Dagblad voor de Provincie Zeeland
Zeventlendoodenbü vliegramp.
MAANDAG 15 AUG. 1938
52e JAARGANG - No. 267
Een geweigerde audiëntie.
Buitenland.
Nieuwe wrijving tusschen
Rusland en Japan.
De strijd om Hankau.
Prinses Juliana en Prins
Bernhard op reis naar
Duitschland en Noord-ltalië
De Spaansche burgeroorlog
Regeerings jubileum van
H. M. de Koningin.
Binnenland
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorstgtraat 7 0, Goei
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwart pal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededcelingen 00 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
De houding van den Gouverneur-Gene
raal van Ned.-Indië, die weigerde de af
gezanten van Mussert in audiëntie te ont
vangen on daardoor aan hun tegen het
huidige staatsbestel gerichte propaganda
een min of meer officieel cachet te geven,
is door zoo ongeveer de geheele pers met
instemming begroet.
Alleen „De Banier", het orgaan van de
S. G. P., maakt hier een uitzondering.
Dat de heeren niet ontvangen werden
aldus dit orgaan komt omdat zij niet
zijn van „de bovendrijvende partij".
„De wijze waarop de N. S. B. de Re
geering bestrijdt ia voor verbetering vat
baar. Maar al te veel wordt naar spijkers
op laag water gezocht. Evenwel, niet elke
gedachte van Mussert kan als onbenullig
worden terzijde geschoven, zooala er in
elks politiek betoog wel iets zal zijn, dat
op zichzelf juist is. Zoolang de Regeering
blijft loopen aan den leiband van de poli
tieke meerderheid der Kamers, ontstaat
de figuur van de maohtspositie, welke de
regeeringspartijen uitbuiten voor eigen
voordeel. Wie niet „aap wat heb je een
mooie jongen" speelt, wordt voor het
hoofd gestooten.
De Gouverneur-Generaal heeft door te
weigeren deze twee heeren te ontvangen,
getoond dat hij niet boven de partijen
staat".
Dat is wel héél grof! Mussert zou het
waarlijk niet verbeteren.
Verder heet het dan nog:
„Indien men van oordeel is, dat Mus
sert en de zijnen niet het belang van ons
land zoeken, maar de rust en de veilig
heid van den Staat ondermijnen, dan
vraag ik hoe het staat met de communis
ten, wier welsprekende woordvoerder L.
de Visser in de Kamer keer op keer de
Regeering op het felst bestrijdt en van al
haar goede bedoelingen niets onaangetast
laat".
Het antwoord moet natuurlijk luiden,
dat aan den heer De Visser de toegang tot
Indië werd geweigerd.
Dat weet de redactie van ,.D'e Banier"
opperbest.
Maar waarom dan deze insinueerende
opmerkingen geplaatst?
Rusland verwijt Japan opnieuw de grens
geschonden te hebben.
De Russische volkscommissaris voor
buitenlandsohe zaken, Litwinof, had gis
teren wederom een onderhoud met den
Japansohen ambassadeur Sjigemitsoe.
Litwinof wees den ambassadeur er op,
dat volgens berichten van den generalen
staf in het Verre'Oosten de Japanners in
het gebied van Tsjangkoefeng opnieuw de
Russische grens geschonden hadden. De
Russische regeering was van oordeel,,
dat hierdoor inbreuk is gemaakt op het
accoord van 10 Aug. j.l.
Litwinof verklaarde, dat ingeval dit in
cident niet opgehelderd zou worden, Rus
land zich niet meer aan de overeenkomst
van 10 Aug. gebonden zou achten.
Sjigemitsoe antwoordde, dat hij het pro
test van Litwinof moest afwijzen, omdat
hü niets omtrent een schending der Rus
sische grens door de Japanners vernomen
had. Volgens zijn inlichtingen heerschte
er in het gebied van Tsjangkoefeng vol
maakte rust. Hij verklaarde evenwel on
middellijk te Tokio te zullen inforrneeren
Hij verzocht Litwinof eveneens een onder
zoek te willen instellen.
Het optreden' der Chineesche vrijscharen
wordt steeds driester en ook succesrijker.
