De passieve Luchtbescherming
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Buitenland.
De spanning tusschen
Rusland en Japan,
Soesoeng prijsgegeven
door de Chineezen.
H. M. de Koningin weer in
de Residentie.
Uit de Provincie
Binnenland
WOENSDAG 3 AUG. 1938
52e JAARGANG - No. 257
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorstgtraat 7 0, Qoei
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kw&rtesj
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissinren f 0.20
Losse nummers 5 eent
Adverteidlën 30 cent per v.-k«!
Ingezonden mcdedccHngen 00 cent per regel
Kleine Advertentlün Dinsdags en Vrijdag»
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
HET OORDEEL VAN DE
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer had gisteren te be
handelen het wetsontwerp, waarbij 75.000
gld. extra voor de luchtbescherming wordt
uitgetrokken.
De heer Van Voorst totVoorst
(R. K.) zegt niet gerust te zijn omtrent
een eenigszins doeltreffende bescherming
der bevolking tegen luchtaanvallen.
Spr. staat niet achter in waardeering
voor ons leger, doch onze luchtmacht kan
ons volk niet beschermen als het door een
groote mogendheid wordt aangevallen.
Ons land moet juist zijn kracht zoeken in
de passieve luchtverdedi
ging.
Het particulier initiatief en de gemeen
ten kunnen ten deze niet genoeg d'oen. En
de regeering stelt slechts f 500.000 's jaars
beschikbaar.
Er is zoo goed als niets gedaan voor
het verschaffen van maskers en gasklee-
ding. Niemand weet, waar die te krijgen
zijn. De regeering speelt gevaarlijk spel,
door alles op één kaart te zetten.
De heer Bruineman(R. K.) zegt,
dat afdoende afweer tegen gassen tot nu
toe niet is te verkrijgen. Thans spreekt
men vooral over 'brisant- en brandbom
men. Spr. begrijipt dit gewijzigde stand
punt niet.
De regeering verwacht, dat het parti
culiere initiatief de leiding zal nemen.
Doch althans op het platteland is men
van het afdoende hiervan niet overtuigd.
De regeering moet meer doen om de be
volking gereed te maken en zichzelf meer
te doen prepareeren. Men moet ons volk
meer „luchtbewust" maken. Do regeering
moet de leiding nemen.
De heer D e V1 u g t (A. R.) constateert
dat de bescherming door schuilkelders in
het gedrang komt. Openbare schuilkelders
worden noodig geacht, doch op bijna alle
aanvragen om medewerking wordt afwij
zend beschikt. IWordt nu de gedachte van
openbare schuilplaatsen losgelaten?
Waarom moeten door de gemeenten dan
alle bouwplannen aan het oordeel van den
minister worden overgelegd.
De beer D e R ij k e (N. S. B.) acht de
door de regeering voor luchtbescherming
uitgetrokken bedragen ten eenenmale on
voldoende. Spr. voelt niets voor zulk een
schijnverdediging. Hij is tegen dit wets
ontwerp.
De Minister van Finan
ciën, de 'heer D e W i 1 d e, noemt deze
materie er een, die omzichtig moet wor
den behandeld. Deregeering moet
zich allereerst richten op de actieve
luchtverdediging: het zooveel mogelijk we
ren van vreemde vliegtuigen. Voor het le
ger warden nu vele millioenen besteed,
daarin speelt de luchtverdediging een
groote rol.
Daarnaast voelt de h u r g e r ij, dat ze
zelve verder in de 'behoefte mede moet
helpen voorzien. Het inrichten van schuil
plaatsen is steeds bevorderd. De regeering
is steeds voorgegaan, als particulieren
studie maakten en practische maatrege
len namen. De meergenoemde vereeniging
doet goed werk, doch ze kan alleen de koe
ten niet 'dragen. Met voorzichtigheid en
beleid moet te werk worden gegaan. 'Zwit
serland heeft zijn tunnels en kan daar
velen in bergen, af schoon men zich daar
van ook niet te veel moet voorstellen. Bo
vendien is er kunstmatig aversie gekweekt
bij de 'burgerij!, b.v. wat betreft gifgassen.
Ook -in de tegenwoordige oorlogen hoort
men echter weinig van mosterd- en andere
gifgassen. Set voorzien van de geheele
bevolking van gasmaskers kost ontzaglijk
veel geld. Bovendien kunnen ze maar en
kele jaren gebruikt worden.
