Het 40-jarig Regeeringsjubileum van H. M. de Koningin.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De strijd in China.
EERSTE BLAD
MAANDAG 5 SEPT. 1938
52c JAARGANG - No. 285
De feestelijke Intocht In de hoofdstad. Amsterdam In
feesttooi. Triomftocht door de stad.
Buitenland.
De toestand in en om
Tsjecho Slowakije.
111111
Belangrijkste Nieuws
Nog geen 3 C&nt per dag
kost een abonnement op „De Zeeuw"
Abonnemen sprijs p. kwartaal f 2.50
Weekabonnementen .f0.20
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.53 per fwsrtssi
Weekabonnementen voor Midiklburg
Qoes en Viissingen f 6.20
Losse nummers 6 cent
Advertcntiün 30 cent per regel
Ingezonden mcdcdcciingen 60 cent per regel
Kleine Advertcntlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Vandaag houdt Koningin "Wilhelmina
Haar feestelijke intocht in de hoofdstad
des Rijks, om hier den dag te herdenken
waarop Zij, veertig jaar geleden, in die
zelfde hoofdstad gekroond werd tot Ko
ningin der Nederlanden.
Vreugdevol en in feeststemming heeft
Amsterdam vanmiddag de Koningin in
gehaald.
Vooral in de binnenstad was het reeds
vroeg ongewoon druk. Vele uren voor dat
H. M. de Koningin in de stad zou aan
komen schaarden zich reeds duizenden
langs den feestelijk versierden intochts-
weg om zich van een goede plaats te ver
zekeren. Vooral de plaats van aankomst,
het Haarlemmermeerstation, gelegen in
het Zuidelijk deel der stad, stond in het
centrum der belangstelling.
Sober maar smaakvol is het Haarlem
mermeerstation versierd. Naast den uit
gang is een groot baldakijn opgericht,
waaronder Hare 'Majesteit na aankomst
zal plaatsnemen om de zanghulde van
het T'oonkunstkoor in ontvangst te ne
men.
Het eerste gedeelte van den intochts-
weg, van het Haarlemmermeerstation
langs de 'Cornelis Grusemanstraat tot
voorbij bet Valeriusplein wordt ingeno
men door infanterie, terwijl verder in de
Lairessestraat tot aan den boek van de
Dufaystraat een eerefront van reserive-
officieren staat opgesteld.
Verder langs den intochtsweg staat de
Amsterdamsche Vrijwillige Burgerwacht
opgesteld, gevolgd op tien meter afstand
van elkaar de deputaties van zeshonderd
vijftig Amsterdamsche vereenigingen met
vaandels. Deze rij loopt tot in de nabij
heid van den Dam, waar opnieuw infan-
terietroepen aan beide zijden van den weg
zijn opgesteld.
En daar achter langs den geheelen weg
stonden reeds vroeg de duizenden opge
steld om Hare Majesteit hij het passee-
ren, dat stapvoets geschiedde, toe te jui
chen. Alle vensters ivan de feestelijk ver
sierde gebouwen en huizen langs den weg
waren dicht bezet en zelfs tot op de da
ken bad men zich opgesteld om van
dichtbij, het historische moment van den
intocht te kunnen medemaken.
De geheele intochtsweg was door het
aanbrengen van schuin geplaatste meta
len draagstangen aan elke lantaarnpaal,
waarvan in drie gescheiden banen de
kleuren van onze nationale vlag afhan
gen, welke banen in een ruime boog val
len en aan den achterkant van de draag-
stang worden opgehouden, op kunstzinni
ge wijze versierd .D'e binnenstad had een
andere versiering. Feestelijk is de indruk,
die vele hooge gebouwen maken.
Naarmate men dichter bij den D'am
kwam, langs Koningsplein, Singel en
Nieuwe Zijds Voorburgwal, werd het
drukker.
Reeds lang ivoor twee uur, toen de
Vorstin nog niet aan het Haarlemmer
meerstation in de hoofdstad was aange
komen, stond het publiek achter de afzet
tingen dicht opeen gedrongen, hoewel pas
tegen vier uur de Koninklijke Stoet op
den Dam kon worden verwacht.