Chineesche militaire autoriteiten zijn
van meening, dat, hoewel aan beide oevers
van de Jangtse de strijd voortduurt, de
Japanneezen hun voornaamste offensief
°P Hankau zullen uitstellen tot den herfst.
De Japanneezen hebben opnieuw een
aanval ondernomen langs den grooten weg
yan Kioekiang. Er wordt hevig gevochten
m het heuvellandschap ten Oosten van
Joeisjang.
Gemeld wordt, dat bij Kioekiang
nieuwe Japansche troepen aan land zijn
gezet.
Hit Tsi-nan wordt door Domei gemeld,
nat Chineesche vrijscharen voor de eerste
maal een aanval hebben gedaan op deze
hoofdstad van Sjantoeng. Volgens een
communiqué hebben zij Vrijdag de stad
aangevallen. Zij werden terug geslagen en
®°®ten 200 dooden achterlaten.
Chineesche guerillabenden hebben in sa
menwerking met geregelde troepen een
Svoote activiteit ontplooid in Oost- en in
Men meldt ons van officieels zijde, dat
H, K, H, Prinses Juliana en Z. K. H.
Prins Bernhard heden voor ruim een
week per auto op reis zijn gegaan, Het
eerste doel is Aken, waar Prinses Arm
gard een kuur doet. Vandaar ligt het in
de bedoeling een autotocht door Duitsch-
land en Noord-ltalië te maken.
Het kleine Prinsesje zal dien tijd bij
haar Grootmoeder op het landhuis Rui-
genhoek logeeren.
Noord-Honan. Zij vallen afgelegen Ja
pansche posten aan en vernietigen de ver
bindingslijnen.
In de laatste paar weken zijn de onge
regelde Chineesche troepen meer dan 20
maal slaags geraakt met de Japanneezen,
die meer dan 1000 man aan dooden en ge
wonden 'hebben, te betreuren.
Het veiikeer tusschen Ki Feng en
Haoetsjau, in de Oostelijke sectie van den
spoorweg van Loenghai, is gestaakt, daar
de Chineesche troepen de lijn op versohei
den plaatsen hébben vernield. Gemeld
wordt, dat de Japansche strijdkrachten in
West Honan eveneens teekenen vertoonen
zich vrijwillig in Noordelijke richting te
zullen terugtrekken.
OVERVAL OP VLIEGVELD BIJ
SJANGHAI.
Ongeregelde Chineesche troepen 'hebben
een aanval gedaan op het Japansche
vliegveld, dat op minder dan 10 km van
de internationale nederzetting te Sjang
hai is gelegen. Zij hébben de bewakings-
mansohappen overmeesterd en de Chinee
sche vlag geheschen. Toen de Japansche
versterkingen aankwamen, waren de Ohi-
neezen al verdwenen.
Belangrijke gevechten aan hei front van
Estramadura.
Zaterdag werden belangrijke gevechten
geleverd aan het front van Estramadura.
In den sector van Val Gaballeros hebben
de troepen van generaal Franco de stel
lingen der regeeringstroepen aangevallen.
De regeeringstroepen hebben, aldus Ha-
vas uit Madrid, Val Gaballeros op uitste
kende wijze verdedigd en verscheidene
malen met de bajonet op het geweer aan
gevallen, doch zij moesten op den rechter
oever van de Guadakupejo terugtrekken
De tegenstanders deden verschillende po
gingen om zich van de stellingen der re
geeringstroepen meester te maken, daar
bij1 gesteund door artillerie-spervuur, na
dat de luchtmacht tevoren den sector had
gebombardeerd.
Ondanks deze bombardementen zijn de
verliezen der regeeringstroepen gering,
vergeleken met die van den tegenstander,
wiens gelederen door het kruisvuur der
automatische vuurwapenen sterk gedund
werden. Op den linkervleugel van het
front werden de gevechten in de omge
ving van het Bel Alcazar en het Lanuva
voortgezet, waar de regeeringstroepen ge
makkelijk weerstand konden bieden aan
de rechtsche troepen.
Barcelona gebombardeerd.
Zondagochtend zijn vliegtuigen der
rechtsche troepen boven Barcelona ver
schenen, die enkele bommen in de omge
ving van de haven laten vallen. Om elf
uur verschenen opnieuw twee eskaders bo
ven de stad. E'r werd slechts een per
soon gewond. De rechtsche toestellen heb
ben ook den weg naar Tarragone en het
dorp Cambrilla gebombardeerd.
Een Tsjechisch verkeersvliegtuig bij
Straatburg neergestort. Alle inzittenden
omgekomen.
Uit Straatsburg wordt gemeld, dat Za
terdag een zeer ernstig vliegongeluk heeft
plaats gehad bij Oberich, 13 km van Kehl,
waarbij 16 inzittenden het leven hebben
verloren.
Een Tsjechisch vliegtuig is door tot dus
ver onbekende oorzaak neergestort. Aan
vankelijk verkeerde men nog in onzeker
heid aangaande het aantal slachtoffers,
doch spoedig kwam bericht uit Praag, dat
er inderdaad 16 slachtoffers zijn te betreu
ren. De namen der slachtoffers gaven geen
uitsluitsel omtrent hun nationaliteit.
Het toestel vloog op den dienst Praag-
Straatsburg-Parijs.
Berichten uit Praag maakten aanvan
kelijk melding van elf slachtoffers en vijf
zwaar gewonden, maar later kwam het
bericht, dat niet minder dan 16 menschen-
levens te betreuren zijn. Alleen de stewar
dess is met ernstige brandwonden gered.
De Bijz. Vrijw. Landstorm defi
leert voor H, M. de Koningin.
Huldigingssamenkomst, waarbij
tevens het 20-jarig bestaan van
den B. V. L. wordt herdacht.
Op Zaterdag 27 Aug. a.s. mag de Bijz.
Vrijw. Landstorm zijn hulde brengen aan
H. M. de Koningin, met een défilé des
middags om 3 uur voor het paleis Huis
ten Bosch te Den Raag.
Des morgens om 11 uur van dien dag
wordt een huldigingssamenkomst van den
B. V. L. gehouden in de zalen van den
Dierentuin, in welke samenkomst enkele
prominente figuren het woord zullen voe
ren.
Van de 94.000 vrijwilligers van den B.
V. L. is een vertegenwoordiging van plm.
3000 vrijwilligers gekozen, om samen
komst en défilé mede te maken, in groote
lijn: de reserve-officieren, die vrijwilliger
van den B. V. L. zijn, de leden van de ge
westelijke landstormcommisflies, en de
plaatselijke leiders van de B. V. L.-afdee-
lingen uit het geheele land.
Hoewel met deze vertegenwoordiging
alle gewestelijke verbanden en zelfs alle
1200 afdeelingen uit ons land hun hulde
aan H. M. de Koningin bewijzen, zullen
de duizenden vrijwilligers en hun gezin
nen, die uit den aard der zaak niet in het
bezit van een toegangskaart zijn gekomen,
de plechtigheden te Den Haag tóch kun
nen volgen, daar de KRO zoo welwillend
is de huldigingssamenkomst uit te zenden,
van 11 uur tot half één. De radioreportage
zal zich tot een ooggetuigeverslag bepalen,
dat op grammofoonplaten wordt opgenomen,
die door de KRO dienzelfden avond van
7.356.00 uur onder Actueele aetherflit-
sen zullen worden doorgegeven.
De samenkomst in de zalen van den
Dierentuin vangt om 11 uur aan. Spre
kers zijn luitenant-generaal L. F. Duy-
maer van Twist, voorzitter van de Natio
nale Landstormcommissie; Dr H. Colijn,
Minister van Staat, Minister van Alge-
meene Zaken; Prof. Mr P. J. M. Aalberse,
Minister van Staat; J. J. C. van Dijk,
Minister van Defensie; H. van Boeyen,
Minister van Binnenlandsche Zaken en
reserve generaal-majoor H. de Iongh, In
specteur van den Vrijwilligen Landstorm.
Deze samenkomst wordt afgewisseld met
muziek van leden van de Koninklijke Mi
litaire Kapel.
Het défilé, dat 's middags om 8 uur
voor 'het Huis ten Bosch aanvangt, staat
onder commando van reserve-kolonel J.
R. L. Jans, aangewezen commandant van
het Vrijw. Landstorm Korps Limburgsche
Jagers.
'De volgorde der verschillende landstorm-
korpsen is bij loting bepaald.
Na de samenkomst in den Dierentuin,
wordt om 1.30 u. 'n aanvang gemaakt met
de opstelling van het défilé, te volgen weg:
Boorlaan, Leidsohe straatweg, opstelling
in marschcolonne met vieren. Om kwart
over twee staat het défilé opgesteld op den
Leidschen straatweg, met het 'hoofd van
de colonne op de plaats, waar wordt afge
bogen naar bet Huis ten Bosch.
Marschweg: Leidsohe straatweg, Paleis
Huis ten Bosch, Bézuidenhoutscheweg tot
restaurant Carlton, Boschlaan, Malieveld
Na afloop van het défilé wordt op het
Malieveld een carré geformeerd. Nadat de
voorzitter van de Nat. Landstormoommis-
sie hier een enkel woord heeft gesproken,
treden de vaandels met de vaandelwachten
uit met de voorgeschreven eerbewijzen,
waarna bet défilé ontbonden wordt.
Zij is later aan de gevolgen van de brand
wonden overleden.
D. N. B. geeft als oorzaak laaghangen
de wolken, die klaarblijkelijk het zicht be
lemmerd hebben en waardoor het toestel
tegen een bergtop zou zijn geschuurd.
Van de slachtoffers heeft men twee
Amerikanen, vier Duitschers en drie Tsje
chen kunnen identificeeren.
Het vliegtuig was een Savoia-toestel,
voorzien van drie motoren van 800 PK.
Boven het Zwarte IWbud kwam de machi
ne in zeer slecht weer, met laag hangende
wolken, zoodat de piloot het vliegtuig tot
600 m hoogte liet dalen. He station E'nz-
heim seinde het toestel te stijgen tot 1000
meter, doch dit berich kwam al te laat.
Het vliegtuig vloog met geweld tegen den
top van een berg, de z.g. Buchwalderhohe,
die 660 m hoog is. Het stortte neer, ont
plofte en vloog daarna in brand. Honder
den meters in den omtrek van de plek,
waar het neerkwam, ligt wrakhout ver
spreid.
RETOURVLUCHT
NEW YORK BERLIJN PRACHTIG
GESLAAGD.
In nog geen twintig uur.
Het Duitsehe viermotorige vliegtuig
„Condor", dat verleden week in record
tijd van Berlijn naar New York vloog en
Zaterdagmiddag om 2 uur al weer van
het vliegveld Floyd-Bennett opsteeg voor
de retourvlucht, is Zondagmorgen om
10.01 uur op het vliegveld Tempelhof bij
Berlijn geland.
De vlucht is opnieuw zonder tusschen-
landing gemaakt. New York-Berlijn werd
gevlogen in den zeer korten tijd van 15
uur 55 minuten, een prachtig record voor
waar. D'e heenreis, die ook uiterst snel
ging, vergde 25 uur. Op de vlucht van het
"Wésten naar het Oosten hebben de vlie
gers natuurlijk meer voordeel van den
wind gehad dan op de heenreis.
Hot is de eerste maal, dat een heen-en-
weervlucht Berlijn-New York is gemaakt.
VLIEGRAMP IN MEXICO.
In een ravijn in den staat Vera Cruz
zijn de resten van het sedert Vrijdag ver
miste vliegtuig gevonden. Men denkt, dat
het toestel door den bliksem getroffen is
en men neemt aan dat de vijf passagiers
en de uit drie koppen bestaande beman
ning om het leven zijln gekomen. Hulp
colonnes zijn onderweg.
HITLER TOT MATIGHEID GEMAAND?
Maarschalk Balbo is gisteren per auto
uit München naar Italië vertrokken.
Volgens den oorrespondent van de „Sun
day Times" te Berlijn, heeft Balbo van
Mussolini de opdracht meegekregen, te
Berlijn nauwkeurige mededeelingen over
de militaire maatregelen te verkrijgen en
tot gematigdheid en voorzichtigheid aan
te manen.
Ik verneem ook, zegt deze correspon
dent, dat Balbo tegenover Goering en Hess
uiting heeft gegeven aan de sympathie van
Italië voor het Duitsehe standpunt ten
aanzien van Tsjecho Slowakije, doch ook
verklaard heeft, dat Italië geen enkel be
lang zou hébben bij een eventueel conflict,
ontstaan door een overhaaste actie in
midden-Europa.
VERSNELLING VAN DIENSTEN
VAN DE DEUTSCHE LUFTHANSA.
Het Duitsehe Nieuwsbureau meldt uit
Berlijn:
Door het gébruik van de nieuwe grootq/
verkeersvliegtuigen van het type Ju 90
en Focke-Wulf F-W 200 wordt een ver
snelling van het internationale verkeer be
reikt.
De vliegtuigen van Berlijn naar de be
langrijkste Europeesche hoofdsteden on
dergaan de volgende verkortingen:
Naar Londen en Parijs 3Va uur (thans
5 uur).
Naar Rome 4V25 uur (thans 7 uur).
Naar Amsterdam, Brussel, Boedapest
en Stockholm ieder 2Va uur (thans 3Va u.)
Naar Ziirich 2H uur (thans 3Va uur).
Naar Lissabon 9 uur (thans 13 uur).
Naar Athene 7 uur (thans 11 uur).
De eerste buitenlandsche lijn, waarop
de reisduur wordt bekort is de lijn Berlijn
-Amsterdam-Londen.
BRITSCHE MILITAIRE VLIEGBOOT IN
ZEE GESTORT.
De zes leden der bemanning omgekomen.
Zaterdagmiddag is een tweemotorige
vliegboot van de Britsche luchtmacht, die
gestationneerd was in het proefneming
depot te Felixstowe, in zee gestort. De zes
leden der bemanning zijtn omgekomen.
Op bijma vijf kilometer uit de kust voor
Felixstowe daalde het vliegtuig op zee,
doch eensklaps ging de neus omlaag en
zagen de badgasten een groote waterzuil
vermengd met rook opstijgen.
Een der lijken is door een garnalenvis-
scher geborgen; naar de overige wordt
ijverig gezocht door twee motorbooten van
de lEngelsche luchtmacht. Er lag een
olievlek van wel 800 meter middellijn op
het water. Verscheiden wrakstukken zijn
reeds opgevischt, waaruit blijkt, dat de
vliegboot geheel vernield moet zijn.
TERREUR EN SABOTAGE IN
PALESTINA.
Telefonische verbindingen met Egypte
en Syrië verbroken.
Sedert Zaterdag zijn alle telefonische
en telegrafische verbindingen tusschen
Palestina, Egypte en Syrië verbroken,
tengevolge van het vernielen van draden.
Een gewapende vrachtauto, waarmede
gistermorgen in alle vroegte levensmidde
len en groenten vervoerd werden naar
de troepen, is verrast door terroristen. De
wagen werd geplunderd en in brand ge
stoken.
Te Jaffa is een Arabische makelaar in
grond, die er door de rebellen van ver
dacht werd, inlichtingen te verstrekken
aan de politie, gistermorgen om 11 uur
midden op straat aangevallen en ver
moord.
Korte Berichten.
Er heeft zich een ontploffing voor
gedaan in een in de buurt van Luik (Bel
gië) gelegen steenkolenmijn. Drie mijnwer
kers zijn gedood, terwijl een vierde ge
wond werd.
Bij een vliegdemonstratie te Besan-
qon (Frankrijk) is de parachutist James
"Williamx, die een wereldkampioenschap
op zijn naam had, om het leven gekomen.
Zijn valscherm is bijl een sprong niet
open gegaan.
Te Legnana (Italië) zijn 50 personen
ziek geworden na het eten van osse-
vleesch, dat niet door een veearts gecon
troleerd was. Verscheidene zieken verkee-
ren in ernstigen toestand.
OPLEIDING TOT RESERVE-OFFICIER.
Commissie van advies ingesteld.
De Regeeringspersdienst meldt:
De minister van Defensie heeft een oom
missie van advies ingesteld voor het be-
oordeelen van de mate van geschiktheid
voor de opleiding tot reserve-officier van
degenen, die zich voor deze opleiding heb
ben aangemeld. In deze commissie zijn
benoemd tot lid en voorzitter F. W. Oos-
terhoff, hoofd van de afdeeling dienst
plicht hij het Departement van Defensie;
tot lid en plaatovervangend voorzitter
Prof. J. W. N. Ie Heux, hoogleeraar aan
de Kon. Mil. academie, tot leden W. G.
Lignac, referendaris bij het departement
van (Defensie, J. K. Lammerts, luitenant
kolonel der infanterie, commandant van
de School voor reserve-officieren der in
fanterie en der militaire administratie, W.
baron van Ittersum, reserve-luitenant-ko
lonel der infanterie, H. Keppel Hesselink,
majoor der artillerie, commandant van
de School voor reserve-officieren der be
reden artillerie en B. A. de Veer, ritmees
ter der huzaren, adjudant van den inspec
teur der cavalerie, en tot secretaris H.
Staring, kapitein der infanterie, werkzaam
bij het departement van Defensie.
CONTI NGENTEERINGS-
0VEREENK0MST MET BELGIE EN
LUXEMBURG.
Zaterdag is te Brussel een contingentee-
rings-overeenkomst tusschen Nederland en
de Belgisch-Luxemburgsche economische
unie geteekend.
De onderteekening geschiedde van Ne-
derlandsche zijde door den heer A. Th.
Lamping, directeur van de handelsaccoor-
den te 'sM&ravenhage en van Belgische zij
de door den heer M. Süetens, directeur-
generaal van den buitenlandschen handel
te Brussel.
De overeenkomst berust op dezelfde
grondslagen als de op 1 Juli j.l. afgeloo-
pen overeenkomst en bestaat uit een con-
tingenteerings-overeenkoxnst met protocol
en een steenkolenovereenkomst. Zij treedt
met terugwerkende kracht in werking op
1 Mei 1908 en loopt tot 30 April 1939 met
stilzwijgende verlenging voor telkens drie
maanden.
PRODUCTIE VAN ELECTRICITEIT
IN NEDERLAND.
Blijkens door het Centraal Bureau voor
de Statistiek verzamelde gegevens, heb
ben de electriciteitsfabrieken, die in de
openbare stroombehoefte voorzien, in de
maand Juli 1938 169 millioen K.W.U. uit
de centrales afgegeven. Dit is vergeleken
met de maand Juli 1937 een toeneming
van 13 millioen K.W.U. (8,3 pet.). In de
maand Juni bedroeg de toeneming 10
millioen K.W.U. (6,5 pet.).
CENTRALE VOOR WERKLOOZENZORG
Collecte „Werk maakt sterk".
D'e gehouden collecte onder de leus
„Werk maakt sterk" ten behoeve van 'het
werk van de Centrale voor Werkloozen-
zorg (gesticht op initiatief van den Raad
van Nederlandsche Kerken voor practisch
Christendom), Utrecht, heeft tot dusver
opgebracht een bedrag van f 68.998.40.
Dit bedrag werd bijeengebracht door 301
plaatselijke comité's; 63 comité's moeten
nog hun opgaven inzenden, terwijl diverse
comité's nog maar een voorloopige afreke
ning inzonden.
BEGROOTINGSTEKORT IN INDIE.
Voorloopig op f25 millioen geraamd.
Het begrootingstekort in Indië op den
gewonen dienst voor 1938 wordt geraamd
op f 25 millioen, de nakomende kasten van
de conversies in 1937 inbegrepen.
Het tekort op den buitengewonen dienst
is nog niet bekend, daar nog een aanvul-
lingsbegrooting voor de derde bestelling
Glenn Martins wordt verwacht.
GEZOUTEN HARING NAAR
NOORD-AiMERIKA.
Organisatie van exporteurs opgericht.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
is opgericht een organisatie van expor
teurs van gezouten haring op de Vereen.
Staten van Noord-Amerika en Canada,
welke organisatie door den minister van
Economische Zaken is erkend en aange-
