De terreur in Palestina.
OSmvSniP
Al te zwartgallig
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Groote ontwikkeling van het
luchtverkeer over den Oceaan
te verwachten?
EERSTE BLAD.
De strijd in China.
MAANDAG 17 OCT. 1938
53c JAARGANG - No. 14
Buitenland.
Tienduizend Italianen
verlaten Spanje.
Belangrijkste Nieuws
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR, ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 blader»
In sommige R.K. kringen is men niet
geheel content met den inhoud van de
Miliioenennota.
De heer T e u 1 i n g s, lid van de Twee
de Kamer, oordeelt dat Minister de Wilde
zich dermate aan „somberheid en neer
slachtigheid" overgegeven heeft, dat men
van een „droef en doodbidderend geraas"
mag spreken.
Dat was reeds het vorig jaar zoo, maar
thans is het nog erger. Voor de Rijks-
begrooting van 1939 „is de gedachten-
gang van den Minister van Financiën,
zooals hü dien aanving in 1937, even
straf, ja straffer doorgezet. Het is de
hartekreet van een door groote zorgen
geprangd ministerieel gemoed, dat alle
factoren van budgetaire somberheid op
elkaar stapelt, ze telkens in anderen
vorm herhaalt, recapituleert, opnieuw
belicht, en het Nederlandsche volk in-
hamert, dat we zoo ongeveer aan den
rand van een financieele débaole zijn
aangeland".
De Minister, aldus geeft de heer Teu-
lings het standpunt van dezen bewinds
man weer, is met een nadeelig saldo van
f 25,6 millioen niet tevreden. „Wij .m o e-
t e n aan de saneering beginnen, of we
vergaan". Daarvoor moet het tekort van
f 25,6 millioen worden „opgevoerd" tot
f 61,2 millioen. Na dit te hebben gedaan,
heft de Minister „opnieuw een klaaglied
aan": „Voor het jaar 1939 wordt een be
grooting aangeboden, welke geen enkele
reserve bevat, en evenmin eenig herstel
brengt van de enorme schade, welke het
Rijk ten aanzien van zijn financieele po
sitie in een reeks van oorlogs- en crisis
jaren heeft geleden".
Deze opvatting acht de heer Teulings
veel te somher.
De heer Kortenhorst, eveneens
lid der Tweede Kamer, heeft zich in
denzelfden geest uitgelaten.
In een kaderbijeenkomst van de R.K.
Staatspartij betoogde hij, dat de toon van
den Minister van Financiën in de Mil
iioenennota veel te somber is. De Neder
landsche financiën zijn over het alge
meen gezond en al is voorzichtigheid dan
ook geboden, toch behoeft minister de
Wilde niet zoo zwartgallig te zijn.
Wij hopen van harte dat de zienswijze
van deze heeren zal blijken juist te zijn.
Met belangstelling zien wij dan ook
tegemoet de b e w ij z e n waarmede zij bij
het begrootingsdebat hun meening zul
len staven.
Want daarop komt het toch aan.
Het vorig jaar heeft de heer Teulings
eveneens doen weten dat de visie van den
minister veel te somber was.
Maar bij! het begrootingsdebat is het
hem niet gelukt op goede gronden aan
nemelijk te maken dat zijn opvatting de
juiste was.
En wat meer zegt, achteraf hebben de
feiten den minister in het gelijk gesteld.
Wij wachten dus af.
JERUZALEM
VOLKOMEN GEÏSOLEERD.
De stad Jeruzalem is ge
durende dennacht van V r ij-
dag op Zaterdag volkomen
van de buitenwereld afge
sneden geweest, doordat
alle telefoon - en telegraaf
lijnen door de opstandelin
gen waren vernield.
Onder bescherming van soldaten zijn de
noodige herstellingswerkzaamheden ver
richt.
De eerste verjaardag van den Arabi-
schen opstand en de vlucht van den Moef
ti naar Beiroet is Zaterdag „gevierd" met
het sluiten van alle Arabische winkels en
kantoren.
Een Arabische inspecteur van politie is
nabij het hoofdbureau van politie te Jaffa
door een onbekende doodgeschoten.
Tusschen 1 October en 15 October j.l.
zijn 461 dooden en gewonden gevallen
volgens een niet-officieele schatting. Van
deze 461 slachtoffers werden 358 gedood,
van wie 270 bandieten waren. Verder wer
den acht Engelsohen gedood en 23 ge
wond.
