ie
Het slot van de Vierdaagsche.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in Spanje.
De strijd in China.
ZATERDAG 30 JULI 1938
52c JAARGANG - No. 254
V
Buitenland.
Belangrijkste Nieuws
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs 12.50 per kwnriaa!
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0,20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mcdedeelingen 60 :eni per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Elke tijd beeft zijn eigenaardige geva
ren en bezwaren.
Elc zijn tijden dat allerwege de vijand
schap tegen God en de afkeer van Zijne
ordinantiën openbaar wordt. De tegen
stellingen worden dan verscherpt. De
antithese die hooi het leven en alle levens
verhoudingen beheerscht treedt dan dui
delijk aan bet licht. Ieder gevoelt dan wel
dat het in den diepsten grond gaat voor
of tegen den Christus.
Die tijden hebben wij ook in ons land
gekend.
De vrijzinnigen stelden niet alleen bo
ven en naast de Openbaring de Rede,
maar zij lieten ook niet na bun sterke
afkeer van eenig verband tusscben gods
dienst en staatkunde te laten blijken.
Verknoei zoo riep men hen die zich in
het staatkundige leven aan Gods Woord
wenschten te binden met uw Bijbel
teksten onze staatkunde toch niet. Het was
de tijd toen openlijk de strijd tegen de
Chr. school werd aangebonden en toen
de belijders van den Christus onbekwaam
en ongeschikt werden geacht eenig pu
bliek ambt te bekleeden.
De sociaal-democraten stelden mede bet
anti-godsdienstig karakter van hunne
partij op den voorgrond. Nooit, zoo zong
een hunner dichters, zal mijn verlangen
gaan naar hemelvaart! ik wil op aard'
gered en zalig wezen. En met hoon wei
den beladen zij, van wie het heette dat zij;
de menschen met een wissel op de
eeuwigheid die natuurlijk nooit ge
honoreerd zou worden trachtten af te
schepen.
Van de communisten is het niet noodig,
het revolutionair en anti-christelijk ka
rakter van hun optreden in het licht te
stellen. Openlijk werd de bloedroode vlag
van opstand en revolutie den volke voor
gehouden.
'Het was voor hen, die voor de toepas
sing en de doorwerking van de Christe
lijke beginselen het pleit voerden, een
in vele opzichten moeilijke tijd. Het wa
ren vaak dagen van verdrukking en be
nauwdheid. Van spot en hoon en achter
uitzetting.
Maar het was ook een goede tijd, om
dat men het zich een eer rekende voor den
Naam des Heeren sobade te lijden en
schande te dragen. Het was een tijd vol
geestdrift en betooning van geestkracht.
Dat blijkt o.m. uit de vele jubilea die
in onze dagen gevierd mogen worden. Op
elk gebied zijin toen stevige fundamenten
gelegd. Wat was er een durf! Wat werd
er toen alle perspectief scheen te ont
breken krachtig aangepakt!
Het geloof drong tot daden.
Eb de openlijke vijlandschap behoedde
voor inzinking.
V
De laatste jaren is er echter veel anders
geworden. De tegenstand schijnt minder
groot. Van openlijke vijandschap wordt
niet zoo veel meer bemerkt. Men vraagt
nu over en weer waardeering
van eikaars standpunt.
Van vrijzinnige zijde verklaart men
oog te hebben voor de groote beteekenis
van den godsdienst ook voor bet publieke
leven. Etn dat is ook wel gemeend in vele
gevallen. Het materialisme heeft bet
menschdom onbevredigd gelaten en zoo is
er gekomen een vragen naar en een be-
toonen van eerbied voor religie.
Alleen, als het er op aankomt, dan blijkt
dat er practisch nog niet zooveel veran
derd is.
Als Dr Colijn bij de Kabinetsformatie
spreekt van positief Christelijke be
ginselen, dan keert men zich van hem af,
zelfs al gaat hij in zijin pogen om een
breede basis te verkrijgen voor velen on
begrijpelijk ver.
En als het gaat om de normen voor hu
welijk en echtscheiding, dan wordt open
lik verklaard dat men er niet aan denkt
de goddelijke ordinantiën te erkennen,
fflaar dat men v r ijl en zelfstandig,
naar eigen inzicht, wil uitmaken wat
Seed is en kwaad.
