Nederland-Amerika.
Verkorting der Indië-luclitlijn
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De strijd in China.
iramma.
VRIJDAG 9 SEPT. 1938
52e JAARGANG - No. 289
Onze handel in de toekomst.
H. M. de Koningin in den
Jordaan.
Buitenland.
Het Tsjecho-Slowaaksche
vraagstuk.
Vermindering der werkloos
heid blijft aanhouden.
Binnenland.
Uit de Provincie
MIDDELBURG.
Ludikhuijze, Bree
Witte, Emmastraat
srs, St, Pieterstraat
Reijerse, Veersche
A. Mijnheer, Ju.
ur, v. Wasnderen,
istingmerk in etui'
scheweg 157, So&!
en en bretels, j.
enstraat 2; rijwiel-
Wondergem, Pen-
ilpenhouder, A. H.
2; rijwielbelas tingl
Segeerssingel 102;
Bosch, Lange Dtelft
J. Gideonse, Noord-
istingmerk in etui,
aninghoeksingel 19'
rinders voorwerpen
e men daarvan ter-
Bureau van Poli-
[eptember.
[75 m. 8.00 VARA,
lRA, 12.00 AVRO,
>R0, 9.00 VARA,
|2.00 VARA.
8.16 Ber.). 10.00
11.00 Declamatie.
(Om 12.15 Ber.).
ïoncert. 2.00 Zang
2.50 Gram. 3.20
iomotie van H. M.
'antasia en Gram.
m. 5.30 Orgel en
[erzicht. 6.50 Gram.
|n Platteland". 7.20
|er. 7.35 Causerie
>en". 8.00 Viool en
,De Ned. cultuur in
VARA-orkest. 9.45
ïeralda. 10.30 Ber.
Ijding. 11.00 Gram.
pl.). 11.55—12.00
I 301.5 en 415.5 m,
ld door de NCRV.
iitatie. 8.15 Ber.,
[w.), 10.30 Morgen-
1.15 Zang m. piano
112.15 Gram. 12.30
[gram. 2.00 Repor-
lle Eere-promotie v.
[.00 Reportage. 5.30
Jxinlief hebbers. 7.00
lie. 7.45 Reportage,
ANP, Herli. SOS-
v. het 40-jarig re-
1. v. het Utr. Sted.
btkoor en solisten.
f„40 jaren). 10.15
|no en gram. 10.45
olg concert. 11.20
Ichriftlezing.
/EERBER1CHT.
Iavond van 9 Sept.:
tijdelijk krachtige
It N. zwaar bewolkt
rschijnlijk nog rt1-
I gedeeltelijk bewolkt
hg en, weinig veran-
Imiddag 3 uur:
liddag 3 u.
Ir fietsers:
763.
en bijgevolg was hij
Intekende te zien en
tie zij was.
Ir teleurgesteld, toen
len. Gelukkig voor
pedig en in het ge-
nicht vergat hij
Jistig, bijna plechtig
Iniet de minste noti-
Idurende de geheels
logen op den domine
wierp Edward tel-
zij wilde niet naar
Mona de kerk uit
naar Edward toe.
-nooie neef", zei ze>
|r de kerk te laten
begon hij.
Igeen „Beste Mona
jbt gemaaktl" zei z
K6voi schuldbesef
lij, terwijl een S'im
gelaat kwam.
En nu, veronderstel
Een naar huis latefl
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorstgtraat 7 0, Goes
Postrekening 444S5 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J, F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededcellngen fiO cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
(Wordt ver
■volgd.)
Een lid van De Nederlandsche Dag
bladpers" bracht met een gezelschap van
de Ned. Mij, van Nijverheid en Handel
een bezoek aan de Vereenigde Staten en
geeft daarvan in de „Mededeelingen" en
kele indrukken.
„Uiteraard zegt hij o.m. hebben
wij vele drukkerijen bezocht, o.a. van de
„Sun" te New York, de „Chicago Tri
bun", „Ladies Home Journal" te Phila
delphia, „Rust Graft Publishung Com
pany" te Boston, de Staatsdrukkerij te
Washington.
Wat nu het krantenbedrijf betreft, het
is bekend, dat de exploitatie grootendeels
is gebaseerd op straatverkoop, en daar
van dan ook alle sporen zeer duidelijk
draagt. Headlines en sensationeele op
maak vormen de grootste selling-points;
mede door den slechten inhoud is het le
zen van Amerikaansche bladen voor Hol
landers geen genoegen.
