Dagblad voor de Provincie Zeeland
Vreugdevuren langs de kust-
De strijd in China.
WOENSDAG 24 AUG. 1938
52e JAARGANG - No. 275
Een tijdperk van bloei en
welvaart.
Buitenland.
De strijd in Spanje.
Het Prinselijk Paar
te Soest ijk teruggekeerd.
Binnenland.
Industrie-financiering.
Deelnemers aan het congres der
Inter-parlementaire Unie hebben
een auto-ongeval.
Uit de Provincie
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0-20
Losse nummers 5 cent
Advcrtcnflön 33 cent per regel
Ingezonden mcdcdcclingen ó0 cent per regel
Kleine Advertentliin Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Ons volksleven heeft, sinds H. M. de
Koningin nu veertig jaar geleden de re
geering aanvaardde, een geweldige ver
andering ondergaan.
In elk opzocht.
In 1899 bedroeg het aantal inwoners
van ons land 5.104.137. Dit cijfer was in
1930 gestegen tot 7.935.565. Een vermeer
dering dus met 55,4 pet.
Het aantal van hen die in beroepen
werkzaam waren vermeerderde in dien
tijd met 65 pet. Het percentage der be
volking dat bij de nijverheid betrokken
is, vermeerderde met 90 pet. en dat be
trokken bij handel en verkeer zelfs met
123,9 pet.
Hlet cijfer der toeneming in de agrari
sche beroepen bleef hier belangrijk be
neden. Het vertoont een stijging met
slechts 12 pet.
Dit laatste behoeft niet te verwonderen.
De agrarische bedrijvigheid is nauw ge
bonden aan de oppervlakte van onzen
cultuurgrond. Deze is door drooglegging,
inpoldering, betere afwatering enz. niet
onbelangrijk toegenomen, en daarnaast
heeft de intensieve tuinbouw een vrij
groot aantal arbeidskrachten opgenomen.
M|aar daartegenover staat dat door wo
ningbouw en wegenaanleg heel wat grond
van bestemming is veranderd, lerwijl de
toepassing van mechanisatie de arbeids
gelegenheid in niet geringe mate heeft
verminderd. Een toename van slechts 12
pet. wekt dus geen verwondering.
Dat handel en verkeer een zoo sterke
toename vertoonen is mee te danken aan
de uitbreiding van de industrie, voor een
deel een gevolg van een gewijzigde han
delspolitiek.
Ons bedrijfsleven heeft als geheel, tij
dens de regeering van H. M. de Koningin
een sterke wijziging ondergaan.
Als we ons realiseeren wat het zegt dat
in dit 40-jarig tijdperk de bevolking met
ruim 50 pet. vermeerderde, terwijl over 't
geheel genomen de volkswelvaart in zeer
belangrijke mate is toegenomen, dan mag
ondanks alle moeilijkheden die zich de
laatste jaren voordeden worden geconsta
teerd, dat ons volk onder de hoede van
Oranje, een period'e van bloei en welvaart
heeft doorleefd.
Beraamt Franco offensief op groote
schaal?
Allerlei berichten wijzen er op, dat
de slag aan de Ebro, welke sinds ver
scheidene dagen woedt tusschen Villalba
de los Arcos en Gandesa, beschouwd moet
worden als een voorafgaand stadium van
een veel uitgebreider offensief der opstan
delingen.
De strijd van de laatste dagen aan de
Ebro zou het karakter dragen van een
nieuwen uitputtingsstrijd, aangezien het
opperbevel der opstandelingen weet, dat
de regeeringsstrijdkrachten de beste troe
pen aan het front van Gandesa hebben
samengetrokken evenals het beste mate
riaal.
D!e eerste phase der door Franco ont
worpen operatie op groote schaal zou ten
doel hebben de verovering van den ge-
heelen rechteroever van de Ebro.
Chineezen wijken op het Jangtse-front.
Volgens een communiqué van het Ja-
pansche ministerie van marine wordt de
opmarsch van de Japansche troepen in de
richting van Hankau stroomopwaarts
van de Jangtse voortgezet. De Japansche
marine ontwikkelt een groote activiteit in
Midden- en Zuid-China.
