Dagblad voor de Provincie Zeeland
tóLMVADÏS'1
EERSTE BLAD.
STEMMEN BIJ VOLMACHT.
Werk aan den winkel.
Buitenland.
De nieuwe grenzen van
Tsjecho-Slowakije,
Japanners vallen Zuid-China
binnen.
Het nationaal inkomen over
1936 geschat op 4 milliard.
I
DONDERDAG 13 OCT. 1938
53e JAARGANG - No. 11
Wil Hitier beperking der
bewapening?
Belangrijkste Nieuws
Uitgave: N. V. Uitgeven-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, L ange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Viisslngen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.7! bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het Bureau van het Centraal Comité
van A. R. Kiesvereenigingen verzoekt ons
het volgende mede te deelen:
Nu de voorbereidingen der Staten- en
Raadsverkiezingen-1939 een aanvang ne
men, vestigen wij de aandacht der Bestu
ren van de K. Vn op een bepaling in de
Kieswet, die 'het mogelijk maakt, dat kie
zers, wier beroep of werkzaamheden me
debrengen, dat zij herhaaldelijk of althans
gedurende een gedeelte van 't jaar, waar
in de stemming gewoonlijk valt, werkzaam
plegen te zijn buiten de gemeente op wel
ker kiezerslijst zij' voorkomen, mits hun
afwezigheid als regel langer dan drie da
gen duurt (art. 4a der Kieswet), bij vol
macht kunnen stemmen.
Hoofdzakelijk geldt deze regeling voor
schippers, en visschers. Het is dus ge-
wenscht, dat het bestuur der K. V. zich
overtuigt, of in de gemeente A. R. kiezers
gedomicilieerd zijn, die gebruik kunnen
maken van deze bepaling, opdat straks
geen enkele A. R. stem ontbreke.
Behalve voor schippers en visschers
geldt de regeling ook voor handelsreizi
gers etc., die langer dan drie dagen per
week hun domicilieplaats verlaten (bijv.
tewerkgestelden bij de werkverschaffin
gen).
Welke zijn nu de bepalingen, waaraan
bovenbedoelde kiezers moeten voldoen?
D'e kiezer moet een met redenen
omkleed verzoekschrift bij het ge
meentebestuur indienen zulks kan
schriftelijk geschieden welke indiening
moet geschieden tusschen 1 October en
31 December a.s.
De formulieren daarvoor zijn kosteloos
ter gemeentesecretarie verkrijgbaar. Men
zorge dus, dat de betrokkenen de formu
lieren zoo spoedig mogelijk in bezit krij
gen. Het bureau C.C. stelt na aanvraag
deze gratis ter 'beschikking van de K.
V.n. Het beste is, dat de K.V. zelf de on-
derteekende verzoekschriften verzendt..
Dan houdt zij controle op de zaak.
Bij de jongste wijziging der Kieswet is
het aanwijzen van een gemaohtigde aan
merkelijk vereenvoudigd. Moest vroeger
de kiezer persoonlijk ter secretarie van
de plaats, waar hiji gedomicilieerd is, ver
schijnen, om zijn gemachtigde aan te wij
zen, thans kan de kiezer op elke willekeu
rige secretarie in Nederland zijn gemach
tigde aanwijzen.
De gemachtigde moet persoonlijk ter
secretarie komen om de volmacht aan te
nemen.
Indien de aanneming der volmacht niet
gelijktijdig met de aanwijzing plaats had,
geeft de burgemeester onverwijld van de
aanwijzing kennis aan den gemachtigde
met oproeping van binnen vijf dagen ter
secretarie de volmacht te komen aanne
men.
Wanneer binnen dien tijd de volmacht
niet is aangenomen, vervalt zij en kan
geen nieuwe worden gesteld.
Alleen bij overlijden van den gemach
tigde kan een nieuwe gemachtigde wor
den aangewezen.
Als gemachtigden kunnen slechts wor
den aangewezen kiezers, die bevoegd zijn
tot het deelnemen aan dezelfde verkie
zing.
Het komende winterseizoen is voor onze
kiesvereenigingen van meer dan gewoon
belang.
Immers in het volgend voorjaar moeten
zoowel de 'Provinciale Staten als de Ge
meenteraden weer worden vernieuwd.
Eerst komen de Staten-verkiezingen,
waarvoor de candidaatstelling zal plaats
hebben op Dinsdag 14 Maart 1939.
En dan volgen de Raadsverkiezingen
waarvan de candidaatstelling op Dinsdag
9 Mei 1939 moet plaats hebben.
Het spreekt vanzelf dat hiermee 'bij' de
vaststelling van het winterprogram voor
onze Kiesvereenigingen rekening moet
worden gehouden.
