De beteekenis van onze Marine.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De strijd in Spanje.
MAANDAG 11 JULI 1938
52e JAARGANG No. 237
De School in Duitschland.
Buitenland.
Valencia gebombardeerd.
bombardS.<ie haVenwiik der stad ge"
Binnenland
Het Regeeringsjubileum.
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorstgtraat 7 0, Qoeg
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J, FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs ItJO per kwsrtsi!
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededcellngen 00 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.76 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Uit Berlijn werd Zaterdag gemeld:
„Vandaag werd een nieuwe wet op het
onderwijs afgekondigd, waarbij bet school
wezen in Duitschland geünificeerd wordt.
De eerste vier schooljaren moeten wor
den doorgebracht op de „Volksschule",
waardoor praoti soh de bij-
zondere scholen voor de
eerste vier leerjaren wor
den uitgeschakeld.
Met deze wet bedoelt men de Duitsche
jeugd een grondige nationaal-socialisti-
sche opleiding te geven".
Deze mededeeling is niet van verras-
eenden aard.
De inhoud van deze schoolwet is toch
geheel in overeenstemming met bet natio-
naal-socialistische program en een nood
zakelijk gevolg van de toepassing der na-
tionaal-socialistische beginselen.
Beginselen, die ook in ons land worden
verbreid.
E'n die, als ze tot toepassing kunnen
worden gebracht, tot gevolg zullen hebben
dat ook hier de bijzondere scholen wor
den uitgeschakeld.
Precies als in Duitschland.
In „Onze Vloot" wordt de vraag behan
deld, welke internationale beteekenis de
Nederlandsohe Marine beeft.
De schrijver wijst er o.m. op, dat er nog
tallooze lieden zijn, die somtijds op in
vloedrijke plaatsen staan, en die het wil
len doen voorkomen of de waarde van een
weermacht en ook van een zeemacht
slechts nul of oneindig groot kan zijn. En
aangezien oneindig groot onbereikbaar is
stellen zij de waarde der Nederlandscbe
Marine practiscb op nul.
Hiertegenover wordt met nadruk be
toogd, dat de overgang van de tegenwoor
dige sterkte tot de voldoende minimum
sterkte niet is als die van O tot 100 pot.
Hetgeen wij thans hebben en betgeen
zich in bouw bevindt is zonder twijfel zeer
waardevol materieel en vormt een sterkte
waarmede reeds door iedere Pacific-mo-
gendheid rekening zal moeten gehouden
worden. Evenwel is dit niet voldoende
voor bet doel, dat is: buiten den oorlog
te kunnen blijven en derhalve verplicht te
zijn tot het voeren van een neutraliteits
politiek.
En deze politiek is in haar uitvoering
slechts dan voldoende gewaarborgd, wan
neer in de Aziatische, zoowel als in de
Europeesohe wateren, als eventueel in an
dere gebieden tegelijkertijd een minimum
aan zeestrijdkraohten kan worden gesta^
tionneerd, omdat, afgezien nog van ande
re overwegingen, een Aziatisch conflict
of een Europeesch conflict in grooten stijl
in vrijwel alle gevallen een wereld
conflict beteekent.
In gezaghebbende kringen van alle lan
den is men het er over eens, dat vroeg of
laat schier onvermijdelijk een conflict in
grooten stijl zal uitbreken, maar algemeen
bestaat er evenzeer een soort van commu
nis opinio, dat dit conflict, 'behoudens zeer
onvoorziene omstandigheden, nog wol vier
tot zes jaar op zich zal laten wachten.
Voor deze meening valt zeer veel, zoo
niet alles te zeggen, om redenen, die wij
beter achten hier niet te bespreken.
De conclusies hieruit zijn: ten eerste
dat wij met hetgeen waarover wij beschik
ten op dit ©ogenblik reeds paraat zijn tot
krachtigen afweer, ten tweede dat wij in
de jaren, die ons hoogstwaarschijnlijk nog
resten datgene aanschaffen wat aan een
voldoende waarborging der neutraHteits-
handhaving nog ontbreekt.