In meer dan 12 steden in Palestina,
waarvan het meerendeel een Arabische
bevolking heeft, bestaat een verbod om
des nachts op straat te komen.
Zondagmiddag is een bom geworpen in
de moskee in de Omarwijk. Vier arbeiders
werden gewond.
In de heuvels van Judea, ten westen
van Jeruzalem is een vuurgevecht gele
verd tusschen een Britsche. militaire pa
trouille en bandieten. Drie Arabieren zijn
gedood, een Britsch officier werd gewond.
Op den spoorweg nabij Gaza beeft zich
een ontploffing voorgedaan. Men zag toen
een zestal mannen opspringen en weg
vluchten. De troepen openden het vuur op
hen, -waardor drie hunner gedood werden.
Twee anderen konden gevangen genomen
worden.
De krijgsraad heeft vier Arabieren, die
te T'iberias waren gearresteerd en in wier
bezit wapens waren aangetroffen ter dood
veroordeeld.
DE JAPANNERS VORDEREN.
De Japanners verklaren nieuwe succes
sen te hebben bereikt bij hun „nijptang-
beweging" naar Hankau.
Voortdurend worden Japansche troe
pen van Formosa in de Biasbaai aan land
ge-zet. Van betrouwbare zij-de wordt ver
nomen, dat de Japanners ook troepeD
hebben -ontscheept in het Foandistriot,
nabij Namtau, aan den Westkant van het
schiereiland Kauloen, Zondagmiddag om
12 uur. Men gelooft, dat de Japanners
thans oprukken naar den spoorweg Kan-
ton-Kautoen, teneinde contact te- verkrij
gen met -de Japansche eenheden, die op
rukken van de Biasbaai. De telefoonver
binding tusschen Hongkong en Kanton
is volkomen verbroken.
Volgens een van bet front in Zuid Chi
na ontvangen bericht zou te Waitsjau een
cho-1 era-epidemie heerschen. Meer dan
20.000 bewoners -der stad zouden lijdende
zij-n, terwijl meer -dan 8000 personen over
leden zouden zijn wegens de slechte medi
sche verzorging. Direct na de bezetting
der stad door de Japanners werden er
maatregelen genomen om de -epidemie te
bestrijden.
In een officieel Chineesch communique
wordt toegegeven, dat de Japansche co
lonne-s, die in de richting Sienning naar
den spoorweg Hankau-Kanton oprukken,
haar opmarsch hebben voortgezet. De
voorhoede bevindt zich volgens Chinee-
zen op nog geen 70 km van den spoor
weg. De Japanneezen staan thans tegen
over bergachtig terrein, waarin de Chi-
nee-zen zich blijkbaar verschansen willen.
Bh beschikking van den
Japanschen minister van
oorlog, is de militaire
diensttijd van alle offi
cieren en soldaten zoowel
in aotieven dienst als in
de reserve, die thans on
der de wapenen zij. n, doch
dienst doen in Japan, ver
lengd.
Op het oo-genblik liggen -er in de Bias
baai 120 Japansche oorlogsschepen, troe-
pentransportschepen en andere vaartui
gen. Ruim 100 Japansche bommenwer
pers hebben vele aan spoor- en verkeers
wegen gelegen steden aangevallen, doch
lieten Kanton nog met rust. De bevolking
aldaar is rustig, de winkels zijn open,
maar de ouden van dagen en kinderen
verlaten de stad.
Dit geheele offensief der Japanners
kenmerkt zich door een zeer ko-nsekwent
systeem: groote afdeelingen van de lucht
macht bombarde-eren -de concentraties der
verdedigers en banen aldus den weg voo-r
de oprukkende troepen.
De Chineesche berichten geven toe, dat
de Japanners vorderingen maken. Wel
wordt gemeld, dat 200.000 man troepen
uit Rwangsi op weg zijn naar het be
dreigde gebied.
Toegejuicht door de bevolking zijn
10.000 Italiaansche soldaten, die deel heb
ben genomen aan den strijd tegen de re
publikeinen, -door de straten van Cadiz
naar de ha-ven gemarcheerd, waar zij aan
boord gingen van de aldaar gereed liggen
de oorlogsschepen, die hen naar Italië te
rug brengen.
Bijna alle afdeelingen der Italiaansche
vrijwilligers waren vertegenwoordigd.
Velen droegen -de modernste automati
sche geweren, om te bewijzen, dat geen
nieuw oorlogsmateriaal werd achterge
laten.