Toen wij b.v. gaarne iets over den E'uro-
peeschen toestand wilden weten, die tij
dens ons verblijf juist nogal gespannen
was door gebeurtenissen in Tsjecho-Slo-
wakije, bleef ons niets anders over dan
het belangrijkste A.N.P. nieuws uit Hol
land per uitgesteld telegram te laten ko
men.
Bij' het bezoek aan bovengenoemde
drukkerijen waren het vooral de propor
ties die gTOOten indruk maakten.
In de drukkerij van de „Chicago-Tri-
bun" werd dagelijks een oplaag van
1.200.000 ex. verwerkt, "waarvoor 350 ton
rotatiepapier noodig was en 150 perseen
heden van 16 pagina's waren opgesteld.
De moeilijkheden, die zich voordoen bij
het verwerken van zulke kwantums in
korten tijd vragen zeer bizondere maat
regelen, en weet men op vernuftige wijze
op te lossen.
Toch was er voor Hollandsche kranten-
menschen, die deze moeilijkheden natuur
lijk niet kennen, technisch niet veel
nieuws te zien.
Wel staat men er verwonderd over, dat
naast een op een zeer geraffineerde wijze
doorgevoerde volmaking der techniek,
zoo weinig gevoel kan bestaan voor de
sociale kant van een bedrijf. Want op
laatstgenoemd gebied is letterlijk
n i e ts gedaan. Geen pensioen, geen ziek
teverzekering, geen werkloosheidsverze
kering, geen rechtspositie voor wie ook."
Er is vooral de laatste weken meerma
len de aandacht op gevestigd, dat Neder
land in vele opzichten een rijk bevoor
recht land is.
Wij kennen ook onze moeilijkheden ook
van socialen aard.
Maar telkens blijkt weer dat een ver
gelijking met het buitenland niet ten
nadeele van Nederland uitvalt.
Amerika heeft ook veel goeds. Het
biedt soms mogelijkheden die wij hier
niet kennen.
Maar als wij1 letten op de rust en be
trekkelijke welvaart die hier heerschen,
op de ontwikkeling van het kerkelijk en
godsdienstig leven, op de vrijheid op het
gebied van het onderwijs, op onze staat
kundige rechten en vrijheden, op de vele
sociale voorzieningen die hier werden ge
troffen, en bij dat alles op een Vorstin
als wij in Koningin Wilhelmina mogen
bezitten, dan komen we altijd weer tot de
slotsom, dat Nederland in vergelijking
met andere landen rijk gezegend en be
voorrecht is.
Dr F. H. Fentener van Vlissingen over
den economischen toestand.
Tijdens een diner Woensdagavond in
het Jaarbeursrestaurant te Utrecht naar
aanleiding van de 39e Koninklijke Neder
landsche Jaarbeurs, hield de voorzitter
Yan den raad van beheer van de Kon.
Ned. Jaarbeurs, dr F. H. Fentener van
Vlissingen, een tafelrede, waarin hij o.a.
de moeilijkheden besprak, welke den han
del in den weg worden gelegd tengevolge
van de contingenteeringen.
Een koopmian, aldus spreker, mag nooit
wijken voor moeilijkheden. Wij mogen
ons niet laten ontmoedigen. Wij moeten
het hoofd koel houden en hopen, dat de
crisis voorbiji gaat zonder eenig wapenge
weld. Wijl moeten er aan denken, dat de
economische crisis gevolgd zal worden
door een opleving.
De wereldhandel leeft immers nog, on
danks alle moeilijkheden, welke haar in
den weg worden gelegd.
Er zal^ iets geboren moeten worden in
een hernieuwd vertrouwen.
De wereldhandel is zoo maar niet dood
te krijgen.
Wie, zooals ik, van onze koloniën te-
tugkomt, moet optimist zijn. Zooveel
energie, werklust, als aanpassingsvermo
gen men daar vindt, geeft waar
ergen voor onzen handel in de toekomst.
Een ware triumftocht In den stroomenden
regen.
Hare Majesteit de Koningin heeft gis
termorgen een rijtoer gemaakt en den
nu en dan neerstroomenden regen ten
spijt werd deze rit vooral in den Jordaan
een triomftocht.