Laat ons niet verplicht zijn op bet cri-
heke moment te moeten kiezen aan welke
zijde wij ons scharen, maar de zelfstandige
kracht bezitten om neutraal te blijven. De
verantwoordelijkheid daarvoor rust op de
uegeering va-n heden en op de Staten-
eneraal van beden, niet op die van
over vier of zes jaar. „Doe het nul" ia
net wachtwoord.
Zaterdag te middernacht hebben vlieg-
igen der opstandelingen de bavenwij-
n van Valencia gebombardeerd, on-
rr de actie van bet afweergeschut,
kendaantad slachtoffers is nog niet be-
om YÜf minuten over
,t'at hebben opnieuw toestellen der op-
legerbericht van Franco's boofd-
aA„ vermeldt o.a., dat zijn troepen
et front van Gastellon, na de dub
bele verdedigingslinie van den vijand te
hebben doorbroken, verscheidene stellin
gen ten Zuiden van Puntal de la Hermita
en Santos de la Piedra hebben bezet.
DE OCEAAN-VLUCHTEN BEGINNEN
WEER.
Zondagavond om 23.30 uur is Hughes
van het vliegveld Floyd Bennett bij New-
York opgestegen op weg naar Parijs.
Het ligt in zijn voornemen een nieuw
record op te stellen. Hij heeft verlof ge
kregen over Rusland te vliegen, volgens
een zeer streng vastgestelde route. Hoewel
bij een gelijksoortige toestemming gekre
gen beeft van Dhitscbland, heeft hij be
sloten om via Tsjechoslowakije te vliegen.
JAPANSCHE VLOOT NAAR DE
PARACELSUS-EILANDEN?
Naar het Gbineesche telegraaf-agent-
scbap meldt, zou een deel der Japanscbe
vloot verplaatst worden naar de 'omgeving
van de Paracelsus-eilanden en van Hai
nan.
Dit vlootgedeelte zou bestaan uit 22
Japansche oorlogsschepen, waarbij zes
kruisers. Voorts wordt aan het Ghinee-
sche telegraaf-agentschap gemeld, dat
Frankrijk meer kapitale schepen en krui
sers naar het Oosten zendt.
Een niet bevestigd bericht aan dit
agentschap meldt verder, dat Japan met
het oog op de weigering van Frankrijk,
de Annamietentroepen. van de Paracel
sus-eilanden terug te trekken, besloten
heeft tot positieve actie. Ook zouden de
Japanneezen zich gereed maken Japan
scbe troepen van Formosa naar de Para
celsus-eilanden te zenden.
ROOSEVELT LASTIG GEVALLEN.
Zwakzinnige sprong in zijn auto.
Toen president Roosevelt bij een bezoek
aan Oklabama door de stad reed, wilde
een 52-jarige man, Hockaday, in de auto
van den president springen. Een politie
agent sloeg hem echter neer. Op het po
litiebureau vertelde Hockaday, dat hij
slechts de schoenen van den president
had willen poetsen
De menigte wilde Hockaday, toen bij
gearresteerd was, lynchen. De politie
moest den man beschermen. Hockaday
is geestelijk gestoord.
AAN JODEN VERBODEN BEROEPEN.
D'e Duitsche regeering heeft een wet
uitgevaardigd, waarbij aan Joden en
Joodsche ondernemingen met eigen
rechtspersoonlijkheid de volgende beroe
pen verboden worden: bewakingsdiensten,
inlichtingendienst over vermogens of
persoonlijke aangelegenheden, handel in
gronden, bemiddeling vooronroerende
goederen en hypotheken, beheer van hui
zen en terreinen, huwelijksbemiddeling
tusscben Joden, en bet buitenlandscbe
toeristenverkeer.
Overtredingen worden met gevangenis
gestraft.
De besprekingen op bet verblijf van
Joden in Duitsche bad- en kuurplaatsen,
zijn opnieuw verscherpt door een circu
laire van dr Frick, den minister van bin-
nenlandsche zaken, krachtens welke alle
zee-, rivier- en meerstranden, alsmede
alle strand- en zonnebaden voortaan aan
Joden kunnen worden ontzegd bij besluit
van den directeur der betrokken inrich
ting, zonder dat een politieverordening
noodig is.
