Sudeten-lieweging in de Elzas
Keel Verzachtend
VICKS HOESTBONBONS
'aijÜDVAirsl
Dagblad voor de Provincie Zeeland
„NATIONALE" JEUGDHUIZEN.
Het conflict tusschen China
en Japan.
Buitenland.
0e besprekingen te Berlijn
vlotten niet.
De toekomst van Tsjecho-
Slowakije.
GEWELDIGE BOSCHSRAND IH CANADA
Binnenland.
WAT GEBEURT ER MET
Dr. SCHUSCHNIGG
j Zelfs een boomperiode als van 1936
in Amerika is nog niet in staat geweest
I alle werkloozen werk te verschaffen.
Want zelfs op het hoogste welvaarts-
I punt waren er nog altijd vele millioenen
J werkloozen. Dit is wel het beste be-
J wijs. dat het geheele werkloozen-
probleem anders, zelfs geheel anders.
bekeken zal moeten worden, wil men
I verkrijgen hetgeen toch eenmaal ver-
kregen zal moeten worden, dat er voor
WOENSDAG 12 OCT. 1938
53e JAARGANG - No. 10
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Pa, Boekhandel
J, J. P A N O Y, L ange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Wij hebben dezer dagen met instem
ming aangehaald wat Kapitein Breunese
schreef over de huisvesting van onze sol
daten.
Wij kunnen ons echter niet vereenigen
met wat hij' opmerkt over de organisatie
van het jeugdwerk, speciaal in verband
met de lichamelijke ontwikkeling van de
jonge menschen vóór ze naar de kazerne
gaan.
Kapitein Breunese heeft een studiereis
naar Duitschland gemaakt en hij' is onder
den indruk gekomen van wat daar op dit
göbied gedaan wordt. De organisatie van
het jeugdwerk is daar zoo, dat het geen
moeite kost de jongelui naar de jeugdhui
zen te krijgen. Heel de inrichting lokt ze.
Ze voelen zich er thuis.
Iets in dien geest acht de kapitein ook
voor ons land noodig.
D'at kan heel goed meent hij'.
Er is geen enkel bezwaar om alle ge
zindten bijeen te brengen, als de politiek
er maar buiten blijft en als maar vast
staat, dat over politiek noch godsdienst
mag worden gesproken.
Hij' wil dus niet het Duitsche systeem,
waar de jonge menschen geleerd wordt de
nationaal-socialistische beginselen boven
alles te stellen, waar ze grondig wor
den opgevoed: politiek en godsdienstig in
de nationaal-socialistische leer.
Dat zal hier anders moeten gaan.
Hier een soort „neutraal' opvoedings
systeem.
Natuurlijk, die jeugdhuizen zullen een
opvoedende taak moeten hebben. Maar
een opvoeding zónder Gods-dienst. Er zal
de jeugd bijgebracht moeten worden eer
bied voor het gezag. Maar van de Bron
van het gezag zal niét gesproken worden
Liefde voor Vaderland en Vorstenhuis zal
moeten worden aangekweekt, maar men
zal er zich zorgvuldig van hebben te ont
houden, daarbij te spreken van de leidin
gen God's in de historie.
Er zijn tal van officieren, die eenigs-
zins buiten het leven staan. Wiji herinne
ren ons een hoogst bekwaam Marine-of
ficier uit den mobilisatie-tijd, die niet
wist wat een bijzondere school was. en die
van den schoolstrijd nooit gehoord schoen
te hebben.
Misschien is daaruit ook eenigszins de
opvatting van den heer Breunese te ver
klaren.
In elk geval blijkt hieruit, dat wij met
arbeidsplicht en nationale werkkampen
groote voorzichtigheid zullen moeten be
trachten.
Anti-Fransche activiteit met steun van
Duitschland.
De Fransche correspondenten van ver
scheidene F.ngelsche bladen maken mel
ding van een „Sudetenbeweging" onder
de Elzassers.