De aankomst van H. M. de Koningin.
Tegen twee uur waren op het versierde
perron van 't Haarlemmermeerstation tal
van autoriteiten ter begroeting van H. M.
de Koningin aanwezig, o.a. de burge
meester van Amsterdam, Dr W. de Vlugt,
en de wethouders en gemeentesecretaris,
'de meeste raadsleden, verscheidene mili
taire autoriteiten enz.
Toen precies op tijd de Koninklijke
trein binnenreed en H. M. de Koningin
gekleed in paarsfluweelen mantel
met bont afgezet en kleine hoed,
was uitgestapt, werd zij op het perron
begroet door burgemeester de Vlugt, die
Hare Majesteit begeleidde naar de fees
telijk versierde wachtkamer, waar de of-
ficieele begroeting zou plaats hebben.
Nadat de aanwezige autoriteiten d'oor
den burgemeester aan H. M. de Koningin
waren voorgesteld, heette de burgemees-
er m de begroetingsrede de Koningin in
zeer hartelijke bewoordingen welkom,
aIdus Dr de Vlugt 1 omdat
ow bezoek samenvalt met het tijdstip
waarop u^e Majesteit veertig jaar ge-
eten de regeering aanvaardde.
..uwe Majesteit vergunne mij te vol-
8 aan met te constateeren, dat in geheel
nze historie moeilijk een regeeringspe-
e va-n even langen duur is aan te wij-
n> waarin zoo belangrijke veranderin-
6® op schier elk gebied plaats vonden.
o nog zijn deze niet tot staan gekomen,
lift- vreu^e en dank stemt een verge-
met den toestand in zoovele andere
®n van Europa. Daartoe stemt ook
de omstandigheid, dat wij dank zij Gods
goedheid nog zijn die wij zijn, een vrij
volk, welks onafhankelijk bestaan niet al
leen ongerept bleef, maar dat ver buiten
onze grenzen aan achting en beteekenis
won. Doch daartoe stemt vooral, dat wij
ons mogen verheugen in het bezit van
Uwe Majesteit, die, na veertig uiterst
moeilijke en zorgvolle regeeringsjaren,
nog onverzwakt den scepter voert, telkens
opnieuw het belang van land en volk die
nende en in onbezweken trouw de woor
den van Uwen Koninklijken Vader, ivoor
veertig jaren ook tot de Hare gemaakt,
toepassende „Oranje kan nooit, ja nooit
genoeg doen voor Nederland",
i Nederland en Oranje. Symbool van een
groote meesleepende kracht. Daarom zijn
de dagen van Uwer Majesteits veertig
jarig regeeringsjubileum feestdagen van
Nederland, feestdagen ook van Amster
dam.
Op het voorbeeld van Uwe Majesteit
gaan wij. onder de banier van Oranje met
moed en volharding voorwaarts, wetende,
dat Hij, die het al bestiert, ook de zorg
volle tijden ten goede kan keeren.
Het is deze wetenschap, die ons oot
moedig het hoofd doet buigen en ons sa
menvoegt in de bede, dat de Almachtige
Uwe Majesteit lang èn voor Haar Huis
èn voor ons Vaderland, sparen moge,
rijkelijk omringd met zijn gunst, en geve,
dat Nederland hier als over zee
onder Haar Regeering weder 'jaren be
leven moge, waarin welvaart en bloei
zich aan breede geestelijke ontwikkeling
zullen paren."
In een korte rede antwoordde H. M. de
Koningin op de rede van den burgemees
ter en sprak Zij Haar dank uit voor de
hartelijke begroeting.