De sociaal-democratie schijlnt soms tot
onherkenbaar wordens toe veranderd te
fVn.. Er worden in die kringen klanken
beluisterd, die men daar vroeger niet ge
boord zou hebben. Mlaar ook hier blijkt
telkens weer dat men van het oude stand-
Punt toch niet zoover afstaat.
En zelfs de communisten schijnen be-
zzg te^ verpoppen. Tot voor kort stelde
tben zich krachtig te weer tegen kerk en
?°dsdienst. In het verkiezingsprogram
d'3 werd openlijk geëisoht: „verbod van
godsdienstonderwijs in de scholen aan
eerlmgen beneden de 18 jaar". De gods-
is immers opium voor het vol'kl
Maar nu schrijft dezelfde partij in 'haar
orgaan dat ziji gaarne het recht erkent van
hen die voorstanders zijn. van godsdien
stig onderwijs en dat zij! een verklaarde
vijandin is van elke geweldpleging tegen
de geloofsvrijheid der massa.
En dan moet men de geschriften van de
nationaal-socialisten lezenl Wie niet kent
de beginselen waarvan die beweging uit
gaat, zou werkelijk meenen dat zijl niet al
leen vrijheid van godsdienst wensoht,
maar dat zij zelfs op een Chris
telijke staatkunde aanstuurt. Er is waar-
deering voor den godsdienst en er is ook
waardeering voor hen die op het gebied
der Christelijke actie vooraan stonden.
voorzoover ze dood zijn.
Men kan deze veranderde houding, deze
gewijzigde tactiek tot op zekere hoogte
waardeeren. Vooral omdat er bij velen
aan ten grondslag ligt een zoeken en vra
gen naar hoogere dingen.
Wie echter over deze dingen nadenkt,
gevoelt ook, hoe hier het zeer ernstige ge
vaar dreigt, dat velen het goede spoor
zullen bijster reiken omdat ziji zich door
den s o h ij n laten leiden.
Ziji gaan dan, omdat ziji overal bekende
klanken beluisteren, zoeken naar een bree
de basis, waar zij' zich vrijelijk kunnen
bewegen en loopen dan groot gevaar de
beteekenis van het eigen beginsel uit het
oog te verliezen.
Dit gevaar is niet denkbeeldig.
Wie om zich heen ziet en zijin ooren
open zet, kan dit elzen dag waarnemen.
Niet genoeg kan er daarom op worden
aangedrongen toch alles te steunen wat
kan meewerken met name bij onze jon
geren tot het kennen en het b e 1 i]1-
d e n van de beginselen die zijh naar Gods
Woord.
Hevige strijd rondom Gandesa.
Naar vernomen wordt, zijn de regee-
ringstroepen aangekomen in het gezicht
van Nonaspe, ten 'Noord-Westen van
Gan'desa, op 'de samenvloeiing van de
Matarana en de Alaga. Zij; zijn thans
dus in het Noorden en in het Zuiden
voorbij 'de stad gekomen in hun opmarsch
naar het Oosten.
Deze vorderingen der regeeringstroepen
langs den weg van Gandesa naar Ailca-
niz stellen hen in staat, dien weg te con
troleeren en tevens hun stellingen voor
Gandesa te versterken.
D'e slag rondom Gandesa is zeer hevig
geworden. 'Ondanks het intensieve optre
den van de luchtstrijdkrachten der op
standelingen blijven de regeeringsstrijd-
krachten de Eforo overtrekken met man
schappen en materiaal.
Tarragona is gisteren weer tweemaal
gebombardeerd. Er werd materieele
schalde aangericht.
'Gisteren hebben twee escadrilles van
tien vliegtuigen elk, komende van Major
ca, de haven van Valencia gebombar
deerd. Het eerste escadrille wierp onge
veer 50 bommen, die evenwel in zee vie
len. Het tweede escadrille wierp een vijf
tigtal bommen, waardoor negen huizen
werden vernield, 'zonder dat evenwel
slachtoffers vielen.
Een ander watervliegtuig wierp bom
men op 'Gandia. Drie huizen werden ver
nield, personen werden niet getroffen.
Tai Hoe in handen der Japanners.
