wmmm
Dagblad voor de Provincie Zeeland
DË DUITSCHE SCHULDEN
Tsjecho-Slowakije moet opnieuw bukken
voor de Duitsche eiscben.
EERSTE BLAD.
De strijd in China.
VRIJDAG 7 OCT. 1938
53c JAARGANG - No. 6
Buitenland.
Chamberlain krijgt een
meerderheid in het
Lagerhuis.
Belangrijkste Nieuws
ZORG VOOR
De Britsch-ltaliaansche
ontspanning houdt aan,
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
uctor et Emergo" ter exploitatie van
et blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f 2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Ylissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Men herinnert zich hoe van Natio-
naal-Socialistische zijde aan onze Re
geering de eisch werd gesteld voor ver
schillende doeleinden groote bedragen
beschikbaar te stellen, en tegelijkertijd
geen nieuwe leeningen aan te gaan.
Op de vraag, hoe dit mogelijk zou zijn,
bleef men het antwoord schuldig, liit
geheim wenscht men te bewaren tot de
nationaal-socialisten aan de macht zijn
gekomen.
Toch zou het van belang zijn te weten,
op welke wijze Mussert en consorten het
kunststuk denken te volbrengen.
Vanzelfsprekend dat dus het oog ge
richt wordt op D u i t s c h 1 a n d, voor
onze nationaal-socialisten het groote
voorbeeld.
Nu heeft men daar om te beginnen
de belastingdruk tot een voor ons land
ongekend peil verzwaard.
Maar' daarnaast is men gaan leenen
op een wijze die gelukkig in ons land
ook nog ongekend is.
De financieele medewerker geeft hier
omtrent een interessante beschouwing
waarvan wij een gedeelte hier laten vol
gen.
Nauwelijks was de inkt droog gewor
den van het document, dat Chamberlain
en Hitier op 30 Sept. hadden ondertee
kend, waarbiji het voornemen werd te
kennen gegeven geschillen tusschen hun
beide landen in de toekomst op vredelie
vende wijze te regelen, of met veel ap
lomb werd onmiddellijk daarna de uit
gifte van een nieuwe groot-Duitsche
rijksleening aangekondigd.
De nieuwe leening zal 1,5 milliard
mark groot zijn, de rente zal evenals bij
de talrijke sinds 1935 uitgegeven leenin
gen 4^ pet. bedragen, terwijl de koers
van uitgifte 98 pet. is.
Dat onmiddellijk nadat de grootste po
litieke crisis in Europa sinds 1914 tot
een oplossing was gekomen tot deze
nieuwe uitgifte ter zoogenaamde „conso
lidatie" van de vlottende schuld is beslo
ten, bewijst wel, dat men dringend be
hoefte gevoeld om de consolidatie met
spoed voort te zetten. Bovendien wordt
het tijdstip onmiddellijk, nadat het drei
gende oorlogsgevaar geweken is, zeer
gunstig geacht om een nieuwe groote lee-
qing te emitteeren. Dat de leening een
groot succes zal worden evenals haar
voorgangers, schijnt dan ook bij voorbaat
reeds verzekerd te zijn. De Duitsche bla
den begroeten in hun commentaar na
tuurlijk één-richting-commentaar de
nieuwe emissie met veel enthousiasme en
met veel lof wordt verkondigd, dat
Duitschland het eenige land ter wereld
is, waar dergelijke grootscheepsche emis
sies binnen zoo korten tijd „mogelijk"
zijn, men leze „noodzakelijk" zijn.
Aan de hand van de resultaten der
twee eerste 4 pet. leeningen 1938 is
het overigens niet ongemotiveerd voor de
Duitsche pers om zulk een optimistisch
standpunt in te nemen. De eerste leening
1938, waarop in Januari de inschrijving
open stond, was aanvankelijk groot 1,2
milliard mark. Vanwege de groote be
langstelling van het publiek werd dit be
drag daarna verhoogd tot 1,4 milliard
inark. Bij: de tweede emissie toonde het
publiek zich nog enthousiaster. Teneinde
teleurstelling bij de inschrijvers te voor
komen had men uit voorzorg het uit te
geven bedrag van de tweede tranche,
welke in Mei plaats had, reeds verhoogd
tot 1,6 millard mark. Maar weer had
men de absorptiecapaciteit onderschat.