Voorafgegaan door den Burgemeester
begaf Zij zich naar buiten. Terwijl de
studenten-eerewacht en het eere-escorte
huzaren de eerbewijzen brachten, steeg er
uit de menigte op het moment dat de
Koningin aan den uitgang van het sta
tionsgebouw verscheen, een donderend
gejuich op, dat aanhield toen Zij zich
begaf naar den zetel onder het baldakijn
om de zanghulde aan te booren. Onder
leiding van Prof. D'r Willem Mengelberg
en begeleid door twintig blazers bracht
het Amsterdamsche Toonkunstkoor ten
gehoore het voor deze gelegenheid spe
ciaal geschreven lied van den dichter J.
W. F. Werumeus Buning „Welkomst
groet voor H. M. Koningin Wilhelmina",
getoonzet door Prof. Mengelberg. Nadat
ook de studenten-eerewacht was geïnspec
teerd reden de Koninklijke rijtuigen voor,
waarbij' de Koningin plaats nam met een
Harer Hofdames in de a la Daumont be
spannen gala-calêche, gevolgd door de
overige Hofrijtuigen, omgeven door de
officieren van Haar Militair Huis in
hun goudbestikte gala-uniformen te
paard. De stoet werd geëscorteerd d'oor
het eere-ëscorte huzaren, dat tot dan toe
tegenover het station stond opgesteld.
Het werd een triomftocht langs den ge
heelen intochtsweg en telkens opnieuw
laaide het gejuich der menigte op, overal
waar de Koninklijke stoet passeerde.
Kort na aankomst van de Koningin
ten paleize, waar Zij begroet werd door
H.H. K.K. H.H. Prinses Juliana en
Prins (Bernhard, die hier reeds eerder
waren aangekomen, verscheen de Konink
lijke familie onder hernieuwe toejuichin
gen van de menigte op het balkon, waar
na de vaandelhulde begon van de vaan
deldelegaties der ruim zeshonderdvijftig
vereenigingen, welke langs den weg wa
ren opgesteld en zich achter den Konink
lijken stoet hadden aangesloten.
De vaandelhulde werd besloten met een
zanghulde door de Koninklijke Mannen-
zangvereeniging „Apollo" en de Christe
lijke Mannenzangvereeniging „Valerius"
onder leiding van den heer Fred. J.
Roeske.
NIET ZONDER HOOP.
De leider der Sudetenduitschers Hen-
lein, vertoefde gisteren op een dankfeest
voor den oogst in het district Ast. Daar
heeft Gwatkin, de vertrouwensman van
Runciman, hem bezocht. Ze hadden een
onderhoud van anderhalf uur, waarover
geen mededeelingen zijn gedaan. Maar
waarschijnlijk zal Gwatkin hebben willen
weten, welk antwoord Hitler op het be
roep van Runciman heeft gegeven.
Een der directe medewerkers van Run
ciman heeft tegenover den vertegenwoor
diger van Havas verklaard:
„Gwatkin heeft van deze
bespreking met Henlein
een bevredigenden indruk
gekregen. Natuurlijk moet
men zich voor overdreven
optimisme wachten, maar
de vooruitzichten, welke
zich openen na den terug
keer van Henlein uit Berch-
tesgaden zijn niet zonder
h o o p".
Lord en Lady Runciman hebben Zon
dag in gezelschap van den heer en me
vrouw Peto een bezoek gebracht aan het
buiten van kardinaal Kaspar, den aarts
bisschop van Praag.
Runciman is Zondagavond te Praag te
rug gekeerd, waar hij Gwatkin heaft ont
vangen, die uit Ast was gekomen. Runci
man en zijn medewerker hebben een lang
durig onderhoud gehad.
Te Londen is niets bekend van een aan
Runciman toegeschreven voornemen een
bezoek aan Hitier te brengen. Men hecht
weinig geloof aan een dergelijk bericht.
De Japanners vorderen.
D'e Japansche troepen hebben de Ghinee-
zen in den slag bij den berg Loesjan ver
slagen, meldt het D.N.B. uit Sjanghai. De
Chineesche tegenstand in de stellingen
ten westen van het gebergte is ineenge
stort. Van officieele Japansche zijde
wordt medegedeeld, dat de Chineezen zich
in vollen aftocht bevinden, zij trekken
naar het zuiden aan weerszijden van den
Koekiangspoorweg.