Mien geeft t'hans te Hankau toe, dat
Tai Hoe, gelegen op 50 mijl ten Noord-
Oosten van Kioe Kiang, is gevallen.
Gemeld wordt, dat gisteren zeer zware
gevechten zijn geleverd toen de Japansche
troepen ten Zuiden van de Jang Tse de
hoofdmacht ontmoetten der Chineesche
troepen ten Zuiden en Zuid-Westen van
Kioe Kiang.
Chineesche vliegtuigen hebben de Ja
pansche oorlogsbodems op de Jang Tse
gebombardeerd. Men verklaart, dat zij
een 'dezer schepen tot zinken hebben ge
bracht en verscheidene andere getroffen
hebben.
Volgens te Tokio ontvangen berichten,
zou Tlsjang Kai Sjek plannen 'hebben,
om de provincies Hoepei, Honan en An'h-
wei te laten overstroomen, teneinde den
Japanischen opmarsch naar Hankau te
stuiten.
RADIO-REDE VAN DEN BELGISCHEN
MINISTER-PRESIDENT.
De Belgische Minister-president 'Spaak
heeft voor de radio een redevoering ge
houden, waarin hij' uiteenzette, dat zijn
regeering op vier gebieden reeds' belang
rijke resultaten beeft behaald, n.l. op
financieel, sociaal, taalkundig gebied en
op het gebied der bestuursbervorming.
Het b e g rooting stek o rt zal
'De eerste staaf goud van de „Lutino" (op de actetasch) is door de „Karimata" op
gebaggerd. Ze vertegenwoordigt een waarde van ongeveer f 7000. Op de foto links
de heer Bol en rechts ir van Capellen, leiders der werkzaamheden op Terschelling'.
worden opgeheven. Zijl zal 'het
evenwicht op de gewone be
groeting tot stand brengen,
door bezuinigingen en door
bestrijding van zekere mis
bruiken.
D'e buitengewone begroeting zal even
eens met zorg worden opgesteld. De re
geering zal desniettemin trachten de eco
nomische bedrijvigheid te bevorderen en
zoo min mogelijk de 'directe staatslasten
te verzwaren.
De Kamer zal waarschijnlijk in 'het
begin van 'October bijeenkomen. Zij' zal
dan zoo snel mogelijk de gewone en de
buitengewone begroetingen moeten be
handelen. Bij het parlement zal een wets
ontwerp ingediend worden, waarin de
verkoop van alcohol wordt geregeld en
een wetsontwerp, dat de productie en dis^-
tributie van electriciteit regelt.
Op deze wijze, alldus Spaak, zal de
sociale en economische vooruitgang be
vorderd worden. Redelijke menschen we
ten, dat men op 'het oogenblik niet meer
verwachten kan, tenzij: men avonturen
wenscht.
Wat de eoalitieregeering, -die 'onder mijn
leiding staat, wenschte, is de eenheid der
Belgen tot stand te brengen tegenover de
groote problemen, 'die zich voordoen. Niet
toevallig hebben wij gewild, dat het na
tionale feest dit jaar op schitterende wij
ze werd gevierd. Den Koning, den behoe
der van de belangen -des vaderlands, heb
ben wij' onze liefde voor 'het vaderland
getoond. Wij hebben getuigenis afgelegd
van onze kracht 'en ons vertrouwen in de
toekomst.
AARDSCHOKKEN IN GRIEKENLAND.
Donderdagavond zijn drie sterke aard
schokken waargenomen bij' Patras, in
het Noorden van den Peleoponnesus (Mo-
rea).
D'e schokken gingen vergezeld van
onderaardsch gerommel, zoodat de be
woners, door een paniek bevangen, zich
naar buiten in veiligheid brachten, waar
zij onder den b'looten hemel overnacht
ten.
Et is slechts geringe materieele schade
aangericht. Slachtoffers zijn er niet te
betreuren.
NAAR EEN NIEUWE MELKSTAKING
IN BELGIë?
Zooals men zich herinneren zal, werd
onlangs door bemiddeling van het Belgi
sche ministerie van landbouw de mini
mumprijs voor melk, door de verkoopers
te betalen aan de producenten, vastge
steld op 82,5 centiem per liter, na welke
overeenkomst een einde kwam aan de
„melkstaking".