In Chineesche militaire
kringen rekent men op een
aJ gemeen Japansch offen
sief in alle sectoren van
het Jangtse-gebied.
Den geheelen dag hebben de Japanners
gisteren de Chineesche s.tellingen aan het
Jangtse-front gebombardeerd en tegelij
kertijd vonden groote troepentransporten
Plaats.
Een aanslag op Tsjang-Kai-Sjek?
Volgens nog niet bevestigde geruchten
sou een aanslag zijn gepleegd op maar
schalk Tsjang-Kai-Sjek te Hankau. De
maarschalk zou licht gewond zijn. Bijzon
derheden worden nog niet meegedeeld.
HONGARIJE EN DE KLEINE ENTENTE
Na afloop van de conferentie der Klei-
Entente te Bied, is het volgende com-
jmmiqué gepubliceerd: „De vier ministers
.ofta, Petrescu Comnen en Stojadino-
ydsj, hebben een gedetailleerd onderzoek
mgesteld naar den algemeenen toestand
en naar alle vraagstukken van de buiten-
HH. KK. HH. Prinses Juliana en Prins
Bernhard zijn gisteravond eenige minuten
na elf uur per auto uit het buitenland in
hun woning te Soestdijk teruggekeerd.
Op de auto van het Prinselijk Paar
volgde een wagen, waarin waren gezeten
Prinses Armgard en Prins Aschwin.
landsche politiek, die in het bijzonder de
statenleden van de Kleine Entente inte
resseeren. Tijdens dit onderzoek hebben
zij met voldoening geconstateerd, dat er
bepaalde gunstige symptomen zijn en ga
ven zij uiting aan hun hoop, dat deze gun
stige elementen nog ontwikkeld en ver
sterkt zullen worden door de geduldige
en voortgezette pogingen van alle geïnte
resseerde landen.
De permanente raad van de Kleine En
tente constateerde met voldoening, dat de
onderhandelingen, die sinds een jaar met
Hongarije gevoerd worden, tot accoorden
geleid hébben, die behelzen, dat men we-
derkeerig er van afziet om tusschen Hon
garije en de statenleden der Kleine En
tente zijn toevlucht tot geweld te nemen
en dat de drie staten Hongarije's rechts
gelijkheid inzake de bewapening erken
nen.
Eenige andere vraagstukken, die nog
besproken worden met bet doel, het ter
rein te effenen voor het vestigen van de
betrekkingen van goede nabuurschap tus
schen Hongarije en de Kleine Entente-
staten, konden nog niet worden opgelost,
zoodat de publicatie van deze accoorden
nog niet plaats kon hebben.
In politieke kringen te (Rome is men vol
daan over de overeenkomst, die te Bied
tot stand is gekomen tusschen Hongarije
en de Kleine Entente. Men wijst er op,
dat opnieuw een vredesverdrag, dat van
St Germain, is afgeschaft buiten den vol
kenbond om.
Het accoord tusschen Hongarije en de
Kleine Entente wordt te Berlijn voorge
steld als een resultaat van de hulp, door
Duitschland aan Hongarije verleend.
HET TSJECHO-SLOWAAKSCHE
VRAAGSTUK.
Uit zeer welingelichte bron verneemt
Havas, dat Ashton Gwatkin, de medewer
ker van Runciman, Maandag een langdu
rig onderhoud heeft gehad met Henlein.
Dit onderhoud, dat streng geheim ge
houden was, heeft niet minder dan drie
uur geduurd. Gistermorgen om elf uur is
Runciman door Benesj ontvangen.
Naar Reuter nader meldt is het niet
onwaarschijnlijk, dat de toestand zich nog
sneller zal ontwikkelen dan voorzien was.
Er zijn aanwijzingen, dat
Runciman eerder aan een
oplossing toe is dan men
aanvankelijk meende.
DE DUITSCHE PREDIKANTEN.
