Dagblad voor de Provincie Zeeland
Groote demonstratievlucht
van de L. V. A.
Beroepsarbeid
door gehuwde vrouwen.
Buitenland.
Uit de Provincie
Bezoek Prins Bernhard
aan Groningen.
DONDERDAG 7 JULI 1938
52e JAARGANG - No. 234
Met 57 legervliegtuigen boven
Nederland.
Zeshonderd Scholieren om het
leven gekomen.
MIDDELBURG.
GOES.
ZUID-BEVELAND.
Belangrijkste Nieuws
WALCHEREN.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vontgtraat 7 0, doei
Postrekening Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J, F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advcrtcntll'n 30 cent per regel
Ingezonden mcdcdccllngen 00 cent per regel
Kleine AdvcrtcntlUn Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
In verband met de feestelijkheden van
de jubdleeren.de L. V. a. te Soesterberg,
hebben gisteren 57 legervliegtuigen een
tocht 'boven ons land gemaakt.
Een correspondent van de „N. R. Crt"
die den tocht meemaakte, vertelt ervan:
Het is voor den luchtreiziger, die alleen
tochten heeft gemaakt in groote en gerie-
felyke verkeersvliegtuigen zeker een sen
satie in een klein militair toestel te vlie
gen en in stede van op een uiterst behaag
lijken fauteuil, op een bankje en daarop
op een parachute te zitten met een wat
knellenden vliegbril en een valhoed op,
maar de sensatie die dit op zichzelf reeds
zou beteekenen wordt nog aanzienlijk ver
sterkt door het opwindende van het vlie
gen in esquadrille-ver band. En dit keer
kwam bet weer al die opwinding nog wat
grooter maken.
Het was namelijk in de lucht terdege
merkbaar, dat, al had het onweer dan
alleen boven de provincie Utrecht geze
ten, het overal elders verre van rustig
was in de lucht. Er was buitengewoon veel
remous in de lucht en dit maakte het
voor de vliegers zeer lastig om bun toe
stellen precies op afstand te houden.
Boven de eene plaats was het wat rus
tiger dan boven de andere, maar in de
onrustige lucht heeft het aan opwinding
niet ontbreken. Escadrille-vliegen in zulk
weer is wat men noemt een zenuwachtig
werk. Alles is natuurlijk met zorg inge
studeerd en enkele handgebaren van den
leider van het escadrille zijn voldoende
om alle volgende toestellen gas te doen
verminderen of to vermeerderen, te doen
stijgen of dalen of te laten draaien, maar
het afstand nemen en bewaren, het voort
durend bijsturen en plotseling, als het
eene toestel het andere wat te dicht na
dert, het wegkantelen, is buitengewoon
enerveerend. Trouwens van het groepje
van drie toestellen, waarin wij ons bevon
den in nauw verband, de toestellen droe
gen de nummers 12, 15 en 18, had 15,
dat leidde, het makkelijkste werk. 12 en
18, in welk laatste toestel wij zaten, had
den het moeilijker, omdat zij zich voort
durend op 15 moesten richten. Merkwaar
dig was de zichtbaarheid van het
remous, welke dit keer de voelbaar
hei d voorafging. Plotseling zag men
namelijk eerst het meest links vliegende
toestel eenige tientallen meters omlaag
vallen, dan het middelste en even later
volgde dan het eigen toestel al. Eh nau
welijks was deze duik volbracht of daar
zweefden de andere toestellen al hoog
naast het onze en een seconde later ging
dit ook al weer met een ruk omhoog. En
even later hetzelfde spelletje en dan weer
Wij hadden een overzicht over een twintig
toestellen en het was een merkwaardig
gezicht al die dansende en wippende ma
chines door de lucht te zien stormen.
Merkwaardig en zeker ook opwindend.
Boven Haarlem was de lucht het barst,
boven Rotterdam was zij trouwens weinig
minder bar. Zoo zelfs, dat wachtmeester
Wildschut, die ons met bijzonder vaste
hand over het land gevlogen heeft, zijn
toestel een oogenblik niet houden kon en
een flink eind van ons leidende toestel 15
afraakte. Even later was alles al weer bij
gestuurd, maar voordat bet toestel dan
weer eenigszins rustig naast het andere
ligt, gaat er een flinke tijd van bijsturen
en draaien en kantelen overheen. Dat
neemt niet weg, dat alles prachtig is ver-
loopen en dat de tocht een succes is ge
weest voor de L. V. A.