Het Fransche Kamerlid Rossé heeft den
eisch gesteld, dat de toekomstige positie
van de Elzassers zou worden vastgesteld,
in navolging van die der Sudetenduit-
schers. Dit is het hoogtepunt van een
langdurige en steeds in heftigheid toe
nemende campagne, die de Fransche re
geering groote zorg veroorzaakt", aldus
de „Daily Herald".
Rossé, Kamerlid voor de grensstad
Colrnar, schrijft in zijn blad:
„Wij verlangen, dat Frankrijk ons de
vrijheden toestaat, die het ons in 1914
heeft beloofd en die het twintig jaar lang
in den Volkenbond heeft aangeprezen.
Het beschouwt deze vrijheden in andere
deelen van Europa als iets vanzelf
sprekends."
De lijst met eischen bevat o.a. de erken
ning van de Duitsche taal; schoolhervor
ming; de leiding van het gebiedsbestuur
door Elzassers en de schepping van een
economisch gebied met vertegenwoordi
ging in alle internationale economische
conferenties.
De „News Chronicle" meldt, dat
in Duitschland openlijk geld wordt bijeen
gebracht ter ondersteuning van de auto-
nomisten in den Elzas. Inteekenaren heb
ben een kwitantie ontvangen met het
beeld van de Straatsburger-kathedraal en
de woorden: „Nieuwe werken van Duit
sche cultuur groeien voortdurend op uit
den Duitschen nationalen bodem in den
Elzas". Men gelooft, dat het Duitsche ge
zantschap in Parijs groote bedragen
schenkt voor de anti-Fransche activiteit
in den Elzas en Lotharingen.
De beweging onder leiding van Bilger
voedt de leden op half-militaire wijze op,
terwijl deze elkaar met den Hitler-groet
begroeten. Hun leuze is „Frei Volk".
en geneeskrachtig door de ^DOCWL
Vïcks VapoRub ingrediënten
Duitschlands streven naar volledige
overheersching in Tsjecho-Slowakije.
De „Daily Telegraph" meldt uit Ber
lijn, dat de dringendste taak der inter
nationale commissie is tot een besluit te
komen in de kwestie der volksstemming.
Dr Mastny, de 'ijsechische gezant te
Berlijn, die zijn land in de commissie
vertegenwoordigt, is gisteravond uit
Praag te Berlijn teruggekeerd.
Verwacht wordt, dat Mastny nu het
standpunt der 'i'sjecho-Slowaaksche re
geering inzake een aantal twijfelachtige
punten zal kunnen verduidelijken.
Intusschen schijnt het, aldus de cor
respondent, dat de besprekingen
der su b-c ommissies voor
fin ancien en economische
aangelegenheden in een
impasse zijn geraakt. Giste
ren hebben deze beide sub-commissies
niet vergaderd. Deze impasse is het ge
volg van de dictatoriale houding der
Duitsche vertegenwoordigers. De hoop,
dat het aftreden van dr Benesj had kun
nen leiden tot een verzachting der Duit
sche eischen is ij-del geweest.
Tot nu toe is het onmogelijk gebleken
overeenstemming te bereiken over dat
gene, wat begrepen zou moeten worden
onder het hoofd „installaties" in de be
zette gebieden, welke onbeschadigd door
de Tsjechen moeten worden verlaten.
De Britsche definitie volgens welke rol
lend materiaal en goederen en vee als
verplaatsbare goederen moeten worden
beschouwd en de daarop betrekking heb
bende Italiaansche compromis-voorstel
len, zijn niet door de Duitschers aan
vaard.
Ten aanzien van de grenslijn hebben
de Duitschers vastgehouden aan de
eischen, vervat in het memorandum van
Godesberg.
Er is goede reden te gelooven, aldus
de correspondent, dat de Duitschers tot
nu toe ieder voorstel van de hand hebben
gewezen, dat er op berekend scheen, het
nieuwe Tsjecho-Slowakije ook maar de
kleinste onafhankelijkheid op eenig ge
bied te laten. In hoeverre zij! daarbij ern-
stigen tegenstand hebben ondervonden
van de zijde van Groot-Brittannië,
Frankrijk en Italië is nog niet duidelijk.