Hare Majesteit, die bij het inrijden van
deze volkswijk opdracht gaf stapvoets te
rijden en Die zich niet bekommerde om
den regen, zelfs geen gebruik maakte van
Haar parapluie, zoodat alle bewoners, die
uit de ramen van de huizen hingen, Haar
konden zien en begroeten, werd hier zoo
geestdriftig toegejuicht, met zooveel war
me hartelijkheid ontvangen, dat het, al
dus het H d b 1., gezegd moet worden, dat
deze feestelijke rijtoer door den regen wel
tot de schoonste oogenblikken hebben
behoord, die wij tijdens dit Koninklijk
bezoek hebben meegemaakt.
De Jordaan heeft gesproken, heeft jui
chend en jubelend gesproken voor Oranje.
Het waren oogenblikken, die onvergete
lijk zullen blijven.
Juist toen de Koninklijke stoet den
Jordaan binnenreed begon de regen te
vallen, eerst matig, maar al spoedig viel
het water in stroomen. Dit kon echter
niet afdoen aan het enthousiasme van de
Jordaners, van de duizenden vrouwen,
mannen en kinderen, die zich in hun
geestdrift geen enkele beteugeling wensch-
ten op te leggen, die blijde, vol toedracht
en aanhankelijkheid jubelden en te en
thousiaster werden, omdat Hare Maje
steit zoo langzaam door hun midden
reed en den stroomenden regen ten spijt
geen oogenblik gebruik maakte van een
parapluie.
Welk een schouwspell Welk een zege
tocht! Het zijn oogenblikken geweest, die
diepe indrukken moeten hebben nagela
ten bij H. M. de Koningin, Wie men in
deze wijk na jaren zoo geestdriftig hulde
bracht en in zoo rijken klank overtuigde
van trouw aan Oranje!
In den stroomenden regen een zegetocht,
een triomftocht.
Nog nérgens is er bij deze jubileum
feesten met zulk een wilde, zich zelf ge
heel vergetende, drift en met zulk een
haast beklemmende hartstocht gejuicht,
gejubeld, geschreeuwd, als hier.
Zoo hereenigde de Jordaan zich met
Oranje. Zoo kreeg deze jubel een geheel
eigen karakter, omdat deze niet in de
allereerste plaats een hulde- en vreugde
betoon was, maar een getuigenis. Het is
een gebeurtenis, die van diepe beteeke-
nis is voor geheel ons Nederlandsche
volk.
DRUKKE BERAADSLAGINGEN TE
LONDEN.
Om vijf uur gistermiddag arriveerden
Halifax en Cadogan in Downingstreet om
opnieuw een onderhoud met Chamberlain
te hebben.
Naar Reuter opmerkt, vormen de terug
keer van Chamberlain uit Schotland, het
uitstel van Halifax' vertrek naar Genève
en de drukke besprekingen van gisteren
in de ambtswoning van den minister-pre
sident een aanwijzing voor den ernst,
waarmede men in Britsche kringen de
Tsjecho-Slowaaksche situatie beschouwt.
De Britsche kabinetsraad is
tegen Maandagochtend elf
uur bij eengeroepen. Naar Reuter
meent te weten, is het de bedoeling, de
ministers op de hoogte te stellen van de
ontwikkeling van den internationalen toe
stand sedert de bijeenkomst op 30 Aug.
Voorts meldt Reuter nog, dat de Tsje
cho-Slowaaksche gezant te Londen een
energiek démarche heeft gedaan in ver
band met het artikel in de „Times", dat
zooveel stof heeft doen opwaaien.
Vakvereenigingscongres verwerpt
politiek der Regeering.
Het vakvereenigingscongres te Black
pool heeft met groote meerderheid een
motie aangenomen, waarin met nadruk
wordt verklaard, dat „deze politiek de
fascistische mogendheden Italië, Duitsch-
land en Japan, waar de bevolkingen wor
den onderdrukt en het bestaan van vrije
vakvereenigingen verboden is, begun
stigt".
Het congres verklaart
zich tegen deze po IA tie k,
omdat „deze niet alleen
het prestige van Groot
Brittannië schaadt, doch
tevens, door haar aarze
lend karakter een uitda
ging aan den oorlog vormt".
Attlee heeft in zijn hoedanigheid van
leider der oppositie een brief aan Cham
berlain gezonden, waarin hij onmiddel
lijke bijeenroeping van het parlement
vraagt.
Benesj confereert met Runciman.
Lord Runciman heeft gisteren een on
derhoud met Benesj gehad.
Runciman is teruggekomen van zijn
aanvankelijk besluit om (naar aanleiding
van het zoozeer gecritiseerde „Times"ar-
tikel) zijn bemiddelaarsfunctie neer te
leggen.
