Dagblad voor de Provincie Zeeland
AKKERTJES
DINSDAG 5 JULI 1938
52e JAARGANG No. 232
De A.J.C. doet niet mee.
Collectieve Arbeids
overeenkomsten.
Buitenland.
Paracelsus-eilanden door
Frankrijk bezet?
Binnenland
Crisïs-voorschriften
zonder basis.
Uit de Provincie
MIDDELBURG.
Belangrijkste Nieuws
VLISSINGEN.
GOES.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f 2.50 per kwsrtast
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Ylissingen t 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertcntlgn 30 cent per regel
Ingezonden mcdcdecllngen 60 cent per regel
Kleine Advertentlün Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Vrijwel alle vereenigingen, bonden,
groepen enz. die zich met de jeugdvor-
ming bezig houden, hebben zich aangeslo
ten bij bet Comité ter voorbereiding van
een algemeene jeugdhulde van Hare Ma
jesteit de Koningin ter gelegenheid van
Haar regeeringsjubileum.
Vrijwel alle. Alleen: de A. J. C. doet
niet mee.
Br waren de laatste jaren aanwijzingen
dat er iets aan het veranderen was bij de
S.D.A.P., dat er in die kringen niet alleen
waardeering was voor de persoon van
onze Vorstin, maar dat ook beter beseft
werd de groote beteekenis van bet consti
tutioneel parlementaire stelsel waaronder
wij leven.
E:r scheen eenige kentering te zijn.
Mlaar een kentering van beteekenis is
het niet geweest.
Dat blijkt uit de wijze waarop men de
jeugd opvoedt en instrueert.
Bij een nationale huldiging van onze
Vorstin, van wie een der leidende sociaal
democraten schreef dat zij als een echte
Oranje waakt voor de vrijheden van ons
volk, geeft de S.D.A.P. het parool: d e A.
J. C. doet niet meel
Dezer dagen verscheen het Overzicht
van den omvang en den voornaamsten in
houd der Collectieve Arbeidsovereenkom
sten in Nederland.
Uit het overzicht blijkt, dat 1937 weer
eenige uitbreiding heeft gebracht,
althans wat betreft de aantallen van de
daarbij betrokken ondernemingen en
werknemers.
Het aantal overeenkomsten steeg van
1237 in 1936 tot 1241. Het aantal der
daarbij betrokken ondernemingen steeg
van 38.806 tot 43.500 en dat van de ar
beiders van 253.100 tot 282.850.
De toeneming is in hoofdzaak een ge
volg van de uitbreiding van de C.A.O. in
het landbouwbedrijf, waar het aantal over
eenkomsten 354 bedroeg en dat der daar
bij betrokken ondernemingen en arbeiders
resp. 24.750 en 78.350. In meerdere geval
len werd een arbitrale beslissing inzake
de arbeidsovereenkomst vervangen door
een C.A.O.
In den inhoud der overeenkomsten
kwam over het geheel weinig verandering.
In een aantal bedrijfstakken was na vele
jaren loondaling een stijging der con-
tractloonen te bespeuren.
Als verblijdend mag worden aange
merkt, dat in 1937 de contracten bijna
steeds tot stand kwamen als vrucht
van vredelievende bespre
kingen, zonder conflicten of bemidde
ling van derden.
Een bewijis dat de Christelijk-sociale be
ginselen aan invloed winnen.
De Fransche regeering heeft de Brit-
sche ervan in kennis gesteld, dat zij de
Paracelsus-eilanden, een groep riffen ten
zuidoosten van Hainan, heeft laten bezet
ten. De Japansche regeering heeft nog
geen officieel rapport in deze aangele
genheid ontvangen. Men beschikt slechts
over de inlichting, dat een zeker getal
Annamietische gendarmes aan land zijn
gebracht op een dezer eilanden, waar 20
Japanners aan den arbeid waren.
De woordvoerder van het Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken heeft
naar aanleiding van deze kwestie ver
klaard, dat de toestand niet ernstig is,
doch dat de regeering met een zekere on
gerustheid de gebeurtenissen gadeslaat.
In gezaghebbende Fransche kringen
merkt men op, dat de Paracelsus-eilanden
die sinds het begin der vorige eeuw door
net Annamietische rijk bezet zijn, als af
hankelijk van dat rijk worden beschouwd.
Ier beveiliging van de scheepvaart in
deze streken heeft de regeering van Indo-
Ohina er twee vuurtorens geplaatst. Klei
ig. ^ddlingen van de Annamietische po-
htie zijn daarheen gezonden om de vuren
en, "et meteorologisch instituut te be
schermen.
Japan dreigt.
De woordvoerder van het Japansche
ministerie van oorlog heeft in verband
met de mogelijke bezetting van de Zuide-
hk van Hainan gelegen Paracelsus-eilan-
en door Fransche of Annamitische troe
pen verklaard, dat de Japansche vloot de
gebeurtenissen met gToote aandacht volgt
en de Japansche bewoners van deze eilan-
en tot iederen prijs zal beschermen d e s-
°°ds door de gelande buiten-
andsche troepen te ontwape
nen. Japan bestrijdt derde staten het
recht deze Ghineesche eilanden te bezet
ten of zich daar op eenigerlei andere
wijze te laten gelden.
HET LOT VAN DS NIEMÖLLER.
Ds Niemöller, die op 1 Juli sinds een
jaar gevangen zit, maakt het lichamelijk
goed, maar de eenzaamheid moet hem ter
neergeslagen hebben. Hij mag vijftig mi
nuten per dag in de buitenlucht zijn, be
zit een bijbel, een gezangboek en kan ook
andere boeken ter lezing krijgen, mits hij
geen aanteekeningen maakt. Schrijfmate
riaal krijgt hij eens in de twee weken
voor een brief aan zijn vrouw, en een
maal per maand mag zij hem bezoeken.
