Hevige gevechten bij Hankau.
1
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Afbakening van grenzen.
Buitenland.
De thuiskomst van het
Prinselijk Gezin.
Binnenland
Nederland vliegt uit
Verkoop van Schoenen.
DONDERDAG 4 AUG. 1938
52e JAARGANG - No. 258
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Voratatraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs 3Z.J0 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoes en Vllssinjen f <9.30
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per r
Ingezonden rwJcdedlngsn f,0 cent per rwgel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bi] contract belangrijke korting
Wij hebben er onlangs reeds op gewe
zen, boe bij verschillende voormannen van
de Ghr. Historische Unie een pogen is
om duidelijk vast te stellen het eigen ka
rakter van de Unie.
Er is een streven om het eigen ideaal
der partij nauwkeuriger te bepalen.
Het trekt daarbij de aandacht, dat er
speciaal behoefte schijnt te zijn aan een
scherpe afbakening naar de zijde van de
A. R. partij.
„Men zou bijna zeggen", merkt onze
„Rotterdammer" in verband hiermede op,
„dat zich in de laatste weken een georga
niseerde actie van Chr.-historisohe voor
mannen ontwikkelt om de verschillen tus-
schen deze en de Anti-revolutionaire partij
te acoentueeren. Want het is niet zóó, dat
deze of gene occasioneel en op zachtmoe
dige wijze dit onderwerp bespreekt; het
schijnt opzettelijk en met onnoódige
scherpte te geschieden".
En na dan verschillende, ook door ons
reeds geciteerde uitspraken te hebben aan
gehaald, uitspraken voor het meerendeel
tegen de A. <R. partij gericht en voor een
deel van oppervlakkigheid! niet vrij te
pleiten, vervolgt het Rotterdamsche or
gaan:
„Wij denken er niet aan op deze uit
spraken in te gaan, ze te oommentarieeren
of te bestrijden. Wij wenschen alleen te
zeggen, dat wij dit naar voren schuiven
van werkelijke of vermeende verschillen
vooral in dit tijdsgewricht, ernstig betreu
ren.
En wij1 kunnen niet inzien, dat een op
de spits drijven van tegenstellingen de
samenwerking kan vergemakkelijken. Het
eerste en misschien eenige gevolg kan
slechts zijn, dat men in de vrijzinnige pers
in de handen klapt over zooveel verdeeld
heid. In het gunstigste geval zal' men vra
gen: is er ook oorzaak?"
Wij betreuren ook het op den voor
grond stellen van werkelijke of vermeen
de geschillen, maar dan voornamelijk om
de w ij z e waarop dit gebeurt.
Haar overigens letten wij hier op het
verblijdende, dat er in dit mar
keeren van de grenzen is, omdat wij hier
zien een ernstig pogen om zich te bezin
nen op de beginselen waaruit de G. H.
Unie leeft.
Dat is geen overbodige weelde.
Bij haar verkiezingspropaganda had de
Unie het altijd vrij gemakkelijk, omdat er
nu eenmaal velen zijn, die de G. H. Unie
in tegenstelling met de A. R.
partij zien, als een Nederl. Hervormde
organisatie. Met een aantal klinkende na
men van Ned. Herv. predikanten kon er
soms veel bereikt worden.
Maar dat begint nu anders te worden.
De N. S. B. stuurt niet ongaarne Ned.
Herv. predikanten in bet vuur en de D.
U. en niet te vergeten de H. G. S. doen
niet anders.
Daarbij komt, dat zich den laatsten tijd
verschillende geestelijke stroomingen
openbaren, waarvoor, naar Mr G. E. van
Walsum verklaarde, de G. H. Unie, meer
dan de A. R. partij, openstaat. Hij zag
hierin een reden om de G. H. Unie te prij
zen boven de A. R. partij, maar vermoe
delijk is Jhr <De Geer dichter bij de waar
heid, als hij hierin ziet een ernstig gevaar
voor de Unie.
Hoe dit zij, principieele fnndeering is
met name voor de C. H. Unie geen over
bodige weelde.
Het is mogelijk waarschijnlijk zelfs
dat daardoor het verschil met de A. R.
partij meer op den voorgrond treedt.
