Neem 'n "AKKERTJE"
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in China.
VRIJDAG 2 SEPT. 1938
52c JAARGANG - No. 283
Buitenland.
britsche waarnemers over de
schandelijke luchtbombarde
menten der spaansche
opstandelingen.
de typhoon in japan.
Henleln In Berchtesgaden.
De rede van H.M. de
Koningin.
Binnenland.
Belangrijkste Nieuws
bij Vrouwenpijn, Onbehaaglijkheid.
aart plaatjes voor
onze albums.
de Indische vorsten
I. M. de Koningin bij.
3er. ANP. 7.30 Ber.
steden en dorpen",
io. 8.30 Causerie „De
ar". 9.00 Radiotooneel
Fantasia. 10.30 Ber.
v. 11.00 Gram. 11.30
11.55—12.00 Gram.
01.5 en 415.5 M. Alg.
XRO. 8.00—9.15 Gram.
0.00 Gram. 11.30 B ij
ler. 12.15 Gram. 2.00
00 Gram. 3.15 KRO-
am. 4.15 KRO-orkest.
6.05 Land- en tuin-
:RO-Melod. en solist,
itvaartcauserie. 7.35
Ber. ANP. 8.15 Kro-
0 Xylofoon-ensemble
et piano. 8,40 Verv.
van 8.30. 9.05 Verv.
orkestvereen. 10.30
Marcu en zijn Roe-
—12.00 Gram.
WEERBERICHT.
avond van 2 Sept.:
uit Zuidelijke rich-
wolkt, waarschijnlijk
re koude nacht, iets
liddag 3 u.: 763.
;r fietsers:
Jacobus Wilhelm
te den Selder
Heintzbergen, 2
ia 35 j. jm enH
Dirk Kesselaar 20
Jacoba Geertrui
■ancisca Sophie»
liet en Jacoba Fran
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qocs
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voo*- Middelburg
Goes en Vlissingen f 0,?«
Losse nummers 5 cent
Advcrtcntil'ii 30 cent per regel
Ingezonden iiicdcdccliiigcn 00 cent per regel
Kleine Advcrtcnliün Dinsdags en Vrijdag;
f 0.75 hij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
De commissie van Britsche waarne
mers, die op verzoek van de Spaansche
repuhlikeinsche regeering een onder
zoek heeft ingesteld naar de onlangs op
Barcelona en Alicante ondernomen lucht
aanvallen, heeft naar het Hdhl. meldt,
haar verslag uitgebracht. Zij heeft de
resultaten' nagegaan van 46 luchtaanval
len op Alicante en bevonden, dat van
deze 41 gericht waren op het
havenkwartier of op de spoor
wegen. De regeering had speciaal de
aandacht gevraagd voor zes gevallen; een
daarvan werd bevonden, gelijk de andere
veertig, gericht te zijn geweest tegen de
dokken. Vijf andere waren of
uitzonderlijk slecht gemikt
of opzettelijk gericht op
dichtbevolkte wijken. De com
missie heeft na een zorgvuldig onderzoek
bevonden, dat er in Alicante geen fabrie
ken van oorlogsmateriaal zijn, geen op
slagplaatsen van munitie en geen garni
zoen. Er zijn tusschen de 60 en 100 sol
daten, echter louter voor de handhaving
van de orde.
De commissie heeft zelf op
19 Augustus drie luchtaan
vallen op Barcelona in den
vroegen morgen tusschen 4
en 6 uur waargenomen. Van
deze was de eerste of opzet
te lijk op een woonhuizenwijk
gericht- of door een onbe
kwaam eskadrille uitzon der-
lijk slecht gericht.
Bij' dien aanval werden 24 personen
gedood en 80 gekwetst. Een ander ken
merkend geval is dat ivan Sitges, een bad
plaats op 40 km. van Barcelona gelegen.
Daarop werd op 8 Augustus een lucht
aanval gedaan, waarbij' de bommen neer
kwamen in de woonwijken. De commis
sie maakt daarbij de opmerking, dat als
de aanval de spoorbaan tot doel had,
die aanval volstrekt niet op een dicht
bevolkte stad behoefte te worden gericht.