Men begrijpt, dat er veel oefening voor
noodig is en men begrijpt ook, dat wan
neer een dergelijke grootscheepsche en in
gewikkelde demonstratie ondanks 't min
der gunstige weer zoo zonder een enkel
incident verloopt, dit in de eerste plaats
een bewijs is van de bekwaamheid der
verschillende vliegers. Dezen indruk kre
gen wij heel sterk. De tocht verliep in zijn
geheel zeer rustig.
Ook de landingsmanoeuvre op het vlieg
terrein gelukte heel goed. Eerst daalden
de voorste vliegtuigen, de anderen bleven
kringen draaien om het vliegterrein heen.
Heel klein, uit ons toestel gezien, lijken
de toestellen, als ze uit het escadrille-ver
hand met een scherpe zwaai afzwenken
en zijdelings omlaag suizen, maar een
oogenblik later zitten wij zelf ook in zoo'n
klein toestel en suizen we ook omlaag van
vijfhonderd meter naar omlaag slippend
en dan plotseling al over de hangars flui-
end en op den grond rijdend. 57 goede
landingen worden gemaakt en binnen een
kwartier zijn de 57 toestellen al weer net-
jes op rjjeil gezet voor de hangars en nog
even later zijn ze al geborgen ook.
vanmorgen werd o.a. boven Z e e -
a n d een vlucht met 12 vliegtuigen ge
maakt, Voor dit twaalftal was overal
Sroote belangstelling.)
De Hooge Raad van Arbeid in
meerderheid tegen systeem en
doelmatigheid van het ontwerp-Romme.
De Hooge Raad van Arbeid heeft in
zijn dezer dagen gehouden vergadering
zijn advies vastgesteld inzake het vooront
werp van wet, houdende beperkende bz-
palingen inzake arbeid van gehuwde
vrouwen. Daarbij beeft de raad zich met
25 tegen 15 stemmen uitgesproken tegen
het systeem van het voorontwerp, n.l. een
algemeen verbod van arbeid voor gehuwde
vrouwen met uitzonderingen. Vóór de
doelmatigheid van het voorontwerp heb
ben zich uitgesproken 6 leden en er tegen
25 leden.
Nader onderzoek wenschelijk.
Met 29 tegen 10 stemmen heeft de Raad
zich uitgesproken vóór de wenschelijkheid
dat, alvorens een wetsontwerp tot regeling
der onderhavige materie bij de Staten-Ge-
neraal aanhangig wordt gemaakt, een on
derzoek wordt ingesteld naar:
1. den omvang van het verschijnsel in de
verschillende bedrijven;
2. de motieven, op grond waarvan deze
gehuwde vrouwen in die bedrijven werk
zaam zijn;
3. de vraag, of op grond van de aldus
verkregen gegevens, een algemeene, dan
wel een regeling bedrijfsgewijze, de voor
keur verdient.
Waterreservoirs bezweken.
Uit San Francisco wordt gemeld, dat
de maatschappij Globe "Wireless een tele
gram beeft ontvangen van de „President
Cleveland", die voor anker ligt op de
reede van Kobe in Japan. In dit telegram
wordt gemeld, dat een school ingestort is
onder den druk van het water, dat neer
stortte, toen drie waterreservoirs bezwe
ken. Zes honderd scholieren werden ver
pletterd of verdronken.
Aan dit telegram werd nog toegevoegd,
dat 40 Europeanen tijdens de overstroo
mingen om bet leven zijn gekomen.
Nader vernemen wij, dat bet aantal
slachtoffers meer dan 1000 bedraagt.
Er zijn geen Nederlanders om bet leven
gekomen.
DE VERVOLGING DER JODEN TE
WEENEN.
De correspondent van de Daily Tele
graph meldde aan zijn blad:
Feiten in overvloed steunen de te Wee-
nen circuleerende geruchten, volgens wel
ke de laatste dagen 800 Joden en Jodin
nen te Weenen pogingen tot zelfmoord
hebben gedaan en dat de meerderheid
daarvan zich inderdaad van het leven
beeft beroofd.