Volgens Havas is het in het buitenland
gepubliceerde bericht, dat de Sudeten-
duitsche partij zich bereid zou hebben
verklaard de onderhandelingen te her
vatten, voorbarig gebleken.
De speciale Havas-correspondent ie
Neurenberg zegt, dat politieke kringen
aldaar den toestand, die sinds Woensdag
tusschen de Sudeten-Duitschers en de
Praagsche regeering is ontstaan, aldus de-
finieeren: „Men onderhandelt thans over
een hervatting der onderhandelingen".
In dezelfde kringen is men, volgens ge
noemden correspondent, van meening,
dat, wijl het contact niet verbroken is, e r
op 't oogenblik geen reden
is, zich aan al te groot
pessimisme over te geven.
Niettemin, zoo zeggen
zij, is 'de atmosfeer verre
van opgeklaard en men
ziet volstrekt niet in, hoe
er een toenadering zou
kunnen tot stand komen
tusschen de tegengestel
de zienswijzen.
Eén D.N.B.-bericht uit Praag komt ech
ter met de opzienbarende mededeeling,
dat voor het geval de jongste verregaan
de toenadering van Praag toch nog op een
mislukking zou uitloopen, Runciman nog
een soort „achterdeurtje" zou hebben.
President Benesj zal Zaterdag a.s. voor
Beneden de driehonderdduizend!
De directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede, dat blijkens hem
door het Centraal bureau voor de statis
tiek verstrekte gegevens, in de week van
22 tot en met 27 Augustus 1938 bij1 gesub
sidieerde vereenigingen met werkloozen-
kas waren aangesloten 565.566 personen
(waaronder 75.744 landarbeiders).
Van de 489.822 verzekerden buiten de
landarbeiders was het werkloosheidsper
centage 22.1 (in de vorige verslagweek,
8 tot en met 13 Augustus 1938, was dit
percentage 22,3).
In de tweede verslagweek van Augustus
was het werkloosheidspercentage voor
verzekerden (zonder landarbeiders) in de
laatste jaren als volgt:
1932 25,8, 1933 23,6, 1934 26,2, 1935
30,0, 1936 30,5, 1937 23,5, 1938 22,1.
Op 24 Augustus 1938 waren bij1 de or
ganen der openbare arbeidsbemiddeling
ingeschreven 316.767 werkzoekenden,
waarvan 299.048 werkloos waren.
Is er bijl een dusdanigen stand van deze
teisterende ramp nog steeds geen reden
om te juichen, toch is het een zeer ver-
beugend feit, dat de dalende tendenz zich
weer voortzet. Hopen we, dat het tempo
der vermindering spoedig zal versnellen.
f
de radio over de ontwikkeling van den
toestand spreken.
De Tsjecho-Slowaaksche autoriteiten
hebben reeds sancties getroffen tegen po
litiebeambten, die verantwoordelijk geacht
kunnen worden voor de incidenten te Os-
trau.
Het onderzoek duurt nog voort en de
schuldigen zullen met uiterste gestreng
heid worden gestraft.
In verband met deze incidenten zijd de
(politieke ministers gisteren bij Benes
bijeengekomen om den toestand te bestu-
deeren en de maatregelen te overwegen,
die noodig zijn.
WANKELT HANKAU'S DEFENSIE?
Japanners hopen de stad vóór 10 Oct.
a.s. te veroveren.
Te Hankau wordt toegegeven, dat de
Chineesohe troepen, die Hankau verdedi
gen, zich in twee sectoren ten. Noorden
van de Jangtse hebben teruggetrokken.
Dé Japanners zetten intusschen gesta
dig hun opmarsch voort, om den spoor
weg PeipingHankau bij Sin Jang,
honderd mijlen ten Noorden van Hohkau
af te snijden.
Een tweede Japansche colonne rukt
vooruit langs den Noordelijken oever van
de Jangtse, na Kwang Ttei te hebben
ingenomen.
'Chineesohe troepen pogen op beide
fronten den Japanschen opmarsch tot
staan te brengen.
De Japanners zijn vol goeden moed,
dat zij; Hankau vóór 10 October a.s. zul
len kunnen veroveren.
Japansche vliegtuigen hebben ten ein
de de verbinding Hankau met het Jang-
tse-front af te snijden, de boofdiverkeers-
wegen op eenige kilometers van Hankau
opgeblazen. D!e ontploffingen waren in
Hankau hoorbaar, maar de vliegtuigen
verschenen niet boven de stad.
Korte Berichten.
