I
De Wapenschouw van de Kon. Weermacht.
»rt
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Overstrooming in Britsch-lndiê.
EERSTE BLAD
Blijft waakzaam!
H.M. ie Koningin op
2 September naar Rotterdam.
5 CENT
IMF
i
In strijd met de waarheid.
Tien- a twaalfduizend man defileeren voor H. M. de Koningin.
Minstens zestigduizend toeschouwers zijn hartelijk welkom.
Buitenland.
De wapenstilstand bij
Tsjang Koe Feng.
Het conflict tusschen
China en Japan.
Polen bevreesd voor ver
wikkelingen.
Koning Leopold naar
Nederland.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
rleed onze ge-
i Vader, de heer
SMIT,
nsionneerd Kan-
in den ouder
aar.
naam:
dlTv. d. Berge
en Kinderen.
Augustus 1938.
algemeene ken-
aan allen, die hun
etoond hebben bij
aardag.
C. FLIPSE.
L Augustus 1938.
PER PAKJE
EY
Hl K-S- 4
ns verandering van
met inbegrip van
jan op, controle en
ALORE, Caen van
sn (2- of
beant-
zonder
te vaart
gunstig,
ien een
belang,
profi-
harder
5id van
andere
snelling
lijkheid
teer on-
jen zich
eer dan
gelang
remerkt
oei het
Hing de
rhoogt
i sedert
gebruik!
VRIJDAG 12 AUG. 1938
52e JAARGANG - No. 265
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„l.uctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorsistraat 7 0, floes
Postrekening 4ddf55 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 2R
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlön 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 00 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
In de dezer dagen gehouden algemeene
vergadering van het Nederl. Onderwijzers
genootschap heeft de voorzitter, de heer
Bon, zich in scherpe bewoordingen uit
gelaten over wat hij noemde de bevoor
rechting van het bijzonder onderwijs
boven het openbaar onderwijs.
„We hebben thans", aldus de heer Bon,
„bijna geheel doorleefd de eerste toepas
sing van de gelijkschakelingswet, de z.g.
concentratiewet.
Eu de opgedane ervaringen zijn: Voor
het bijzonder onderwijs blijken de con
centratiebepalingen van zoo goed als
geen beteekenis te zijn. Het N.O.G. heeft
de eenig juiste houding aangenomen, die
voorstanders van het openbaar onderwijs
voegt, toen het bij de Tweede en Eerste
Kamer aandrong op verwerping van deze
voor het openbaar onderwijs onredelijke
en zelfs fatale wet.
Door de concentratiewet wordt dat
blijkt al duidelijker en duidelijker die
prioriteit aangetast en wordt op bedenke
lijke wijze het bijzonder onderwijs boven
het openbaar bevoorrecht. Dat achten wij
een ramp niet alleen voor het openbaar
onderwijs op zichzelf, maar wij achten
het ook een ramp voor ons volk. Onge
rept moet terwille van onze volkseenheid
gehandhaafd blijven de bepaling, dat er
voldoende openbaar lager onderwijs wor
de gegeven in een genoegzaam aantal
scholen."
Wij kunnen ons voorstellen, dat meer
dere onderwijzers, toen zij deze daveren
de dingen hoorden uitspreken, moeite
hadden een glimlach te onderdrukken.
Immers uit de door het Centraal Bu
reau voor de statistiek verstrekte cijfers
blijkt duidelijk, dat de openbare school,
allen maatregelen van opheffing en con
centratie ten spijt, in meer dan één op'-
zicht een belangrijke voorsprong op het
bijzonder onderwijs heeft behouden.
Hoewel het openbaar onderwijs 31.9 pet.
van het aantal leerlingen telt, heeft het
de beschikking over 36.7 pet. van het
aantal scholen.
De gemiddelde grootte van de open
bare school bleef ondanks de concentra
tie in 1937 zooals zij was in 1936, terwijl
de gemiddelde grootte van de bijzondere
scholen steeg.