O'p Zaterdag een dag, waarop in de
normale omstandigheden Joden niet be
graven worden moesten de rabbijnen
den gebeelen dag tegenwoordig zijn bij
begrafenissen en zij konden hun taak voor
zonsondergang niet ten einde brengen.
Een verklaring van deze verschrikke
lijke toeneming van zelfmoorden zoekt
men in den maatregel, die het onmiddel
lijke ontslag vroeg van alle Joodsch per
soneel, onverschillig of dat in dienst was
bij Joden of bij „Ariërs".
Op straat ziet men baast geen Joden
meer, behalve voor de bijzondere pas-
poortbureaux, waar zij' in queue staan en
in de onmiddellijke nabijheid van hunne
woningen. De handel in Weenen staat
nagenoeg stil, evenals het toeristenver
keer.
GROEIENDE ONRUST IN PALESTINA.
Gisteren 21 dcoden, 42 zwaar gewonden.
Buiten het centrale politiebureau van
Haifa is gister een bomaanslag gepleegd.
De bom werd geworpen in bet handels
centrum der stad, op een oogenblik, dat
het daar zeer druk is. Na den aanslag
ontstond een veldslag, waarbij schoten ge
wisseld werden tusscben Joden en Ara
bieren.
Officieel wordt verklaard
dat te Haifa 20 dood en zijn
gevallen, n. 1 18 Arabieren
en 2 Joden. Voorts vielen
er 58 ernstig gewonden en
18 licht gewonden.
Te Jerusalem werden twee Joden ern
stig gewond ten gevolge van de ontplof
fing van een bom, welke bij de kruising
van den spoorweg en de hoofdstraat van
Tel Aviv uit den trein was geworpen. An
dere voorbijgangers werden licht gewond.
Ook bij Nazareth is een bom ontploft;
bier werden twee Joden ernstig gewond.
Vanochtend is de orde na aankomst
van een detachement Britsche politietroe-
pen hersteld.
Voedselschaarschte ie Weenen.
De „Voelkische Beobachter" maakt
zich ongerust over de schaarschte van ze
kere levensmiddelen, welke te Weenen
merkbaar wordt.
Het blad schrijft dit toe aan lieden,
die uit vrees voor voedselgebrek gedu
rende den a.s. winter groote boeveelhe
den opslaan. Het blad noemt dit hoog
verraad.
Vervolgens verklaart de „Voelkische
Beobachter", „dat de namen van deze
hamsteraars bekend zijn en spoort ertoe
aan, huiszoeking bij1 hen te verrichten,
„waardoor het mogelijk zou zijn, deze le
vensmiddelen te verstrekken aan perso
nen, die er jaren lang gebrek aan hebben
gehad".
Binnenland
TOENEMEND
SCHEEPVAARTVERKEER.
In het afgeloopen halfjaar passeerden
uit zee komend de Noordzeesluizen te
IJmuiden 1851 schepen met een bruto-
inhoud van 11.54 millioen m3, tegen 1884
schepen met 10.79 millioen m3 in het
overeenkomstige tijdperk van het vorige
jaar, zoodat het scheepvaartverkeer thans
reeds met 167 schepen en 0.75 millioen m3
bruto-inhoud is gestegen.
CENTRAAL VLIEGVELD TE
LEIDERDORP.
Aanlecikcsten 14 a 15 millioen.
Naar de „T e 1 e g r." vernam blijft het
departement van Waterstaat vasthouden
aan het plan tot stichting van een cen
traal vliegveld bij Leiderdorp en zijn on
langs ter plaatse verschillende onderzoe
kingen ingesteld.
Men beeft bereids een begrooting van
kosten gemaakt voor de stichting van het
vliegveld, welke begrooting, inclusief den
bouw van hangars etc., een totaal bedrag
van circa f 14 tot f 15 millioen beloopt.
Men houdt er rekening mede, dat ingeval
het voorstel door de Staten-Generaal
wordt goedgekeurd, over vier a vijf jaren
de eerste spade voor het vliegveld te Lei
derdorp in den grond zou worden gesto
ken.