Joden, die in Joodsche tehuizen of
pensions aan zee of in de bergen verblijf
houden, kunnen gedwongen worden, zich
bij de politie te melden.
Aan Joden kunnen gele kaarten ver
strekt worden, waarmede zij op bepaalde
uren gebruik kunnen maken van de bad
inrichtingen.
WEER NIEUWE BOMAANSLAGEN IN
PALESTINA.
Na een betrekkelijk kalmen dag is de
reeks aanslagen in Palestina Zaterdag
avond weer begonnen. Een bom is tot ont
ploffing gekomen op de grens tusschen
Jaffa en Tel Aviv, waarbij een jeugdige
Arabier gewond werd.
Op verschillende plaatsen in Jaffa zijn
in den nacht van Zaterdag op Zondag
schoten gelost. De proteststaking te Jaffa
duurt voort.
In Haifa is een bom geworpen naar een
Joodsche autobus, waarin vijf personen
ernstig en drie licht gewond werden.
Zaterdagavond is daar voor de tweede
maal op een Joodsche autobus een bom
aanslag gepleegd, waardoor 16 personen
gewond werden. Sommige gewonden wa
ren er ernstig aan toe.
Voorts heeft zich een aantal gevallen
voorgedaan, waarin Arabieren Joden ge-
steenigd hebben.
Te Jeruzalem zijn Zondagmiddag twee
bommen ontploft, die evenwel geen doel
hebben getroffen. In verband biermede
patrouilleeren thans pantserauto's door
de straten.
Zondagavond is te Tiberias een jonge
Jood, die van zijn werk kwam, gedood.
De autoriteiten hebben baar waakzaam
heid verdubbeld. Alle voertuigen, die Je
ruzalem in- of uitgaan, worden aangehou
den en doorzocht.
Korte Berichten.
Tusschen de stations Rheinsberg en
Kopernitz in Mecklenburg, zijn Zondag
avond twee treinen met elkaar in botsing
gekomen. Vier personen werden gedood
en verscheidene gewond, waarvan zeer
zwaar.
Nabij Mendoza in Argentinië, is een
trein op een onbewaakten overweg op een
autobus ingereden. Elf personen werden
gedood en talrijke gewond.
In de nabijheid van Goerz (Italië) is
een nog uit den wereldoorlog afkomstige
niet ontplofte granaat tot explosie geko
men, toen een aantal personen, die het
gevaarlijke voorwerp vonden, pogingen
in het werk stelden om het open te ma
ken en te ledigen.
Door de ontploffing werden op slag
drie personen gedood. Twee personen,
die zware verwondingen hadden beko
men, overleden korten tijd later in een
ziekenhuis.
Een geschenk van de Indische gemeenten
Het gemeentebestuur van Batavia beeft
besloten tot beschikbaarstelling van een
bedrag van f 100 als bijdrage in de kosten
van een door de besturen van de Indische
gemeenten ter gelegenheid van bet regee
ringsjubileum aan de Koningin aan te
bieden geschenk.
Dit geschenk, waaraan door alle Indi
sche gemeenten zal worden bijgedragen
zal, naar de Java Bode verneemt, bestaan
uit een sierklok, bij welker vervaardiging
gebruik zal worden gemaakt van Indi
sche siersteen, terwijl op de klok de wa
pens der gemeenten zullen worden aan
gebracht. Een en ander is een denkbeeld
van het gemeentebestuur van Bandoeng
waar het geschenk thans wordt gereed
gemaakt.
H. M. DE KONINGIN THANS TE BRIG.
Men meldt officieel d.d. 9 Juli: de Ko
ningin is vandaag per auto van Ascona
naar Brig vertrokken en aldaar in den
namiddag aangekomen.
HANDELSOVEREENKOMST MET
ZWEDEN.
De regeeringspersdienst meldt, dat te
's Gravenhage een overeenkomst is ge
sloten tusscben de regeeringen van Ne
derland en Zweden ter voortzetting van
de regeling der handelsbetrekkingen tus
scben beide landen.