D'e Japanners hebben in ongekende
mate gebruik gemaakt van de luchtmacht
en daarmede vooral de terugtrekkende
troepen en de. versterkingen aangevallen.
Voor een deel uit studenten bestaande
Chineesche regimenten hebben zeer dap
per gestreden. D'e Chineesche verliezen
moeten zeer zwaar zijn.
Volgens een bericht uit Sjanghai wordt
in Chineesche militaire berichten tegenge
sproken, dat de Japanners Mahwei Ling
zouden hebben bezet. Daarentegen wordt
verklaard, dat de gevechten voortduren.
MISLUKTE AANSLAG OP KONING
FAROEK.
Op het oogenblik, dat koning Faroek
het zwembad van de Sporting Club te
I Alexandrië, waar hij de prijzen voor de
Egyptische zwemkampioenschappen had
uitgereikt, verliet, is een schot op hem
gelost.
De koning werd niet getroffen en keer
de naar zijn paleis terug, blijk gevende
van een groote koelbloedigheid.
Op dit oogenblik is nog slechts bekend,
dat iemand, waarschijnlijk een Syriër, bij
het passeeren van den koning zijn revol
ver in de richting van den vorst afschoot,
j Een naast hem staande toeschouwer
slaagde er in het wapen een andere rich
ting te geven, zoodat twee toeschouwers
aan het been gewond werden.
Nader wordt gemeld dat hier niet van
een aanslag gesproken kan worden.
De gearresteerde wordt slechts beschul
digd van het in bezit hebben van een
vuurwapen.
LEGERVLIEGTUIG IN EEN STRAAT
TE LONDEN GEVALLEN.
In een voorstad van Londen werden vier
persnneni gedood en 25 gewond.
In de Londensohe voorstad Edmonton
is een ontzettend vliegtuigongeluk gebeurd
dat aan vier mensohen het leven heeft ge
kost, terwijl 13 personen ernstig en 12
lichter gewond zijn. De dooden zijn de be
stuurder van het toestel, een vrouw en
twee kinderen.
Een legervliegtuig verloor hoogte, toen
het 'boven een dichtbevolkte wijk vloog.
Het stootte tegen een huis, kwam vandaar
op de straat terecht, waar een spelende
jongen gedood werd, verhief zioh toen
weer om tegen het dak van een ander
huis te botsen en in 'brand te geraken. In
één der huizen, die brandschade opliepen,
weid een vrouw gedood, terwijl haar man
en kinderen ernstige brandwonden oplie
pen.
FRANSCHE SOLDATEN BLIJVEN
ONDER DE WAPENEN.
D'e Fransche regeering beeft Londen
ervan in kennis gesteld, dat zij voorne
mens is, de recruten, die in September
zouden afzwaaien, nog eenigen tijd on
der de wapenen te houden.
HEDEN BEGINT HET NAZI-CONGRES
TE NEURENBERG.
Vandaag zal te Neurenberg het „partij1-
congres van 'Groot-Duitschland" begin
nen. Men verwacht 600.000 deelnemers,
waaronder 1500 studenten, schrijvers en
kunstenaars, 50.000 leden van de Hitler-
jeugd, 27.000 S.S.Jlieden, 24.000 S.A.-
lieden, 150.000 politieke leiders, 20.000
leden van „Kracht d'oor vreugde" en 4000
Duitschers uit het buitenland.
Men verwacht, dat Hitier plechtig zal
verklaren, dat de Sudeten-Düitschers het
recht hebben, 'hun instemming te betui
gen met het Derde Rijk. Het tweede on
derwerp van het congres zal ongetwijfeld
„de strijd tegen het bolsjewisme en de
Joden" zijn.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
De intocht van H. M. de Koningin in
Amsterdam.
De vlootschouw te Scheveningen.
De bewaking van onze grens.
Buitenland.
De Tsjecho-Slowaaksche kwestie. Wat
meer hoop?
Weer hevige gevechten in Spanje.