Het gemiddeld aantal leerlingen per
onderwijzer vertoonde bij het bijzonder
onderwijs in 1937 een stijging. Bij het
openbaar onderwijs viel echter een daling
te constateeren.
Terecht heeft dan ook onlangs de T ij d
geconstateerd, dat de voorsprong van de
openbare school is vergroot.
De voorstelling, die de heer Bon gaf
moge goed geweest zijn, om er bij zijn 1
openbare collega's de stemming in te
brengen, zij was in strijd met de waar-
beid.
De openbare school verkeert in ons
land nqg altijd in een bevoorrechte
positie.
De commandant van het Veldleger, lui
tenant-generaal J. J. G. baron van Voorst
rot Voorst commandeert, zooals gemeld,
op 29 Augustus a.s. om 2 uur op het nieu
we gedeelte van de Van Alkemadelaan een
wapenschouw, waaraan alle deelen
van de Koninklijke Weermacht vertegen
woordigd zullen zijn.
Tien- tot twaalfduizend man zullen dien
dag uit alle divisies worden geconcen
treerd te 's-Gravenhage en na gelaafd en
gevoed te zijn, zich opstellen 'bij de Sohe-
veningsche Haven en in de aangrenzende
straten.
Over een lengte van 1500 m, tussohen
de Stevinstraat en den Waalsdorperweg
zullen alle troepen opmarcheeren over de
Van Alkemadelaan om een eerbiedige hul
de te brengen aan H. M. de Koningin, die
onder een baldakijn aan de Zuidzijde van
den weg, ongeveer 300 m van den Pomp-
stationsweg zal plaats nemen.
Bij het defileerpunt wordt een eerewacht
betrokken door een halve compagnie ca
detten en een 'halve compagnie adelbor
sten.
Naast het defileerpunt zullen eenvou
dige tribunes worden opgericht voor mili
taire en civiele autoriteiten. Niet-ingedeel-
de officieren en onderofficieren, vereeni-
gingen enz. vinden gereserveerde plaatsen
tusschen de tribunes en den Pompstati-
onsweg.
Overal elders is het publiek hartelijk
welkom. Zelfs zal een gedeelte van de dui
nen 'bij het defileerpunt voor het publiek
worden opengesteld. Het beeft van dit na
tuurlijke amphitheater een prachtig uit
zicht op 'het geheele défilé. Ook langs de
op- en afmarschwegen kan het publiek
zich opstellen. Men heeft uitgerekend, dat
langs de wegen, die de troepen nemen,
minstens 60.000 toeschouwers een goede
plaats kunnen vinden.
aag en Aanbod
if nummer f 0.85
De voorzitter van het Nederl. Onder
wijzersgenootschap heeft in de gehouden
jaarvergadering met de grootst mogelijke
klem den leden toegeroepen: Blijft waak
zaam.
„Waakt", aldus spr., „voor de openbare
school, de school boven geloofsverdeeld
heid, de school toegankelijk voor alle kin
deren, welke godsdienst de ouders ook
niogen belijden, of welke politieke rich-
hng dezen ook mogen zijn toegedaan,
waakt voor de openbare school, die, ook
waar zij dan gekomen moge zijn beneden
de thans gestelde normen, omdat haar
^arakter toch steeds blijft: de nationale
school bij uitnemendheid, die omdat zij
en zij alleen de eenheid der natie
kan demonstreeren, zoo volkomen de prio
riteit verdient, die de grondwet haar
toekent."
Wie niet beter wist zou gaan gelooven,
at hier een oude gramofoonplaat werd
afgedraaid.
Met de wezenlijke prioriteit van
e openbare school is het reeds lang ge-
,an' Zij moet zich met een meer be
elden plaats tevreden stellen.
daarom wij op deze uitspraken de
aandacht vestigen?