De slag aan de Ebro heeft een fel
heid bereikt, die alles overtreft wat tot
dusver aan dit front is voorgevallen
sedert de dagen van het groote offensief
der republikeinen.
De Braziliaansche legatie te 's-Gra-
venhage deelt mede, dat, volgens inlich
tingen van haar regeering, alle berich
ten omtrent het verstoren der openbare
orde in het Zuiden van Brazilië uit de
lucht gegrepen zijn. Do grootste kalmte
en rust heerschen in het geheele land.
Een Zwitsersch militair vliegtuig is
in de nabijheid van Frauenfeld omlaag-
gestort. De piloot, een kapitein, kwam bij
het ongeval om het leven.
Aan de vlootschouw op het IJ ter gelegenheid van de tewaterlating van m.s. „Oranje" werd door zeer vele vaartuigen deel
genomen. Vooral de gepavoiseerde oorlogsbodems boden een feestelijken aanblik.
TUNNELS ONDER NOORDZEE
KANAAL?
By den minister van Waterstaat zijn
thans plannen ingediend om ten Oosten
van Velsen een autotunnel onder het
Noordzeekaaal aan te leggen. Bovendien
wordt overwogen een spoorwegtunnel op
een andere plaats te bouwen.
Groote overzee, en nachtvluchten.
Van Karachi via Colombo naar Medan?
Volgens berichten in de Straits-bladen
koestert de K. L. M. plannen om de route
Nederland-Indië opnieuw te bekorten
door Burma, Siam en het grootste gedeel
te van Britsch-Indië door haar vliegtui
gen te doen overslaan. Men zou voorne
mens zijm, van Karachi naar het Zuiden
af te buigen en dan door te vliegen naar
Medan. Van Colombo zou men een lange
etappe over zee naar Medan maken, ter
wijl na Medan de gewone route weer zou
worden gevolgd.
De eerste proefvlucht op dit nieuwe
traject, waardoor Colombo op 2V2 dag
vliegens afstand van Londen zou komen,
kan echter eerst worden gemaakt als het
vliegveld te Colombo voldoende accomo-
datie voor grootere vliegtuigen biedt, het
geen men over enkele maanden verwacht.
Daar de K.L.M. beeft aangekondigd
aldus de bladen Colombo 2V2 dag
na bet vertrek uit Engeland te zullen be
reiken, wordt waarschijnlijk eerder dan
oorspronkelijk de bedoeling was 't nacht-
vliegen op de Verre Oosten-verbinding in
gevoerd.
Schip te Vlissingen onder bewaking
gesteld.
In de Vlissingsche Buitenhaven is Don
derdagmiddag het Noorscie stoomschip
Marid onder bewaking van de mare
chaussee gesteld teneinde een landing
van de Qhineesahe bemanning te voorko
men. De reederij van de Marid, die een
voor bet bunkerstation bestemde lading
olie kwam lossen, wilde bet schip daar
na naar Noorwegen laten komen om te
worden opgelegd. De politie had echter
een mededeeling 'gekregen, dat de reede
rij zou pogen de Chineesche bemanning
in Vlissingen te doen afmonsteren en de
Marid met een Noorsche bemanning naar
het vaderland te doien terugkeeren. Daar
de autoriteiten deze Chineezen niet
wenschten toe te laten is het schip on
der bewaking gesteld.
Rekening Burgerlijk Armbestuur 1937.
B. en W. stellen den raad voor de re
kening 1937 van het Burg. Armbestuur
over 1937 aangevende een nadeelig saldo
van f 12.972,95 goed te keuren.
Ontslag ambtenaar Burgerlijke Stand.
B. en W. stellen voor overeenkomstig
het verzoek van den heer J. A. Vertregt
hem eervol ontslag te verleenen als onbe
zoldigd ambtenaar van den Burg. Stand
en hem tevens' schriftelijk te doen blijken
van de groote waardeering voor het willen
blijven vervullen van zijn betrekking, ook
op gevorderden leeftijd en gedurende vele
jaren na het neerleggen van zijn Raads
lidmaatschap.
Invitatiewedstrijden E. M. M.
Biji de gisterenavond op het gemeente
lijk sportterrein te Middelburg gehouden
invitatiewedstrijden, uitgaande van de
athletiekvereeniging E.M.'ML aldaar, is
goede sport te zien geweest. Er hadden
geen recordverbeteringen plaats. De laat
ste loop had in het donker plaats en er
was over het algemeen geen groote be
langstelling voor deze ontmoeting.
De uitslagen waren als volgt:
