DE ZEEDW N AT IO N A L E DE TAAL DER FEITE». TWEEDE BLAD Pyrrhus-overwinningen aan alle zijden. HET KIND VAN TREFUSA Statistiek der vrije jeugd- vorming 1938. Leestafel Uit de Provincie. LEVENSVERZEKERING-BANK Rotterdam Voor 216|20 's-jaars FEUILLETON MIDDELBURG. VLISSINGEN. GOES. SCHOUWEN-DUIVELAND. Onderwijs. VAN DONDERDAG 13 OCTOBER 1938, Nr 11 SCHADE AAN HET HOOGSTE GOED DER GERECHTIGHEID. Onder deze kopjes schrijft „D e R ij k s - e e n h e i d": Natuurlijk zijn ook wij, met bijkans de geheele goedwillende wereld, (iode dank baar, dat „Het Hemelsche Gerecht „Zich ten langen leste „Ontfermt heeft over ons en onze be nauwde veste". Maar daarmede had wel het acute ge vaar voor een onmiddellijken wereldoor log even halt gehouden, doch de gevolgen van in goedig egoïsme bedreven gro ve fouten en schreeuwende ongerechtig heid, waren daarmede niet te niet gedaan, laat staan geboet, of zelfs maar even ver goed. Gr staat geschreven: „Oe ongerechtigheid is een schandvlek voor de naties." Welnu, een dubbele schandvlek rust op degenen, die met goede bedoelingen wellicht zulke flagrante fouten in staatsmanswijsheid en psychologisch in zicht hebben betoond, dat thans de ge heele wereld dankbaar meent te moeten zijn over ongerechtigheid, over de volledige overwinningen van dr e i g i n g met bruut geweld, over de' blijvende dreiging van alle minder sterken. Er is gezegd, door een Nederlandsch staatsman van de hoogste allure: „Eat Engelands ir rime Minister naar Berchtesgaden gaat, is als geste te aan vaarden, maar niet om alleen Hitiers dic taat gehoorzaam aan te hooren." Met andere woorden: Neville Chamber lain, ga als grand seigneur naar Hitier wiji spreken over het eerste bezoek, den wortel van het kwaad maar hij zegge daar aanstonds neen op alles wat on redelijk en ongerechtigd is. Git is niet gebeurd, hoewel elke psy choloog, die daarenboven de kaart van het land kent, had kunnen en moeten weten, dat het poker was, dat gespeeld werd, en dat op een redelijk neen geen oor log zou volgen. Een „redelijk neen" schrijven wij, want ook de Tsjechen maakten vele fouten; zij hadden al een tweetal jaren geleden en zeker na Henlein's Karlsbad-verklaring een behoorlijke regeling (kantons?) voor alle minderheden van hun stalenkaart- land moeten treffen. Wanneer Chamberlain toen (de eerste maal) deze regeling op korten termijn had gegarandeerd, er ware niets gebeurd. Want deFührer kan intern geen oorlog verdragen, evenmin als z ijl n collega in Italië. V Maar Chamberlain ging spreken met het stuk „public opinion", geboren uit het beruchte geïnspireerde? Timesarti- kel inzake afstand der Sudetengebieden achter zich, en toen eenmaal 't slachtoffer onder dwang had moeten toestemmen een onthoofding te ondergaan, toen was het kwaad gebeurd en moest op den bo dem van dit kwaad en dus met het vi- tium originis in zich, de Münchener over eenkomst als een zeer tijdelijke uitredding uit de gevolgen der fouten worden aan vaard. Indien dit nu is te bezien als het schoon ste, n.l, onrecht door gemeen overleg der sterken, welnu, dan staat de wereld in haar vreugde aan de poorten der hel. Want óf Engeland zal eens w 1, en wellicht spoedig, neen moeten zeggen, óf het zal, doorgaande op on gerechtigheid,. telkens nieuwe Christenen in Nero's moderne wereld-Go- losseum moeten werpen. DE BAARLANDSCHE ONTSLAG KWESTIE. Het ambtenarengerecht te 's Herto genbosch heeft antwoord gegeven op de vraag of een ambtenaar, die door een Gemeenteraad ontslagen wordt, maar wiens ontslag bij vonnis van het amb tenarengerecht ongedaan wordt gemaakt, opnieuw een aanstelling