Voor niet minder dan 1966 millioen
mark kon worden toegewezen. Tusschen
de bedrijven door had de regeering bo
vendien nog kans gezien een bedrag van
810.9 millioen 4V2 pet. obligatiën bijcre-
diet-instellingen en verzekeringsmaat
schappijen onder te brengen. Voorwaar
geen klein succes.
O'ok thans is het succes reeds bij voor
baat verzekerd. Een bedrag van 550 mil
lioen mark is reeds onderhands ge
plaatst;; resteert dus „slechts" 950 mil
lioen mark. Voor de Duitsche kapitaal
markt blijkt dit slechts een peuleschil
letje te zijn, wanneer men het resultaat
van de groote bedragen der vorige lee
ningen als maatstaf neemt.
Op deze 950 millioen mark zullen
„vrijie" inschrijvingen openstaan niet
te verwarren met het Nederlandsche be
grip „vrije" inschrijvingen. Immers
afgezien van het feit, dat
iedere Duitscher het als
een soort eereplicht moet
beschouwen, om op staats-
leeningen in te schrijv en,
rest hem overigens prac-
tisch geen andere moge-
lijkheid om zijn middelen
te beleggen. Zooals men weet,
heerscht er in Duitschland immers nog
steeds een vrijwel volmaakt emissie-em
bargo.
De eventueels belegger heeft dus vrij
wel geen andere keus dan belegging in
staatsfondsen. Iedere andere nieuwe be
leggingsmogelijkheid ontbreekt hem vrij
wel geheel. Ook de crodietinstellingen,
verzekeringsmaatschappijen, spaarban
ken en soortgelijke instellingen zijn bij'
gebrek aan ander nieuw beleggingsmate
riaal practisch uitsluitend aangewezen
op belegging van middelen in staatsfond
sen of van onderhoorige of soortgelijke
ondernemingen. (Men denke aan de Her
mann Goeringwerke, met een kapitaal
van 400 millioen mark). Dat in dergelijke
eenzijdige belegging natuurlijk een groot
gevaar schuilt voor de toekomst, vooral
wanneer noodig mocht blijken, dat op
den ingeslagen weg moet worden voort
gegaan, is duidelijk.
De nieuwe emissie zou een mooie ge
legenheid hebben geopend om het Duit
sche publiek, waarvoor de leening be
stemd is, eens nader en nauwkeurig op
de hoogte te brengen van den stand van
de Duitsche schuld, terwijl ook het bui
tenland hiervan waarschijnlijk gaarne
een min of meer zuiver beeld zou willen
zien, vooral daar naast de gewone vaste
en vlottende schuld, nog op zeer groote
schaal voor milliarden, misschien wel
tientallen milliarden wordt gebruik
gemaakt van allerlei soorten financie
ringsmethoden, waarvan uitsluitend
Duitschland het monopolie schijnt te be-
zittem
Wiji noemen Sonderwechsel, Liefer-
schatze, Blochwechsel enz.
De schrijver geeft dan een overzicht
van de uitgifte van Duitsche leeningen
sedert 1935, waarna hij vervolgt:
„Men komt dus in een periode van vier
jaren tot een emissie-totaal van het Rijk
ten bedrage van meer dan 11 milliard
mark, waarvan 6200 millioen bij' het pu
bliek werd geplaatst. Een dergelijke ont
wikkeling van de vaste schuld zullen an
dere landen niet gaarne tot voorbeeld
nemen.
Bekijkt men den looptijd van deze lee
ningen, dan frappeert het, dat de meeste
leeningen slechts een looptijd hebben va-
rieerend van 8 tot 20 jaren. De Duitscher
noemt dit „langfristige" leeningen. Ook
hier ligt weer eenig contrast met het bui
tenland, o.a. Nederland en ook Enge
land, waar men een leening van tien of
twaalf jaren geenszins met het praedi-
caat „lang" zal bestempelen.