Van semi-officieele zijde wordt mede
gedeeld, dat in kerkelijke kringen verluidt,
dat voor 30 September a.s. alle geestelij
ken van de Belijdeniskerk den staats-poli-
tieken eed, welke in Duitschland werd in
gevoerd naar het voorbeeld van andere
landen, zullen hebben afgelegd.
De Belijdenis-synode van de oud-Prui
sische Unie heeft na onderhandelingen
met de Kerkelijke Overheid, welke tot een
overeenstemming hebben geleid, een ver
klaring opgesteld, waarin wordt gezegd,
dat geen bezwaar bestaat tegen het afleg
gen van den eed.
AARDSCHOKKEN AAN AMERIKA'S
OOSTKUST.
In Philadelphia en in het Zuid-Westen
van New-Jersey tot Trenton hebben zich
twee aardbevingen voorgedaan.
De eerste schok had om 23.35 uur
(plaatselijke tijd) plhats en werd in Phi
ladelphia zelf en in een gebied ten Zuid-
Westen van New Jersey waargenomen.
De slapenden, voornamelijk in de voorste
den, werden gewekt en vluchtten de
straat op.
De duur van den aardschok bedroeg 5
a 25 seconden.
Onrust under de Duitsche bevolking?
Uit de gesprekken op straat en op open
bare plaatsen schijnt men te kunnen op
maken, dat de Duitsche bevolking steeds
ongeruster wordt door de voorbereidingen
van politieken en militairen aard. De be
richten gaan van mond tot mond, waarbij
ze ongetwijfeld overdreven worden en ze
veroorzaken een gevoel van onbehaaglijk
heid, dat nooit zoo sterk is waargenomen
zelfs niet bij de militairiseering van het
Rijnland.
Korte Berichten.
i Bq het dalen op de reede van Cher
bourg is een militair watervliegtuig ver
ongelukt. Drie inzittenden zijn ongekomen
en drie anderen konden gered worden.
De Fransohe minister van marine,
Campinchi, heeft een decreet ondertee
kend tot het op stapel zetten van een
nieuw linieschip van 35.000 ton. De bodem
zal den naar „Clemenceau" dragen. Het
schip is het derde van een reeks.
Bij het Regeeringsjubileum.
Ook de zeelieden zullen, zij het dan op
eenigen afstand nog kunnen genieten van
de vreugde, welke alom in den lande zal
heerschen wegens het jubileum van onze
Koningin.
In den avond van 5 September zullen
langs de gebeele kust van Cadzand tot
Den Helder en verder op de eilanden
vreugdevuren branden. Deze vuren zullen
op onderlinge afstanden van vijf zeemijlen
worden ontstoken. Op een afstand gezien
zal het als bet ware één guirlande van
licht zijn.
BAKKERS PROTESTEEREN TEGEN
GRAANRECHTEN.
Economisch verantwoorde inkooppolitiek
onmogelijk gemaakt.
De R.K. Bakkerspatroonsbond heeft
telegrafisch geprotesteerd tegen de nieuwe
verhooging der inonopolieheffingen op
graan, omdat deze funest wordt geacht
voor het bakkersbedrijf. D'ringend wordt
verzocht, de verhooging niet in reke
ning te brengen op de loopende voorver-
koopen van bloem en meel, omdat die
reeds eenige malen door heffingsverhoo-
ging werden getroffen, waardoor de
grondstoffenprijs veel hooger is komen te
liggen dan die van bet brood.
Tevens wordt er op gewezen, dat een
voor de bakkers economisch verantwoor
de inkooppolitiek onmogelijk wordt ge
maakt door de telkens plaats vindende
wijzigingen der monopolieheffingen.
INVOER GECONTINGENTEERDE
ARTIKELEN.
Verlaging van consentgelden met
1 September.
Naar wij; vernemen zal een dezer da
gen in de Staatscourant een ministerieele
beschikking worden gepubliceerd, waarbij
met ingang van 1 September a.s. de con
sentgelden, welke bij den invoer van ge-
contingenteerde artikelen zijn verschul
digd, opnieuw worden vastgesteld.