Er zijn verschillende onderwerpen van
algemeenen aard die de aandacht vraoen.
Daar is om te beginnen het financieele
vraagstuk; de nieuwe belastingplannen,
die de Regeering noodgedwongen moet
voorbereiden. Dan is er nog altijd bét
werkloosheidsvraagstuk en voorts de de
fensie en de internationale politiek. On
derwerpen waaromtrent ook in de Kies
vereenigingen voorlichting kan worden
gegeven.
Maar daarnaast zal ook de provinciale
politiek aan de orde moeten komen.
Voor een krachtige actie bij de komen
de 'Statenverkiezingen is het noodig, dat
we overtuigd zijn van het 'belang van de
samenstelling dor Provinciale Staten, en
van de beteekenis van den invloed der
Anti-revolutionaire beginselen voor de
gewestelijke politiek.
En betzelfde geldt voor de Gemeente
raadsverkiezingen,
Aan werk behoeft het voor onze Kies
vereenigingen dus niet te ontbreken in
bet komende seizoen.
Het schijnt, dat in beginsel overeen
stemming is bereikt tusschen de delega
ties van Tsjecho-Slowakije' en Honga
rije aangaande de afbakening der gren
zen van Slowakije.
Men is het eens geworden over bet
beginsel der bevolkingsgrenzen, waarin
eenige noodzakelijke verbeteringen zul
len worden aangebracht, om redenen
van economischen aard of omdat zulks
in bet belang van het verkeer is.
Bij de aanbrenging van die verbeterin
gen zal men er voor waken, dat het aan
tal Slowaken, dat bij' Hongarije zal ko
men, gecompenseerd wordt door of over
eenkomt met het aantal Hongaren, dat
in Tsjecho Slowakije zou blijven.
Het volgende officieele communiqué
is gisteren gepubliceerd:
„De delegaties van Tsjecho Slowakije
en Hongarije zijn vanmiddag in een ver
gadering bijeengekomen, welke tot half
drie heeft geduurd.
Tijdens de zitting beeft de Tsjecho Slo-
waaksche delegatie tegenvoorstellen in
gediend op een deel der Hongaarsche
territoriale eischen. Vanmiddag zullen
de deskundigen van beide delegaties de
kwesties nader bestudeeren.
De volgende zitting is bepaald op 13
October des morgens om negen uur".
D'e onderhandelingen worden in een
zeer vriendschappelijken geest gevoerd
en men is van meening, dat weldra een
schikking zal worden getroffen.
Te Londen is thans de officieele land
kaart met de nieuwe langs de vijfde zone
loopende grens van Tsjecho-Slowakije,
zooals deze door de ambassadeurscom
missie te Berlijn goedgekeurd is, ont
vangen.
D'e nieuwe grenslijn omvat een gebied,
waarvan de grootte nagenoeg overeen
komt met de eischen van Godesberg,
doch slechts in een paar gevallen val
len de nieuwe lijnen samen met die van
Godesberg. Over het algemeen bedragen
de variaties 8 tot 16 K.M. naar beide
kanten.
D'e grootste terreinwinst hebben de
Dhitschers ten Noorden van Praag, waar
de nieuwe lijn van 16 tot 24 K.M. Zui
delijker ligt dan oorspronkelijk geëischt
werd. De Duitsche grens ligt thans op
nog geen 40 K.M. van Praag. Daarte
genover staat, dat de toestand er voor
de Tsjechen beter op is geworden rond
Pilsen, waar de grenslijn niet tot de
stad zelf doordringt.
REEDS 50.000 MAN
ONTSCHEEPT IN DE BIASBAAI.
De Japanners hebben gisteren troepen
in grooten getale aan land gezet te Ha-
Tsjoeng in de Biasbaai.
In een proclamatie zegt de bevelhebber
der Japansc'he landingstroepen in Zuid-
Ghina, dat de omstandigheden Japan ge
noopt hebben, een sterke strijdmacht naar
Kwantoeng te zenden, om spoediger de
moralisatie in China te veroorzaken.
De Japansche minister van buitenland-
sohe zaken heeft vanochtend den ambas
sadeurs van Engeland, Frankrijk, de Ver-
eenigde Staten, Duitschland en Italië en
den Portugeeschen gezant schriftelijk me
degedeeld, dat het Japansche leger be
sloten beeft tot militaire operaties langs
de kust Kwangtoeng, om bet regime van
Tsjang Kai Sjek een krachtiger slag toe
te brengen.