Nu hebben de groote melkerijen ech
ter verklaard, dat bij' den huidigen boter-
prijs, genoemde prijs van 82.5 centiem
voor de melk niet te handhaven is. Zij
zeggen het onlangs gesloten accoord
dientengevolge op en wenschen terug te
komen tot de prijzen van 75 of zelfs 70
centiem per liter.
Men moet afwachten, hoe de boeren
hierop zullen reageeren, doch het is vrij
onwaarschijnlijk, dat zij er zich zonder
meer bij' zullen neerleggen, zoodat men
dan een tweede melkstaking mag ver
wachten.
GEEN HANDDRUK MEER.
Gewoonten zijn evenals feiten hardnek
kige dingen en de diepgewortelde ge
woonte van het drukken der hand, wordt
te Rome weer eens onder vuur genomen.
Reeds jaren geleden werd het land mee
gedeeld, dat de fascistische groet den
handdruk moest vervangen, maar een
oude gewoonte sterft moeilijk uit. Dus
heeft het ministerie van volkscultuur in
gegrepen door te bepalen dat op het too-
neel en in alle nieuwe films de handdruk
moet verdwijnen en door den fascisti-
schen groet moet worden vervangen.
AAN EEN GROOT GEVAAR ONTSNAPT
Toen prins Cyril van Bulgarije, de
broer van koning Boris, van de begra
fenis van koningin Maria van Roeme
nië naar Sofia terugkeerde, is hij' aan
een groot gevaar ontsnapt. Toen de trein,
waarmee hij1 reisde, door een 'hollen
weg reed, schoot daar een steen van
verscheidene duizenden kilo's gewicht
naar beneden en sloeg op de spoorbaan
te pletter. D'e machinist wist den trein
nog juist op tijd tot stilstaan te bren
gen.
Het rotsblok had de telefoon- en tele
graaflijn vernield, zoodat het bericht van
het oponthoud eerst laat in de hoofd
stad kon worden medegedeeld, waar men
zich al ongerust begon te maken over de
vertraging.
DE OPSTAND OP CRETA
ONDERDRUKT.
De gouverneur van Greta
'heeft aan 'de regeering mede
gedeeld, dat de opstandige be
weging volledig is o"n der-
drukt. Deordeisin Kan ea her
steld. De autoriteiten hebben de open
bare gebouwen weer bezet. D'e opstande
lingen 'hebben de stad ontruimd en zijn
op de vlucht geslagen.
'Het naderen van de vliegtuigen, 'die
de regeering uit Athene derwaarts bad
gezonden, beeft een snel einde bereid aan
den opstand in Kanea. Toen de vliegtui
gen in zicht kwamen gingen de oproer
lingen uiteen.
In Athene heeft de bevolking van de
gebeurtenissen in Kanea kennis genomen
door de middag-edities der dagbladen.
Opwinding is er niet door veroorzaakt.
Berichten uit alle 'Grieksche provinciën
melden, dat overal, evenals te Athene,
rust beersc'ht.
NIEUW INCIDENT AAN GRENS
RUSLAND-MANDSJOEKWO.
Uit Kiejo wordt gemeld, dat tien Rus
sische soldaten ongeveer 800 meter ten
Noorden van Tsj ankoef eng zijn doorge
drongen op Mandsjoerijsch gebied. Tij
dens dezen inval, vuurden de Russische
soldaten op Japansche grenspatrouilles.
Na een uur strijd werden zij teruggedre
ven.
RUNCIMANS MISSIE NAAR PRAAG.
Zooals reeds gemeld zullen lord en
lady Runciman Dinsdag naar Praag ver
trekken.
Zoodra 'hij \e Praag aankomt, zal hij
zich in verbinding stellen met president
Benesj en vervolgens met de leden der
regeering en de leiders der Sudetenduit-
sche partij.
Binnenland.
Inwerkingtreding der ruilverkavelings-
wet.
Nieuwe bepalingen tot regeling der paar
denfokkerij.
Het einde van de vierdaagsche.
Buitenland,
De opstand op Greta onderdrukt.
Aardschokken in Griekonland.
Nieuw Russisch-Japansch grensincident.
Radio-rede van den Belgischen minister
president.