Voor de berekening der consentgelden
wordt dan uitgegaan van een basis van
3/s procent van de huidige waarde der
ingevoerde goederen. Voorheen was deze
basis Yt In principe beteekent de her
berekening dus een verlaging met 25 pet.
Van deze gelegenheid is tevens gebruik
gemaakt enkele correcties aan te bren
gen. Voor een aantal contingenteeringen
komt dit uit op een onveranderd consent-
geld 'en voor enkele andere contingentee-
ringen op een verhooging.
Over het algemeen genomen echter be
teekent de herberekening een belangrijke
verlaging van lasten voor den handel.
RAAD VAN ARBEID TE APELDOORN.
Met ingang van 1 September is be
noemd tot voorzitter van den Raad van
Arbeid te Apeldoorn de heer Mr S. Rink,
te Arnhem, oud-voorzitter van den Raad
van Arbeid te Tiel.
ROTTERDAMS EERSTE TUNNELDEEL
VOOR DE WAALHAVEN.
Gistermiddag hebben zes groote sleep-
booten van de N.V. Nederlandsche Stoom-
sleepdienst, voorbeen P. Smit Jr, het eer
ste der drie 61 m lange en 25 m breede
tunneldeelen, welke in den dokput aan de
IJsselhaven te Rotterdam zijn gebouwd
naar den 200 m langen steiger gesleept,
welke in de Waalhaven is geslagen. Daar
ter plaatse zullen de deelen worden vol
tooid.
Men had het tunneldeel, dat thans nog
den vorm heeft van een drijvend dok, vaar
klaar gemaakt, door het aan de voor- en
achterzijde van schotten te voorzien.
Het transport over de rivier ging ge
heel naar wensch.
In 1939 wordt de geul in de rivier ge
baggerd, waarin de tunnelstu'kken komen
te rusten. Zij komen in het rivierbed te
rusten, goed beschermd en afgedekt. Als
het baggerwerk is uitgevoerd kunnen
het zal waarschijnlijk over een jaar zijn
de eerste drie stukken aan de zijde van
den rechter Maasoever worden geplaatst.
Voorjaar 1941 wordt de tunnel voor he*
verkeer geopend.
LUCHTLIJN BATAVIA—SAIGON.
De proefvlucht geslaagd.
Ter voorbereiding van de officieele ope
ning van den nieuwen K.N.I.L.M.-dienst
van Batavia naar Saigon in Fransch In-
do-China, heeft gisteren de PK-AFJ, een
Douglas DG 2-toestel van de K.N.I.L.M.,
een proefvlucht naar Saigon gemaakt.
Het vliegtuig, dat tevens den wekelijk-
schen dienst BataviaSingapore vloog,
vertrok gistermorgen te 7.30 uur plaatse
lijken tijd van Batavia naar Palembang
en Singapore. Vandaar zette het zijn
vlucht voort op de nieuwe route, waar
mee de lijn BataviaSingapore wordt
verlengd, en na een tusschenlanding te
Mentok landde het vliegtüig te 16.22 uur
plaatselijken tijd op het vliegveld van
Saigon, waar groote belangstelling voor
de aankomst der Nederlandsch-Indische
machine bestond.
Notariaat.
Bij K. B. is benoemd tot notaris te
's Gravenhage (vac. J. van Herwijnen),
de heer E. Bruins, candidaat-notaris te
's Gravenhage; tot notaris te Roosendaal
mr J. G. A. M. van Gastel, candidaat-
notaris te Amsterdam.
VERHOOGING AANDEELENKAPITAAL
TOT TWEE MILLIOEN.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging en verhooging van het Tiende hoofd
stuk (Economische Zaken) der Rijksbe-
grooting voor 1938.
Aan de toelichting is het volgende ont
leend:
Toen ongeveer twee jaar geleden werd
voorgesteld over te gaan tot de oprichting
van de N.V. Maatschappij voor industrie
financiering en daarmede een terrein
werd betreden, waarop tot dusverre de
overheid nog niet werkzaam is geweest,
heeft de regeering zich op het standpunt
gemeld dat daarbij de uiterste voorzichtig
heid in acht zou moeten worden genomen.