Maar het voordeel is, dat daardoor een
gezonde samenwerking wordt bevorderd.
Chineiezen halen veel Japansche,
Japanners veel Chineesche toestellen
neer.
'Een zware Japansche bommenwerper
en elf Japansche jachttoestellen zijn neer
gehaald, aldus meldt het Chineesche tele-
graaf-agentschap, tijdens een luchtgevecht
dat een half uur duurde, op 90 km ten
Zuid-oosten van Hankau.
Het luchtgevecht was 's morgens ont
staan, toen 'Chineesche gevechtstoestellen
aanvallende Japansche machines waren
tegemoet gevlogen.
Voorts werd een luchtgevecht geleverd
door 'Chineesche jachttoestellen boven de
^uidelijke buitenwijken van Woe Tsjang,
tegenover Hankau. De Japansche machi
nes vluchtten en de Chineesche toestellen
sehoten er ten slotte twaalf neer.
De aanvallende Japansche luchtstrijd
krachten vormden een geweldige luoht-
dt, bestaande uit vijftig jachttoestellen
en achttien bommenwerpers. Slechts twee
en twintig dezer machines slaagden er
echter in door te dringen tot de luchtaf-
weerzone van Hankau, n.l. negen 'bom
menwerpers en dertien jachttoestellen.
Deze machines deden een aanval op het
vliegveld van Hankau, gistermorgen om
tien uur.
Bij het luchtgevecht op 90 km ten Zuid
oosten van Hankau werden twee Chinee
sche machines licht beschadigd, terwijl
vier Chineesche toestellen vermist worden.
Volgens door Domei ontvangen berich
ten hebben de Japansche marinevliegtui
gen, die gistermorgen Hankau borbardeer-
den, 37 Chineesche militaire vliegtuigen
neergeschoten tijdens een groot luchtge
vecht boven Hankau.
Volgens nadere berichten hebben de Ja
pansche marine-vliegtuigen ook zwaar de
Chineesche luchtbasis, het arsenaal en
de lnohtafweerbatterijen, benevens ande
re militaire inrichtingen, bestookt en zeer
groote schade toegebracht.
Deze luchtaanval was de zwaarste sedert
291 April, toen de Japansche marine toe
stellen op den verjaardag van den keizer
een raid op Hankau hadden ondernomen
en 51 Chineesche vliegtuigen tijdens een
luchtgevecht neerhaalden.
TEGENAANVALLEN DER CHINEEZEN
BIJ KIOE KIANG.
De Japansche troepen, die de Chinee
sche stellingen aanvielen ten Zuiden van
Kioe Kiang, trekken terug naar Kioe Ki-
ang ten gevolge van met succes onderno
men tegenaanvallen van Chineesche een
heden, aldus melden volgens het Chinee
sche telegraafagentschap gistermorgen
vroeg van het oorlogsterrein ontvangen
berichten.
Verder wordt zwaar gevochten aan den
Noordelijken oever van de Jang Tse, waar
bij de Japanners ruim vijfduizend man
hebben verloren.
Het offioieele Chineesche communi<iué
meldt: „De Japansche troepen zijn giste
ren opgerukt van Soesoeng naar Hwang-
mei, op 11 km ten Zuid-Westen van Soe
soeng. Felle gevechten zijn geleverd, toen
de Chineesche stellingen aangevallen wer
den.
De Chineesche stellingen te Hwangmei
zijn verlaten door de hoofdmacht der Chi
neesche troepen, die thans verschanst
ligt in 'het heuvelland ten Noord-Westen
van Hwangmei.
SPAANSCHE REGEERINGSTROEPEN
IN DEN AANVAL.
Rechtschen versterken hun tegenstand.
Het offensief der linksche troepen, dat
Maandag op 50 km ten westen van Teruel
in de Sierra Alharracin is begonnen, is
later met succes voortgezet. De troepen
in het centrum van het front hebben stel
lingen bereikt, waar de vijand sedert
maanden zijh tegenstand had voorbereid.
Zij wisten de troepen van Franco te ver
drijven en achtervolgden hen naar het
Oosten. De linksche troepen leden slechts
geringe verliezen.