Toestand in Palestina verergerd.
De Zeevaartdag en. Vlootschouw te Scheveningen. Een overzicht van de oorlogsbodems voor de kust.
WEER HEVIGE GEVEGHTEN AAN DE
EBRO.
De rust, die sedert vijf dagen bij Gandes
heerscht, is Zaterdag verstoord door hef
tige aanvallen van Franco's troepen op de
stellingen der regeeringstroepen op twee
km ten Zuidoosten van Gandesa. De re
geeringstroepen weken ongeveer 200 m te
rug.
Aanvallen der opstandelingen bij Valer-
zuela in den sector Andalusië werden af
geslagen.
Franco deelt mede, dat bet offensief in
den Ebro-sector is voortgezet en de stad
Corbera is genomen; verscheidene honder
den gevangenen zouden zijn gemaakt.
Vijf vliegtuigen hebben getracht om over
Barcelona te vliegen. Zij' wierpen een 15-
tal bommen op de havenwijk en de buiten
wijken, doch werden door het afweerge
schut op de vlucht gedreven. Twee men
sohen zijn om het leven gekomen, eenige
andere lioht gewond.
Vijf wiatervliegtuigen hebben verder de
havenwijk van Valencia gebombardeerd,
doch de meeste daarvan kwamen in zee
terecht.
NIEUWE AANSLAGEN IN PALESTINA
D'e toestand in Palestina is gisteroch
tend ernstiger geworden. In een gevecht
met troepen zijn 14 Arabieren gesneuveld.
Bij verschillende aanslagen zijn drie Ara
bieren en een Jood om het leven gekomen
en twee personen zwaar gewond. Verschei
dene Joodsche winkels zijn in brand ge
stoken. Tusschen Lydda en Haifa is een
goederentrein omgeworpen. Elders zijn er
drie landmijnen ontdekt.
Ds NIEMöLLER SINDS EEN HALF
JAAR IN HET CONCENTRATIEKAMP.
Vrijdagavond heeft, naar het „Hbld."
meldt, de Bnitsche Evang. Gemeente te
Berlijn D'ahlem, de gemeente van dr M.
Niemöller, in haar kerk een buitengewo
nen dienst gehouden wegens het feit, dat
het juist een half jaar geleden was, dat
ds Niemöller naar het concentratiekamp
te Saxenhausen werd overgebracht. Uit
geheel Berlijn waren belangstellenden
naar Dahlem gekomen, zoodat de kerk
geheel bezet was. Te half negen trad een
stoet van 32 predikanten, allen in ambts
gewaad, het kerkgebouw binnen, vooraf
gegaan door ds Muller, den opvolger van
ds Niemöller in de gemeente Dahlem.
Deze herinnerde in zijn preek eraan,
dat een half jaar geleden, op den dag
dat de rechtbank haar vonnis wees, ieder
een verwachtte, dat ds Niemöller in vrij
heid zou worden gesteld, daar immers in
het vonnis uitdrukkelijk gezegd was, dat
de opgelegde vrijheidsstraf door het
voorarrest reeds als afgedaan te beschou
wen was. Na uren van martelende onze
kerheid, hoorde de familie eindelijk dat
hij naar het concentratiekamp Saxenhau
sen was gebracht, waar hij zich tot op
heden bevindt. Onlangs werd het aan zijn
broeder W. Niemöller toegestaan hem in
Saxenhausen te bezoeken. Deze kon
constateeren, dat de geruchten over een
minder goeden gezondheidstoestand,
waaraan dr Niemöller zou lijden, onjuist
zijn. Op de woorden van troost, die hij tot
hem richtte, kreeg hij ten antwoord;
„D'enk niet dat hier een gebroken man
voor je staat".
Na een opsomming der aan predikan
ten opgelegde reis- en spreekverboden en
van de namen der predikanten, die zich
op het oogenblik in voorarrest en in con
centratiekampen bevinden, sloot de voor
ganger de bijeenkomst met het gebruike
lijk gebed voor den Führer en voor het
Vaderland.