Runciman brengt uiteraard geen en
kel speciaal „plan" mede. De eerste phase
van zijn werkzaamheden zal daarin be
staan zich van den toestand op de hoogte
te stellen. Daarna zal hij een aantal voor
stellen uitwerken, welke hij later aan de
regeering en aan de leiders der Sudeteu-
duitschers zal voorleggen.
VLIEGBOOT VERMIST.
Naar Reuter uit San Francisco meldt,
is de viiegboot Hawaian Clipper ver
scheidene uren over tijd op 'het traject.
GuamManilla,
Aan boord van de Hawaian Glipper
bevinden zich zes passagiers en een be
manning van negen koppen.
D'e viiegboot was in geregelden dienst
San FranciscoManilla. Deze dienst ia
thans ruim een jaar in bedrijf en tot
dusver hadden er zich geen ernstige on
gelukken in voorgedaan.
Hittegolf in Tokio.
Het is drukkend heet in Tokio. De zon
brandt en de temperatuur bedraagt ge
middeld 85 tot 90 graden Fahrenheit.
Voor den gewonen burger is de eenige
kans op eenige verkoeling een wande
ling des avonds door de parken of een
bezoek aan de bioscopen, waar hij het
oorlogsnieuws uit China kan aanschou
wen in een kunstmatig koele atmosfeer.
IN TOTAAL SLECHTS 93 UITVALLERS
Het uitvallerspercentage slechts 2 pet.
De Vierdaagsche Wandelwedstrijd be
hoort weer tot het verleden.
De laatste dag heeft nog vier uitvallers
opgeleverd, waardoor het totaal aautal
uitvallers 93 'bedraagt.
Er vertrokken bij den aanvang 4570
wandelaars, zoodat het uitvallerspercen
tage 2 pet. bedraagt.
Vorig jaar vertrokken 4293 wandelaars,
van wie er 105 uitvielen. Niettegenstaande
bet aantal deelnemers dus rond SOO meer
bedroeg, zijn er toch 12 uitvallers minder.
D'e gespecificeerde cijfers voor dit jaar
luiden: len dag vertrokken 4570, uitge
vallen 9'; 2en dag niet gestart 16 en uit
gevallen 19; 3en dag niet gestart 18 en
uitgevallen 21; 4en dag niet gestart 10
en uitgevallen 4.
Er was langs den weg in de buurt van
Nijmegen enorme 'belangstelling. Het aan
tal toeschouwers die zich langs den weg
'hadden geschaard wordt op 200300.000
geschat.
Dr Colijn, die in den loop van den mid
dag te Nijmegen arriveerde en ook reeds
langs den weg van zijn belangstelling blijk
gaf, heeft aan het noenmaal, waar overste
De Wijs recipieerde, een korte toespraak
gehouden.
D'e heer Colijn merkte op, dat de Re
geering belang moet stellen in alle uitin
gen van het volk, dus ook in de sportieve
uitingen. Maar dan kan het wel eens zijn,
dat een minister persoonlijk niet zooveel
voelt voor die uiting. Het was hem daar
om een genoegen te kunnen verklaren,
dat hij met waarachtige belangstelling
deze marschen beeft aanschouwd, dat hij
een warm hart heeft kloppen voor de
mooiste aller sporten, de wandelsport, die
hij zelf veel heeft beoefend in zijn Indische
jaren en later in Zwitserland als bet hem
een vreugde was bergen te kunnen beklim
men. Spr. zeide gaarne den steun der re
geering toe voor de toekomst en hij ge
tuigde van de belangstelling der regeering
voor het streven van den N. B. v. L. O.
Ook bij de prijsuitreiking heeft de Mi
nister nog enkele malen het woord ge
voerd.
Zoo heeft hij o.a. ook de Duitschers toe
gesproken en gelukgewenscht. Er was zeer
veel applaus voor de kranige Duitsche jon
gens, die het zoo flink en ferm hadden ge
daan en model bleven tot op bet laatste
moment. Zij kregen hun prijs uit handen
van kapitein Breunese.
Heel aardig was ook de begroeting van
de Engelsehen door den Minister. Hij
stapte op 'hen toe en sprak hen hartelijk
toe. Zij zongen hem toe: „For he is a
jolly good fellow".
Zeer aandoenlijk was het binnenkomen
van de Koloniale Reserve.
Toen sprak de Minister, maar, gelijk hij