Uit Saragossa wordt nader gemeld, dat
de artillerie van Franco de linksche troe
pen aan de monding van de Ebro zon
der ophouden bestookt. Het schijnt,
dat de toestand voor de troepen
van Franco is verbeterd en dat zij
tegenover de aanvallen van linksche troe
pen het dubbele aantal manschappen kun
nen stellen met een artillerie, welke vijf
tot zes maal sterker is. Ook schijnt de
rechtsche luchtmacht er in te zijn ge
slaagd ongeveer 30.000 man van de link
sche troepen op den rechteroever van Ie
Ebro te isoleeren.
ITALIë VERSTERKT ZIJN
WEERMACHT.
In kort geleden gehouden bijeenkom
sten onder voorzitterschap van Musso
lini, waaraan ook werd deelgenomen door
den minister van financiën en de chefs
van de staven van het leger en de lucht
macht, is een program opgesteld voor
versterking van de Italiaansche weer
macht.
KERK EN STAAT IN DUITSCHLAND.
Uit Salzburg wordt gemeld: Gouwlei
der dr Rainer heeft hier op een partij-
betooging verklaard in verband met het
probleem kerk en staat: de nationaal-
socialistische staat is een staat, bij wien
het volk in de eerste plaats komt. Wij
denken er niet aan de kerk te ontnemen
wat aan de kerk behoort. Wij hebben
echter de verantwoordelijkheid voor dit,
ons volk, te dragen, dat blij en gelukkig
wil zijn.
JOODSCHE ARTSEN IN
DUITSCHLAND.
Mogen geen 'praktijk meer uitoefenen.
De Duitsohe staatscourant publiceert
de vierde verordening der rijksburgerwet-
ten, volgens welke Joodsche artsen van
30 September a.s. af in Duitschland geen
praktijk meer mogen uitoefenen. De mi
nister van Binnenlandsche Zaken kan
echter aan Joodsche artsen tot weder-
opzeggens toe ontheffing van deze bepa
ling verleenen. Aan behoeftige Joodsche
medici kan, indiet zij zich dit waardig
hebben betoond en tevens oud-frontstrij
ders zijn, een uitkeering worden verstrekt
als bijdrage in hun onderhoud.
GROOTE HITTE IN ENGELAND.
Zuid-Engeland noteert een temperatuur
van 87 graden Fahrenheit.
Het gebied van onweer, storm en re
gen in Zuid-Ehgeland heeft zich ver
plaatst naar het Noorden en Noordwes
ten. Wales had regen, vooral in het Zui
den, maar Schotland liep juist vrij.
Het Zuidoosten had een gebied van
warmte, smaller wel, maar ook nog war
mer dan Maandag. Noteerde Brighton
Maandag 86 graden als maximum, thans
spant Poole met 87 graden de kroon,
waarmee het record voor dit jaar voor-
loopig geslagen is.
De hitte was te ondraaglijker door
de dampigheid van de lucht, welke dam
pigheid ten deele verantwoordelijk was
voor de mist, die in verschillende Ooste
lijke districten van Engeland en in de
Midlands in de vroege morgenuren is op
getreden.
FRANSCH VLIEGTUIG VERONGELUKT
Een vliegtuig van de luchtbasis Saint
Jean d'Angely is bij bet neerstrijken op
het water, gisteravond om half twaalf,
omgeslagen. De beide inzittenden zijn om
het leven gekomen.
NOODWEER OP FORMOSA.
In het Noorden van Formosa heeft een
noodweer, bestaande uit feilen storm en
regen, sedert Dinsdagmorgen ernstige
schade aangericht. Een telefonisch be
richt uit Domei uit Faihokoe meldt, dat
38 huizen ingestort zijn, terwijl 215 hui
zen onder water staan. Het spoorweg
verkeer is gestremd.
DE „KARPFANGER" ALS VERLOREN
BESCHOUWD.
In Duitsche marinekringen heeft men
thans de hoop opgegeven het opleidings-
schip „Admiral Karpfanger" te vinden.
Men neemt aan, dat het vaartuig met een
bemanning van ongeveer 60 koppen met
man en muis is vergaan.