Natuurlijk niet om ze te bestrijden. Dat
18 niet
ooeei; noodig.
aar wel om de voorstanders van de
Sc ooi met den Bijbel op te wekken tot
Waakzaamheid.
ONTMOETING DER MILITAIRE
BEVELHEBBERS BIJ TSJANG
KOE FENG.
De eerste ontmoeting tusschen de mi
litaire vertegenwoordigers der beide par
tijen voor de vaststelling der posities van
de Sowjet-Russische en Japansche troe
pen, heeft gisteravond iplaats gevonden
ten Zuiden van den Tsjang Koe Feng-
heuvel.
De volgende ontmoeting is bepaald op
hedenmiddag.
Uit Tokio wordt gemeld:
Officieels militaire kringen zijn vol
daan over den wapenstilstand, die geslo
ten is. Japan, zoo zegt men, heeft geen
behoefte aan „een tweeden oorlog", doch
het moest toonen, dat het geen enkele
Sowjet-Russisohe provocatie aan de grens
van MancLsjoekwo duldt, en dat de oor
log in China geenszins zijn Koreaansche
en zijn Kwantoengleger verlamt. Deze de
monstratie is, aldus de militaire 'kringen,
geleverd. Zij moet de Sowjet-Unie tot een
waarschuwing strekken.
Het officiëele persbureau te Moskou
meldt, dat de Russische openbare meening
met voldoening constateert, dat de Japan
sche militairen hebben moeten toestem
men in het stop zetten der vijandelijkhede-
nen. Daar de Japansche militairen echer
tot eiken prijs een conflict willen uitlok
ken, wat zij in de laatste dagen voor de
heele 'wereld duidelijk bewezen hebben,
komt het er thans op aan, waakzaam te
blijven en de daden van het Japansche le
ger met aandacht na te gaan.
In politieke 'kringen te Moskou wijst
men er nog op, dat de Duitschers blijk
baar geen vertrouwen hebben in Japans
economische kracht.
JAPANSCHE VLIEGTUIGEN IN ACTIE
Meer dan zeshonderd dooden?
Uit Hankau wordt gemeld: Tijdons een
hevigen aanval van een zestigtal Japan
sche vliegtuigen op Woelsjang en Ha
nyang zijn naar schatting meer dan zes
honderd menschen gedood.
Ruim honderd vliegtuigen waren voor
dezen aanval opgestegen, doch als gevolg
van de dikke bewolking, die boven de
streek hing, bereikten slechts zestig hun
doel.
Uit Hankau wordt nader gemeld: De
Japansche vliegtuigen hebben op Woets-
jang en Hanjang bijna 200' bommen laten
vallen. Dertig jonken werden vernield; de
bemanning kwam om het leven. Door op
het station te Woetsjang geworpen bom
men werden vijftig vluchtelingen gedood.
In het geheel zouden 680 menschen om
het leven gekomen of gewond zijn en 437
huizen verwoest zijn.
Nog laat in den avond begon het roode
kruis met een uitgebreide hulpactie.
D'oordat de wolken laag hingen, werd de
Chineesche luchtafweerdienst gehinderd.
Chineesche luchtmacht bombardeert
Japansce oorlogsschepen.
Het hoofdkwartier van de Chineesche
luchtmacht deelt mede, dat Chineesche
vliegtuigen twee aanvallen hebben onder
nomen op de in de nabijheid van Kioe-
kiang liggende Japansche oorlogssche-
J pen. Minstens tien hiervan zouden vol
gens de Ghineezen beschadigd zijn.
Naar het Chineesche telegraafagent-
schap meldt, wordt nog ernstig gestreden
aan het Sjaho-front, waar de Japansche
opmarsch definitief gestuit is. Ofschoon
het Sjaho-station nog in Japansche han
den is, zijn alle omliggende strategische
punten door de Chineezen heroverd.
De Regeering besloot de permanente
delegatie bilj den Volkenbond terug te
trekken.