Dooden, gewonden, vermisten en
dakloozen.
De typhoon, welke Tokio, Yokohama en
groote deelen van Oost-Japan heeft ge
teisterd en welke, zooals gemeld, de he
vigste is sedert 1905, ging vergezeld van
wolkbreuken, ten gevolge waarvan in To
kio alleen 30.000 huizen onder water
werden gezet, zoodat tallooze gezinnen
dakloos werden.
In de steden vluchtten de bewoners de
straat op, aangezien talrijke kleine hui
zen van hun daken beroofd werden.
De verwarring werd nog grooter, door
dat tweemaal de lichtvoorziening gerui-
fflen tijd verbroken werd.
De hoofdstad is den geheelen nacht van
electriciteit verstoken geweest, terwijl ook
de telefonische verbindingen verbroken
waren. Vijftigduizend huizen zijn over
stroomd.
Als gevolg van den typhoon zijn in het
station Kanaghawa twee electrische trei
nen op elkaar geloopen, waarbij negen
en-twintig personen gewond werden.
Voor de baai van Tokio is het Japan
sche s.s. „Aketsji Maru" (3300 ton) op
de rotsen geworpen en gezonken. De
i hooge zee maakte het onmogelijk, de be
manning te redden.
Officieel wordt meegedeeld, dat tenge
volge van de typhoon welke N.-W. Japan
heeft geteisterd, 99 personen om het le
ven zijn gekomen, 96 worden vermist en
77 zijn gewond.
Een onderhoud van drie uur met Hitler.
Henlein is gistermorgen naar Berch
tesgaden, de residentie van Hitier, ver
trokken.
Zijn bezoek aan Hitier zou plaats ge
had hebben op voorstel van Britsche
kringen.
Het bezoek zou noodzakelijk geworden
zijn wegens de impasse, waarin de on
derhandelingen over het minderheden
vraagstuk waren geraakt.
Henlein heeft gedurende
drie uur een onderhoud ge
had met den Führer. Ook
Goering en Hess woonden oe
besprekingen b ij.
Runciman beeft Donderdagmörgen een
bezoek gebracht aan president Benesj.
De Praagsche correspondent van de
Daily Telegraph doet enkele nadere me-
dedeelitigen omtrent de plannen der Tsje-
cho-Slowaaksche regeering tot verdeeling
van het land in kantons.
De regeering heeft volgens deze uiteen
zetting nog geen definitief besluit geno
men omtrent het aantal kantons. Dit zou
tusschen de 20 en' 23 liggen, doch de
voorstellen zijn voor wijziging vatbaar.
Ook de grenzen der kantons zijn nog niet
vastgesteld.
In een aantal dezer kantons zouden de
Henleinisten een belangrijke meerderheid
hebben, in andere zouden de beide ivolks-
deelen vrijwel van gelijke sterkte zijn,
terwijl in een groot aantal de Tsjechen
en andere volksgroepen de controle zou
den uitoefenen.
Een belangrijk punt in de plannen der
regeering is, dat zij de mogelijkheid open
laten voor de aaneensluiting van een aan
tal kantons, of gouwen, in een z.g. gou-
wenbond, die dan bestuurscontrole zou
uitoefenen over een zeer groot deel van
het Sudeten-Duitsche gebied. De regee-
ring staat er echter op, dat voldoende
waarborgen woiden gegeven voor de be
scherming der minderheden.
Naar de correspondent verder meldt,
zou de regeering reeds direct o.a. de vol
gende concessies willen verleenen
Evenredige vertegenwoordiging der
Duitschers in het bestuur des lands. Be
noeming van Duitschers bij iedere voor
komende gelegenheid, totdat volledige
evenredigheid is bereikt.
Volkomen gelijkheid in het officieel ge
bruik der talen.
Verstrekkende concessies bij benoemin
gen bij de politie en in bestuurszaken.
Cultureel zelfbestuur in alle deelen der
republiek.
Te Praag heeft men algemeen den in
druk, dat de politieke commissie der Su
deten-Duitsche partij heeft, besloten, zich
uit te spreken voor aanvaarding van de
nieuwe voorstellen der Tsjechische regee
ring onder zekere voorwaarden.