In een onderhoud met de United Press
heeft generaal Queipo- de Llano o.a. ge
zegd: „Wij verliezen uitstekende kamera
den, die hierheen zijn gekomen o-m tegen
de roo-de horden te vechten, die Spanje
verwoestten en plunderden. Zij behoefden
hier niet te vechten, maar hebben het uil
kameraadschappelijkheid en solidariteit
gedaan.
Zij keer en werkelijk naar
Italië terug en gaan niet,
zooals de ro-ode propagan
da beweert, naar Lissa-bon
en van daar naar Sala -
m a n c a.
Van Italiaansche zij-de werd verklaard:
„Gij kunt zien, dat de gezondheidstoestand
der mannen uitstekend is en dat het geen
invalieden zijn, zooals de roode propa
ganda beweert. Verleden week zijn de
laatste gewonden en zieken, 842 in totaal,
reeds vertrokken. Wij zijn bereid toe te
staan, dat journalisten met de oorlogs
schepen naar Italië gaan, om -vast te stel
len, dat ziji inderdaad daarheen terug-
keeren en dat het ons ernst is met het
terugtrekken der vrijwilligers".
Jhr Mr H. M. van Haersma de With,
Nederlandsch gezant te Washington, die
benoemd zal worden tot gezant te 'Berlijn.
DE RAMP MET HET BELGISCHE
VERKEERSVLIEGTUIG.
Het onderzoek naar het vliegtuigonge
luk 'bij Soest, waar, zooals gemeld, op 10
October j.l. een Belgisch verkeersvliegtuig
is verongelukt en waarhij 20 personen
onder wie drie kinderen -om het -leven
zijn gekomen, heeft thans het volgen-de
opgeleverd
Het ongeluk is veroorzaakt
door-dat ihet toestel te sterk
heiast was, hetgeen tot tril
lingen van -de vleugels leidde
en tenslotte tot een breuk in
een -der vleugels.
Het onderzoek is, naar bekend, ver
richt door Duitsche en Belgische deskun
digen. Daarmede zijn tevens ook de ge
ruchten weerlegd, als zouden twee met
het vliegtuig reizende Duitsche scheikun
digen chemische stoffen bij zich 'hebben
gehad, welke tot ontploffing zouden zij-n
gekomen.
BOMMEN OP VALENCIA EN
BROODEN OP MADRID.
Twee escadrilles van tien Savoia-toe-
stellen hebben de haven en de wijken
Grao en Nazaret gebombardeerd. Het is
nog niet bekend, of er slachtoffers zijn
gevallen.
Vliegtuigen der opstandelingen hebben
óók de westelijke wijken van Madrid ge
bombardeerd, evenals zij op 3 -October j.l.
hebben gedaan.
In totaal werden aldus 145.000 brood-en
boven de Spaansche hoofdstad uitge
strooid. Het meerendeel der bewoners
raapte de brooden op en bracht ze naar
de politie, om ze aan de nationalisten te
-do-en retourneeren.
Spanje wordt op het -o-ogenblik be
dreigd -door een vijand, waartegen het
zich met geen mogelijkheid verdedigen
kan; den winter. Zoowel te Madrid als
Barcelona heersclit groot gebrek aan
kleeding, levensmiddelen en dekking.
Volgens het verhaal van ooggetuigen
worden thans alle mogelijke maatregelen
genomen, om het volk -de uiterste beper
kingen op te leggen. Het verbruik van
electriciteit is zeer streng gerantsoeneerd.
De burgerlijke gouverneur van Madrid
heeft de burgerbevolking aangespoord,
om de Meeding en dekking, die zij niet
absoluut noodzakelijk noo-dig hebben, vrij
willig af te staan voor de soldaten aan
het front.
De opperste legerleiding heeft beslag-
gelegd o-p alle voorraden schoenen in -de
maten 39 tot 42, zoo-dat vo-or de 'overige
mannelijke bevolking slechts heel groote
of kindermaten zijn overgebleven.
NIEUW OVERLEG TUSSCHEN PRAAG
EN BOEDAPEST.
In diplomatieke kringen te Rome ver
wacht men, dat de afgebroken recht-
streeksc-he onderhandelingen tusschen
Praag en Boedapest zeer binnenkort zul
len worden hervat.
In Hongaarsche kringen te Rome is
men van meening, dat Italië nog steeds
zijn moreelen steun geeft aan 'het ver-
Op het groote Lilienthalco-ngres voor
luchtvaartwetenschap te Berlijn heeft de
RussischAmerikaansche constructeur
van vliegbooten, Igor Sikorsky, voor 2000
toehoorders, o.w. verscheidene buitenlan-
ders-, ge-sproken over de groote vliegboot
van de toekomst.