noodig heeft. D'e gemeente-opzichter uit (Baar land, door den gemeenteraad aldaar ontslagen, wendde zich in September van het vorige jaar tot het ambtenarenge recht. Dit bepaalde, dat het raadsbesluit vernietigd moest worden, en dat de ge meente aan den ambtenaar f 100 scha devergoeding moest betalen. Dit laatste geschiedde, doch daar de gemeenteraad weigerde den ontslagene een nieuwe aanstelling te geven, deed hij nogmaals een beroep op het gerecht, en 19 September j.I. had deze instantie zich te verdiepen in de kwestie of de ambtenaar door de uitspraak van het ambtenarengerecht automatisch weer in dienst was getreden of dat hij recht had op een nieuwe aanstelling. Het ambtenarengerecht heeft het be roepschrift van den ambtenaar onge grond verklaard. Hoe de waterleiding in Zeeuwsch- Vlaanderen groeit. D'oor den raad van de gemeente Zuiddorpe is besloten toe te treden tot de N.V. Waterleiding Maatschappij „Zeeuwsch-Vlaanderen". In 1935 werd begonnen met den bouw van de waterleiding in Zeeuwsch- Vlaanderen voor de toen toegetreden ge meenten Terneuzen, Sas van Gent en Hulst, met totaal 4218 aansluitbaro wo ningen. Sindsdien zijn nog toegetreden de ge meenten Aksel, St. Jansteen, Koewacht, Graauw en Langedam en nu ook Zuid dorpe, waardoor thans 7092 woningen met ruim 30.000 inwoners aansluitbaar zijn. Met de uitvoering van de werken in Graauw en Langendam en Zuiddorpe, zal dit najaar nog worden begonnen, zoodat in het voorjaar 1939 de waterle vering kan aanvangen. (T. G.) Elf provinciën vakwedstrijd voor bakkers. Te Utrecht worden op 19 en 20 October in de Handelsbeurs groote elf provinciën vakwedstrijden voor bakkers gehouden. De permanente commissie voor de vak wedstrijden benoemde in de jury o.a. tot leden de heeren C. Sanders te Mid delburg en L. Goeman te Goes. VHj. -- verzekert 31-jarige de volgende uitkeringenS* door S. K. HOCKING. 67) o— Hij was niet in staat volkomen te be grijpen wat er gebeurd was. Hij voelde zich als iemand, die een hevigen klap heeft gekregen. Maar langzamerhand wer den de gevolgtrekkingen helderder van omtrek. Onder den indruk van een plot- selingen aandrang scheen het gemakke lijk genoeg van al zijn aansprakelijkheid af te zien. Maar hij had niet bedacht wat dat wilde zeggen. De geheele waar heid begon nu voor hem te lichten. Huis, naam, rijkdom, macht, invloed, vrijen tijd dat alles zou hij laten varen. En dat was nog slechts de negatieve zijde. Hij zou zich alleen tegenover de wereld moeten plaatsen, als een onbekende zijn brood uit den ijzeren greep der omstan digheden moeten wringen. Wanneer hij was opgevoed voor die worsteling, zou het minder hard zijn geweest. Maar hij was opgevoed in het vooruitzicht van een ge makkelijk leven; van te kunnen gaan waarheen hij wilde; van lid te worden van het Parlement, wanneer hij daarvoor Bij overlijden binnen 34 jaar: 1) 1000,— terstond betaalbaar, 2) 1000,— gszinsrente per jaar, 3) 5000,— op einddatum. Bij leven na 34 jaar: ƒ5000,— benevena 1000,— bij later overlijden. neiging gevoelde, of, wanneer hij daar aan de voorkeur gaf, van een leven als land-edelman. Daarbij dacht hij aan Mona. Wanneer hij de zoon van Abram Fowey was, zou dit kleine romannetje ook voor goed uit zijn. En hij slaakte een zucht, echter meer een zucht van verlichting dan van spijt. Hij zou nu vrij zijn om naar Dorothee's hand te dingen en zijn gelaat werd even met een blos bedekt. Maar dat gevoel van opgetogenheid was spoedig voorbij. Als een onbekend man, zonder een cent te bezitten, zonder de middelen om zich een fatsoenlijk bestaan te verwerven welk recht had hij dan om er aan te denken naar de hand van een meisje te dingen, en vooral van een meisje als Do- rothee Grey? Uit het dal klonk het geluid van een trompet en van violen en nu en dan ge lach en gezang. De inwoners van St.