De Japansche troepen zijn in de Bias
baai geland, nadat de kust en de naburige
eilanden gebombardeerd waren. Het is de
bedoeling van de Japanners, naar men ge
looft den spoorweg Kauloen-Kanton af te
snijden en de monding der Kantonrivier
te beheerschen, teneinde den aanvoer uit
Kanton te onderscheppen.
In de Biasbaai zijn reeds 50.000 Ja
pansche soldaten ontscheept. Zij zullen
oprukken naar den spoorweg Kanton-
Kauioen om de verbinding tusschen Hon-
kong en Kanton af te snijden.
Alhoewel de Biasbaai buiten het sou-
vereiniteitsgebied van Engeland valt, ligt
zij' toch zeer dicht bij Hongkong. De baai
is sedert jaren een schuilplaats van Ghi-
neesche piraten geweest en ligt ongeveer
'D'e Lord Mayor van Londen, s'ir Harry
Twyford (rechts) bij zijn vertrek van
Croydon naar Praag voor de uitoefe
ning van zijn functie bij1 de hulpverlee
ning in Tsjecho-Slowakije.
110 km ten Z.W. van Kanton.
Van Hatsjoeng uit zal 't den Japanners
mogelijk zijn, de verbinding tusschen
Hongkong en Kanton, waarlangs groote
hoeveelheden wapenen en munitie worden
vervoerd, af te snijden.
In Ghineesche kringen hoopt men in-
tusschen, dat de Japansche actie in Zuid-
China tot interventie van Frankrijk en
Engeland zal voeren, aangezien beide lan
den daar groote belangen hebben. De En-
gelschen hebben reeds lang geleden bij'
zondere maatregelen ter verdediging van
Hongkong getroffen. Het Engel-
sche G h i n a-es kader is thans
voor Hongkong geconcen
treerd en het garnizoen
aldaar is met troepen uit
Sjanghai en Singapore ver-
sterkt. Voorts z dj n de ver
loven biji de politie te Hon-
kong ingetrokken.
D'e Japanners zouden letterlijk zonder
tegenstand te ondervinden in het hartje
van het Ghineesche piratengebied zijn
doorgedrongen, daar zij' van te voren de
piraten hadden omgekocht.
Duizenden soldaten en groote voorra
den konden aan land worden gebracht
zonder Chineeschen tegenstand. Twee Ja
pansche torpedojagers kruisen voortdu
rend voor de kust. De Japansche vloot-
macht bestaat uit slagschepen, vliegtuig-
schepen, torpedojagers en andere schepen.
ENGELAND WAARSCHUWT JAPAN.
Ten aanzien van deze ontscheping van
Japansche troepen herinnert men er in
Britsche kringen aan, dat reeds verschei
dene malen de aandacht der regeering te
T'okio gevestigd is op het belang, dat
Groot-Brittannië hecht aan 'bet gebied
van Hongkong en aan Zuid-China, dat er
het achterland van vormt, alsmede op de
gevaren voor de Engelsch-Japansche be
trekkingen, welke uit eenig incident zou
den kunnen voortvloeien.
De Britsche ambassadeur te Tokio
beeft, toen bekend werd, dat de Japan
sche troepen in de Biasbaai aan land
waren gegaan, opnieuw stappen gedaan
bij de Japansche regeering.
Naar vernomen wordt, is een van de
voornaamste Britsche belangen in Zuid-
China de spoorlijn Kau Loen-Kanton, in
verband met den in- en uitvoer van
Hongkong.
Naar Havas verder uit Tokio verneemt,
heeft de Japansche „expeditie" in Zuid-
China volgens buitenlandsche en Japan
sche waarnemers een dubbele beteekenis
en wel een diplomatieke en een militaire.
Diplomatiek brengt deze actie Japan
in een positie, waardoor het moeilijk zal
zijn, steeds een overeenstemming te vin
den met Engeland en militair eischt deze
actie snelle resultaten, aangezien anders
het nut niet zal opwegen tegen de kosten.
Het wordt steeds duidelijker, dat het
aftreden van generaal 'Oegaki een teeken
is geweest voor een beslissende wending
in de politiek en de tactiek van Japan.
De marine ziet thans een kans een eerste
rol te spelen, na lange maanden van op
treden zonder roem en de militairen
gaan over tot het vormen van een front
in het Zuiden, om bet front voor Han-
kau te ontlasten.
Men kan nog niet voorspellen, hoe de
„expeditie" zal verloopen, doch te Tokio
hoopt men, dat door een snelle actie Kan
ton en Hankau zullen vallen.
