De les ven Frankrijk. De BIL huldigt zijn Vorstin. Dagblad voor de Provincie Zeeland EERSTE BLAD Belangrijkste Nieuws ZATERDAG 27 AUG. 1938 52c JAARGANG No. 278 Buitenland. Meer spanning in Tsjecho- Slowakije. Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Voritstraat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs f2.51 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Qoes en Ylissingen f 0.20 Losse nummers <5 cent Advcrtentldn 30 cent per regel Ingezonden mcdcdccllngen 00 cent per regel Kleine Advertsntlün Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen- Niet minder dan de spanning in Cen traal Europa, verdient de aandacht, wat zich thans in Frankrijk afspeelt. Zien we in landen als Duitsohland dui delijk voor oogen de gevaren en bezwa ren van de totalitaire staatsidee, in Frank rijk kunnen we zien, hoe het een land ver gaat, waar de valsche democratie den toon aangeeft. Er is daar een strijd ontbrand z.g. om de handhaving van de 40-urige werk week. In werkelijkheid gaat het om de vraag, wie de leiding zal hebben: de wet tige regeering of de revolutionaire orga nisaties. (De inzet van den strijd is de 40-urige werkweek. Vooral van socialistische zijde is hiervoor een krachtige propaganda ge voerd. Een der voornaamste argumenten voor de invoering van deze verkorte werk week was de bewering, dat de werkloos heid daardoor in sterke mate zou vermin deren. Eet schijnt heel eenvoudig. Door de werkweek met 1/6 te verkorten, zal men om de productie op peil te houden, het aantal werkende arbeiders met 1/6 moeten vermeerderen. Men behoeft echter geen economie gestudeerd te hebben, om te be grijpen, dat de kwestie zóó eenvoudig niet is en dat het gevolg zou moeten zijn: ver mindering van of een niet meer loonende productie, of toenemende mechanisatie en rationalisatie. Met als noodzakelijk ge volg: toenemende werkloosheid. In Frankrijk heeft men echter, vooral onder den drang van socialisten en com munisten, doorgezet. Het gevolg is geweest, dat de productie met sprongen achteruit is gegaan, dat de prijzen schrikbarend zijn gestegen en dat de werkloosheid ten zeerste is toegenomen. Frankrijk kon, daar de verkorting van den arbeidstijd niet op het loon verhaald mocht worden, n'iet meer met het buiten land ooncurreeren, zoodat de economische toestand langzaam maar zeker achteruit gaat. Nu is van socialistische zijde betoogd, dat deze achteruitgang niet alleen aan de 40-urige werkweek te wijten is. En dat volkomen juist. Ook de vele stakingen en de verslapping van het arbeidstempo on der invloed van de revolutionaire rad draaiers hebben een funesten invloed uit geoefend. Het gaat met Frankrijk in a]le opzich ten 'berg-afwaarts en het wordt steeds meer overvleugeld door landen als Duitsoh land en Italië, waar met koortsachtige haast gewerkt wordt aan de versterking van de economische en de militaire weer baarheid. Onder den indruk van het dreigende ge vaar heeft tenslotte de leider van het Ka binet ingegrepen. Hij wil trachten, aan de voortdurende stakingen, waaronder het bedrijfsleven gebukt gaat, hoe dan ook, •een einde maken en waar noodig de 40- urige werkweek loslaten. Om te beginnen, acht Daladier het noo dig, dat elke onderneming welke daaraan behoefte heeft, zonder onnutte formalitei ten en nooit-eindigende discussies, meer werkuren verkrijgt. Verder wil hij mee werken de productiekosten te beperken door de tarieven voor de overuren te ver lagen. Maar nu ziin de poppen aan het dansen. De roode vakorganisaties zijn in de weer gekomen en eischen dat de Regeering op den ingeslagen weg zal terugkeeren. Zij zijn bereid aan het beginsel van de 40- urige werkweek alles op te offeren. Naar het schijnt, hebben zij liever, dat het va derland te gronde gaat, dan dat aan het heilige huisje van de 40-urige werkweek wordt getornd. En intusschen wordt een sterke propa ganda gevoerd tegen de totalitaire staats idee, waarhij blijkbaar niet begrepen wordt, dat men niets anders doet dan ko ren dragen naar den molen van fascisme oationaal-socialisme. Het verdient de aandacht, dat de soci alisten in Frankrijk, zoodra het conflict uitbrak, begonnen zijn met zich te richten naar de communisten, om gezamenlijk ®et deze vijanden van