Spr, zeide, dat de groote vliegbooten van
vele honderden tot duizenden tonnen ge
wicht zich nog in het beginstadium hun
ner ontwikkeling bevinden. Sedert zijn
„Ilja Moerametz", het eerste groote vlieg
tuig met vier motoren ter wereld, heeft
Sikorsky zich met toewijding toegelegd op
het bouwen van meermotorige groote
vliegtuigen en vliegbooten en zich gespe
cialiseerd op den bouw van zeewaardige
vliegbooten. Zijn twee- en viermotorige
vliegbooten doen dienst op de groote lij
nen van de Pan Amirican Airways en de
Pacificlijn naar Honoloeloe, terwijl zijn
klippers verscheidene Transatlantische
proefvluchten hebben volbracht.
Sikorsky zeide- verder, dat een vliegboot
in tegenstelling tot een landvliegtuig meer
vooruitzichten biedt. Men moet bij' den
bouw echter rekening houden met andere
moeilijkheden dan bij den houw van even
gro-o-te landvliegtuigen.
S-pr. besloot met de voorspelling, -dat
binnen tien jaar een regelmatig trans-
ooe-anisch luchtverkeer tusschen Europa
en Amerika ingesteld zal zijn.
langen van Boedapest naar een gemeen
schappelijke Ho-ngaarsch-Poolsche grens
door aansluiting van de gebieden van sub-
Karpatisch Rusland bij- Hongarije.
Blijkens Havas-telegrammen %uit P'a-
rijs en Londen heeft men ook daar den
indruk, dat van de bijeenroeping eener
nieuwe vieï-mogendheden-conferentie
vooralsnog zal worden afgezien en dat
de Hongaarsche regeering, na consulta
tie van de vier mogendheden, bereid is,
de directe onderhandelingen met Tsjecho
Slowakije te hervatten.
D'e Hongaarsche pers eischt, in felle
taal ingrijpen in Roethenië.
De berichten, die in het buitenland de
ronde doen, dat Tsjecho-Slowakije zijn
demobilisatie heeft stop gezet in verband
met het oproepen van reservisten in
Hongarije, noemt men in volkomen be
voegde kringen te Praag een onware
voorstelling der feiten.
Tsjecho-Slowakije heeft nooit alge-
meene demobilisatie gelast en is nog vol
komen paraat. Slechts twee klassen zijn
indertijd naar buis gezonden.
De thans onder de wapenen zijnde troe
pen blijven in dienst, tot de militaire
toekomst van het land veilig is.
De mobilisatie in Hongarije wordt kalm
opgenomen.
De sterkte van het leger acht men
groot genoeg, om den huidigen toestand
in Roethenië en Slowakije het hoofd te
bieden.
Het mobilisatie-bevel van Boedapest
zal tot resultaat hebben, dat Hongarije
binnenkort 450.000 man onder de wa
penen 'heeft.
Verzet tegen de Hongaarsche
eischen.
Het door Hongarije voorgestane denk
beeld van een gemeenschappelijke
Poolsch-Hongaarsche grens, dat waar
schijnlijk de instemming niet heeft van
Hitier, vindt geen genade in Zuid-Slavië
en Roemenië. Daar is men tegen de Hon
gaarsche eischen, die reeds door hun
aard het kader van de in Miinchen aan
vaarde beginselen te buiten gaan.
EEN VOORSTEL VAN HITLER?
Vrijheid van actie In Oost-Europa en
teruggave van- koloniën.
De diplomatieke correspondent van de
Sunday Dispatch meldt, dat Hitier bin
nenkort aan Engeland en Frankrijk een
voorstel zal doen voor een nieuwe Euro-
pee-sche en algemeene regeling. Het plan
is reeds bekend gemaakt aan Sir Neville
Henderson, den Britschen ambassadeur te
Berlijn. De formeele bekendmaking zal
in de naaste toekomst te Londen en Parijs
geschieden. 'De voorstellen houden in:
1. Garantie vo-or alle Fransohe grenzen
do-or Hitier.
2. Verklaring Van Hitier, dat het Brit
sche rijk, zoo-als het nu is samengesteld
en o-p zijn tegenwoordige territoriale basis
in overeenstemming is met Duitschlands
belangen.