Nu blijkt, dat door deze vennootschap in
derdaad nuttig werk in -het belang van
onze industrieele ontwikkeling kan wor
den verricht, is de minister van oordeel,
dat de zakelijke grondslagen, waarop de
credietverleening door de N. V. Maat
schappij voor industriefinanciering ge
schiedt, ook in de kapitaalspositie dezer
vennootschap tot uitdrukking moeten wor
den gebracht.
Thans heeft de maatschappijl de beschik
king over een aandeelenkapitaal van
f 50.000, terwijl in de verdere kapitaals
behoefte wordt voorzien door geldleenin-
gen uit 's Rijks kas. Dit geringe aandee
lenkapitaal heeft tot gevolg, dat de ven
nootschap over vrijwel alle middelen, die
te barer beschikking staan, rente moet
hetalen en haar dus het verkrijgen van in
komsten uit het renteloos verkregen eigen
kapitaal, een normale toestand hij elke
onderneming, ontbreekt. Daardoor is de
mogelijkheid tot het vormen van een re
serve zeer gering, hetgeen in het onder
havige geval des te bezwaarlijker is, om
dat bet verleenen van credieten op langen
termijn, hoezeer daarbij ook de voorzich
tigheid wordt betracht en waarborgen be
dongen worden, een riskant bedrijf is,
waarbij verliezen niet altijd te vermijden
zullen zijn.
Daar komt bij, dat het in sommige ge
vallen voor de ontwikkeling van de desbe
treffende onderneming van belang is, de
benoodigde gelden niet in den vorm van
een leening met rente en aflossingsver
plichtingen te verstrekken, doch als een
aandeelenkapitaal, zoodat het ook reeds
daarvoor noodzakelijk is, dat de maat
schappij beschikt over een eigen kapitaal,
waaruit deze investeeringen kunnen plaats
vinden.
Uit de door de maatschappij verstrekte
gegevens blijkt, dat op 31 Maart 1938 aan
voor eigen risico' verstrekte credieten een
bedrag uitstond van f 360.774, terwijl voor
een bedrag van f 450.000 was deelgenomen
in het aandeelenkapitaal van ondernemin
gen. Op de reeds verleende credieten kon
nog een bedrag van f 215.800 worden op
genomen, terwijl voor nieuwe definitief
toegezegde credieten een bedrag noodig
was van f 560.000. Verder waren nog toe
gezegd een drietal credieten, waarop, in
dien aan bepaalde voorwaarden voldaan
zou kunnen worden, een bedrag zou kun
nen worden opgenomen van f 220.000. Ten
slotte schat de vennootschap, gezien de in
behandeling zijnde aanvragen, het in de
eerstvolgende maanden voor nieuwe cre
dieten benoodigde bedrag op tenminste
f 1 millioen.
Uit deze bedragen, zoomede uit het jaar
verslag der vennootschap over 1937, dat
bereids aan de Staten-Generaal is gezon
den, blijkt voldoende, dat, wil de maat
schappij haar credietverleening op zake-
lijken grondslag blijven voeren, een be
langrijke vergrooting van het aandeelen
kapitaal noodzakelijk is.
Op grond hiervan acht de minister het
gewenscht, dat het aandeelenkapitaal der
N. V. Maatschappij voor Industriefinan
ciering tot f 2 millioen wordt verhoogd en
tevens de deelneming van den Staat in de
vennootschap wordt uitgebreid. In ver
band daarmede wordt thans een bedrag
van f 1.950.000 aangevraagd.
Tijdens een tocht van deelnemers aan
het congres van de Interparlemen
taire Unie van Den Haag naar Amster
dam, met een 12-tal groote auto-bussen, is
ter hoogte van het viaduct bij Oegstgeest
een betreurenswaardig ongeval gebeurd.
E'en der bussen moest voorbij het via
duct stoppen, 3 achterop komende bussen
stopten eveneens, doch de daaropvolgende
bus, die juist van de hoogte kwam kon
niet tijdig tot stilstand worden gebracht
en reed op de voorgaande bus. Hiervan
werd bet achtergedeelte in elkaar gedrukt.
