, die zijn zegen moet geven al ziet hij voor zijn neus, dat het verkeerd gaat, een Leider van volk en velksvertegenwoordiging te benoemen. Een Leider, die geen partij grootheden en geen groot-kapitalioten naar de oogen behoeft te zien, omdat hij regelrecht door volk en Koningin geko zen werd." Het blad betoogt dan verder dat Ne derland een naar de eischen des tijds ingericht en goed onderhouden sociaal- economisch park" kan worden, zoodra de arbeiders begrepen hebben, wat Mus sert wil. Bedoeld is, dat de arbeiders zoodra zij begrepen hebben wat Mussert wil, hem en zijn vrienden op het kussen zullen helpen. In werkelijkheid is het natuurlijk pre cies andersom. Hoe beter de arbeiders gaan begrij pen wat Mussert wil, hoe meer zij zich van hem en zijn beweging zullen afkee- ren. Wat Mussert wil is niet zoo precies aan te geven, omdat hij, zoodra perti nent gedane uitspraken en toezeggingen voor 't succes bij1 de kiezers wat lastig blijken te zijn, ze intrekt. Maar iets van wat Mussert wil is nu toch wel duidelijk geworden. Hij begeert de groote leider te wor den, naar wien heel het volk, H. M. de Koningin incluis zal hebben te luisteren. Hij begeert aan allen gezonden volks invloed een einde te maken. Hij begeert ons volk te brengen on der de macht van de dictatuur van en kele leiders der N.S.B. Hij begeert alle vrije organisatie op sociaal gebied en op het terrein van het bedrijfsleven te vernietigen. Hij begeert kerk en school te brengen onder de macht van den Staat. Hij begeert de vrije jeugdorganisaties zooals wij die in ons land kennen, on mogelijk te maken. Hij begeert, verbod van alle politieke partijen, met uitzondering van de N.S.B. Hij begeert opheffing van de druk persvrijheid en van alle vrije meenings- uiting. Hij begeert het vrije Nederlandsche volk te degradeeren tot slaafsche volge lingen van den dictator, die nu reeds in het besef van zijn waardigheid rondrijdt met hondenzweep en revolver, en wiens eerste werk zal zijn het inrichten van concentratiekampen, voor allen die het wagen met den man die zichzelf tot leider promoveerde van meening te ver schillen. Als ooit werkelijkheid mocht worden wat Mussert wil, dan is het met onze volksvrijheden voorgoed gedaan. Laten met name de Nederlandsche ar beiders op wie Mussert nu zijn hoop heeft gesteld, dat goed verstaan. In een te Clacton-on-Sea gehouden rede heeft Sir Samuel Hoare, de Engel sche minister van binnenlandsche zaken, hulde gebracht aan het „moedige, voor uitziende en krachtige leiderschap van Chamberlain tijdens de jongste crisis" >en geantwoord op de rede, die Hitier 'op 9 dezer te Saaxbrücken gehouden heeft. Na te hebben verklaard, dat hij ge loofde in Hitiers vredesbetuigingen, her innerde Hoare aan hetgeen de Führer te Saarbrücken gezegd heeft over mogelijke opvolgers van Chamberlain: „Hitier ge looft in het verlangen naar vrede van Chamberlain, doch hij 'vreest, dat een op volger wellicht anders gezind zal zijn. I k geloof in Hitiers verlangen naar den vrede, doch evenals Hitier moet ik voorbereid zijn op een opvolger, die zijn ziens- w ij ze niet deelt, en onder deze om standigheden neem ik zijn m'otto over „steeds bereid tot vrede, doch elk uur gereed tot verdediging." Ik hen het ook met hem eens wanneer hij zegt, dat wij1 als een sterke staat te allen tijde bereid kunnen zijn tot het voe ren van een politiek van goede verstand houding met de naburige staten. Dit is de reden waarom ik in het belang van den vrede zooveel beteekenis hecht aan nationale kracht. Een essentieels voorwaarde voor den vrede is een krachtig Engeland. Want de vrede is een groot Britsch belang en 'onze kracht zal zeker in de schaal van den vrede worden geworpen. Geen vredelie vende natie