De eerste stap tot de isolatie van Kan
ton, is reeds gedaan: drie bruggen in den
Over 1929 werd 't op 5.7 milliard geschat
De inspectie der directe belastingen
geeft zooals bekend alle bij baar in
gekomen aangiften voor de Inkomsten- en
Vermogensbelasting door aan het Cen
traal Bureau voor de Statistiek, dat ze
bewerkt en publiceert in het Maandschrift
De onderstaande gegevens1 zijn dan ook
ontleend aan de statistiek der inkomsten
en vermogensbelasting opgenomen voor
b,et belastingjaar 1937'38.
Het bedrag der zuivere inkomsten, dus
voor den kinderaftrek over 1937'38 be
droeg 2.738 millioen. Dit is nog altijd 27
pet. lager dan het bedrag over 19241925
toen het laagste punt van de crisis, die
in 1920 begon, was bereikt.
'Het gemiddeld inkomen per aangesla
gene bedroeg over 19371938 f 2.099, het
geen gelukkig iets hooger is dan in het
voorgaande jaar, doch nog steeds niet het
hoogste punt haalt, dat over 19171918
en 19201921 bereikt werd, n.l. f2.659.
Het bedrag der in de vermogensbelas
ting vallende vermogens is bij het vorig
jaar vergeleken ongeveer met 3Va pet. ge
stegen en bedraagt 12.701 millioen. Het
gemiddelde vermogen per aangeslagene
steeg ook en wel tot f 7000, doch haalde
nog lang niet het hoogste punt van 87000
gld., dat over 19171918 werd bereikt.
Sinds 1929 worden uit de gepubliceerde
gegevens schattingen gemaakt door Dr O'.
Bakker omtrent 't nationale inkomen. Be
rekeningen zijn namelijk hieromtrent niet
te maken, want buiten de statistiek vallen
de inkomens beneden f 800, waarover zoo
als men weet, geen belasting behoeft te
worden betaald en hetgeen door de belas
tingplichtigen verzwegen wordt. De resul
taten hiervan zijn, dat bet nationale in
komen, dat in 1929 op 5740 millioen ge
raamd werd, daalde in 1935 tot 3980 mil
lioen; in 1936 is het weer gestegen tot
4050 millioen.
spoorweg KantonHongkong, den Kau-
loen-spoorweg, zijn vernield en bet ge
heels treinverkeer tusschen Hongkong en
Kanton ligt stil.
De Japanners zijn bij hun opmarscb
reeds gestuit op de eerste contingenten
van het millioenenleger der Ghineesche
verdedigers.
Buitenlandsche militaire waarnemers
berichten, dat het treffen hevig geweest
is. Volgens de jongste berichten worden
nog steeds Japansche troepen in de Bias
baai aan land gezet.
In Duitsche politieke kringen wijst men
er op, dat men antwoord wacht van Brit-
tannië of Frankrijk op het denkbeeld, kort
geleden door Hitier geopperd, in zake
een beperking der bewapeningen.
Het wordt technisch uitvoerbaar 'ge
acht, omvang en aantal van vele moderne
wapens te beperken, in het bijzonder van
de zware artillerie, en oolk omvang en
actieradius van zware bommenwerpers.
Het Duitsche standpunt is dat Duitsch
land veel te winnen heeft bij een uitge
breide beperking der bewapening, mits
Brittannië, Frankrijk en Italië een pact
mede-onderteekenen.
Het schijnt dat het risico van een Rus-
sischen aanval afls minder ernstig wordt
beschouwd, nu de positie van Tsjecho-
Slowa'kije fundamenteel gewijzigd is. Men
had hier tot dusver steeds aldus gerede
neerd, dat dit land te beschouwen was
als een „springplank" voor Russische
luchtaanvallen op Duitsche steden,
DE RELLETJES TE WEENEN.
Ten Vaticane te Rome is thans bericht
ontvangen van den nuntius te Berlijn, no
pens de gebeurtenissen te Weenen.
Er 'blijkt uit, dat de eerste berichten
over de excessen en de aanvallen op het
aartsbisschoppelijk paleis te Weenen in
derdaad overeenstemmen met de feiten.
Dacht men aanvankelijk nog, dat deze
berichten wellicht overdreven waren,
thans blijkt, dat ze eerder nog een te
zwak relaas vormden van de gebeurte
nissen, die hebben plaats gehad.
Kardinaal Innitzer en zijn secretaris
Weinbacber hebben den lageren function-
narissen, alsook het paleispersoneel, toe
stemming gegeven, éen verklaring te tee
kenen, die door de politie van
hen gevraagd werd en waarin zij
zich verbinden, niets mede te deelen om
trent de onlusten. Kardinaal Innitzer
echter 'en zijn secretaris zelf hebben ge
weigerd een dergelijke verklaring te tee
kenen.