Eén voorbeeld van den Duitschen
wensch tot volledige overheersching van
Tsjecho-Slowakije is de eisch, dat
Duitschland de controle moet hebben
op de spoorlijnen van Silezië Zuidwaarts
naar Ölmuetz en van Oostenrijk Noord
waarts naar Bruenn. De Tsjechische ge
bieden in het midden van Marovië zou
den dus slechts ongeveer 36 mij'l breed
zijn en de verbindingswegen tusschen
het Oosten en het Westen van het land,
welke reeds voldoende bedreigd zijn, zou
den geheel aan Duitschlands genade zijin
overgeleverd.
JAPANNERS ERKENNEN NEDER
LAAG BIJ TEIAN.
D'e Japanners beweren berichten te
hebben opgevangen welke het duidelijk
maken, dat de Ghineezen van plan zijn
1de dijken van de Gele rivier in het ge
bied van T'sjengtsjou door te steken. De
Chineesche autoriteiten doen de inwo
ners dit gebied reeds verlaten. D'e troe
pen uit het gebied van Tsjengtsjou zou
den voorts in Zuidelijke richting langs
de spoorlijn naar Hankou trekken en de
troepen, welke daar tegen de Japan
ners, die trachtten de spoorlijn Peking
Hankou af te snijden, vechten, te hulp
willen komen.
Het Japansche expeditieleger in Gen-
traal-Ghina heeft een communiqué ge
publiceerd, aldus Reuter, waarin de Ja
panners het van Chineesche zijde gepu
bliceerde bericht over een zware Japan
sche nederlaag bij Teian, waarbij bijna
20.000 soldaten sneuvelden, wel verklei
nen, maar niet tegenspreken.
In dit Japansche communiqué wordt
o.a. gezegd, dat de Japansche strijd
krachten een aanval ondernamen op een
Chineesche troepenmacht, die numeriek
zeer veel sterker was. Zij houden nog
stand in de laatste defensieve stellingen
i op de heuvels ten Westen van Teian,
waar de in de loopgraven genestelde
Ghineezen hen met een vernietigend
vuur bestoken.
ALS INDUSTRIELAND
GROOTENDEELS AFGEDAAN.
Een vooraanstaande persoonlijkheid,
die sinds jaren in Tsjeoho Slowakije
woont en door zijn positie volkomen op de
hoogte is van de economische gebeurte
nissen waarvan dit land het slachtoffer
is geworden, vatte zijn oordeel over de
toekomst aldus samen:
„Alles bijeen genomen kan men zeggen,
dat ons land voor een groot deel heeft af
gedaan als industrie-land. De nog over
blijvende nijverheden zullen afhankelijk
zijn van Duitschland, daar wij. de meeste
der grondstoffen bij: de Duitschers zullen
moeten koopen. Geen wonder dan ook, dat
er reeds gesproken wordt bij' een nauwe
economische aansluiting bij Duitschland.
T'sjecho Slowakije is thans op de eerste
plaats een agrarisch land geworden met
lage arbeidëloonen. D'e inkomsten van den
Tsjechischen landarbeider bedragen nog
niet de helft van de loonen in België of
Nederland, terwijl de kosten voor nood
zakelijk levensonderhoud er ongeveer de
zelfde zijn.
Uit deze gegevens kan men zich reeds
een beeld vormen van den moeilijken toe
stand, welke de nieuwe staat tegemoet
NOG NIET MOGELIJK EEN
BESCHULDIGING TE FORMULEEREN.
Het proces tegen Dr Schuschnigg zal,
naar de correspondent van de „Daily Te
legraph" meldt, waarschijnlijk wel lang
worden uitgesteld. Onlangs werd, naar
men zich herinnert, van officieele zijde
gemeld, dat hij uiterlijk in November zou
voorkomen.