- Aubin maakten er een heelen dag van. Dergelijke feesten waren iets zeer zeld zaams en de ongehuwden van de dorpe lingen profiteerden er van zooveel zij maar konden. Edward beurde even zijn hoofd op. Daar na fronste hij zijn wenkbrauwen. „En zóó is het leven!" mompelde hij. Wat een mengelmoes! Buiten feest, bin nen bedrog. Den eenen dag hoop, den volgenden dag wanhoop. Vandaag lief- Bijna 690.000 jonge menschen worden door de vrije jeugdvorming bereikt. Dezer dagen is bij de Rijksuitgeverij te 's-Gravenhage een publicatie verschenen, bewerkt door de afdeeling Gultureele Statistiek ivan het Centraal 'Bureau voor de Statistiek en gewijd aan de vrije jeugdvorming in ons land. 4 Als uitgangspunt voor het bepalen en begrenzen van het begrip vrije jeugdvor ming werden gekozen de in 1932 door den Centralen Jeugdraad gepubliceerde stellingen. Uit deze stellingen blijkt o.a., dat onder vrije jeugdvorming wordt ver staan de algemeene vorming, welke wordt beoogd door middel van het vereenigings- en clubleven, Het woord vrij heeft eener- zijds betrekking op de onverplichte en vrijwillige deelneming, anderzijds op de gevolgde werkwijze en de betrekkingen tusschen de leiding en de deelnemers. De Protestantsch-Christe- 1 ij k e vrije jeugdvorming omvat 68 (57) vereenigingen, met in totaal 216.713 (213.873) leden. Topcijfers in deze cate gorie hebben de 30 Algemeen-Christelijke verenigingen met 89.021 leden en de Gereformeerde ivereenigingen met 73.060 leden. D'e Roomsch- Katholieke vrije jeugdvorming telt 53 (50) vereenigingen met in totaal 355.284 i(327.873) leden. Bij de beoordeeling dezer cijfers moet men er rekening mede houden, dat hieronder be grepen zijn 4 ivereenigingen met 173.698 leden, welke uitsluitend godsdienstige vorming beoogen. De 48 vereenigingen met algemeen doel tellen tezamen 175.816 leden. In de groep der socialistische vrije jeugdvorming zijn 24 (23) vereeni gingen en organisaties ondergebracht, welke tezamen 27.583 (20.935) leden tel len. In deze groep heeft de A(rbeiders) J'(eugd) Q(entrale) met 8.103 'het grootste aantal leden. De J o o d s c h e vrije jeugdvorming telt 30 (22) vereenigingen met 4684 (3295) leden. Onder de overige w 1 aan gods dienstige of staatkundige beginselen ge- bond'en vrije jeugdvorming zijn 6 i(5) or ganisaties geboekt, welke tezamen 15210 '(14647) leden tellen en waaronder het Nationaal Jongeren Verhond met 7750 leden de ivoornaamste plaats inneemt. De groep niet aan godsdienstige of staatkundige beginselen gebonden vrije jeugdvorming omvat 31 (21) vereenigin gen met in totaal 72005 (63751) leden. Verreweg de belangrijkste organisaties in deze groep zijn de Nederlandsc'he Bond van Volkshuizen ('15995 leden) en De Ne- derlandsche Padvinders (9862 leden). (De cijfers tusschen haakjes hebben betrekking op 1937.) Esperanto. Gisteren is de neutrale Middelburg- sche Eisperanto-groep „Ni Venkos" zijn winterseizoen 19381939 begonnen en wel des middags in een der lokalen van school A, waar een gratis Esperanto- kindercursus wordt gehouden. Deze werd na een inleidend woord van den voor zitter, dhr I. M. Roasson Hzn., geopend door den wethouder van onderwijs, den heer M. H. Boasson. Deze bracht dank aan „Ni Venkos" namens het gemeentebestuur voor het nemen van het initiatief voor dezen cur sus. Hierna begon de leider de heer Ju- lion Glück, zijn eerste les, die bij