TRANSFERBESPREKINGEN MET
DUITSCHLAND.
Weldra overeenstemming?
Naar gemeld wordt, zal de thans gel
dende transferovereenkomst tusschen Ne
derland en Duitschland vooralsnog tot 30
September a.s. gelden. D'e onderhandelin
gen tusschen de vertegenwoordigers van
de Nederlandsche en de Duitsche regee
ring over een nieuwe transferovereen
komst zullen dezer dagen in Duitschland
worden voortgezet.
Het laat zich wel aanzien, dat weldra
overeenstemming zal worden bereikt.
kolonel G. J. O. Dorren nam Donderdag afscheid als chef van het corps mariniers
te Rotterdam.
De Chlneezen geven toe, dat de Japanners
belangrijke vorderingen maken.
Van Japansche zijde wordt gemeld: De
wig, door de Japansche troepen gedreven
tusschen de Ghineesche verdedigingslinies
van Hankau, aan de grens tusschen Hoe-
peh en Anhwei, is breeder geworden door
dat een afdeeling Tao-Li-Miao, 28 kilo
meter ten westen van Lioe-An bezet heeft
na een gevecht van twee uur.
Van verschillende zijden naderen de
Japansche troepen het strategisch be
langrijke Tei-An, aan den spoorweg Kioe-
Kiang-Nan-Tsjang.
Ghineesche pogingen tot herovering van
Hsiao-Jang-Poe zijn verijdeld.
Uit Japansche bron wordt vernomen,
dat de generale staf bevel gegeven heeft,
dat Hankau voor einde September inge
nomen moet worden, doch dat de front-
commandanten zich op het standpunt
stellen, dat dit onmogelijk is. Er liggen
tusschen de tegenwoordige Japansche
stellingen en Hankau teveel verdedigings
werken dan dat men op een val der stad
voor begin October rekenen kan.
Dat de Japanners in tusschen met hun
offensief succes hebben, blijkt ook wel uit
de verklaringen van Chineesche zijde.
Daar geeft men namelijk toe, dat de vijand
in verschillende sectoren belangrijke vor
deringen gemaakt heeft.
In de bergen van Loe-Sjan en Ta-Pieh
wordt met groote verbittering gestreden.
Over het algemeen bieden de Ghineezen
bewonderenswaardigen tegenstand.
VELE JODEN MOETEN ITALIS
BINNEN ZES MAANDEN VERLATEN.
Het Italiaansche kabinet heeft officieel
bepaald, dat alle buitenlandsche Joden,
die na 1 Januari 1919 zijn komen wonen
in Italië, Libye en op de Dodecanesos,
deze gebieden binnen de zes maanden
moeten verlaten.
Deze maatregel geldt ook voor alle bui
tenlandsche Joden, die na den eersten
Januari 1919 het Italiaansche staatsbur
gerschap verworven hebben.
Kiachtens het decreet worden als Jo
den beschouwd degenen, die geboren zijn
uit ouders, die tot het Joodsche ras be-
hooren, zelfs al belijden zij een anderen
godsdienst.
Tenslotte is bepaald, dat alle Italiaan
sche burgerrechten, welke na 1 Januari
1919 aan buitenlandsche Joden zijn ver
leend, worden ingetrokken.
43.000.000 MOTORVOERTUIGEN.
Waarvan drie kwart in de Ver. Staten.
Het departement van handel te Was
hington heeft een schatting bekend ge
maakt van het aantal motorvoertuigen op
aarde. In het begin van dit jaar bedroeg,
volgens deze schatting, het totaal aantal
43.078.630; daarvan waren er 30.041.292
in de Vereenigde Staten. Van de
13.037.338 in andere landen waren 39.6
pot. Amerïkaansch fabrikaat. Het totaal
over heel de wereld was sinds het begin
van 1937 met 2.518.463 toegenomen.