Nog een opmerkelijk verschil met an
dere landen ligt in de aflossingsvoor-
waarden. Zoo valt het op, dat de thans
aangekondigde leening, waarop de in
schrijving openstaat van 1024 October
en die een looptijd heeft tot 1958,, dus
van slechts 20 jaren, pas, te beginnen
met 1953, voor eenige verplichte aflos
sing in aanmerking komt. Geduren
de de eerste vijftien jaren
zal dus geen aflossing
plaats hebben, hoewel hetrijk
zich het recht voorbehoudt na vijf jaren
tot geheele of gedeeltelijke aflossing te
gen pari over te gaan. Eenzelfde systeem
heeft men gevolgd bij1 de andere leenin
gen van 1937 en 1938."
In de Lagerhuis-zitting van gisteren
nam de leider der labour-oppositie A 11 -
1 e e, het woord. Hij zeide, dat de hui
dige politiek van de regeering geen duur-
zamen vrede heeft gebracht. Hij spoorde
aan een plan uit te werken voor een
duurzamen vrede.
Hierna verkreeg minister-president
Chamberlain het woord. Hij zeide'
o.a., dat hij' beschuldigd is van lafheid,
weekhartigheid en domheid.
Men heeft hem beschuldigd, het land
op den rand van een oorlog te hebben
gebracht en men heeft gezegd, dat het
niet zijn verdienste is geweest het land
tot veiligheid te brengen.
Hij is van meening, dat zij, die deze
beschuldigingen hebben geuit, snel ver
geten zijn wat de afgeloopen week is
geschied.
Niemand, die heeft door
gemaakt, wat h ij heeft door
gemaakt 1 dag na dag hield
hem degedachte gevangen, dat
hij alleen moest beslissen
over het lot van millioen en
landgenooten kan dit ge-
makke lijk vergeten.
Wanneer 'hij terugblikt op
de gebeurtenissen dan is hij
overtuigd, dat h ij een oor
log heeft afgewend.
Indien öp het oogenblik een oorlog uit
zou breken, dan zou, vóór een soldaat
van beroep of een vlieger zou zijn ge
troffen, op straat een man in een omni
bus of zijn vrouw en kinderen in hun
huis getroffen zijn.
Toen men overtuigd was, dat niets
meer in staat was om de Sudeten binnen
den Tsjechischen staat te houden, drong
men er bij de Tsjechische regeering op
aan dit gebied af te staan.
Spreker 'heeft reeds hulde gebracht aan
de wijsheid en moed ivan Benes voor het
opvolgen van den raad van de Fransche
en Britsche regeering. Het was een hard
besluit voor iemand, die zijn land lief
heeft. Het is belachelijk te zeggen, dat zij
die dezen raad hebben gegeven, Tsjecho-
SlowaJkije hebbel) verraden.
Wat gedaan is, is Tsjec'ho-Slowakije
redden van den ondergang en het een
kans geven te leven als een nieuwe staat,
welke na met verlies van gebied en ver
sterkingen misschien in staat zal zijn,
zijn nationaal bestaan te vormen in neu
traliteit en veiligheid, zooals Zwitserland.
Ten aanzien van de beschuldiging, dat
de overeenkomst tusschen Hitier en
Chamberlain door Hitler was opgesteld,
om Engeland er toe te 'brengen zijn ver
plichtingen prijs te geven, zeide Chamber
lain: „Ik weet niet, of men mij duistere
bedoelingen in de schoenen wil schuiven,
doch ik moet zeggen, dat het document
niet is opgesteld door Hitier, doch door
den nederigen persoon, welke op het
oogenb'lik dit huis toespreekt."
Vervolgens zeide Chamberlain, dat hij'
niet geloofde, dat een oorlog niet te voor
komen zou z.ijn.
Na het einde van zijn rede bleef de
minister-president eenige oogenblikken op
het spreekgestoelte staan en vervolgens
ging hij' naar zijn plaats wuivend en
glimlachend, onder toejuichingen van de
regeeringspartijen.