alle ware democra ts z.g. de democratie te redden. Met belangstelling wachten wij af, hoe het conflict in Frankrijk, dat zoowel een Politiek als een sociaal karakter draagt, zich zal ontwikkelen. Velen wie het welzijn van Frankrijk ter harte gaat, hopen, dat Daladier nu einde- hik eens voet bij stuk zal houden, en dat he Regeer ing, zooals zij dat verplicht haar gezag zal laten gelden. Doet zij dat, en weigert zij te wijken voor de revolutionaire organisaties, dan is er nog hoop voor Frankrijk. Gaat zij echter —i en er schijnen teekenen te zijn die daar op wijzen weer schipperen, en geeft zij opnieuw de leiding uit handen, dan gaat dit sohoone, maar door ongeloof en revo lutie bijna onherstelbaar geteisterde land, een donkere toekomst tegen. Intusschen is Frankrijk, zoowel ais Duitsohland, voor ons een baken in zee. Beide landen leeren ons, waar het heen gaat, wanneer zoowel voor het sociale als voor het politieke leven de beginselen die zijn naar Gods Woord, worden losgelaten, en ingeruild voor de revolutie-beginselen. OPROEP VAN HENLEIN AAN DE SUDETEN-DUITSCHERS. Ook Communistische activiteit. De leiding van de Sudeten-Duitsche partij te Praag heeft een oproep gepubli ceerd, waarin wordt gezegd, dat de over vallen op leden van de partij hebben be wezen, dat hier volgens een vast plan wordt gewerkt. Tot nu toe hebben de leden van de Sudeten-Duitsche partij geen gebruik ge maakt van het wettige middel van zelf verdediging. De leider van de par- tij, KonradHenlein, geeftthans evénwel zijn aanhangers ver lof om in geval, dat zij aange vallen worden volledig ge bruik te maken van het recht van zelfverdediging. Hierbij moe ten evenwel de wettelijke grenzen streng in acht worden genomen. Onmiddellijk op deze proclamata is een scherpe reactie van de minister van bin- nenlandsche zaken gevolgd. De orde en de rust in de republiek aldus het officiëele ant woord, zullen gehandhaafd haafd worden door de daar voor verantwoordelijke orga nisatie, n. 1. de politie. Medegedeeld werd verder, dat men met het volste gezag kon verklaren, dat de proclamatie van de Sudeten-Duitsche par tij een schending der wet betee- kent. Gewaarschuwd werd, dat de politie zal optreden tegen iedereen, die zal po gen de proclamatie te misbruiken als een motief om de orde en den vrede in ge vaar te brengen. Het blad van de Sudeten-Duitsche boe ren, de „Sudetendeutsche Bauerzeitung", publiceert de vertaling van den tekst eener geheime mededeeling van de sec tie-Praag der communistische partij. In deze mededeeling, welke aan alle leiders van de stormorganisaties en pro- pagandatroepen der communisten gericht is, wordt er op gewezen, dat het nood zakelijk is, de tactiek van de partij te veranderen. Zij moet zich op een illegalen strijd voorbereiden. Het uitgangspunt van de actie kan alleen op 't platteland liggen, waar de politie TWINTIGJARIG BESTAAN VAN DEN B.V.L. EN DEFILE VOOR H. M. DE KONINGIN. Ook Zeeland is goed vertegenwoordigd. D'e hulde aan onze juibileerende Vor stin is vandaag te Den Haag ingezet met een défilé van den Bijzonder en Vrijwilli- gen Landstorm, die van deze gelegenheid gebruik maakte, tevens zijn 2O-jarig be staan te herdenken in de zalen van den Dierentuin. Hier kwam een vertegenwoordiging van den B.V.L. bijeen, 3000 man, dus iets meer dan 3 pet. van den geheelen B.V.L. Dat zijn uit den aard der zaak alleen de kopstukken van den landstorm, naast de reserve-officieren, de leden van de gewes telijke landstormcornm issies en de 1280 plaatselijke leiders uit letterlijk affile plaat sen van ons land. Bij deze gelegenheid werden de 19 Ko ninklijk erkende vaanldels meegevoerd, ieder vaandel met de voorgeschreven ivaandelwaeht. Dit is de tweede maal dat al deze vaandels bijeen zijn. De eerste maal was in 1932 toen de toenmalige minister van Defensie, Mr D'r L. N. D'eckers te Ede aan 14 landstormcorpsen een Koninklijk er kend vaandel plechtig heeft uitgereikt. Van de zijde der hoogste autoriteiten was groote belangstelling zoowel voor de sa menkomst in den dierentuin als voor het défilé. Van de ministers gaven van hun be langstelling blijk Exc. Golijn, van Boeyen, van Dijk, de Wilde en Slotemaker de Bruine en van de ministers van staat Prof. Mr Aalberse en Mr Fock. Verder waren o.m. aanwezig baron de Vos van Steenwijk, voorzitter van de Eerste Ka mer ten luitenant-generaal baron van Voorst tot Voorst, adjudant in buiten gewonen dienst van H. :M. de Koningin, commandant van het veldleger, enkele commissarissen der Koningin, w.o. Jhr Mr J. W. Quarles van TJfford, Commissaris der Koningin in Zeeland en tal van hooge burgerlijke en militaire autoriteiten. In de herdenkingsbijeenkomst werd na een toespraak van den voorzitter der Nat. Landstormcommissie, luit.