De politie heeft alle filmopnamen en
foto's van de verwoesting in beslag geno
men.
De politie patrouilleert en staat de
'ff
Nederland heeft van eind 1929 tot
1937 toe onafgebroken in crisistoestand
geleefd. Wanneer 1937 eenige ver
betering bracht, dan mogen wij vooral
niet vergeten, dat die verbetering niet
van binnen uit kwam, niet dus een
opleving was uit eigen kracht voort
komend, doch een verbetering dank
zij de hoogconjuctuur op dat oogen-
blik in Amerika. Engeland en nog
eenige andere landen.
Bid». 9-10
Ml
W.C. Slckel»
Binnenland.
De luchtbeschermingsoefening in Zee
land op 27 Oct.
Buitenland.
De Japanners 'vallen Zuid-China bin
nen. Engeland waarschuwt Japan.
De terreur in Palestina.
De relletjes te Weenen.
Dg grenzen van Tsjecho-Slowakije.
voorbijgangers niet toe, stil te staan.
Zelfs groepen van enkele voetgangers, die
naar bet paleis stonden te kijken, werden
weggezonden.
DE TERREUR IN PALESTINA.
Hevig verzet te Nabloes.
Een detachement van de royal engi
neers (genietroepen), welke op weg was
om bet huis van een bekenden Arabi-
scben bommenwerper te Nabloes af te
breken, werd door terroristen, die zich
op de daken van huizen en in de heu
vels hadden genesteld, met geweervuur
en bommen ontvangen.
Er ontstond een gevecht, dat 80 mi
nuten duurde, en waarbij' de terroristen
zes dooden en gewonden verloren, ter
wijl geen der militairen getroffen werd.
Ten slotte werd de omgeving gezui
verd en kon het huis worden afgebro
ken.
Tot de verdere incidenten, welke zich
gisteren hebben voorgedaan, behooreh,
naar gemeld wordt, vijf gevallen van
sabotage, zes gevallen van schietpar
tijen uit hinderlagen en de ontploffing
van een landmijn, welke bij- Akkro onder
een auto van de luchtmacht plaats vond.
Er zijn daarbij' geen dooden of gewonden
gevallen.
Bij de Jaffapoort te Jeruzalem werd
een Jood ernstig gewond.
Straatgevechten te Bethlehem..
Te Bethlehem wordt, aldus United
Press, een hevige strijd geleverd tusschen
opstandelingen en Etngelsehe troepen.
Laatstgenoemden hebben het politiebu
reau, het postkantoor en het rechtbank-
gebouw moeten ontruimen. In bet gedeel
te van de stad, dat nog in banden der
Engelschen is, patrouilleeren pantser
auto's, die ook met de bewaking van de
Geboortekerk zijn belast. Alle naar Beth
lehem leidende wegen zijn met steenen
barricades versperd. Bij het invallen van
de duisternis duurde de strijd, vooral op
den weg naar Hebron, nog voort. Het
verliescijfer kon nog niet worden opge
geven. Vliegtuigen zijn naar Bethlehem
gezonden, om de troepen bij te staan.
95 JOODSiCiHE HOOGLEERAREN IN
ITALIë WORDEN ONTSLAGEN.
Het officieele orgaan van de Roinein-
sche universiteit „Vita Universitaria"
beeft een lijst gepubliceerd van de Jood-
sche professoren aan de Italiaanscbe
universiteiten, welke 16 October zullen
worden ontslagen. Deze lijst omvat 95
namen van professoren aan 21 univer
siteiten. Het blad voegt hieraan toe, dat
nog enkele namen zullen volgen, aange
zien bet onderzoek naar de afstamming
van sommige professoren nog niet is ge
ëindigd.
WIJLEN KONING ALBERT TE
PARIJS GEëERD.
Onthulling van zijn standbeeld.
Parijs beeft gisteren de nagedachte
nis van koning Albert geëerd door de
onthulling van een ruiterstandbeeld op
een van de mooiste plaatsen van Parijs,
den ingang van de „Cours la Reine" aan
de Seine op de Place de la Concorde
Hoewel men gehoopt had, deze onthul
ling te doen gepaard gaan met een groot-
sche ontvangst van koning Leopold en
met een bezoek, dat vele dagen zou du
ren, zoo hebben de tijdsomstandigheden
het anders gewild en het bezoek van den
koning der Belgen is slechts van korten