Na de rede van den minis
ter-president werd de stem
ming gehouden, waar b ij het
huis met 366 tegen 144 stem
men zijn vertrouwen in de
regeering uitsprak.
Het amendement der oppo
sitie op de door de regee
ring ingediende motie van
vertrouwen was tevoren ver
worpen met 369 tegen 150 stem
men.
In antwoord op andere vragen, ver
klaarde Chamberlain nog, dat de regee
ring haar best zou doen om spoedig te
komen tot een terugtrekking der buiten
landsche strijders in Spanje.
'Ook is Chamberlain nog teruggeko
men op het denkbeeld der arbeiderspartij
tot het houden van een wereldconferentie.
De premier wees op de noodzakelijk
heid van voorbereiding, teneinde er zeker
van te zijn, dat een dergelijke conferentie
niet een mislukking wordt. Hij verklaarde
o.a.: „De opgedane ervaring
heeft maar al te duidelijk
getoond, dat zwakte in be
wapening zwakte in de di
plomatie beteeken t. Ik geloof,
dat wij' niet onzen plicht zouden hebben
gedaan, indien wij niet reeds opdracht
hadden gegeven tot het onmiddellijk in
stellen van een grondig onderzoek inzake
onze voorbereidingen van militairen en
civielen aard, om te zien, welke maatrege
len noodig zijn om binnen den kortst mo
gelijken tijd onze defensie in orde te
brengen."
Chamberlain en zijn echtgenoote heb
ben Londen gisteravond verlaten om zich
met vacantie naar Schotland te begeven.
De „Evening Standard" verneemt dat
Lord Runciman is verzocht Duff Cooper
op te volgen als minister van marine.
Van Duitsche officieuze zijde wordt
medegedeeld, dat de op grond van de
overeenkomst van München ingestelde
internationale commissie gisteren de door
de sub-commissie voor militaire aange
legenheden uitgewerkte definitieve lijnen
van het vóór 10 October door de Duitsche
troepen te bezetten gebied in Tsjecho Slo
wakije, heeft bevestigd.
Naar Havas nader meldt, heeft Tsje
cho Slowakije zich hierbij: neergelegd.
De Tsjecho Slowaaksche gezant te Ber
lijn, Mastny, heeft in de vergadering ge
zegd:
„De Tsjecho Slowaaksche
regeering neemt met droef
heid kennis van de beslis
sing, welke de vier groote
mogendheden 5 October
hebben genomen. Zij aan
vaardt de grens van h.et
gebied, dat van 7 tot 10 Oc
tober door de Duitsche
troepen zal worden bezet
en zal de maatregelen ne
men, welke noodig z ij n".
Weer werd Tsjecho Slowakije dus in
den steek gelaten! Wat blijft er op deze
wijze zelfs van het „accoord" van Mün-
chen nog over?
Volgens schatting van bevoegde zijde
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
maakt het gebied, dat tot 10 October door
de Duitsche troepen bezet zal worden, een
vijfde tot een zesde van het geheele gebied
van Tsjecho Slowakije uit.
Het Fransch-Britsche voorstel, zoome
de de z.g. overeenkomst van München,
waren gebaseerd op het beginsel der
scheiding van de Duitsche en Tsjecho
Slowaaksche bevolkingsgroep, teneinde
het beginsel van het vrije beschikkings
recht der volken toe te passen. Hetgeen
van de werkzaamheden der internationale
commissie is uitgelekt, verdient evenwel
onder de aandacht te worden gebracht
der openbare meening in de Westersche
landen.
De gedelegeerden en deskundigen van
Duitschland hebben opnieuw territoriale
eischen gesteld ten opzichte van Tsjecho-
Slowakije, welke zich uitsluitend baseeren
op den wensch hij Duitschland
©en zoo groot mogelijk ge
bied met rijke steden en
in dus trie-centra en belang-
rijke verkeersmiddelen te
voegen.
De Tsjechische bevolking, welke bijge
volg bij het Duitsche rijk zou komen, zou
81'5.000 personen tellen.
Bovendien eischen de vertegenwoordi
gers van het rijk volksstemmingen in ze
kere districten, waar de Duitsche bevol
king slechts van 0.2 tot 6.5 pet. bedraagt.
In deze streken wonen 1.116.000 Tsje
chen en slechts 144.000 Duitschers.
De eischen der Duitsche deskundigen
beoogen de overeenkomst van München in
gevaar te brengen door het Tsjechische
volk dezelfde rechten op een vrije beschik
king te weigeren, welke zij ten gunste van
de Sudeten Duitschers opeischen".
Wat maalt men in Duitsche kringen om
minderheden in eigen land?
Benesj verlaat Praag.
Benesj heeft gisteren afscheid genomen
van de leden van de presidentieele huis
houding en is daarna naar zijn landgoed
te Seizimovausti, ongeveer 80 km ten Z.
van Praag, vertrokken.
Vergezeld van zijn echtgenoote heeft
D'r Benesj een bezoek gebracht aan het
graf van wijlen president Masaryk.
Te Londen liepen gisteren geruchten,
dat Jan Masaryk, een zoon van den eer
sten president der Tsjecho Slowaaksche
republiek, gezant te Londen, een zeer goe
de kans zou hebben om tot opvolger van
Benesj te worden gekozen.
Als de „groote vier" deze candidatuur
maar goedvinden!
De 30 millioen pond een gift?
De politieke correspondent van de „Dai
ly Herald" meldt, dat het „voorschot" van
Groot Brittannië aan Tsjecho Slowakije,
ten bedrage van 10 millioen pond, waar
van de minister-president Maandag in
het Lagerhuis melding heeft gemaakt,
waarschijnlijk een gift zal zijn, waarvoor
geen voorwaarden zijn gesteld.
De Tsjechische regeering had om een
leening van 30 millioen pond verzocht om
bij te dragen tot het economisch herstel.
Er worden nu onderhandelingen gevoerd
met de regeeringen van Frankrijk en an
dere landen om het verschil te verstrek
ken.
De Britsche regeering 1 aldus het blad
hoopt, dat ook de overige 20 millioen
pond als gift zullen worden overhandigd.
Men moet maar eens aankloppen bij
Duitschland, dat zulke rijke gebieden ca
deau heeft gekregen!
'Gisteren is te Praag medegedeeld, dat
onmiddellijk twee lichtingen van het Tsje
cho Slowaaksche leger gedemobiliseerd
zullen worden.
De overige lichtingen zullen successie-
sievelijk worden gedemobiliseerd.
Bier-tekort in Sudeten-Duitschland.
Te Karlsbad dreigt een biertekort, tenzij
spoedig nieuwe voorraden worden aange
voerd, Woensdag was geen pilsnerbier
meer te krijgen.
De correspondent van de D'aily Mail
heeft gehoord, dat Dinsdag, den dag van
de aankomst der Duitsche troepen, 10000
vaten bier waren verbruikt en dat Maan
dag voor het invallen van den avond al
het beschikbare Pilsnerbier in vaten was
opgedronken. Er is opdracht gegeven in
de dorpen nieuwe voorraden op te doen.
Naar schatting bedraagt het aantal be
zettingstroepen in 't land van Eger 60.000
man. De troepen krijgen nog steeds ver
sterkingen. De correspondent telde 115
tanks en zware: pantserwagens, terwijl hij
bovendien 16 3-motorige Heink- en Dor-
niervliegtuigen heeft gezien.
Waarom toch zoo'n sterke macht 111
dit betrekkelijk kleine gebied? Zijn de Su
deten Duitschers niet blij met hun „ver-
lossing"?
Binnenland.
Convooydienst in de Spaansche wateren
tijdelijk stopgezet.
De boterprijs in den a.s. winter.
Buitenland.
Meerderheid voor Chamberlain in het En-
gelsehe Lagerhuis.
De ernstige toestand in Palestina.