De regeering komt nu tot een post van
f500.000 per jaar. Ze moet voorzichtig
blijven optreden. De gemeenten zelve moe
ten meedoen.
In de toekomst zal nog wel meer voor
passieve luchtbescherming moeten worden
uitgetrokken, naast de enorme bedragen
voor de actieve.
Het wetsontwerp' wordt z. h. st. aange
nomen (aanteekening dat de N. S. B. te
gen is.).
RUSSISCHE VLIEGTUIGEN
BOMBARDEEREN TSJANG KOE FENG
NIET MEER EEN EENVOUDIG
GRENSINCIDENT?
De persafdeeling van bet Koreaanscbe
leger heeft een communiqué uitgegeven,
waarin wordt gemeld, dat in formatie
vliegende sovjet-Russische vliegtuigen
„illegaal de grens gepasseerd zijn naar
Koreaansoh gebied op een punt aan den
rechteroever van de rivier Toemen. De
Russische toestellen wierpen bommen op
het dorp Kojo in Noord-Korea".
In hetzelfde communiqué wordt verder
er melding van gemaakt, dat vanaf het
begin der moeilijkheden drie Japansehe
officieren en 27 soldaten zijn gedood, ter
wijl 67 Japansehe soldaten gewond wer
den.
Aan Russische zijde werden
ongeveer 250 Sovjet-officieren en soldaten
gedood of gewond. Zeventig lijken der Rus
sen bleven op het slagveld achter.
De Japanners maakten zich meester
van elf tanks en vijf andere Russische
tanks werden ernstig beschadigd door de
Japanners tijdens de gevechten op 1 en 2
Augustus.
Het hoofdkwartier van het leger in Ko
rea meldt, dat gisterochtend negen uur
een 'bataljon van het roode leger een aan
val heeft gedaan op Tsjang Koe Feng. Het
bataljon werd voorafgegaan door negen
vechtwagens. Dei aanval werd afgeslagen
en de Russen lieten drie vechtwagens ach
ter. Alvorens de infanterie met de vecht
wagens aanviel, hadden twaalf bommen
werpers de Japansehe stellingen ondeT
vuur genomen.
De vliegtuigen bombardeerden niet al
ii:611 Tsjang Koe Feng, doch ook Sja Saa
Ping.
bisteren is generaal Todo uit Hsingking
P /aPan aangekomen. Hij verklaarde, dat
bet incident van Tsjang Koe Feng geen
bmstige gevolgen zal hebben, en dat bo-
^ien de grenzen goed beveiligd zijn.
Ulfioieele kringen te Moskou bewaren
en onverstoorbare kalmte tegenover de
u wikkeling der gebeurtenissen in het ge-
ied van het Khasanmeer.
ze??en, dat de incidenten der laat-
e dagen blijkbaar veel ernstiger zijn dan
e gewone schermutselingen tusschen de
enswachten der 'beide landen. Toch zou
z&er ^gerechtvaardigd zijn het belang
vbn te overdrijven.
kLen. sluit zelfs de mogelijkheid van een
^landschappelijke regeling niet uit.
Uit Tokio wordt nader gemeld:
Nai het bombardeereni van Koreaansch
gebied door Russische vliegtuigen kan niet
meer van eenvoudige grensincidenten ge
sproken worden. Het zijn werkelijke vijan
delijkheden geworden op een beperkt ge
bied1, waarbij het prestige van de beidé
regeeringen en van beide legers op het
spel staat.
BERLIJN VOLGT DE
GEBEURTENISSEN MET SPANNING.
Uit Berlijn wordt aan het „Hbld" ge
meld:
Het is volkomen begrijpelijk, dat men in
Duitschland de ontwikkeling in het Verre
Oosten met spanning volgt. Die spanning
is al dadelijk te verklaren uit de omstan
digheid, dat bet anti-komintern
verdrag Duitschland wel
eens voor ongewensehte
moeilijkheden ZO'U kunnen
plaatsen. Voorloopig hoopt men ech
ter in Berlijn, dat de wensch van de Ja
panners, om zich niet te laten provocee-
ren en zich te bepalen tot de verdediging
van hun grondgebied ernstige gevolgen zal
verhinderen.