Semi-officiëel wordt medegedeeld, dat
Polen voornemens is:, zijn vertegenwoor
diger bij den Volkenbond te 'Genève terug
te trekken.
Men gelooft, dat de reden hiervan is,
dat Polen Vreest, betrokken te zullen wor
den in de internationale verwikkelingen,
die uit de TsjechcHSlowaaJkaclbe kwestie
zouden kunnen voortvloeien.
'Havas meldt, dat men in welingelichte
kringen bevestigt, dat de Poolsche regee
ring besloten heeft, binnenkort de per
manente delegatie biji den Volkenbond,
welke gepresideerd wordt door Komar-
nicki, terug te trekken.
'Het besluit, de permanente delegatie
van Polen bij den Volkenbond terug te
trékken, beteekent intusschen niet, dat
Polen zich uit den Volkenbond zelf te
rugtrekt.
DE BEGROOT ING DER SOVJET-UNIE.
Defensie-uitgaven 22
In de voormalige troonzaal in het
Kremlin is het parlement der Sovjet-
Unie bijeengekomen, om kennis te nemen
van de door den volkscommissaris van
Financiën, Swerjef, ingediende begroo
ting. De inkomsten worden geraamd op
ruim 125 milliard roebel (ong. f 45 milli
ard), de uitgaven op ruim 123 milliard
'(ruim f44 milliard), waarvan voor de
landsverdediging 27 milliard of circa 22
tegen 20 milliard in 1937.
ERNSTIG SPOORWEG-ONGELUK TEN
ZUIDEN VAN PAO-TING.
Een verschrikkelijk spoorwegongeluk,
waarbij tal van Japanners en ChineeztU
het leven verloren, had plaats tusschen
Tien-Tsjau en Tsjing-Feng-Tien ten zui
den van Pao-T'ing. Chineesche guerilla-
troepen hadden hier den spoorweg vernie
tigd, zoo'dat de locomotief en de eerste
wagons an een in volle vaart naderen
den trein ontsnoerden. De middelste en
laatste w'agons werden door de zich aan
het einde van den trein bevindende twee
de locomotief in elkaar gedrukt. Het aan
tal dooden en gewonden, is nog niet be
kend.
MUSSOLINI
SPREEKT DE TROEPEN TOE.
„Italië maaikt zich geen illusies
en bereidt zich voor".
In een toespraak tot de troepen, welke
hebben deel genomen aan de manoeuvres,
heeft Mussolini o.a. gezegd, dat nu in zoo
vele deelen der wereld het kanon buldert,
het dwaasheid zou zijn zich illusies te
scheppen. Zich niet voorbe
reiden is een misdaad. Ita
lië maakt zich geen illu
sies en bereidt zich voor.
De duce verklaarde verder, dat de ko
ning hem had opgedragen den soldaten
zijn hulde over te brengen, welke zoowel de
recruten als de reservisten ten volle 'heb
ben verdiend. Tijdens de manoeuvres heb-
ben zij discipline en weerstandsvermogen
getoond en een hooge mate van geoefend-
Men meldt ons van officiëele zijde, dat
het in 'het voornemen ligt van H.M. de
Koningin om op Vrijdag 2 September des
avonds een bezoék te brengen aan de ge
meente Rotterdam.
Op 21 November a.s.
Naar wij vernemen is het officiëele be
zoek van Z.M. Leopold III, koning der
Belgen, aan H. M. de Koningin, dat aan
vankelijk bepaald was op 14 November
a.s., een week verzet. Koning Leopold
komt nu op Maandag 21 November naar
ons land. Het ligt in de bedoeling, dat
dit officiëele bezoek een dag zal duren
en dat Z.M. denzelfden avond naar Brus
sel zal terugkeeren.
beid. 'Dit kon ook niet anders, want zij
maken deel uit van een nieuwe jeugd.
Evenals hun kameraden hebben zij één
doel: de wapenen dragen om het vader
land te verdedigen".