Zooals men weet, begon men zich eenige
weken geleden in Duitsche kringen onge
rust te maken over het lot van dit oplei
dingsschip ter marine, dat op weg van
Zuidr-Amerika naar Europa ergens op den
Atlantisehen Oceaan zoek was geraakt.
Alle pogingen, om met de „Admiral Karp
fanger" in radio-telegrafisch contact te
komen, mislukten en ook de meest minu
tieuze nasporingen van Duitsche schepen
op den Atlantisehen Oceaan leverden niet
het minste resultaat op. Twee weken ge
leden meende men een zwakke hoop te
mogen koesteren op grond van een bericht
van een vliegtuig, dat in de huurt van de
Kaap-Verdische eilanden een zeilschip
had gesignaleerd. Het bleek echter, dat dit
een Scandinavisch koopvaardijschip was.
Thans schijnt men overtuigd te zijn, dat
het schip is vergaan.
ERNSTIGE EPIDEMIE VAN KINDER
VERLAMMING.
De kinderverlamming, die sinds eenigen
tijd heerscht in en om het stadje Brain-
tree, in Essex, breidt zich nog voortdu
rend uit. Gisteren was er weer een nieuw
geval. Het totaal is thans 24. De be
volking van de stad leeft in groote vrees,
te meer, daar de ziekte niet alleen kinde
ren, maar ook enkele volwassenen
onder wie een jonge vrouw, die een baby
verwacht heeft aangetast.
MUSSOLINI HEEFT ZICH
MISREKEND.
Het in werking treden van het Engelsch-
Italiaansche accoord.
D'e Fransche zaakgelastigde te Rome,
Blondel, bevindt zich op het oogenblik in
de Fransche hoofdstad. Dit staat onge
twijfeld in verband met de Fransch-Ita-
liaansche betrekkingen. Het schijnt, dat
Italië de in Mei j.l. door Giano-onderbro
ken besprekingen (na Hitler's bezoek aan
Rome zijn zij niet meer hervat) weer zou
willen voortetten. Het wenscht evenwel,
dat Frankrijk het initiatief zal nemen,
maar dit is daartoe op 'het oogenblik niet
bereid.
Mussolini heeft zich enorm verrekend
ten aanzien van den strijd in Spanje.
Enkele maanden geleden was hij1 over
tuigd van een snelle volledige overwin
ning voor Franco. Thans is het einde van
den strijd volledig achter den horizon
verdwenen. Mussolini zou niet kunnen
wachten op een „regeling van de Spaan-
söhe kwestie", die een voorwaarde is voor
het in werking treden van het Engelsch-
Italiaansche accoord. Hij zou Frankrijk
nu om bemiddeling tusschen Rome en
Londen willen vragen.
Uit Soestdijk wordt aan de „Gooi- en
E'emlander" gemeld, dat H. K. H. Prinses
Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard a.s.
Zondag weer met het Prinsesje op het
Paleis Soestdijk zullen terug keeren van
hun vacantiererblijf aan de Mecklenburg-
eche Oostzeekust en in Denemarken.
WIJZIGING OMZETBELASTING EN
GROOTE GEZINNEN.
Studie van de commissie-Fleskens.
In de Eerste Kamer heeft minister De
Wilde gisteren bij de behandeling van het
wetsontwerp tot wijziging van de Omzet
belasting medegedeeld, dat de studie van
de commissie-Fleskens in zake de groote
gezinnen weldra ten einde loopt en het
resultaat daarvan saooU® tegemoet kan
worden gezien.
DÉ NEilYTOHAL
MOET AFGEBROKEN WORDEN.
De groote hal van de Nenyto te Rot
terdam, die is blijven staan na de in 1928
gehouden Nijverheidstentoonstelling, en
waar sindsdien tentoonstellingen en
groote bijeenkomsten werden gehouden,
zal verdwijnen.
De Bouwpolitie verleent niet langer
respijt. Na tien dienstjaren moet de
groote hal verdwijnen.
Niet 'haar constructie maar de werking
van den grond, onder den druk van het
geschuifel der voeten van tienduizenden
tentoonstellingsbezoekers1 en het gestamp
van de voeten der politieke volgelingen
en der sportenthousiasten, die hun lei
ders en hun kampioenen toejuichten heb
ben de 'hal ten doode gedoemd.