de 35 leerlingen direct zeer in den smaak viel. Des avonds had een propaganda-bij- eenkomst voor volwassenen plaats om te komen tot cursussen voor beginnelingen en een voor meer gevorderden. Op vaak humoristische wijze heeft de heer Glück zijn eerste proefles gegeven. Christelijke Besturenbond. Gisteravond vergaderde de Chr. Bestu renbond alhier voor het eerst in dit sei zoen. De voorzitter dhr J. Marijs deelde o.a. mede, dat als gevolg van den goed ge- de, morgen haat. En steeds worsteling! En zijn de rijken beter af dan de armen? Op mijn woord, ik geloof dat die een voudige dorpelingen nog te benijden zijn. Ik weet, dat zij mij benijden, maar wat weten ze toch weinig van mij af! Morgen zullen zij mij beklagen wanneer zij het nieuws hooren. Ik verdien zeker beklaagd te worden. Mijn leven schijnt mislukt. Alles gebeurt op verkeerde oogenblikken." En zijn hoed vaster op het hoofd druk kend, liep hiji de terrastrappen af en stak het grasveld over. Hij begreep nu geheel en al de teederheid van Abram, en zijn bezorgdheid bij zijn vertrek. „Arme man", mompelde hij hij kon het niet over zich verkrijgen „vader" te zeggen. „Het was wel een heel zware verzoeking. Hij was bestolen en bitter gestemd. Maar wanneer hij eerlijk was gebleven zou dat duizendmaal beter zijn geweest. Wat zal Ned wel zeggen wan neer hij het hoort? Maar ik moet nu de wereld in en leeren mijn eigen brood te verdienen." Daarna hield hij stil en keek om zich heen. Er waren slechts enkele sterren zichtbaar, want er waren wolken opge komen. „Ik moet weg weg, alleen de don kere wereld in. Mijn leven heeft nog niet zooveel sterren als dezen nacht en ik heb geen kompas om mij te leiden." slaagden kaderdag te Middelburg zeer waarschijnlijk in het vervolg deze dagen geregeld voor de Besturenbonden op "Walcheren te Middelburg zullen worden gehouden, en dus niet meer centraal voor de geheele provincie te Goes. Vervolgens werd de propaganda-actie besproken. Tenslotte herinnerde de voorzitter er aan dat het dit jaar 35 jaar geleden is dat de Chr. sociale beweging in Vüssin- gen centraal georganiseerd werd, door de oprichting van het Chr. Arbeidssecreta riaat, waaruit later de Chr. Besturen bond is ontstaan. In December a.s. zal dit feit worden herdacht. De Goesche Wijkverpleging dankt hartelijk voor de volgende ontvangen gif ten gedurende de maanden Juli, Augus tus en September 1938. Dtie van f 25, drie van f 10, één van f 5, negen van f 2,50, vier van f 2, vijftien vau f 1 en één van f 0,75. Zieriksee. Strijd voor behoud van de thee. Gedep. Staten eisch- ten, dat de gemeentebegrooting voor '38 zou worden gewijzigd. De thee moest van de groene tafel worden verwijderd! Dergelijke luxe in dezen zwaren tijd is dan ook werkelijk ongehoord! Maar van de zoutjes wordt niet gerept. Die schij nen te mogen blijven, zoodat deze aanval cum grando salis dient te woTden opge nomen. Moet alles weg, dan zullen de leden der commissies f 3,presentie geld eischen en dit bedrag ter beschik king stellen van den raad, om uit dit fonds de thee te betalen. Zoo gemakkelijk laat de raad zich de thee niet ontnemen. (Z. Nsb.) Wij- merken hierbij' op, dat de Raads leden te Middelburg sinds eenigen tijd wel thee krijgen, maar die moeten be talen! In Goes zit men op een droogje, maar daar vergadert men ook korter. BOND VAN PROT. CHR. KWEEK SCHOLEN. De algemeene vergadering. Onder presidium 'van D s H. C. v. d. Brink, em. predikant te Hilversum, kwam de Bond van Prot. Chr. Kweek scholen in jaarlijksche algemeene verga dering bijeen. Het jaarverslag van den secretaris penningmeester, Ds F. G. Petersen van de Punt (Gron.) werd goedgekeurd. Tot bestuurslid werd gekozen in de vac.