MILITAIRE ACTIVITEIT IN
DUITSCHLAND.
Een Engelsch blad spreekt van „onrust
barende militaire voorbereidingen".
De „Manchester Guardian" maakt mel
ding van onrustbarende militaire voorbe
reidingen in D'uitschland. Deze voorberei
dingen ziet men overal in het "Westen,
Zuiden en Zuid-Oosten. Kort geleden zijn
tien of twaalf militaire treinen binnen
drie dagen over de spoorlijn Neurenberg-
Ulm gepasseerd. De boeren hebben op
dracht gekregen hun paarden gereed te
houden voor de militaire autoriteiten, met
ingang van 20 Augustus.
In sommige gebieden hebben mannen,
die te oud zijn om nog te dienen, doch
die wel gebruikt kunnen worden in de
garnizoenen, opdracht gekregen zich op
22 Augustus te melden bij1 de autoriteiten
voor het maken van oefeningen, welke
zullen duren tot 28 October.
De soldaten, die met groot verlof zou
den gaan en die één dezer dagen zouden
afzwaaien, hebben bericht gekregen, dat
zij nog een maand onder de wapenen
moeten blijven.
DUITSCH VLIEGTUIG OVER DEN
OCEAAN.
Het viermotorige Focke-Wulf-vliegtuig
F. W. 200 „Condor" is Woensdagavond
van het vliegveld Staaken opgestegen voor
een vlucht zonder tusschenlanding naar
de Vereenigde Staten, waar het Donder
dagavond is aangekomen.
Volgens niet officiëele gegevens heeft
de Condor" de vlucht over den 'Oceaan
gemaakt in 25 uur, met een gemiddelde
uursnelheid van 157.68 mijlen over den
afstand van 3942 mijl. De officiëele tijd
tusschen het vertrek uit Berlijn en het
oogenblifc, dat de „Condor" den eersten
keer boven 'het vliegveld Floyd Bennett
verscheen, is berekend op 24 uur 54 mi
nuten. Het vliegtuig is pas zeven minuten
na aankomst boven het vliegveld gedaald.
Het Dhitsche Nieuwsbureau meldt uit
New-Tork, dat het bericht, dat het Duit-
sche vliegtuig zonder tusschenlanding op
weg was naar Amerika, volkomen verras
send kwam. Immers, het was wel bekend,
dat de vlucht in het voornemen lag, doch
de tijd van vertrek was niet bekend ge
maakt.
De 'New-Yorksohe avondbladen, aldus
het D. N. B., wijzen er op, dat dit de eer
ste non-stop-vlucht BerlijnNew-York is.
JOODSCHE VLUCHTELINGEN NAAR
ZWITSERLAND.
Volgens inlichtingen, die de „Baseier
National Zeitung" van de Zwitsersche po
litie heeft ontvangen, komen steeds meer
Duitsohe en Oostenrijksohe Joden over de
Zwitsersche grens; hun aantal heeft thans
reeds een gemiddelde van 40 per dag be
reikt. D'e Gestapo zou hun aanwijzingen
verstrekken, op welke wijze zij de grens
kunnen passeeren.
ZWARE STORM TEISTERT
NIEUW-ZEELAND.
Groote schade op vele plaatsen.
Een hevige storm uit het Noord-Westen
heeft groote schade aangericht op de
Noordelijke en Zuidelijke eilanden van
Nieuw-Zeeland.
In verschillende streken zijn de verbin
dingen eenige uren verbroken geweest en
moest de radio te hulp geroepen worden,
teneinde het contact tusschen de eilan
den te onderhouden.
Binnenland.
Koning Leopold naar ons land.
De wapenschouw van de weermacht.
Hevig onweer teistert een deel van ons
land.
De weermacht defileert voor H- M. de
Koningin.
Buitenland.
D'e wapenstilstand RuslandJapan.
Hevige gevechten in China.