De andere bus liep van voren schade op.
Een aantal van de buitenlandsche deel
nemers kreeg door den schok lichte ver
wondingen.
De Belgische en de Zweedsche gedele
geerden moesten zich onder geneeskun
dige behandeling stellen doch konden hun
reis weer voortzetten.
HET NATIONALITEITSBEWIJS VAN
DE AUTO.
Aangezien de K. N. A. G. uit verschil
lende vragen is gebleken, dat menig auto
mobilist zich omtrent de beteeken is van
het nationaliteitsbewijs van de automobiel
een geheel verkeerde voorstelling maakt,
acht zij het wenschelijk er de aandacht op
te vestigen, dat dit document niet anders
is dan een bewijs, dat de auto in Neder
land thuis hoort. Met andere woorden, dat
de auto in Nederland is vervaardigd of
dat zij in Nederland is ingevoerd en dat
de invoerrechten daarop zijn betaald.
Men mag er dus geen aanwijzing in zien
omtrent den leeftijd van de automobiel,
aangezien het zeer wel mogelijk is, dat een
auto reeds enkele jaren in ons land heeft
gereden vóór de eigenaar in verband met
een tocht naar het buitenland behoefte
heeft aan een nationaliteitsbewijs, dat bij
zijn terugkeer aan de Nederlandsche dou
anebeambten moet worden getoond ten
teeken dat de wagen in Nederland thuis
hoort en dus niet voor de eerste maal in
gevoerd wordt.
Zij, die een nieuwe automobiel aan
schaffen, zullen er rekening mee moeten
houden, dat over het algemeen de hande
laar slechts op verzoek van den kooper een
nationaliteitsbewijs bij Invoerrechten en
Accijnzen aanvraagt. Bij het koopen van
een tweedehandsch auto zal men goed
doen er zich van te vergewissen dat de
verkooper tevens het nationaliteitsbewijs
kan verschaffen.
Uit het bovenstaande blijkt, dat het na
tionaliteitsbewijs omtrent den Ieefijd van
de auto geen uitsluitsel behoeft te geven.
Er zijn tal van auto's welke nooit buiten
onze landsgrenzen komen en waarvan de
eigenaars niet in het bezit zijn van zulk
een bewijs, dat zij in dat geval dan ook
niet noodig 'hebben.
GEVAL VAN KINDERVERLAMMING
TE MIDDELBURG.
Te Middelburg heeft zich een geval van
kinderverlamming voorgedaan bij een
vierjarig kind. Het is in het gasthuis op
genomen.
J. den Boeft f.
Gisteren is te Middelburg, ten huize
van zijn schoonzoon Ds D. Bremmer, on
verwacht overleden de heer J. den Boeft,
rustend hoofd van de Ghr. school voor
Mulo te Gorinchem.
De heer Jan den Boeft werd 31 Maart
1870 te St. Laurens geboren. Hij ge
noot zijn opleiding op de bekende onder-
wijs-inrichting „De Klokkenberg" en
diende daarna in verschillende plaatsen
het onderwijs.
Na een jaar te Wissekerke te zijn
werkzaam geweest, vertrok hij naar Rot
terdam, daarna naar Maassluis. Vervol
gens was hij hoofd van een school te Al-
blasserdam en te Brussel, waarna hij te
Gorinchem voor eigen rekening de Chr.
School voor Mulo oprichtte, welke school
hij tot grooten bloei wist te brengen.
D'e overledene die zich vooral op het
gebied van de Evangelisatie bewoog bad
voorheen zitting in het bestuur van het
Centraal Verband van Geref. Evange
lisatie-commissies, en van het hoofdbe
stuur der Geref. Zondagsschool-vereeni-
ging „Jachin".
EEN ALGEMEENE ZEEUWSCHE
REISGIDS.
Zal in October verschijnen.
'Een zestal Zeeuwsche uitgevers, w.o.
ons blad, heeft zich aaneengesloten ten-