HET VRAAGSTUK
DER VLUCHTELINGEN.
Een telegram aan Dr Colijn.
Het hoofdbestuur van de Nederlandsche
afdeeling voor Internationale vriendschap
door de Kerken heeft gisteren een tele
gram gezonden aan den minister-presi
dent, Dr 'H. 'Colijn, te 's-Gravenhage,
waarin het zegt te hopen op krachtige
medewerking van de Nederlandsche re
geering aan de oplossing van het vluchte
lingenvraagstuk, die overeenstemt met de
eischen van het christelijke geweten en
met de traditie van het Nederlandsche
volk en te vertrouwen, dat de vertegen
woordigers der Nederlandsche regeering
op de conferentie te Evian al het moge
lijke 'zullen doen om dit resultaat te be
reiken.
Een afschrift van dit telegram is ver
zonden aan de Nederlandsche gedelegeer
den op de conferentie te Evian.
VEREEN. TOT CHR. VERZORGING
VAN KRANKZINNIGEN IN ZEELAND.
De algem. vergadering.
Gisteren hield de Vereen, tot Christe
lijke Verzorging van Krankzinnigen in
Zeeland baar druk bezochte 34ste jaar
vergadering in bet kerkgebouw van de
Stichting „Vrederust" te Bergen op Zoom.
De aan de vergadering voorafgaande
bidstond werd geleid door Ds D. J. Vos-
sers te Vlissingen, die zijn gehoor bepaal
de bij! Ps. 62 2: „Immers is mijh ziel
stil tot God".
De jaarvergadering werd geleid door
den voorzitter der vereen., Z. E'xc. J. J. G.
v. Dijk. Vertegenwoordigd waren 49 af-
deelingen en 22 corporatiën.
De voorzitter herdacht in zijln openings
woord het overleden moderamenlid L. J.
v. Voorthuijzen en het overleden oud-mo-
deramenlid J. J. de Jager.
D'e door secr. en penningm. hitge-
brachte jaarverslagen waaruit wij reeds
een en ander meedeelden, werden goed
gekeurd.
Biji de verkiezing van 5 bestuursleden
waren aan de beurt van aftreding Ds J.
de Vries en G. v. d. Putte (herkiesbaar
art. 8 statuten) en J. Laport (niet herkies
baar), terwijl voorzien moest worden in de
vacatures van wijlen den heer L. J. v.
Voorthuijsen en van den heer H. R. J. v.
d. Veen, die de provincie verliet. De beer
G. v. d. Putte, die sedert 1910 bestuurslid
was en sinds dat jaar ook lid van bet
moderamen, meende met het oog op zijn
Enthousiaste ontvangst door da bevolking.
Duizenden menschen uit stad en ge
west Groningen waren gisteren samenge
komen om Z. K. H. Prins Bernhard, die
thans zijn eerste bezoek aan 'Groningen
brengt, een enthousiaste ontvangst te be
reiden. Het weer was vrij' goed, het was
droog en af en toe zonnig.
Van de officieele gebouwen en van zeer
veel particuliere woningen wapperde de
driekleur, terwijl velen zich met Oranje
getooid hadden.
Gedurende den tocht van Z. K. H. in
een open auto was de belangstelling aller-
wege -zeer groot van de zijde van 'het pu
bliek.
Te ruim 3 uur reed de Prinselijke auto
het Stadspark binnen, waar hij uitbundig
werd toegejuicht door de duizenden be
zoekers van de keuring van de Prov. ver-
eeniging ter bevordering van de paarden
fokkerij in de provincie 'Groningen, van
welke vereeniging de Prins juist dezer
dagen beschermheer was geworden.
Daarna begon het défilé. Toen de kam
pioenen van de drie- en vierjarige prefe
rente merries werden uitgeroepen en deze
paarden werden voorgeleid, begaf de
Prins zich van de tribune naar het veld,
waar hij de eigenaars aan zich liet voor
stellen en hen complimenteerde met het
behaalde succes. Bij de verdere afwerking
van het program toonde de Prins speciaal
groote aandacht voor het voorrijden der
vierspannen tuigpaarden en het défilé van
alle kampioenen.