behoeft voor de Britsche be wapening bevreesd te zijn." DE ZUIVERINGSACTIE IN OUD- JERUZALEM. D'adelijk bij het aanbreken van den dag werden gisteren de militaire opera ties in het oude stadsdeel van Jeruzalem hervat. Een troepencordon sluit een ver sterkten kring nauw in, om te voorko men, dat de opstandelingen ontsnappen, terwijl militairen de onderaardsche gan gen onder den Tempel van Salomo on derzoeken. De onderaardsche gangen verbinden de gebouwen van Haram Sjerif met oude bouwwerken, die eenige km verder zijn gelegen, o.m. op den weg naar de D'oode Zee. Tijdens den nacht werden verscheiden aanvallen gepleegd. D'e politie heeft het vuur beantwoord en den aanvallers ver liezen toegebracht. Men is thans begonnen met de stelsel matige inschrijving der bewoners, tenein de de niet-ingezetenen uit te pikken. D'e laatsten worden ondergebracht in een militair kamp, in de Davidsburcht. Gisteravond werd officieel medege deeld, dat, voor zoover bekend, bij de operaties in de stad negentien Arabieren gedood en 25 gewond zijn. Van Britsche zijde zijn geen nieuwe slachtoffers ge meld. Gisternacht zouden nog verscheidene Arabieren uit de stad ontkomen zijn, want men heeft bij den muur, die het gebied rond de moskee van Get'hsemané scheidt, koorden gevonden. Ook in Jaffa en Nabloes zijn Britsche troepen geconcentreerd, die daar een soortgelijke actie als in Jeruzalem zullen ondernemen. De United-Press-correspondent zendt een verslag over de verovering van Jeru zalem, welk verslag niet door de censuur is gegaan: De manschappen moesten zich voor zichtig over de muren der oude stad heen- werken. Als bij een middeleeuwsche bele gering werden ladders gebruikt. Kolonel Wittecker, een reus van 6.4 voet, had het commando over de eene afdeeling van 400 man, die door de Mest- pport op de moskee of marcheerden. De andere afdeeling, 500 man sterk, stond onder aanvoering van generaal-majoor O Gonnor, den nieuwen commandant van het district Jeruzalem. Deze troepen ruk ten door de Jaffapoort op. Aan het einde van de Davidstraat gekomen, verdeelden dezen zich in kleine groepen, die haar speurtocht door de kleine steegjes begon nen. Er is bij de verovering van oud-Jeru- zalem één ding gebeurd, dat de Britsche soldaten verstomd heeft doen staan. De plotselinge mysterieuze verdwijning van de opstandelingen „als in den grond". De ze verdwijning geschiedde werkelijk in den grond, want later is gebleken, dat de op standelingen volmaakt den weg wisten in de vele onderaardsche gangen onder de stad. Van de minarets af openden de rebellen het vuur op de verkenningsvliegtuigen, die voortdurend boven de stad cirkelden en die fakkels omlaag wierpen om den troe pen den weg te wijzen naar de verblijf plaats der rebellen. Een der machines is t"t drie maal toe door de kogels der Ara bieren getroffen. Ten slotte had men de opstandelingen samengedrongen in de omgeving van de moskee. De Britsche troepen hoedden er zich voor, dit terrein te betreden, doch van achter steenen, barricades en muren zetten zij: hun offensief voort. Een der eerste maatregelen is geweest, voedsel te verschaffen aan de non-com battanten in de oude stad. De staat van beleg, die 62 uur achtereen geduurd heeft had ieder verkeer onmogelijk gemaakt en vooral de bewoners van de Joodsche wijk waren er beklagenswaardig aan toe. Wat nu? Uit Beyroet wordt gemeld: De minister van buitenlandsche Zaken van Irak is bij zijn aankomst alhier verwelkomd door een groote menigte Arabieren. De minis ter hield een korte toespraak, waarin hij zeide, dat hij1 goed nieuws voor Palestina meebracht, dat de Arabieren zal be vredigen. Het schijnt te zullen komen tot de vor ming van een zelfstandigen en onverdoel- den Palestijnschen