In de laatste 10 jaren is het aantal in
geschreven motorvoertuigen vermeerderd
met 45 pet., en er is thans 1 automobiel
op elke 48 personen, vergeleken 'bij 64 10
jaren geleden. De Vereenigde Staten heb
ben de hoogste ratio van 1 wagen op
elke 4V2 persoon. Hierop volgen Groot-
Brittannië, Frankrijk, Duitschland, Ca
nada en Australië, Liberia komt achter
aan met een auto op elke 12.821 inwo
ners.
SPOORWEGSTAKING IN DE VER.
STATEN AANGEKONDIGD.
De besturen van achttien vakbonden
van spoorwegemployé's in totaal een
millioen man omvattend hebben voor
geheel het gebied der Ver. Staten een
staking aangekondigd. Dit besluit werd
genomen, nadat de bemiddelingspogingen
van het bondsscheidsgerecht in zake de
loonkorting van 15 pet. waren mislukt.
Korte Berichten.
De directeur van het observatorium
op den Vesuvius heeft medegedeeld, dat
de uitbarsting, na de eerste uren zeer
hevig te zijn geweest, thans tot de nor
male werking is teruggezakt.
D'e omgeving van Quebec is door
hevige wolkbreuken geteisterd. Volgens
de laatste berichten hebben dientenge
volge mistens dertien personen bet leven
verloren.
De scholen te Frankfort a. d. M.
zijn tot 10 September gesloten', daar se
dert het begin van Augustus het aantal
gevallen van kinderverlamming is toe
genomen. Sedert begin 1938 zijn 27 ge
vallen aangegeven. Vijf kinderen zijn ge
storven.
De uitzending In Oost en West zeer
goed overgekomen.
Zooals reeds was aangekondigd, waren
ook Oost- en West-Indië in de gelegen
heid gesteld de rede van H. M. de Ko
ningin op 31 Augustus ivoor de microfoon
gehouden te beluisteren door uitzending
over de rijkszenders en door de Phohi.
Met het oog op het tijdverschil geschied
de de uitzending naar West-Indië in den
daarop volgenden nacht door middel van
gramofoonplaten.
Uit ontvangen berichten is gebleken,
dat de uitzending zeer goed overgekomen
is, in het bijzonder over den P.C.K.-zen-
der met enkelen zijband, welke uitzen
ding deswege door de Indische P. T. T.
werd gerelayeerd ten behoeve van de
Nirom en eenige particuliere zenders.
6 SEPTEMBER GEEN FEESTDAG
VOOR DE NED. SPOORWEGEN.
De reizigersdienst van de Nederland
sche Spoorwegen zal op den Nationalen
Feestdag, Dinsdag 6 September, worden
uitgevoerd als op werkdagen, zoodat b.v.
een trein, die op Zon- en Feestdagen ver
valt, wel degelijk op 6 September loopt.
Zoo zullen ook de nachtsneltreinen, waar
mede reizigers worden vervoerd (de z.g.
posttreinen), die anders den dag na een
Feestdag niet loopen, in den nacht van
Dinsdag 6 op Woensdag 7 September,
w e 1 rijden. Het woord „Feestdag" in den
reisgids geldt dus niet voor 6 Septem
ber a.s.
DE GOUVERNEUR VAN WEST-
VLAANDEREN IN ONS LAND.
Voor een bezoek van twee dagen.
Op 2 en 3 September zal de gouverneur
van Belgisch West-Vlaanderen, de heer
E. H. Baels, op uitnoodiging van de K.
L. M. een niet-officieel bezoek aan Ne
derland brengen. De gouverneur zal ver
gezeld zijn van de Vlaamsche gedeputeer
den, de heeren d'Artois en Olivier, en
van den burgemeester van Knocke, den
beer Desmidt.
Het gezelschap vertrekt met den ge
wonen lijndienst van de K.L.M. van 11.55
uit Knocke-Zoute en reist via Vlissingen,
Haamstede en Rotterdam naar Amster
dam. Denzelfden dag zal een bezoek aan
den afsluitdijk en aan Friesland gebracht
worden. Met het lijntoestel van 18.40 uur
uit Leeuwarden keeren de bezoekers via
Groningen naar Amsterdam terug.