Deze overeenkomst is met ingang van 1
Juil 1938 in werking getreden.
VRAGEN AAN DE MINISTERS VAN
BOEYEN EN GOSELING.
De heer Van Vessem heeft aan de
ministers van Binnenlandsche Zaken en
van Justitie de volgende vragen gesteld:
1. Hebben de ministers kennis genomen
van het optreden der Haagsche politie op
6 Juli 1.1. tegen het publiek en bijzonder
lijk tegen den leider en leden der Natio-
naal-Socialistische Beweging bij gelegen
heid van bet vertrek van de heeren Geel
kerken en graaf de Marcbant et d'Ansem-
bOiurg paar Nederl.-Indië, tengevolge
waarvan verschillende personen door sla
gen met gummiknuppels en sabels, door
trappen van politiepaarden of aanrijding
door politiemotoren zijn getroffen?
2. Zijn de ministers bereid een nauw
gezet onderzoek te doen instellen om vast
te stellen, wie voor dit optreden der poli
tie verantwoordelijk is of zijln?
3. Is de minister van Justitie bereid
te bevorderen, dat tegen hem of ben, die
voor dit optreden verantwoordelijk is of
zijn, een strafvervolging zal worden inge
steld?
DE SCHOOLKWESTIE TE WIJK EN
AALBURG.
Het lid der Eerste Kamer, jhr. mr. B.
G. de Savornin Lobman, schrijft aan de
„Nederlander" o.m. bet volgende:
In mijn op den d.d. 2 Juli te Goes ge
houden Landdag uitgesproken rede vlocht
ik een passage in over de schoolquaestie
te Wijk en Aalburg. In het, wat dit on
derdeel betreft, door mij zelf geredigeerde
verslag schreef ik, na te hebben geconsta
teerd, dat de door den opposant tegen de
oprichting der bijlzondere school in deze
gemeente te Breda d.d. 18 Juni gegeven
voorstelling van zaken zeer eenzijdig was:
„Zoo is b.v. het aantal kinderen op de bijz.
school 71, dat op de openbare school 35,
terwijl de spreker had medegedeeld 50
—50".
De cijfers 71 en 35 had ik denzelfden
ochtend ontvangen en betroffen dus; de
laatste gegevens. Vandaar wellicht de wat
slordige redactie op dit punt, van welke
ik erkennen moet, dat zij den indruk kan
maken dat, toen de opposant veertien
dagen tevoren te Breda sprak, de verhou
ding reeds 7135 was. Waar men, zooals
mij is gebleken, dit er inderdaad in heeft
gelezen, acht ik het imijh plicht, op dit
punt het verslag te verduidelijken. Hoewel
dan met de toevoeging, dat de cijfers 50
50, toen zij op 18 Juni door den opposant
werden gegeven, niettemin ook toen niet
juist waren, daar toen 58 kinderen leer
lingen waren van de bijlzondere en 48 van
de openbare school, zoodat de spreker in
Breda toch in elk geval, naar ik gaarne
wil aannemen, doordat hij zich niet vol
doende op de hoogte had gesteld, de zaak
voor de bijzondere school te ongunstig
heeft voorgesteld.
NEDERLANDSCHE HEIDE
MAATSCHAPPIJ.
Benoeming onder-voorzitter.
In de vacature van ondervoorzitter van
de Ned. 'Heide Mij. werd in de Zaterdag
gehouden vergadering van den Raad van
Commissaris der Ned. Heide Mij. voor
zien door de verkiezing van Mr F. baron
van Heemstra, commissaris der Konin
gin in de provincie Gelderland, die de
benoeming heeft aanvaard.
VESTIGINGS- EN ARBEIDSVERDRAG
NEDERLAND—BELGIë.
Ter uitvoering van het tusschen Neder'
land en België gesloten vestigings- en
arbeidsverdrag is de volgende regeling
tot stand gekomen.