Hij is onlangs aan een voorloopige on
dervraging onderworpen en moet daarbij
antwoorden hebben gegeven die geen ge
legenheid bieden een beschuldiging te for
muleeren wegens wanbeheer van staats-
of particuliere financien. Het i s h e e
moeilijk hem iets ten laste
te leggen, dat wettig kan
worden bewezen.
Zijn vrouw, de vroegere gravin Vera
Fugger-Gzernin, bezoekt hem eens in de
week, des Vrijdags, gedurende 10 minuten
en mag hem ook schrijven. Zij' is vrij doch
staat onder voortdurend toezicht.
DE ERNST VAN DEN TOESTAND IN
PALESTINA.
Hoe ver het Britsche gezag reeds is
opgegeven'.
„In mijn twintigjarige on
dervinding in 'het Naburige
Oosten in het algemeen en
in Palestina in het 'b ij zon
der heb ik nimmer toestan
den gekend van zulk een
ernst of die zulk een prijs-
gave van gezag ónthulle n."
Aldus de bijzondere correspondent van
de Daily Telegraph in Palestina.
„Het is geen overdrijving, vervolgt hij,
te zeggen, dat op enkele gedeelten van het
'land na, waar troepen gestationneerd
zijn, het regeeringsgezag in Palestina be
perkt blijft 'binnen de grenzen van Jeru
zalem, Tel Aviv en Haifa".
Bethlehem en Bersheba, die de op
standelingen bij daglicht bezet hebben,
zijn weliswaar door de troepen heroverd,
maar de openbare diensten functionnee-
ren er niet. Hebron en Ramallah zijn in
handen van de opstandelingen, evenals
het gjbied van Nabloes, op een klein ge
deelte na, 'dat in banden van de mili
tairen is.
Terwijl de officieele rechtbanken nog
Slechts op zes plaatsen zitting houden,
organiseeren de opstandelingen hun eigen
rechtzittingten, waarin ook beroepen in
civiele zaken tegen vonnissen van de
regeeringsreebtbanken behandeld worden.
A'ls blijk van de onpartijdigheid van deze
rechtbanken maakt de correspondent van
de Daily Telegraph melding ivan een ge
val, dat een vonnis van de regeerings-
recbt'bank in Jeruzalem bevestigd werd.
Als een voorbeeld van de macht, welke
de opstandelingen oefenen, vertelt de cor
respondent van de D'aily Telegraph een
verhaal van een welgesteld. Arabier, die
in een café te Nabloes de opmerking 'had
durven maken, dat de moefti van Jeru
zalem maar beter deed in Damascus ijs
wafels te gaan verkoopen. Kort daarop
werd hij door twee Arabieren op den
schouder getikt, die hem verzochten mee
te gaan. Twee dagen hoorde men niets
meer van hem, tot m'en hem in Nabloes
terug zag, waar hij.ijswafels liep te
venten, de straf voor zijn lichtzinnigen
spot.
De spoorweg tusschen Jeruzalem en
Lydda ligt stil; in plaats van den dage-
lijksc'hen dienst op Egypte over Kantara
loopt er driemaal per week een trein in
elke richting, overdag en onder militair
escorte. Daar er gisteren een ontsporing
op deze lijn heeft plaats gehad, is deze
dienst thans echter ook gedesorganiseerd.
Veertien menschen In de vlammen
omgekomen.
Uit Montreal wordt geseind:
Een geweldige oppervlakte boschgrond,
in de nabijheid van de Rainy-rivier,
staat in brand. Fort Francies, op de
grens van Minnesota en Ontario, wordt
door bet vuur bedreigd.
Onmiddellijk is de bevolking uit de
omgeving gemobiliseerd en bij duizenden
trekken de menschen naar het geteis
terd of bedreigde gebied.
D'e reusachtige boschbrand heeft in
tusschen reeds aan veertien menschen
bet leven gekost; o.a. kwamen twee vrou
wen en haar negen kinderen in de vlam
men om.
Het aantal gewonden bedraagt, voor
zoover bekend, ruim twintig. Verschei
den personen worden nog vermist.