Te ruim half vijf vertrok de Prins van
het Stadspark en maakte daarna een
rondrit door de stad, waar de belangstel
ling zeer groot was.
'Gisteravond heeft de Prins een spreek
koor aangehoord op het bordes van de
woning van den Commissaris der Konin
gin, dat werd uitgevoerd door de leden
van eenige gymnastiekverenigingen.
Heden zal de Prins een tocht door de
provincie maken, waarbij' enkele land
bouwbedrijven zullen worden bezocht.
hoogen leeftijd zich niet meer voor her
verkiezing beschikbaar te kunnen stellen.
Herkozen werd als bestuurslid Ds J. de
Vries. Gekozen werden de heeren Q.
Trimpe te Goes, R. Batten te Middelburg
en Mr P. H. W. F. Tellegen te Neuzen.
Bij de verkiezing in de vacature G. v. d.
Putte staakten de stemmen, waarom be
sloten werd deze vacature onvervuld te
laten tot de volgende algemeene vergade
ring.
D'e voorzitter dankte de aftredende Le-
stuursleden voor hetgeen zij voor de Ver
een. hebben gedaan. Vooral dhr G. v. d.
Putte werd hartelijk dank gezegd voor
alles wat hij! heeft verricht inzonderheid
als landbouwkundig adviseur. De voorz.
stelde aan de vergadering voo- dhr v. d.
Pctte te benoemen als eerelid. Dit werd
onder applaus aangenomen. Dhr v. d.
Plutte dankte den voorz. voor de goede
woorden, terwijl hij' in herinnering bracht
de prettige samenwerking gedurende de
lange reeks van jaren, welke hij bestuurs
lid was.
Na het huishoudelijk gedeelte der ver
gadering hield Dr G. Brillenburg "Wurth
te Rotterdam (Katendrecht) een lezing
over: „De biecht in de moderne en in de
christelijke zielszorg". Met groote aan
dacht werd naar het referaat geluisterd,
terwijl enkele vragen door den spreker op
zeer duidelijke wijize werden beantwoord.
Na samenzang van Ps. 103 1 sloot dr
Brillenburg "Wurth de welgeslaagde ver
gadering.
De belichting van het Stadhuis.
Het Werd gisteravond laat, voordat men
met succes het Stadhuis kon belichten.
Er waren nog niet veel vreemdelingen,
maar zij, die er waren, hebben genoten
van het onvolprezen bouwwerk.
'Het was nog maar de eerste van een
reeks van acht of negen belichtingen en
daarom was er zeker nog niet aan gedacht
de P. Z. E. M. te verzoeken, tijdens de
belichtingen de tram in de Lange Viele
te doen wisselen.
De collecte voor de commissie van
samenwerking bracht deze week op
f 41 92
Hansweert. De heer P. v. d. Wende,
assistent der directe belastingen enz. al
hier, wordt met ingang van 1 Augustus
a.s. overgeplaatst naar Rotterdam.
Wemeldincie. Gisteravond bracht het.
muziekgezelschap „O.K.K." alhier den
burgemeester en zijin echtgenoote bijl hun
intrek in de gemeente een serenade. Bij
monde van zijin voorzitter Dr Gnirrep
werd het echtpaar geluk gewenscht.
Daarop werden eenige marschen ten
gehoore gebracht, waarna de burgemees-
Binnenland.
Do Hooge Raad van Arbeid over don be
roepsarbeid der gehuwde vrouw.
Prins Bernhard te Groningen.
Het luchtvaart jubileum te Soesterberg,
Hen centrale vliegveld.
Het ontslag van den, rijkstuinbouwconsu-
lent te Nijmegen.
Buitenland.
Bomaanslagen in Palestina.
Natuurramp in Japan.
ter ook namens zijn echtgenoote en familie
den voorzitter dank bracht voor deze aar
dige attentie.