Onderdanen van beide staten, die land
bouwbedrijven exploiteeren, welke door de
Belgisch-Nederlandsche grenslijn worden
doorsneden, behoeven voor het doen ver
richten van arbeid door Belgische onder
danen op het deel van het bedrijf, dat
op Nederlandsch gebied is gelegen, of
door Nederlandsche onderdanen op het
deel, dat op Belgisch grondgebied is ge
legen, niet in het bezit te zijn van een
vergunning ingevolge een wettelijke of
andere regeling betreffende het verrichten
van arbeid door vreemdelingen.
Dezelfde regeling geldt voor de land
bouwbedrijven in gemeenten, die dicht bij
de grens zijn gelegen.
HET CONFLICT IN DE HARING-
VISSCHERIJ OPGELOST.
Maandagi wordt het werk hervat.
Partijen betrokken bij het conflict in
de haringvisscherij te Vlaardingen, Sche-
veningen en Katwijk, hebben het voorstel
van den rijksbemiddelaar, Prof. Mr A. C.
Josephus Jitta, aanvaard, nadat ten aan
zien van één bepaald onderdeel nog na
dere inlichtingen door de reeders waren
gegeven.
In alle plaatsen zou vandaag het werk
worden hervat.
Hiermee is aan een conflict, dat eenige
maanden heeft geduurd en dat veel scha
de heeft veroorzaakt, een einde gekomen.
Het verschil tusschen reeders en vis-
schers betrof alleen nog de kwestie van
den vrijen tijd. Alle andere voorstellen
van den Rijksbemiddelaar waren reeds
door beide partijen aanvaard.
Thans is ook over den vrijen tijd over
eenstemming bereikt. Hierbij is als basis
aangenomen 42 vrije uren tusschen twee
reizen, met ten hoogste één onderbreking.
Op het oogenblik zijn nog geen schepen
zeilree. Voor het gereedmaken der mees
te schepen is nog 2 dagen werk noodig.
Vandaag zal er dus nog niet kunnen
worden gevangen. Dit wordt op zijn
vroegst Woensdag of Donderdag.
E!r heerscht in Scheveningen nu1 een
groote bedrijvigheid. Met man en macht
wordt gewerkt om te maken dat Woens
dag of Donderdag de schepen zee kunnen
kiezen.,
ARBEIDSLOONEN BIJ
KAZERNEBOUW.
Nieuwe vragen van den heer Andriessen
aan den Minister.
Het R. K. Tweede Kamerlid Andriessen
heeft den Minister van Defensie de vol
gende vragen gesteld:
1. Moet uit bet gestelde onder 2e en 3e
van 'het antwoord, dat de minister op 23
Juni j.l. op tot bem gerichte schriftelijke
vragen gegeven beeft, worden afgeleid,
dat de minister de loonen, opgenomen in
de landelijke collectieve .arbeidsovereen
komsten voor bet bouwbedrijf (burgerlijke
en utiliteitsbouw) en in de landelijke col
lectieve arbeidsovereenkomst voor bet
schildersbedrijf, onredelijk vindt?
2. Is het den minister bekend, dat aan
arbeiders (vaklieden) werkzaam aan den
kazernebouw te Amsterdam, vóór de sta
king een loon betaald werd, dat ruim 24
pet. lager was dan in de collectieve ar
beidsovereenkomst voor Amsterdam was
bepaald?
Binnenland.
Indisch geschenk aan H. M. de Koningin.
Handelsovereenkomst met Zweden.
DE ANWB vergadert.
Buitenland.
Dö Japanscbe vloot naar de Paracelsus-
eilanden.
Bomaanslagen in Palestina.
S. Is bet waar:
a. dat schilders, werkzaam aan de mi
litaire gebouwen te Utrecht, te werk ge
steld worden, zonder dat met hen een
week- of uurloon was overeengekomen, en
dat 'bun accoordwerk werd opgedragen
zonder dat over de te betalen som voor
een bepaalde hoeveelheid werk, of over
een prijs per m2, overleg werd gepleegd;
b. dat bij het bedoelde werk door vol
slagen gezellen weekloonen werden ver
diend, welke 30 pet. en meer lager waren,
dan in de collectieve overeenkomst voor
Utrecht was bepaald?