Voor den 3den September staat een be
zichtiging van de snijbloemenveiling te
Aalsmeer en bijwoning van de marine
demonstraties te Scheveningen op het
programma. Bovenien zal de gouverneur
die een warme belangstelling voor Ne
derland koestert, een bezoek brengen op
het nieuwe hoofdkwartier van de A.N.V.V.
in Den Haag.
DE VERHOOGING DER MONOPOLIE
HEFFINGEN OP GRAAN.
Protest van de Pluimveehouders.
Adres aan den minister.
In een brief van het comité van actie
tegen de graanrechten, aan den minister
van Economische Zaken gericht, hebben
de pluimveehouders geprotesteerd tegen
de verhooging der monopolieheffingen op
granen.
Zij wijzen er den minister op, dat de
Binnenland.
Geen extra-steun aan den tuinbouw?
De kinderverlamming.
De monopolieheffingen op granen.
De transferbesprekingen' met Duitschland
Buitenland.
Ongunstige wending in het Tsjecho-Slo-
waaksche ivraagstuk.
Maatregelen ten opzichte van de Joden
in Italië.
Successen der Japanners.
De typhoon in Japan.
toestand in de pluimveehouderij wel iets
verbeterd is in vergelijking met de jaren
1934 en 1935, doch dit mag toch geen
aanleiding zijn om de pluimveehouders
te nopen de lasten van een andere groep
op zich te nemen.
Wel ontvangen de pluimveehouders een
restitutie, doch deze veroorzaakt een
kunstmatige verhooging van den eierprijs
met 't gevolg, dat de binnenlandsche con
sumptie van eieren zal afnemen.
Inplaats dat de pluimveehouders dus
profiteeren van de lage wereldmarktprij
zen van granen, belemmert de verhooging
der graanrechten hen in hun bedrijf.
Daarbij doen de geruchten de ronde,
dat de Engelsche regeering overweegt we
derom tot contingenteering over te gaan,
waardoor de restitutie der graanrechten
bij den uitvoer van eieren haar effect ge
heel zou verliezen.
De pluimveehouders verzoeken den mi
nister op andere wijze schadeloos gesteld
te worden, in ieder geval maatregelen te
treffen welke een gunstige verhouding
tusschen voer- en eierprijzen doen ont
staan en welke direct in werking kun
nen treden.
INSPECTEUR GENEESKUNDIGEN
DIENST DER LANDMACHT.
Naar wij vernemen, zal in plaats van
generaal-majoor S. W. Praag, aan wien
met ingang van 1 November een eervol
ontslag uit den militairen dienst is ver
leend, tot inspecteur van den Genees
kundigen dienst der Landmacht worden
benoemd kolonel N. A. A. van de Roe
mer, thans dirigeerend officier van ge
zondheid 1ste klasse, chef van het mili
tair hospitaal te 's-Gravenhage.
MINISTER VAN BUUREN BEZOEKT
DEN HELDER.
Gisterochtend heeft de minister van
waterstaat, Mr Dr Ir J. A. M. van Buu-
ren, een bezoek gebracht aan Den Helder
en aan Texel.
Om half tien arriveerde de minister in
e'en Fokker-vliegtuig op het vliegkamp de
Kooy, waar hij' werd verwelkomd door
den burgemeester van Den Helder, den
heer G. Ritmeester, door den comman
dant van het vliegkamp, kolonel K. van
Aller, èn door den eersten officier luite
nant ter zee eerste klasse L. II. Quant.
Per auto begaven de minister en de
burgemeester zich naar Den Helder,
waar ten stadhuize enkele uren geconfe
reerd werd met den 'burgemeester over
eventueele steunmaatregelen voor de Hel-
dersche visschers, in verband met de
Zuiderzeesteunwet. Ook de vertegenwoor
digers van de beide plaatselijke visschers-
vereenigingen werden door den minister
gehoord.
Om kwart over twaalf is de minister
met hetzelfde vliegtuig naar Texel ver-
Aan het Haarlemmermeerstation te Amsterdam werd Donderdag een repetitie
gehouden voor de ontvangst van H. M. de Koningin.