De wind bereikte de sterkte van een
cycloon en geweldige regen- en hagelbuien
hebben op vele plaatsen groote schade ver
oorzaakt, o.a. te Wellington.
Daken werden afgerukt en te Eltham
werd een groot gebouw vernield.
Canterbury werd zwaar geteisterd.
Duizenden boomen werden ontworteld.
Boerderijen en andere huizen werden weg
gevaagd en openbare diensten zooals de
electriciteitsvoorziening, onderbroken.
Te Picton werden yele vaartuigen op
de kust geworpen en stukgeslagen.
Marlborough werd ook door den storm
bezocht en te Aniseed brachten ongevoer
100 menschen den nacht in een gebouw
der christelijke jeugdbeweging door, wijl
hun huizen van hun daken waren be
roofd.
10.000 DORPEN ONDER WATER.
Naar schatting zijn 300 personen om
gekomen bij een groote overstrooming in
de oostelijke gebieden der Vereenigde pro
vinciën. Ongeveer 10.000 dorpen zijn onder
water gezet, of afgesloten van de buiten
wereld. De spoorwegverbindingen zijn on
derbroken.
De toestand is zeer critiek. Duizenden
zijn dakloos, hongersnood dreigt en de
slachtoffers zoeken toevlucht in spoor
wegwagons, loodsen en openbare gebou
wen.
BADGASTEN BIJ EEN
GEM'EENTERAADS-VERGADERING.
Badgasten geven aan hun ontevredenheid
uiting, maar krijgen nul op request.
De publieke tribune van den Gemeente
raad te Katwijk aan Zee was Woensdag
avond vrijwel geheel ingenomen door bad
gasten, die getuigen wilden zijn van de be
handeling van een door 'hen bij den ge
meenteraad ingediend verzoek om de des
betreffende verordening te wijzigen in dien
zin, dat het veroorloofd zal zijn wel in zee
te baden tusschen het Uitwateringskanaal
en de Willem Beukelszoonstraat. In het
belang van de twee bad-inrichtingen, wel
ke zich op dit gedeelte van het strand be
vinden, is zulks op het oogenblik verbo
den; men mag zich uitsluitend van deze
badinrichtingen uit op dit gedeelte van het
strand in zee begeven.
Dit adres was onderwerp van uitgebrei
de discussies, welke door de dames en hoe
ren op de publieke tribune met levendige
belangstelling werden gevolgd, welke be
langstelling zich uitte in luide uitroepen
van misnoegen, toen bleek, dat het gestelde
doel niet bereikt werd.
De heer C. van Tongeren had het voor
stel ingediend om bij wijze van proef ge
durende drie weken juist nog genoeg
voor dit seizoen een strook van hon
derd meter vrij te geven, maar met 11 te
gen 4 stemmen werd deze reddingsplank
voor de badgasten verworpen. „Noemen
ze dat een badplaats!" „Niet meer naar
Katwijk!" waren o.m. de uitroepen, waar
mede dit besluit werd ontvangen.
CENTRALE TARWE-ORGANISATIE
OPGEHEVEN.
Het bestuur der Vereeniging Centrale
Tarwe-organisatie heeft het Verslag, uit
gebracht door de met de liquidatie der
Vei eeni'ging belaste stichting, de Neder-
landsche T'arwe-Centrale, goedgekeurd.
Daardoor is een einde gekomen aan de
werkzaamheden van eerstgenoemde ver
eeniging, zoodat zij heeft opgehouden te
bestaan.
De Boterheffing;
De heffing en de steunuitkeering op
boter, behoudens tusschentijdsche wijzi
ging, zijn voor de week van 11 tot 18
Augustus vastgesteld op 55 ct. per kg.
K. R. Klaassesz. f.
Na een langdurige ziekte is overleden
de heer K. R. Klaassez, directeur van het
postkantoor te Zandvoort, van 1923 tot
1929 te I e r s e k e.