DE J.U. 90 NAAR NEDERLAND.
Nieuwste aanwinst van Deutsche
Lufthansa wordt gedemonstreerd.
Naar gemeld wordt, zal het nieuwste
type vliegtuig van de Deutsche Lufthansa
de Junkers J.U. 90, omstreeks 20 Augus
tus een vlucht naar Schiphol maken om
aan de Nederlandsche luchtvaart-autori
teiten en de pers te worden gedemon
streerd.
Dit toestel is van hetzelfde type als de
maanden geleden verongelukte Grosse
Dessauer, een viermotorig vliegtuig ge
schikt voor het vervoer van 40 personen.
Reeds heeft de Lufthansa naast een or
der op de Focke Wulf Condor, het vier
motorige vliegtuig voor 26 personen, dat
sedert eenige dagen op de lijn Berlijn
AmsterdamLonden dienst doet, een or
der gegeven op de J.U. 90.
Ook de K.L.M. heeft van haar belang
stelling voor het toestel blijk gegeven. Of
de maatschappijl uiteindelijk tot aanschaf
fing van 'het vliegtuig voor haar vloot zal
overgaan, staat echter te bezien.
LAGERE SPOORWEGONTVANGSTEN.
De totale ontvangsten van de Neder
landsche Spoorwegen in de maand Juni
beliepen f 8.520.377, tegen f 8.075.370 in
de overeenkomstige maand van het vo
rige jaar.
De ontvangsten van 1 Jan. af bedroe
gen f46,6 millioen, tegen f48,4 millioen
in de overeenkomstige periode van 1937.
Bondsdag van Chr. Geref. jongelingen.
Onder presidium van den nieuwen voor
zitter, ds L. H. v. d. Mleiden, benoemd
hoogleeraar aan de Theol. School der
Chr. Geref. Kerk, werd gisteren te Apel
doorn de 34e bondsdag gehouden van den
Bond van Chr. Geref. Jongelingsvereeni-
gingen in Nederland. Aangezien de Ghr.
Geref. Kerk de schare niet kon bevatten,
werd deze bondsdag gehouden in de Wes-
terkerk te Apeldoorn, daartoe door den
kerkeraad der Ger. Kerk ter plaatse wel
willend afgestaan.
De voorzitter opende den bondsdag op
gebruikelijke wijze en hield een openings
rede, die ditmaal tot titel droeg: „Weer
en wacht".
Hierna kwamen de jaarverslagen aan
de orde. Dat van den secr., den heer A.
L. de Bruyne van Amsterdam, maakt mel
ding van 92 aangesloten vereenigingen, 18
ringen en 7 afdeelingen. Het ledental klom
tot 1390. Het verslag van den penning
meester, den heer K. v. Dongen van
Utrecht, sluit met een eindcijfer van
f 661,78 en een batig saldo van f 1,56.
Besloten werd den volgenden bondsdag
te Utrecht te houden. Nadat verschillende
afgevaardigden van bevriende corporaties
een woord van gelukwensch gesproken
hadden, werd de morgenvergadering ge
sloten en vereenigde men zich aan een
gemeenschappelijke koffietafel.
Om half drie ving de middagvergade
ring aan. Daarin hield ds J. G. Maris,
Chr. Geref. predikant te Sneek, een refe-
Duizend passagiers op één dag de lucht In
De K. L. M. schrijft ons: Men kan zeg
gen, dat 'het 'Nederlandsche volk dit jaar
voor het eerst het eigen land bevliegt. In
vorige zomers werd wel eens een aardig
vervoercijfer geboekt, maar in deze dagen
vliegen de Nederlanders bij honderden
dagelijks over het eigen land. Vooral Texel,
deZeelandlijnende nieuwe ver
binding met Leeuwarden zijn in trek. Op
deze lijnen moeten geregeld grootero toe
stellen en extra vliegtuigen worden inge
zet. Zaterdag j.l. werd het hoogste totaal
in de geschiedenis der Nederlandsche bur
gerluchtvaart 'bereikt: 576 luchtreizigers
op één dag in eigen land.