Dé „Berliner Naohtausgabe" gaat uit
voerig op de situatie in. Het blad stelt de
vraag, of hetgeen op het oogenblik in het
Verre Oosten geschiedt, reeds als bet be
gin van een Japansch-Russisohen oorlog
beschouwd moet worden. Het blad gelooft
vooralsnog niet, dat Rusland het risico
van een oorlog op zich zal nemen. Wat
wil Moskou? vraagt het blad.
Dezelfde vragen stelt de „Angriff", die
er op wijst, dat Japan onder alle omstan
digheden een oorlog met Sovjet Rusland
wenscht te vermijden.
Dijken aan den noordelijken oever der
rivier doorgebroken.
Naar het Ghineesche telegraafagent-
schap meldt, hebben de Chineezen Soe
soeng, tegenover Hoekau, op 40 K.M. ten
Zuid-Westen van Taihoe, prijsgegeven.
Sinds Zondag j.l. doen de Chineezen
tegenaanvallen op de Japansehe stellin
gen te T'siensjan, ruim 80 K.M. ten noord
oosten van Soesoeng. Bij den slag van
Zondag zouden ruim duizend Japanners
gedood zijn. Intusscben worden uitge
breide Japansehe versterkingen naar het
Jang Tse-front gezonden.
Honderd Japansehe kanonneerbooten
en driehonderd stoombarkassen operee-
ren thans op de Jang Tse. Dertig Ja
pansehe oorlogsschepen zijn Woehoe ge
passeerd, stroomopwaarts varende, in
den loop der laatste dagen. Twintig wa
H. M. de Koningin is Dinsdag van haar vacantiever'blijf in Zwitserland te Den
Haag teruggekeerd.
ren vol bezet met troepen.
In moeilijk bergterrein, tusschen de
spoorlijn Kioe KiangNan Tsjang en het
Po-Jangmeer, staan de Japansehe troe
pen, die door de Chineezen geraamd wor
den op twee divisies, op ongeveer 80 K.M.
ten Noorden van Nan Tsjang, terwijl de
Chineesche troepen in Westelijke richting
wijken.
Tevens rukken sterke Japansehe troe-
penafdeelingen aan den Noordelijken
oever van de Jang Tse op naar Loeng
Ping aan de Jang Tse, ten einde de Chi
neesche stellingen op den Zuidelijken
oever in den rug te bedreigen.
Beide acties zijn door de Japanners
met talrijke luchtaanvallen voorbereid,
zoodat in Nan Tsjang gisteren ononder
broken alarm heerschte. Chineesche dag
bladen melden, dat de dijken van de Jang
Tse aan den Noordelijken oever, in de
nabijheid van Loeng Ping, gisteren zijn
doorgebroken, waardoor groote terreinen
van het door de Japanners bedreigde ge
bied, snel onder water gezet zijn.
Volgens een bericht uit Shanghai heb-
ben de Japansehe strijdkrachten Dins
dagavond om 8.20 uur 'Hwangmei inge
nomen, een strategisch belangrijke Chi
neesche stelling in Noord-West Hoepei.
DE BURGEROORLOG IN SPANJE.
Barcelona gebombardeerd.
Gistermorgen om negen uur hebben vijf
driemotorige Junkermachines een zestig
tal bommen op Barcelona neergeworpen.
De aangerichte schade is belangrijk.
Volgens een bericht van Reuter uit
Gibraltar hebben de nationalistische krui
sers Canarias en Almirante Cervera ge
meld, dat ze Zondag bij Gartbagena door
vliegtuigen der regeering zijn gebombar
deerd. D'e Britscbe marine-autoriteiten
bevestigen noch ontkennen dit bericht.
De Italiaansche verliezen.
De verliezen, die de divisies der Ita
liaansche legioensoldaten in Spanje in
den strijd tusschen T'eruel en Barracas
hebben geleden, bedragen volgens Havas
in totaal 1846 man. Van de officieren
werden er 27 gedood en 140 gewond, ter
wijl er een vermist wordt. Verder zijn 205
minderen gedood en 1473 gewond.
HITTE EN ONWEDERS OVER EUROPA
In Polen 7 personen door den bliksem
gedood.
D'e hittegolf, welke de laatste dagen bo
ven geheel Italië heersebt, beeft in Noord-
Italië drie slachtoffers geëischt, die aan de
gevolgen van een zonnesteek zijn overle
den.
In de omgeving van de steden Bergamo
en Brescian is ernstige schade door de
onweders aangericht.