-generaal L. F. Duymaer van Twist, nog het woord ge voerd door den minister-president Dr H. Golijn, Prof. Mr P. J. Aalberse, de minis ters Van Boeyen en Van Dijk, Jhr Ir. O. G. A. van Lidth de Jeude, oud-minister van Waterstaat en den inspecteur van den Vrijw. Landstorm, reserve gen.-majoor H. de Jongh. Hedenmiddag heeft de Bijz. Vrijw. Landstorm zijn hulde aan H.M. de Konin gin mogen brengen, met een défilé voor het Paleis Huis ten Bosch. Zeeland was onder leiding van re serve luitenant-kolonel Bruins 'bij deze plechtigheid behoorlijk vertegenwoordigd. Niet minder dan 60 pet. van het aantal officieren van het Zeeuwsoh Verband was aanwezig. Van de Gewestelijke Landstormcommis sie Zeeland waren aanwezig H. Bierman. Middelburg, voorzitter; Jhr mr J. Sohuur- beque Boeye, burgemeester van Zieriksee, vice-voorzitter, en W. Moelker, Tolen. Van de plaatselijke leiders waren uit Zeeland 101 man opgekomen, of bijna 100 procent. niet over voldoende krachten beschikt, om de revolutionnaire actie direct te onderdrukken. De mededeeling besluit met de woor den: „Kameraden, de klok slaat twaalf, weest gereed". In Berlijn wordt volgens het Hdbld. met eenige spanning gewacht op de rede, die minister Sir John Simon vandaag zal hou den en waarin hij volgens mededeeliDg der Engelsche regeering haar standpunt inzake het conflict tusschen Praag en de Sudetenduitschers zal uiteenzetten. Men laat in de Berlijnsehe pers hier en daar doorschemeren, dat men vreest voor een teleurstelling. De „Deutsche Allgemeiue Zeitung" for muleert het als volgt: „Lord Runciman weet heel goed, dat hij met een radicale oplossing moet komen en zonder een posi tief besluit der Engelsche regeering zal ook de te verwachten verklaring van Si mon de situatie niet kunnen verbeteren. Een politiek van uitstel, zooals de Engel sche regeering die nu al jaren lang in Pa lestina voert, waarbij de achter prikkel draad opgesloten bevolking de offers moet brengen, is voor de midden-Europeesche kwestie ondragelijk. Wij willen niet, dat Tsjecho-Slowakije tot een tweede Spanje en evenmin tot een tweede Palestina wordt. D'e houding van Engeland in deze twee kwesties zou ons inderdaad sceptisch kunnen stemmen." In andere Berlijnsehe bladen wordt met nadruk herhaald, dat alle plannen van Praag, met name het denkbeeld de repu bliek in vier nieuwe districten te verdee- len, met het doorzichtige doel de nationale groepen daar overal tot een minderheid, en de Tsjechen tot een meerderheid te ma ken, bij voorbaat als nutteloos zijn te 'be schouwen. Van Duitsche zijde moet men blijven bij den eisch inzake een volkomen autonomie voor de Sudetenduitschers, wel ke ook door de andere volksgroepen wordt verlangd. DE BOMAANSLAG TE JAFFA. Groote opwinding in de stad. Algemeene staking afgekondigd. Officiéél wordt medegedeeld, dat bij den bomaanslag te Jaffa zestien men- schen om het leven gekomen en dertig andere gewond zijn. De woedende Ara bieren deden aanvallen op den politiepost en de banken. Een Arabier werd dood geschoten, toen de politie vuurde op een menigte, die een bankgebouw wilde be stormen. Troepen patrouilleeren door de stad, om plundering te voorkomen. De toestand is iets rustiger geworden, doch men vreest nieuwe onlusten. Win kels en banken zijn gesloten. Des avonds mag niemand zich op straat begeven. De aanslag heeft in de stad groote op winding veroorzaakt; een algemeene sta king is afgekondigd en betoogingen wer den gehouden. „CHINEEZEN GEBRUIKEN GIF GASSEN", ZEGGEN DE JAPANNERS. Beschuldigingen over en weer. De woordvoerder van het Japansehe ministerie van oorlog heeft tegenover de persvertegenwoordigers formeel verklaard, dat de Japansehe troepen in China nooit Dte ministers