staat onder Britsche controle naar het model van Irak. De Joodsche pers blijft zich verzetten tegen een verdeeling van Palestina en ver klaart zich accoord met een oplossing, die door de Britsche pers is voorgesteld, n.l. het stichten van een eenheidsstaat onder Britsche leiding met een minderheidssta tuut. Japanners op 20 K.M. van Kanton, D'e Japansche troepen in Zuid-China zijn verder opgerukt en hebben een punt op 20 K.M. van Kanton bereikt. De Japansche opmarsch naar Hankau geschiedt in een steeds sneller tempo. Eenheden der Japansche marine heb ben, naar het Duitsche nieuwsbureau uit Sjanghai meldt, op den Jangtse een punt bereikt, dat 110 K.M. van Hankau is gelegen. Paralell met dit opvaren der oorlogs schepen trekken ook Japansche troepen op langs den noordelijken oever van den Jangtse. Sterke gemotoriseerde afdeelin- gen staan nu nog slechts op 10 K.M. af stand van Kisjioe, In het 'gebied ten zui den van den Jangtse, heeft de Japan sche voorhoede Tajeh bereikt, dat, naar men verwacht, zeer spoedig zal vallen. Uit Sjanghai wordt gemeld, dat alle hooge ambtenaren Kanton hebben ver slaten. Men zal de fabrieken en openbare gebouwen in de lucht laten vliegen. DE HOUDING VAN ROEMENIE TEGENOVER POLEN. In welingelichte kringen verklaart men de gereserveerde houding der Roemeen- sche regeering tegenover de Poolsche voorstellen in de Roetheensche kwestie met de volgende redenen: 1. Loyaliteit jegens Tsjecho-Slowakije. 2. Den wensch directe 'betrekkingen met dat land te beh'ouden met het oog op een economische en politieke medewer king. 3. Den wensch, de positie van Honga rije niet buitensporig te zien versterken. 4. 'Sceptisme ten aanzien van een mo gelijke verzekering 'der regeering te Boe dapest ten aanzien van T'ransylvanië. 5. Het besluit de deelneming te ont wijken aan een combinatie, welke als vij andig 'jegens Duitschland zou kunnen worden uitgelegd. DE UITTOCHT DER VREEMDELINGEN UIT SPANJE. De vier mailbooten, met aan boord de 10.000 Italiaansche vrijwilligers, die van het Spaansche oorlogsfront terugkeeren, zijn gisteren de haven ivan Napels bin nen geloopen. De sirenes loeiden en ajl'le vaartuigen waren met vlaggen getooid. De stad is versierd. De vrijwilligers hebben later voor den koning gedefileerd en werden door de bevolking luide toegejuicht. Talrijke andere buitenlandsche vrijwil ligers stroomen van alle zijden van het front samen te Valencia, vanwaar zij naar de evacuatiehavens zullen worden gevoerd. DE DUITSCHE BEDOELINGEN OP DEN BALKAN. De Duitsche minister van economische zaken Funk heeft wederom een uiteen zetting gegeven van de Duitsche econo mische actie op den Balkan. „De noodzakelijkheid van handelsbe trekkingen tusschen Duitschland en Zuid Oost-Europa is buiten kijf en evenzeer spreekt het van zelf dat alle be langhebbenden bij- de Zuid Oost-as met inbegrip van Griekenland en Roemenië, de bestaande relaties pro- beeren uit te breiden, aldus minister Funk. Omgekeerd echter konden wij niet werkloos toezien bij' de sinds eenigen tijd ondernomen poging om den Duitschen invloed op den Balkan terug te dringen. Ons eerste antwoord hierop ligt be sloten in de resultaten van mijn reis naar het Zuid Oosten. Andere antwoor den zullen volgen, wanneer onze tegen spelers niet terugkomen op hun zuiver politieke pogingen om Duitschland van zijn natuurlijke handelsmarkten en grondstoffenbronnen af te snijden. Funk is inmiddels te Boedapest aan gekomen voor een bezoek dat drie dagen zal duren. NIEUWE PSYCHOLOGISCHE BOMBARDEMENTEN. Uit Hendaye wordt gemeld: Volgens be richten van betrouwbare zijde hebben re- geeringsvliegtuigen gisteren nabij Burgos vele tonnen zijden kousen, hemden, sok ken en andere kleedingstukken laten