Hiervan reisden dan 223 op de Z e s-
1 a n d 1 ij n, 148 van of naar Texel en
125 op den dienst Amsterdam, Leeuwar
den, Groningen. Zoo druk is het nog nooit
geweest en het merkwaardige feit doet
zich, voor, dat in een land, zoo klein in
oppervlakte als Nederland, een zoo inten
sief luchtnet wordt onderhouden. Dit kent
zijns gelijken niet in 03 andere luchtvaart-
gezinde staten.
Hoezeer 'hot luchtverkeer ia ons land;
is' ingeburgerd, bewijst wel, dat alleaa op
deZeelandlijnop dasea Zaterdag
zes zuigelingen meevlogen.
Zaterdag was overigens hoogtijdag voor
het geheele K L. M.~verkeer. Schreven wij
enkele weken geleden nog, dat het ver
voer srecord van bijna 900 passagiers op
één dag was behaald, thans vermelden de
passagierslijsten een totaal van 1076, een
cijfer, dat met groote letters in de kronie
ken van de K. L. M. dient neergeschreven
te worden. Al deze passagiers reisden
binnen de Europeesche grenzen. Van dit
verkeer nam Londen het leeuwenaandeel
met een kleine 150, gevolgd door Scandi
navië met ruim 100 en de Blauwe Donau
Expres met 'bijna 100.
raat over „Jongelingsvereeniging en gees
telijke vorming". Nadat met ds Maris
over zijn onderwerp van gedachten gewis
seld was, sprak ds J. Tamminga, Chr.
Geref. predikant te Harderwijk, een op
wekkend slotwoord getiteld: „Onze roe
ping".
Maatregelen tegen
ongezonde concurrentie-methoden.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
zal dezer dagen een door de federatie van
Nederlandsche schoenfabrikanten geno
men bindend besluit inzake leverings- en
betalingscoudities bij levering van schoe
nen op grond van art. 2 van de wet op het
algemeen verbindend en onverbindend ver
klaren van ondernemersovereenkomsten
1935 door den minister van economische
zaken voor den tijd van een jaar algemeen
verbindend worden verklaard.
Het bindend besluit beoogt een einde te
maken aan enkele van de ernstigste mis
standen bij den verkoop van schoenen,
welke ontstaan zijn doordat de fabrikan
ten bij de felle onderlinge concurrentie
zich tot verder gaande concessies, ook op
het gebied der leverings- en betalingsvoor
waarden, moesten bereid verklaren. In
verband daarmede bevat het besluit o.a.
bepalingen omtrent crediettermijnen, kor
tingen en oinzétpremies, alsmede een re
geling van de onderlinge uitwisseling van
credietgegevens.
Als gevolg van de algemeen verbindend
verklaring zullen allen, die schoenen voor
den wederverkoop in Nederland verkoo-
pen, zich aan de bepalingen van het bin
dend besluit moeten houden.
Het belang van de algemeen verbindend
verklaring moet behalve in de beperking
van ongezonde concurrentie-methoden bij
den verkoop van schoenen ook worden
gezien in de saneerende werking van deze
beperking op het distributie-apparaat.
Verwacht mag worden, dat in de alge-
meene schoenenoommissie, die met de uit
voering van het besluit zal worden belast,
behalve vertegenwoordigers van de fede
ratie van Nederlandsche schoenfabrikan
ten, ook vertegenwoordigers van de out
siders-fabrikanten, van de importeurs en
grossiers, alsmede van de afnemers van
schoenen (schoenwinkeliers en inkoop-
combinaties) zitting zullen hebben. Het
zou verder in de bedoeling van den minis
ter liggen zijnerzijds een vertegenwoordi
ger aan te wij'zen, die tot taak zou hebben
bij de uitvoering der overeenkomst te wa
ken voor het algemeens belang.
MOSSELEN NAAR BELGIë.
Naar ons uit Ierseke wordt gemeld, zijn
de onderhandelingen over den invoer van
mosselen tusschen België en Nederland
tot een goed einde geraakt. Donderdag
(heden) mag reeds de invoer in België
plaats hebben.