Doordat een brug instortte is 't plaatsje
Onore geheel van de buitenwereld afge
sneden.
In Castione werden de straten vernield,
terwijl verscheidene huizen onder water
werden gezet.
Tengevolge van den bliksem zijn bij Wil
na 7 personen gedood. 17 woonhuizen en
schuren zijn in asch gelegd.
OVERSTROOMINGEN IN JAPAN.
Tengevolge van de voortdurende wolk
breuken hebben zich in het gebied rond
Kobe en Osaka nieuwe overstroomingen
voorgedaan. Tengevolge van het breken
van een dijk van de Soemiyoshi, nabij
Kobe, is een aantal bruggen weggeslagen
en zijn meer dan 2000 huizen overstroomd
Het spoorwegverkeer is onderbroken. Het
water wast nog.
H. M. de Koningin is gistermorgen
om 11 uur 57 met een specialen trein,
welke in Rotterdam van den Bazelschen
expres was afgescheiden aan het station
Hollandsche Spoor van Haar Zwitsersche
vacantiereis teruggekeerd.
H. M. was gekleed in een grijze reis
mantel en zag er opgewekt uit. Zij groette
vriendelijk lachend naar de honderden
belangstellenden, die Haar toejuichten.
Het perron voor de Koninklijke wacht
kamer was geheel afgezet door de politie
en daaromheen, evenals op de andere
perrons, hadden zich vele nieuwsgierigen
opgesteld om de aankomst van de Ko
ningin te aanschouwen.
Hare Majesteit was tot Rotterdam met
den Bazelschen trein gereisd, waarna Zij
met een specialen trein 'het traject Rot
terdamDen Haag aflegde.
De Koningin heeft haar intrek geno
men in het Vorstelijk landhuis „Ruige-
hoek".
VRIJSTELLINGEN WEGENS
BROEDER DIENST.
Wie kunnen er van profiteeren?
Met de verhoogiug van het militaire
contingent was een wij'ziging in de be
palingen betreffende den broederdienst te
verwachten.
De nieuwe bepalingen zijn dezer dagen
afgekomen en luiden als volgt:
Zij, die voor den dienstplicht zijn inge
schreven voor de lichting 1939, kunnen in
twee gevallen in aanmerking komen voor
vrijstelling wegens broederdienst.
Het eerste geval is, dat twee of
meer broeders van den ingeschre
vene gediend hebben of tot dienst ver
plicht zijh.
Het tweede geval is, dat de ingeschre
vene behoort tot een gezin van 11 of
meerkinderen, dus 10 of meer broe
ders en zusters heeft, en één van zijn
broeders gediend heeft of tot dienst ver
plicht is.
Wettige halfbroeders worden met wet
tige broeders gelijkgesteld.
De broeder of halfbroeder, die gediend
heeft of tot dienst verplicht is, moet ver-
keeren in een van de volgende gevallen:
tot gewoon dienstplichtige bestemd zijn,
voor zoover de voor zijn inlijving bepaal
de datum nog niet is aangebroken; als ge
woon dienstplichtige of als vrijwilliger
tot de land- of tot de zeemacht behooren;
30 dagen in werkelijken dienst zij'n ge
weest; militair pensioen genieten of geno
ten hebben; gedurende zijn werkelijken
dienst zijn overleden.
Als werkelijken dienst wordt ook be
schouwd de dienst van hem, die op
grondvangewetensbezwa-
r e n is te werk gesteld biji een burgerlij
ken tak van staatsdienst.
Voorts, bestaan er nog bepalingen om
trent het tijdstip, waarop de verschillende
gevallen moeten bestaan, alsmede het al
of niet meerekenen van genoten verlof,
enz.
Wie vrijstelling wenscht moet zulks vra-
ge aan den burgemeester. De aanvraag
geschiedt bij voorkeur mondeling door
of vanwege den belanghebbende.
BEZWAREN VAN WERKGEVERS
TEGEN EEN ARBITRALE UITSPRAAK
D'e besturen van de samenwerkende
werkgeversbonden in het landbouwbedrijf
in Groningen en Noord D'renthe hebben
in een brief, gericht aan den minister
van oeconomische zaken, verschillende
bezwaren ontwikkeld tegen de uitspraak
van de arbitragecommissie, onder voor
zitterschap van rnr H. J. Reinink te Gro
ningen.