Dr H. Golijn en Mr J. A. de Wilde brachten Vrijdag een bezoek aan het koninklijk paleis op den Dam te Amsterdam, om de restauratie in oogensc'houw te nemen. Binnenland. De Vrijw. Landstorm huldigt H. M. de Koningin. De verbouw van landbouwgewassen in Zeeland. Nieuwe gevallen van kinderverlamming. Buitenland. Meer spanning in Tsjecho Slowakije De politieke toestand in Frankrijk. Do terreur in Palestina. gifgassen 'hebben gebruikt. Wel bedienen zij zich van rookgordijnen, om de troepen bewegingen te verbergen. Juist de Chinee- zen, aldus deze woordvoerder, hebben zich herhaaldelijk bediend van gifgassen en cholerabacillen. De Japansehe troepen hebben een gepantserden trein buitge maakt, waarin zich groote hoeveelheden gasgranaten van huitenlandsch maaksel bevonden. Het Chineesche Persbureau meldt, dat de Japansehe troepen bij een aanval op de Chineesche stellingen te Tsjoo-Gan en Tsjen-Tsj'ia-Sjan weer gifgassen in den strijd gébracht hebben met het gevolg, dat vele Chineesche soldaten om het leven ge komen zijn. D'e Chineezen geven thans officieel het verlies van Joeitsjang en van den heuvel Joetsjingsjan aan den westelijken oever van het Pojangmeer toe. DE POLITIEKE TOESTAND IN FRANKRIJK. Radicale kamerfractie achter Daladier. De radicaal-socialistische kamerfractie heeft in een gisteren gehouden bijeen komst eenstemmig haar vertrouwen in minister-president Daladier uitgesproken nadat deze nogmaals' in een rede zijn be leid had verdedigd. De premier gaf daarbij opnieuw een uiteenzetting van de gebiedende motieven, die hem er toe hebben gebracht, het land te zeggen, dat 'het, ihloewel men de 40- urige werkweek zou handhaven, onver mijdelijk was, dat de wet aangepast en soepeler gemaakt zou worden met het oog op de steeds dringender wordende be hoefte der defensie, de behoeften van de openbare financiën en het bedreigde eco nomische leven. De 40-urige werkweek, zoo ging de premier voort, bestaat slechts in Frank rijk en Mexicb en er is geen sprake van een snelle uitbreiding tot andere landen. Dit is geen reden, om de wet in Frank rijk in te trekken of de toepassing op te schorten. Maar de internationale toestand maakt het noodzakelijk, dat in d'e voor de wapening werkende 'bedrijven overuren kunnen worden gemaakt, die ihooger be taald worden, D'e regeering zal er Voor waken, dat de patroons de sociale wetten en in het bijzonder 'het vakivereenigingsrecht eerbie digen. Naar men verklaart, 'heeft Daladier in zijn rede nog naar voren gebracht, welk een gevaar het voor Frankrijk beteekent, dat in Duitsohland twee millioen man be trokken zijn bij de militaire manoeuvres en werken. DE GROOTE TREK IN ZUID-AFRIKA. Eén voortrekker nog in leven. Nu nog steeds niet is beslist, wie den eersten steen zal leggen van het groote Voortrekkersmonument, is het denkbeeld gerezen, dit te laten doen door den man, die zeer waarschijnlijk wel de eenige over levende is van den Grooten Trek in 1838. Het is Ghristiaan Marinus van Dijk Stoff- berg, thans 107 jaar oud en zoon van een onderwijzer uit Kaapstad, die den trek meemaakte, toen Christiaan nog een jon gen van zeven jaar was. De grijsaard toonde zich opgetogen bij het vooruitzicht, deze plechtigheid te mo gen verrichten. „In vroeger dagen," zoo zeide hij, „dachten de meeste trekkers er niet aan zich ergens te vestigen, alvorens zijl over tuigd waren, dat die speciale streek hun in alle opzichten beviel. Het land was vrij, en wij' konden nemien wat we wilden, zon der de minste formaliteit. Als we aan een geschikte plaats kwamen, bleven we daar tot de grond niets meer opleverde. Af en toe bleef een gezin uit de groote karavaan achter, en zoo dunde het gezel schap langzamerhand tot de laatsten zich hadden verspreid over de landerijen, die hun aantrekkelijk leken." Ook in den Boerenoorlog heeft Stoff- berg meegevochten. Hij was een van de drie mannen, die in den eersten Boeren oorlog de wacht hielden bij het lijk van generaal Colley, die in den slag bij Ma- joeba is gesneuveld. Eh toen hij' 69 jaar was, trok hij nog ten strijde onder gene raal Jouhert. Van zijn 15 kinderen zijn thans nog acht in leven; het aantal van zijln kleinkinderen bedraagt 40.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1