Tot slot werd het volkslied gespeeld.
lerseke. Woensdagmiddag brachten
eenige Engelsohe en Nederlandsche deel
nemers van het wegencongres onder lei
ding van den heer Blok van de K.N.A.G.
een bezoek aan onze gemeente. Burge
meester Gunning ontving de heeren op het
gemeentehuis waar hun de thee werd ge
presenteerd en hun vele waardevolle in
lichtingen aangaande de oester- en mos-
selcultuur werden verhaald, waarna een
bezoek werd gebracht aan de oesterput
ten. Hun werd de bekende schelpencollec
tie van den heer I. Willemsen getoond.
Krabbendijke. Dinsdagavond vergader
de de Raad. Afwezig dhrn Vogelaar en
Van Houdt.
Ingekomen was o.a. een schrijven om
op 6 Sept. a.s. de gemeente te doen ver
tegenwoordigen met een gemeentevlag,
waarop het wapen der gemeente voor een
défilé voor H. M. de Koningin. B. en W.
stelden voor om hieraan mee te doen en
een vlag aan te schaffen; kosten ongeveer
f 13. Z. h. st. aangenomen.
Vervolgens werd behandeld een voor
stel om terug te komen op het Raadsbe
sluit van 24 Juni j.l., inzake aanbesteding
uitbreiding van de gemeenteschool. B. en
W. stelden voor dit besluit in te trekken
en de uitbreiding alsnog onderbands aan
te besteden.
Wetb. Haverboek zeide, dat hij1 de wijze
waarop dit ter sprake kwam niet kon be
wonderen. Degene, die oorspronkelijk de
inschrijving deed, heeft een fout begaan
en kwam daardoor veel te hoog. De voor
zitter zeide, dat de inschrijving inderdaad
veel te hoog was. B. en W. besloten daar
om voor te' stellen terug te komen op het
genomen raadsbesluit. De prijsopgaaf is
thans voor timmer- en metselwerk f 1190,
schilderwerk f259. Na eenige discussie
werd bet werk z. h. st. onderhands aan
besteed aan aannemer Breker, die dit jaar
met het onderhoud van de .gemeentewer
ken is belast.
Vere. Gisteren zijn bij het graafwerk
in de straat langs de kerk tientallen ge
raamten te voorschijn gekomen. Aan een
aantal werklieden is in samenwerking
met het gemeentebestuur opdracht gege
ven de geheele straat uit te graven.
- Stadsherberg „Dle Swaan"
gerestaureerd. Toen het vorige
jaar bet naast het stadhuis gelegen pand,
waarin van 1579 af een paar honderd
jaar de stadsherberg de Swaan gevestigd
is geweest, doch dat later aan andere
doeleinden en ten slotte aan de bewaar-
schooljeugd dienstbaar is gemaakt, ver
kocht stond te worden, dreigde bet ge
vaar, dat het uiterlijk zeer verknoeide ge
bouw zou worden gesloopt en dat naast
bet luisterrijke oude stadhuis een of an
der modern pand zou verrijzen. De heer
J. G. E. baron van Lynden, hoofd van
den Rijksgebouwendienst, wilde dit ver
ijdelen; hij kocht de oude bewaarschool
en besloot weldra, de voormalige stads
herberg weer in het leven te roepen. Dunk
zij de oude prenten kon worden nage
gaan, hoe de Swaan er vroeger had uit
gezien.
De voorgevel, die onder een kalklaag
zat, werd afgebroken en van November
tot nu toe is vol piëteit gewerkt aan een
restauratie, waarvan de resultaten thans
te aanschouwen zijn.
Men heeft bij den opbouw van de voor
malige stadsherberg gebruik gemaakt van
uitsluitend oud materiaal.
D'e bouwer heeft voor dit werk een on-
schatbaren steun gevonden in twee Vere
naars, den timmerman Kodde en den
smid Meijer. Tesamen met den heer Ba-
rentsen uit Middelburg hebben zij iets
tot stand gebracht, dat weldadig het ver
leden oproept.
Het Veersche marktpleintje heeft door
de restauratie van de Swaan iets terug
gekregen van zijn oude sfeer. Het Stad
huis komt nu ook beter tot zijn recht.
De eigenaar van de Swaan heeft ook
het daarnaast staande woonhuis de Roose
in eigendom en het is geen geheim, dat
er ook voor dit pand al op een restaura
tieplan gebroed wordt, meldt het „Alg.
Hbld."