In dezen brief wordt o.m. betoogd, dat
de arbitrale uitspraak bij de leden der
werkgeversorganisaties groote ongerust
heid heeft verwekt, daar de noodzakelijke
bedrijfsuitgaven er opnieuw niet onaan
zienlijk door worden verzwaard zonder
dat er tot nu toe uitzicht is, dat deze
door meer bedrijfsinkomsten zullen wor
den gecompenseerd.
Het slot van den brief, welke opgeno
men is in het Nederl. Landbouwweekblad
vau 29 Juli, luidt als volgt:
„De noodzakelijke consequentie zal zijn,
dat gezocht zal w n.'den naar middelen, om
zich van dezen nieuwen financioelen last
zooveel doenlijk te vrijwaren, waarvan
meerdere mechanisatie, meer extensieve
bedrijfsvoering en daardoor meerdere
werkloosheid de gevolgen zullen zijn. Daar
naast zal bij de werkgevers de bereidwil
ligheid tot vrijwillige arbitrage ernstig in
bet gedrang komen, aangezien de vraag
zal worden gesteld waar deze ben uit
eindelijk zal brengen, indien met den toe
stand der bedrijven onvoldoende rekening
wordt gehouden en het oeconomisch mo
gelijke bij het sociaal wenschelijke wordt
ten achter gesteld.
De besturen van de werkgeversorgani
saties meenden niet alleen in het belang
van het bedrijf, maar ook in het algemeen
belang goed te doen, bovengenoemde fei
ten aan den minister voor te leggen, in
de hoop, dat zij factoren mee mogen vor
men, om onder de oogen te zien, wanneer
maatregelen zullen worden getroffen, die
ertoe zouden kunnen leiden de bedrijven
en daarmee het platteland uit hun ge
drukte positie op te heffen, hetgeen uit
eindelijk aan de geheele samenleving ten
goede zou moeten komen."
HET ONGELUK MET EEN MILITAIR
VLIEGTUIG.
De toestand van Verheyen niet
onbevredigend.
Wij hebben gisteren melding gemaakt
van het ongeluk, dat in de huurt van
Rijiswijk met een militair vliegtuig, een
Koolhoventoestel (type F K 51) is ge
beurd, en waarbij de 2e luitenant J. L.
J. (Swartjes om het leven is gekomen en
de leerling-vlieger Verheyen ernstig is
gewond.
Nader meldt men over dit ongeluk nog,
dat de Koolhoven van Ypenburg, de FKD.
voor een proefles van de nationale lucht-
vaartschool, was opgestegen met een leer
ling en een instructeur.
Het militaire toestel heeft toen, aldus
verklaarde de instructeur van het lestoe-
stel, der N.L.S., de FKD' gebruikt als
oefenobject. De FED vloog op 250 meter
hoogte en het militaire toestel vloog lager.
Eienige malen voerde het militaire vlieg
tuig een oefening uit, waarbij de bestuur
der bet toestel scherp naar boven trok.
Tweemaal ging dit goed, doch bijl de derde
oefening kwam bet toestel in een vrille
en stortte naar beneden.
De inzittenden van bet toestel der N. L.
S. zagen bet ongeluk gebeuren en keerden
naar Ypenburg terug, waar zij onmiddel
lijk den commandant van de luchtvaart-
afdeeling Soesterberg waarschuwden en
hulp uit Delft requireerden.
Wat den leerling-vlieger Verheyen be
treft, vernemen wij' nog, dat deze een zwa
re hersenschudding beeft opgeloopen en
eenige verwondingen aan bet gelaat. Gis
teravond was zijn toestand naar omstan
digheden gunstig.
Naar wij vernemen is de toestand van
den leerling-vlieger Verheijen, die gis
termiddag bij het vliegongeval tusschen
Ypenburg en Delft ernstig werd gewond
thans redelijk wel.
WERKKAMP
JEUGDIGE WERKLOOZEN
Gedurende eenige maanden was het
werkkamp „Het Putven" te Chaam geor
ganiseerd door de Centrale voor Werk-
loozenzorg, gesticht op het initiatief van
den Raad van Nederl. Kerken voor prac-
tisch Christendom voor jeugdige werkloo-
zen gesloten. Door bet Gbr. Nationaal
Vakverbond zijn in dien tijd eenige leer-
kampen voor oudere werkloo'zen, aange
sloten bij het G. N. V., georganiseerd.
Het eerste kamp in het nieuwe seizoen