val len. In Spaansche regeeringskringen wordt verklaard, dat dit bombardement bedoeld was als een antwoord op de rechtsche broodbombardementen op Barcelona en Prinses Juliana vertoeft thans voor het eerst met de kleine Prinses in het paleis Het Loo, H. K. H. heeft er weer haar eigen kamer, welke op het park uitziet, be trokken. Een nevenvertrek is voor Prinses Beatrix ingericht. In het Koninklijke park, waar men uren ongemoeid kan wandelen, heeft Prinses Beatrix gistermiddag van het koesterende herfstzonnetje genoten. Later zal de klei ne Prinses ook de beschikking krijgen over het aardige villatje in het park Het Loo, het poppenhuis, waar haar Groot moeder en Moeder in haar kinderjaren met voorliefde vertoefden. Talrijk speel goed en vele gebruiksvoorwerpen van vroeger worden nu voor Prinses Beatrix gebezigd. D'e kleine Prinses groeit aller liefst en voorspoedig op. Prinses Juliana, aldus de „Telegr.", die van de griep en lichte geelzucht genezen is, moet zich nog in acht nemen. Gisteren hielden zich geregeld meer belangstellen den dan gewoonlijk voor het paleis Het Loo op. Zij' hoopten de jonge Vorstelijke Moeder en Prinses Beatrix te zien, maar hun hoop ging niet in vervulling. Madrid en beoogde, den nadruk te leggen op het gebrek aan textielgoederen in het rechtsohe Spanje. VAN ZANDZAKKEN EN WINST BEJAG. De laatste crisis heeft niet alleen la cunes in de Britsche defensie aange toond, er zijn, aldus „Un. Press" hoven- dien schandalen aan het licht gekomen in verband met speculaties, gericht op eventueel© oorlogswinsten. Het is voor namelijk deze laatste affaire, welke tot vele interpellaties aanleiding zal geven, wanneer, op 1 November a.s., het lager huis opnieuw bijeenkomt. Er heeft onder het publiek een groote verontwaardiging geheerscht, toen de verkoopers van zakken zand, plaatijzer en een zeker soort hout hun prijzen bui tengewoon hoog stelden en aldus groote winsten maakten, toen het oorlogsspook voor de deur stond. Op sommige plaat sen ging de prijs voor één zak zand van 1)4 d. tot 10 d. omhoog. Schandalig winstbejag komt aan het licht. Hoe bestaat het, dat iemand een prijsverhooging, in sommige districten in een enkelen dag waargenomen, van 1/4 d. tot 8 d. voor een zak met zand kan rehtvaardigen, of van 18 tot 27 pond voor een ton gegolfde platen? Winstbejag is een zachte term voor der- gelijken kwaadaardigen zwendel". De levering van zakken zand was een algeheele mislukking. Aan het ministerie van binnenlandsche zaken was verzocht om aan de West Riding 4.485.000 zakken zand te zenden, doch niettegenstaande herhaalde verzoeken, werd geen enkele zak zand van de centrale autoriteit ont vangen. Op het laatste moment moesten de zakken ter plaatse vervaardigd worden. E'r werden grove winsten behaald. Tsjechische communistische partij in Tsjecho Slowakije ontbonden. Het pad voor de samenwerking tus schen Duitschland en Tsjecho Slowakije is gisteravond geëffend door de formeele ontbinding van de communistische partij in de drie Tsjechische provincies Bohe- men, Moravië en Silezië. Men kan aanne men, dat dit op bevel van Duitschland is geschied. Het communistische hoofdkwar tier is door de politie bezet. Dit beteekent, dat het communisme in geheel Tsjecho Slowakije onwettig is, daar het in Slowa kije en Roethenië reeds verboden is! Naar de Times meldt, verliezen de com munistische leden van het parlement en in de gemeenteraden automatisch hun mandaat. Korte Berichten. Gisteren zijn te Milaan twee tram treinen met elkander in botsing gekomen. De trams zaten vol arbeiders, die zich naar hun werk begaven. Er zijn vijftig a tachtig personen min of meer ernstig gewond. Gisterochtend zijn de „Times" en eenige andere Eingelsche eni