NIEUWE MAATREGEL TEGEN DE
ITALIAANSCHE JODEN.
Het ministerie voor de Corporaties
heeft öen verordening uitgevaardigd,
waarbij het verboden wordt aan Joden
vergunning te verleenen voor bet openen
van nieuwe winkels, café's of restau
rants. Het overdoen van vergunningen is
ivoorloopig eveneens verboden.
12.000 ITALIANEN ZULLEN SPANJE
VERLATEN.
Officieel wordt medegedeeld, dat het
aantal Italiaansche manschappen, die
uit Spanje zullen worden teruggetrokken
de 10.000 overschrijdt; vermoedelijk zul
len 12.000 man worden gerepatrieerd.
AUTOBUS VERONGELUKT OP DEN
RIJKSWEG DEN HAAG-ROTTERDAM.
Een' heer en een dame gedood.
Zes passagiers zwaar gewond.
Een zeer ernstig ongeluk
heeft gisteravond te onge
veer twaalf uur plaats go-
had met een autobus van
de Gotax, welke passagiers
van Den Haag naar Rotter
dam vervoerde.
Onder Pijnacker was een personenauto
geparkeerd, doch niet geheel op de par-
keerbaan. Uit Rotterdam kwam op dat
oogenblik een trailer met aanhangwagen,
die te laat de geparkeerde auto zag, naar
links uitweek en daarbij zoodanig slin
gerde, dat hij do linkerzijde van de auto
bus raakte en geheel openscheurde.
D'e autobus werd geheel vernield. Van
de 20 inzittenden werden een heer en een
dame gedood, terwijl zes passagiers ern- 1
stig gewond werden.
Nader wordt gemeld: Omstreeks mid
dernacht kwam een vrachtauto met een
z.g. oplegger uit do richting Rotterdam.
Toen de chauffeur van deze vrachtauto
in de gemeente Pijnacker een langs den
berm van den weg stilstaande auto op
merkte, wilde hij deze passeeren en haal
de daartoe naar links uit. Daarbij merkte
hij vermoedelijk niet, dat juist op dat
oogenblik een autobus van de N. V. Gotax
uit Rotterdam uit de tegenovergestelde
richting naderde, welke zich tegelijkertijd
ter hoogte van den stilstaanden auto be
vond. Het gevolg was, dat de Cotaxbus
door den oplegger werd gegrepen en hoe
wel de bus niet met groote snelheid reed,
aan één zijde totaal werd opengereten.
D'e gevolgen waren verschrikkelijk.
Door de hevige botsing werden de banken
van de autobus in elkander gedrukt. Toeo
het voertuig tot stilstand was gekomen en
men ijlings te hulp snelde om de passa
giers te redden, bleken twee hunner, die
op de bank achter den chauffeur hadden
plaats genomen, op slag te zijn gedood.
D'e chauffeur zelf, alhoewel gewond, had
geen letsel, doch een zestal passagiers
bleek min of meer ernstig gewond. Het
duurde geruimen tijd voor men er in
'slaagde één hunner, die tusschen de in
eengedrongen banken van het voertuig be
kneld zat, uit zijn benarde positie te be
vrijden.
De lijken der twee slachtoffers van dit
verkeersongeluk zijn geïdentificeerd als die
van de 26-jarige Mevr. K.-O. en den heer
H. te Rotterdam. D'e echtgenoot van eerst
genoemde, de heer K., alsmede de 54-jari-
ge V., de 6'6-jarige L., de 43-jarige L. en
een nog onbekende passagier, allen uit
Rotterdam, zijn in het ziekenhuis te Delft
opgenomen.
Twee zusters van Mevr. K., die niet
levensgevaarlijk gewond bleken, zijn naar
het ziekenhuis te Rotterdam overgebracht.
I" een ieder beschaafd mensch. die werken
kan. werk. productief, menschwaardig
i betaald werk is.
LBIdï. 9 (3) W.C Sickest I
DE REORGANISATIE BIJ DE
SPOORWEGEN.