4. Indien de onder 3 en 8 gestelde vra
gen bevestigend beantwoord worden, moet
dan uit bet onder 1 bedoelde antwoord
van den Minister geconcludeerd worden,
dat de Minister deze voorwaarden, waar
onder gewerkt moest worden, redelijk
vindt?
5. Is de Minister niet van oordeel, dat
de overheid, als werkgeefster optredend,
krachtens haar taak, maatregelen moet
nemen, om dergelijke verhoudingen te
voorkomen?
Burgemeesters.
Met ingang van 1 Augustus is benoemd
tot burgemeester van Ermelo, H. M. Mar
tens, thans burgemeester der gemeente
Wymbritseradeel.
Aan D. F. J. Walsum is op zijn verzoek
met ingang van 16 September eervol ont
slag verleend als burgemeester der ge
meente Epe.
GEEN SCHELDE-, MAAR EEN
KANAALWEDSTRIJD.
Het was reeds dagenlang te zien, dat
voor een zwemwedstrijd Breskens-Vlissin
gen bet weer al zeer ongeschikt moest ge
acht worden 1 te woelige zee en te lage
temperatuur 11 en wij stonden dan ook
geenszins verbaasd, toen wij Zaterdag
morgen hoorden, dat de deskundigen bet
experiment verboden hadden en dat een
kanaalwedstrijd MiddelburgVlissingen
zou worden gehouden.
Van de zijde van 't publiek der Zeeuw-
sohe hoofdstad was een vrij flinke belang
stelling toen de 14 deelnemenden naar de
startplaats werden geroeid. Zij hadden nu
een 5 km lange baan met tegenwind en
tegenstroom voor den boeg en hebben op
twee na, die het op moesten geven, den
weg zoowat binnen twee uur afgelegd.
Vanaf de dijken en de jaagpaden langs
bet kanaal hebben zeer velen den vreed-
zamen strijd gevolgd.
Het was de in Vlissingen al geen onbe
kende Engelschman, G. T. Deane uit Lon
den, die zijn goeden naam als langen af
standszwemmer hoog hield, en met 1 u.
24 m. 5.7 sec. als no. 1 den finish pas
seerde. Twee was de eveneens zeer beken
de zwemmer, J. Stander van Dolfijn, Am
sterdam, die 1 u. 33 m. 0.2 sec. noodig
had. Derde en tevens eerste zwemster was
Mevr. R. Aarsbergen-Olsen, van R. D. Z.
Rotterdam in 1 u. 34 m. 16.2 sec.; 4. F. G.
Potts, Londen, 1 u. 37 m. 45 sec.; 5. W.
Versluys, Juliana, Bergen op Zoom, 1 u.
40 m. 11 sec.; 6. Mej. J. Kasteyn, A. D1. Z.
Amsterdam, 1 u. 41 m. 56 sec.; 7. D. de
Vos, R. Z. C., Rotterdam, 1 u. 44 m. 14
sec.; 8. Mej. N. Goelen, Juliana, BeTgen
op Zoom, 1 u. 46 m. 56 sec.; 9. C. Wage
naar, Vlissingen, 1 u. 47 m. 49 sec.; 10.
J. Boomsma, Zian, Den Haag, 1 u. 49 m.
53 sec.; 11. Mej. v. d. Ende, O. D. Z., Rot
terdam, 1 u. 50 m. 21 sec.; 12. J. May,
P. S. V., Den Haag, 2 u. 2 m. 24 sec.
Des avonds bad in de groote zaal van
Britannia de prsijuitreiking plaats, waar
bij de burgemeester, de beer G. A. van
Woelderen, die des middags het start
schot bad gelost, thans aan de gelukkigen
prijzen en medailles uitreikte. Dit ging
met de gebruikelijke toespraken gepaard.
DE NOORD-BEVELANDSCHE BRUG.
De zaak in een nieuw stadium?
Men weet, dat bet niet de plannen ten
aanzien van de Noord-Bevelandsche brug
zoo ongeveer op bet doode punt gekomen
was. Alle plannen waren gebaseerd op een
tolheffing, doch vooral de vorige Minister
wilde daarvan niet weten. Aanvankelijk
soheen bet, dat ook zijn opvolger dezelf
de meening was toegedaan, maar, naar