Fransche bladen bij aankomst in Duitschland in beslag genomen. Men veronderstelt, dat de door deze bladen over het spionnage- proces te New York gepubliceerde ver slagen de reden is voor deze in beslagne ming. Koning Leopold van België en zijn zuster, de prinses van Piermont, zijn gistermiddag voor een particulier bezoek te Londen aangekomen. i ii 's Werelds overvloedige rijkdom is I aanwezig in een zeer groote productie-1 mogelijkheid overvloed aan grond- j stoffen, menschen- en machinekracht, J I brandstoffen zoomede geld); het staat dus alleen maar aan den mensch, om deze productiemogetijkheid dusdanig ten volle aan te wenden, dat al deze I rijkdommen tastbaar worden en daar-1 door groote welvaart gaan opleveren. L" Bldz. 21 (11) W. C. Sickeiz I m hm i —mm i mmm i mmm i a mmm iibJI Binnenland. Tariefdebat in de Tweede Kamer. Eere-promotie Minister Van Dijk. Wijziging motorrijtuigenbelasting voorge steld. Buitenland. De Japanners rukken Kanton binnen. De Duitsche bedoelingen op den Balkan. De Engelsche Minister Hoare antwoordt Hitier. De woelingen in Palestina. ïn tegenwoordigheid van eenige hon derden genoodigden, w.o. vele burgerlijke en militaire autoriteiten heeft gistermid dag in de groote aula van het Koloniaal Instituut te Amsterdam de promotie plaats gehad van den minister van De fensie, den heer J. J. G. van Dijk, tot doctor honoris causa in de rechtsgeleerd heid van de Vrije Universiteit. De plechtigheid begon te half vier met een rede van den rector-magnificus, prof. d r J. F. K o k s m a, uit gesproken ter herdenking van den stich tingsdag der Vrij'e Universiteit. Na deze rede voerde prof. m r V. H. Rutgers het woord, die als pro motor optrad. Prof. Rutgers zette de gronden uiteen, die den Senaat der Vrije universiteit tot het verleenen van het •eere-jdoctoraat in| |de rechtsgeleerdheid aan minister van Dijk brachten. Hooger onderwijs omvat volgens art. 1 der hooger onderwijswet de vorming en voorbereiding tot zelfstandige beoefening der wetenschappen en tot het beklee- den van maatschappelijke betrekkingen, waarvoor een wetenschappelijke oplei ding vereischt wordt. Van Dijk heeft slechts kort als officier van de rechtsge leerde faculteit opleiding genoten, maar hij' heeft getoond de vorming, die zij ge ven kan, te bezitten. Een bewijs daarvan gaf zijn optreden als leeraar in het mili tair recht aan de Kon. Militaire Acade mie (18981908) en zijn publicaties in die jaren, in de eerste plaats zijn com mentaar op het Wetboek van Militair Strafrecht en de wet op de Krijgstucht, waarvan de tweede uitgave verscheen in 1922, de derde in 1930, opnieuw herzien en aangevuld door prof. mr J. V. van Dijck en mr G. J. H. Schepel. Voorts gaf Van Dijk met den toenmaligen P. P. G. Colette een handleiding uit voor de mi litaire rechtspleging. Vooral over deze rechtspleging plaatste hijl bijdragen in verschillende militaire tijdschriften. In zijn politieke loopbaan ligt niet minder dan in zijn rechtskundige publi caties grond voor het te verleenen doc toraat. Veelomvattende kennis was noodig voor de velerlei door hem bekleede func ties. Zijn kennis staat niet buiten ver band met zijn levensbeschouwing. Zijn magistrale redevoering over het recht en den plicht tot landsverdediging getuigen daarvan. Van zijn wetenscbappelijken geest en methode getuigen zijn geschriften, zijta redevoeringen, de wijze, waarop hij' zijn gewichtige functies waarnam. Hij be woog zich daarbij' zeker niet uitsluitend op het terrein van het recht, maar toch mag de juridische faculteit hem als haar man opeischen. Aan de landsverdediging is zijn leven gewijd, die hij' nooit anders zag dan als rechtshandhaving. Zijn

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1