Terugt,rekking der buitenlandsche vrij
willigers in Spanje?
Tsjecho-Slowakije moet weer bukken voor
de Duitsche eischen.
MIEMAND verdraagt verstopping dar Inge*
wanden, maar» traag funetionneerende
nieren, die ernstige gevolgen kunnen hebben,
worden dikwijls verwaarloosd. Rugpijn, va»»
etoorde slaap, duizeligheid, rheumatlek, Ischias
oi spit zijn de er vaak uit voortkomende gevol
gen. Deze verschijnselen waarschuwen u. dat
da werking der nieren verstoord raakt. Houd
derhalve uw nieren In goeder staat door een
dluretlsch middel. Stel uw gezondheid niet in
de waagschaal, maar laat Foster's Rugpijn
Nieren Pillen u nieuwe kraohï ei vitaliteit
geven. Foster's Pillen bevatten goen gevaar
lijke be8tanddeelen en hebben In Holland ruim
80 Jaren ongeëvenaard succes b6haald.
TERUGTREKKING DER VRIJ
WILLIGERS IN SPANJE.
De Britsche ambassadeur te Rome
heeft weer op last van zijn regeering een
bezoek aan Giano gebracht. De Britsch-
ltaliaansche betrekkingen werden bespro
ken en men meent dat de Italiaansohe
houding bij' de vorige ontmoetingen gun
stig was om een verdere ontspanning te
weeg te brengen.
Men meent, dat de Italiaan scbe troe
pen in Spanje reeds van het front zijn
teruggetrokken, alhoewel de vliegers en
specialisten nog steeds actief zijn.
Overeenkomstig de voorstellen van Ne-
grin te Genève, worden de strijders van
de internationale brigaden van het front
teruggetrokken en volgens de nationali
teiten gegroepeerd, in kampen achter het
front ondergebracht. Zij; worden als ge
demobiliseerd beschouwd. Reeds eenigen
tijd worden geregeld gewonden naar de
grenzen getransporteerd.
De Spaansche regeering heeft officieel
de buitenlandsche correspondenten er
van in kennis gesteld, dat zij volstrekt
geen kennis droeg van eenigerlei plein
om een einde te maken aan den Spaan-
sehen krijg.
Te Burgos wijzen alle teekenen er op,
dat Franco nog steeds sterk gekant is te
gen het denkbeeld van bemiddeling in
den Spaanschen burgeroorlog.
DE CHINEEZEN MELDEN OVER
WINNINGEN.
Volgens een telegram van het Chinee-
sche ministerie van Buitenlandsche Za
ken hebben de C'hineezen de beide be
langrijke steden Kwansjan en Moesjih-
kang, gelegen ten N.O. van Hankau, op
de Japanners heroverd. Hierdoor, zoo
verklaart men, wordt de druk van den
Japanschen opmarsch op den spoorweg
PëipingHankau langs den weg van
Paisjitang, verminderd.
Chineesche berichten uit Hankau mel
den, dat de Japansche strijdkrachten, die
langs den Noordelijken Jangtse-oever in
Westelijke richting naar Hankau opruk
ken, genaderd zijn tot het op 130 km
stroomafwaarts van Hankau gelegen
Kitsjoen, dat gedeeltelijk bezet werd.
Uit Nantsjing wordt gemeld, dat gis
terochtend negen Japansche bommen
werpers de stad hebben bestookt; vijftig
personen werden gedood of gewond, zes
tig huizen werden vernield.
Van beide zijden worden
in en om Hankau g r 00 t e
troepenmachten geconcen
treerd. 150.000 Japanners aan
de eene zijde en 350.000 G h i -
neezen daartegenover tor
verdediging.
Indien de Japansche berichten juist
zijn, heeft Tsjang Kai Sjek de eenheden
in de provincies opgeroepen ter verdedi
ging van de stad en zijn beste troepen in
de voorste linies gelegd. Alles schijnt er
on te wijzen, dat de maarschalk den strijd
tot den laatsten man zal strijden. Bij dit
groote gevecht, waarvan Hankau de in-