Dezer dagen is melding gemaakt van
een reorganisatie bij de Nederlandsche
Spoorwegen, die op til zou zijn en waar
mede in verband staat de benoeming
van drie directeuren bij de Nederlandsche
Spoorwegen. Daaraan aansluitend kan
thans worden gemeld, dat wellicht
eenige diensten zullen worden samenge
voegd, zoodat het aantal chefs van dienst
kan worden ingekrompen.
Thans wordt bericht, dat binnenkort
de heer J. D. Evers, chef van den dienst
der exploitatie bij de Nederlandsche
Spoorwegen en Ir H. E. Verschoor van
Sleewijk, adjunct-chef bij genoemden
dienst, hun dienstverband bij de spoor
wegen zullen beëindigen en in het genot
van pensioen gesteld zullen worden.
Beiden zijn den zestigjarigen leeftijd
reeds gepasseerd en hadden dus reeds met
pensioen kunnen gaan. Verscheidene ja
ren hebben zij voor de spoorwegen veel
en nuttig werk verricht en zoowel bij
de bedrijfsleiding als bij het personeel
zijn zij zeer gezien.
HOOG BEZOEK BIJ DE FORDFABRIEK
Belangstelling van Indische vorsten voor
dei automobiel-Industrie.
De belangstelling, die men ook. in Ned.-
Indië heeft voor de Nederlandsche indu
strie en haar producten, kwam wel heel
duidelijk tot uiting ter gelegenheid van
hot 'bezoek, dat de Pangeran Hangabehi
Maandag bracht aan de Nederlandsche
Ford automobielfabriek te Amsterdam.
D'e Pangeran, die vergezeld was van
zijn echtgenoote, Raden Ajoe Hangabehi,
van zijn broeder Pangeran Hadinegoro
en zijn zoon, Bendoro Raden Mas Soer-
jolelono, werd tevens begeleid door den
heer Visser, assistent resident en diens
echtgenoote.
Het gezelschap werd bij den ingang van
het fabrieksgebouw verwelkomd door den
directeur der Nederlandsche Ford auto
mobiel fabriek, den heer G. G. F. Stenger.
Met zeer veel interesse volgden de hoo-
ge bezoekers tijdens de rondwandeling
door het bedrijf den uitleg over de fa'bri-
kago en bewerking van do verschillende
samenstellende deelen van do Ford auto
mobielen, terwijl in het bijzonder de z.g.
eindmontage-lijn, aan het eind waarvan
de wagen geheel gereed is, hun belang
stelling had.
K.L.M.-VLUCHT NAAR ZUID-AFRIKA.
Een vertegenwoordiger der Regeering
mee?
De speciale vlucht, welke de K.L.M.
met een D'ouglas-machine naar Zuid-
Afrika zal maken ter gelegenheid van
den honderdsten gedenkdag van D'in-
gaansdag zal beginnen op 6 December
a.s. Op 11 December hoopt men in Jo
hannesburg aan te komen. Tot den. 2en
Kerstdag zal het toestel in Zuid-Afrika
blijven. Op 31 December zal het toestel
in Nederland terug zijn.
Er worden momenteel onderhandelin
gen gevoerd om een officieelen vertegen
woordiger der Nederlandsche regeering
mede te nemen; verschillende Neder
landers zullen deze vlucht als toerist
medemaken, w.o. ook enkele bekende fi
guren op Nederl.-Zuidafrikaansch ge
bied.
KONING LEOPOLD VAN BELGIë
NAAR AMSTERDAM.
Naar vernomen wordt, zullen, ter ge
legenheid van het bezoek van den Ko
ning der Belgen aan H. M. de Koningin
te Amsterdam op 21 en 22 November a.s.
beide souvereinen door het gemeentebe
stuur der hoofdstad op het Prinsenhof
worden ontvangen.
Burgemeester dr W. de Vlugt zal daar
namens de vertegenwoordigers der bur
gerij en de bevolking van Amsterdam,
H. M. en den Belgischen monarch wel-