-lBrants de heer W. J. "Visser, oud- directeur van de Chr. Kweekschool te 's-Gravenhage. Ten aanzien van de Memorie van Ant woord omtrent het wetsontwerp betreffende de Kweekschool opleiding betreurde de vergadering algemeen, dat de Minister ivan Onderwijs niet was tegemoet gekomen aan de hoofd bezwaren van den Bond tegen het ont werp, welke in 'het voorloopig verslag der Tweede Kamer weerklank hadden gevon den. Noch ten aanzien van de volledige binding van het leerplan der bijzondere kweekscholen aan de voor het leerplan der Rijkskweekscholen te geven voor schriften, noch ten aanzien van de ga rantie van een bepaald aantal gesubsi dieerde uren ivoor het godsdienstonder wijs, noch wat betreft het veelvuldig over laten van regelingen aan een algemeenen maatregel van bestuur, noch wat betreft het volstrekt onvoldoende van de regeling voor de vergoeding voor schoolgebouwen hracht de Memorie van Antwoord eenige verbetering. Uit een bij de scholen ingesteld onder zoek was gebleken, dat alle door het ont werp belangrijk financieel in slechter toestand zouden geraken, sommige scho len zelfs zouden moeten worden opge heven. Op grond van een en ander be sloot de vergadering met algemeene stem men de Tweede Kamer te verzoeken het wetsontwerp niet aan te nemen, tenzij alsnog aan de voornaamste bezwaren zou worden tegemoet gekomen. Na rondvraag werd de vergadering op gebruikelijke wijze gesloten. Daan was er niet meer toen hij' te rug kwam en Peter had zich terug ge trokken in zijn kamer. Edward deed een poging om hem te spreken te krijgen, maar de oude man wilde niet gestoord worden. „Ga naar bed!" riep hij. „Daar had je al lang in moeten zijn. Morgen zullen we verder spreken." Zonder een woord te zeggen keerde Edward zich om en ging naar zijn ka mer helaas niet langer zijn kamer. Hij werd nu slechts geduld. Het volgend oogenblik hoorde hij luid de bel van de ivoordeur overgaan. „Wie zou daar midden in den nacht kunnen zijn?" vroeg hij zich af. Hij ging naar buiten en keek over de leuning van de trap. „Zoo, zoo," mompelde hij.. „Het is mr Garve, de notaris. Die heeft een slechten reuk gehad, toen hjj mij ophaalde. Ik ben benieuwd wat dat al'es zal geven." En hij ging terug naar zijn kamer. Wat er tusschen Mr Carve en Peter voorviel is nooit bekend geworden. Dat er booze woorden gewisseld werden, was buiten kijf. Mr Whittle, de compagnon ivan Mr Carve, kwam, hoewel hij niet heel sterk was, den volgenden dag zelf naar Pen- dormic Hall, en trachtte de kwestie met den ouden Peter te sussen. Hij wees er Naar aanleiding van wat te Weenen is gebeurd met den aanval op het paleis van Kardinaal Innitzer schrijft „'De Stan daard": De Kardinaal had gemeend, dat ook na de aansluiting bij Duitschland de positie en invloed van den Roomsch Katholieken godsdienst, die in Oostenrijk door 95 pet. der bevolking wordt beleden, onveranderd zou blijven, met name de beheereching der school. Vandaar dat hij de aansluiting van harte verdedigde en haar door zijn invloedrijke positie sterk bevorderde, en deswege door het nieuwe gouvernement tot in de wolken werd verheven. Maar al te spoedig merkte hij hoe deer lijk hij zich vergist had. 