3. Een verdrag tot beperking van de
luchtmacht zal worden voorgesteld tus
schen Duitschland en Frankrijk.
4. Geen verdragen met
Sovjet Rusland van de zijde van
Duitschland, Frankrijk, Italië of Enge
land.
5. Volledige vrijheid van
Zeer terecht wordt dan ook ingezien.
Idat de beste wijze van werkloosheid-
bestrijding is het weer op gang brengen
van het normale productie-apparaat.
I Doch ondanks dit zeer juiste inzicht.
wordt niets gedaan of vrijwel niets.
Iom dit productie-apparaat weer goed
op gang te brengen, terwijl de maat-
I" regelen tot werkverschaffing en de
daaraan verbonden kosten met. den I
- dag worden uitgebreid.
LBldv 13-H (7) W.C, Slcktil 8
iiaBiiniiiaiHiaiimiiaiiiJi
Binnenland,
De bankzwendel te Amsterdam.
Buitenland.
De opmarsch -der Japanners.
"Worden de HongaarschTsjecho-Slo-
waaksche besprekingen hervat?
De terreur in Palestina.
Italiaansche vrij'willigers uit Spanje.
actie vo-or Duitschland in
Oost-Europa.
6. Teruggave aan Duitsch-
land van de vroegere ko
loniën, nu onder mandaat van den
Volkenbond door Engeland en Frankrijk
beheerd.
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
IN BELG IE.
Gisteren hadden in België in alle ge
meenten van het rijk verkiezingen voo-r
-de gemeenteraden plaats. In de nachte
lijke uren was- het hier en daar tot bot
singen tusschen met verfpotten en kwas
ten gewapende propagandisten van de
verschillende partijen gekomen.
Omstreeks vijf uur 's ochtends werd in
de Bruss-elsche voorstad Elsene het lijk
gevonden van een 34-jarigen liberalen
propagandist, die met een groepje partijs
genooten tot laat in den nacht op ver
schillende plaatsen in deze gemeente ma-
nifesten had aangeplakt. Men vermoedt
dat men hier met een po-litieken moord
heeft te -doen.
De voorloopige indruk is, dat de rexi-s-
ten, vergeleken bij- 1936, achteruitgang
boekten, terwijl de combinatie in Vlaan
deren van Katholieken en Vlaamsche na
tionalisten met of zonder r-existen niet
aan de verwachtingen beantwoordde.
In het Walenland boeken de socialisten
op sommige plaatsen winst en elders ver
liezen -zij' enkele zetels. De communisten
-hadden maar weinig succes; de rexisten
eveneens.
DE ADVOCATUUR VOOR JODEN IN
DUITSCHLAND GESLOTEN.
Het Reichsgesetzblat publiceert een
vijfde verordening volgens de wet op he-t
rijksburgerschap, welke verordening be
trekking heeft op het uitsluiten van Jo
den uit de advocatuur.
In het eerste artikel der verordening
wordt gezegd: Het beroep van advocaat
is voor Joden gesloten. Voor zoover Jo
den nog advocaat zijh, treden zij volgens
de volgende bepalingen uit de advoca
tuur:
a. in het oude rijksgebied moet de toe
lating van Joodsche advocaten op 30 No
vember 1938 geannuleerd zijh.
b. In Oostenrijk moeten Joodsche ad
vocaten op 31 December 1938 op bevel van
den rijksminister van justitie van de lijst
van advocaten geschrapt zijn. By Joden,
die zijn ingeschreven hij' de kamer van
advocaten te Weenen kan echter, indien
hun familie sedert ten minste vijftig jaar
in Oostenrijk gevestigd is en indien zij
oudstrijder zijn, voorloopig van de
schrapping worden afgezien. In dat ge
val bepaalt de rijksminister van justitie
het tijdstip der schrapping. Zoolang nog
niet beslist is, of een schrapping op de
lijst van advocaten zal geschieden, kan
de minister van justitie den advocaat de
uitoefening van zijn beroep voorloopig
verbieden.
In artikel 5 wordt gezegd: „Aan Jo
den, die op grond van deze verordening
uit de advocatuur geschrapt zijn, kan een
uitkeering worden toegekend uit de in
komsten van practiseerende Joodsche
advocaten, indien zij- oud-strijders zijn,
behoeftig en de uitkeering waardig. Deze
uitkeering kan op ieder oogenblik her
roepen worden.
In artikel 8 wordt gezegd: „De justitie
laat practicijns toe voor het geven van
adviezen aan en het vertegenwoordigen
van Joden."