'Do scholen wer den, zoodra de nieuwe regeerders de han den vrij hadden, onttrokken aan den gods- dienstigen invloed der Kerk en dienstbaar gemaakt aan den nationaal socialistischen geest. Daartegen verhief de Kardinaal met kracht zijn stem en wekte daardoor het ongenoegen en de ongunst zijner vroe gere vrienden. Zijn paleis werd door een bende nationaal socialistische jongelie den geplunderd en de daar aanwezige priesters werden mishandeld. Hij zelf werd in huisarrest gesteld, om hem te be schermen tegen mogelijke verdere aan vallen. Zoolang hij zijn invloed deed gelden ten gunste van de machthebbers, hoorde men geen verwijt van „politiek Roomsch-Ka- tholicisme". Maar zoodra hij zijn stem verhief ten gunste van Christelijk onder wijs, werd zijn actie onmiddellijk als zoo danig gebrandmerkt. De geest van het natio- naal-socialisme is nu een maal in onverzoenlijken strijd met het Christendom. Zoolang het de macht niet heeft, werkt het met fraaie, verlokkende leuzen, zoo- als men ze ook ten onzent zoo rijkelijk hoort in de propaganda-litteratuur der N. S. B. Maar als eenmaal de macht is verkregen, openbaren de feiten in duide lijke taal, wat de ware strekking der actie is. Het blad wijst er verder op, dat het een eigenaardigen indruk maakt, dat een re- geerstelsel, dat zich zoo sterk laat voor staan op het handhaven van orde en tucht op geen andere wijze de vrijheid van zijn burgers weet te handhaven dan door hen in arrest te stellen. In landen met een „zwak ke" regeering stelt men niet den aangevallene maar de aanvallers in arrest Een kleine advertentie in de rubriek „Vraag en Aanbod" kost slechts 75 cent bi] vooruitbetaling. Antirevolutionaire Staatkunde. Het October-nummer van Anti-revolutionaire Staatkunde, orgaan van de Dr Abraham Kuyperstichting, opent met een bijdrage van Ds G. Mak over Zondagsrust in Ne- derlandsch-Indië. Dr J. R. Stellinga schrijft over: Het wetsontwerp tot wijzi ging van de wet van 1855 op het recht van vereeniging en vergadering. In de adviezenrubriek wordt gehandeld over Gewetensvrijheid ambtenaren en: ver richten van den z.g. nooddoop. Aan deze aflevering is toegevoegd het verslag van de verrichtingen der Dr A. Kuyperstichting gedurende 1937. In dit verslag wordt herinnerd aan wat gedaan werd in verband met de Kamerverkie zingen en de herdenking van Kuyper's geboortedag. Voorts bevat het bijzonder heden over bestuur, localiteit, personeel, bibliotheek en archief, IectuurveTstrek- king, voorlichting en advies. Het aantal lectuurdossiers dat werd uitgeleend be droeg 2147 tegenover 2296 in 1936. Met de financiën van de Kuyperstich ting staat het er gunstig voor. Het Kuy- perhuis, het huis Dr Kuyperstraat 3, meubilair en bibliotheek zijn. tot op f 1 elk afgeschreven. De exploitatierekening 1937 sluit met een voordeelig saldo van f 6381,59. op, dat Mr -Carve was gedwongen, af te gaan op de aanwijzingen die hij had, dat hij, toen hij naar Australië ging, geen reden had, om het bestaan van een be drog te vermoeden; dat ieder ander ge volmachtigde op dezelfde wijze zou ge handeld hebben, en dat het zelfs nu nog gevaarlijk was, overhaast een besluit te nemen. Maar Peter was niet tot zachtheid te brengen. „Zal ik je eens wat zeggen, Whittle?" grinnikte hij. „Ik vertrouw de advocaten voor geen cent. Ze zijn allen omkoopbaar, en zouden bun eigen moeder desnoods bestelen." Mr Whittle werd vuurrood. „U moest liever niet beleedigen," zei hij na een oogenblik stilte. „De schoen past te goed, hè", en Peter lachte boosaardig. „Iemand, die zich laat omkoopen, is niet slechter, dan iemand die omkoopt", zei Mr Whittle kalm. „En het zou u wel eens slecht 'kunnen bekomen, mij met stee- nen te werpen. U zou er wel een-s spijt van kunnen krijgen, wanneer u niet voor zichtig bent." „Wat zegt ui" riep Peter woedend. „Wilt u mij bedreigen?" „Beleedig dan ook niemand," zei de advocaat. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 5