MUSSOLINI DORSCHT HET EERSTE
GRAAN IN APRILIA.
De oogstvooruitzichten.
In het nieuwe dorp Aprilia in de voor
malige Pontijnsche moerassen, heeft Mus
solini Maandag zelf het sein gegeven tot
het dorsohen van het graan.
Om half elf heklom de Duce een stoom-
dorschmaohine, deed zijn jas en zijn tri
cot uit, zette een zwarten bril op en be
gon vervolgens met het dorsohen van het
graan.
Ik verklaar, aldus Mussolini, dat de
graanoogst van 1938 in kwaliteit beter is
dan die van het vorig jaar en wat de
kwantiteit betreft, slechts weinig gerin
ger. Wij kunnen de toekomst, tengevolge
van de maatregelen, welke wij getroffen
hebben, rustig tegemoet zien. Het Itali-
aansche volk zal het voor zijn leven nood
zakelijke brood hebben.
BLOEDIG WEEKEND IN PALESTINA.
Zondagmiddag is een Britsche politie
agent, die een auto bestuurde, nabij Na
zareth vanuit een hinderlaag beschoten
en gewond. Een passagier van een Jood-
sche autobus, die op hetzelfde tijdstip
passeerde, werd eveneens gewond. De da
ders zijn gewapende roovers, die het den
geheelen dag op het verkeer gemunt had
den.
Een Joodsche boer is, terwijl bij tus-
schen de Joodsche en Arabische dorpen
ten Zuiden van Haifa wandelde, doodge
schoten.
Tusschen Jaffa en Tel Aviv is een bom
geworpen naar een autobus, waarbij drie
Arabieren werden gedood en twee gewond
Voorts is een bom geworpen naar een
Arabische autobus, welke door een Jood
sche wijk in het Westen van Jerusalem
reed. Twee Arabische passagiers werden
gedood en negen gewond, waarvan vijf
ernstig.
Terzelfder tijd werd een Arabisch voet
ganger in een ander deel van de stad in
het been geschoten.
Joden hebben op verscheiden punten
gelijktijdig repressailes uitgeoefend, met
het resultaat, dat in totaal in Jerusalem
en Jaffa alleen 9 Arabieren werden ge
dood en 13, eveneens Arabieren, werden
gewond.
DE VLAAMSCHE BETOOGING
TE GENT ORDELIJK VERLOOPEN.
De demonstratie voor de administra
tieve eentaligheid van het Vlaamsche
land, de integrale toepassing van de taal
wetten en de amnestie voor Grammens,
den leider van den „Raad der daad",
Zondag te Gent op touw gezet, heeft een
waardig en ordelijk verloop gehad.
Duizenden Vlaamsche mannen en vrou
wen uit de vijf Vlaamsche provinciën en
behoorende tot de verschillende standen
van de samenleving, liepen in den optocht
mee.
Geelzwarte spandoeken met leuzen als:
Voor een eentalig Vlaanderen; wetsover
treders en saboteurs gaan vrij uit; Gram
mens zit gevangen; wij eischen amnestie;
Grammens vrij; Vlaanderen is een natie
en wil als zoodanig worden erkend. Als
het moet hard tegen hard, enz., werden
in den stoet meegedragen.
De commissie schatte het aantal deelne
mers op 18 a 20.000.
Mevrouw Grammens werd schier onon
derbroken toegejuicht.
In den optocht waren tal van kamerle
den en senatoren aanwezig.
SLACHTOFFERS VAN HET MODERNE
VERKEER.
Blijkens de statistieken zijn in de Ver-
eenigde Staten in het afgeloopen jaar
106.000 menschen bij' verkeersongelukken
gedood. Dat is meer dan het dubbele van
het aantal Amerikanen, dat in den we
reldoorlog sneuvelde.
Gewond werden 9.900.000 personen,
hetgeen gemiddeld neerkomt op een ge
wonde voor elke vier gezinnen.
De schade, door verschillende verkeers
ongevallen veroorzaakt, wordt voor 1937
geraamd op 7,2 milliard gulden.
Cholera in Britsch-lndië.
Het aantal slachtoffers van de cholera-
epidemie in Britsch-Indië is thans tot bo
ven de 20.000 gestegen. Bij het nemen
van maatregelen tegen de epidemie stuit
men op een onbegrijpelijken tegenstand
van de onwetende massa.
PRINS BERNHARO IN HET N.C.S.V.-
KAMP TE NUNSPEET.
Zondagochtend heeft Z.K.H. Prins
Bernhard een bezoek gebracht aan het ju-
bileumkamp der Nederlandsche Christe
lijke Studenten-Vereeniging in Nederland,
dat ter gelegenheid van het veertigjarig
bestaan dezer kampen op de heide bij de
„Waschkolk" te Nunspeet wordt gehou
den. Nadat de Prins de kerkdienst in de
groote tent, waarin Da B. ter Haar Ro-
me'ny uit Ginneken voorging, had bijge
woond, nam hij deel aan een koffietafel,
die geheel in kampstijl was ingericht.
Tot laat in den namiddag toefde de
koninklijke gast in het kamp.
ONTEIGENING VAN OLIETERREINEN
IN MEXICO.
Een nota van onze regeering.
De regeeringspersdienst maakt bekend,
dat in opdracht van de Nederlandsche re
geering, op 29 Juni j.l. aan den Mexicaan-
schen minister van Buitenlandsche Zaken
een nota is overhandigd, waarin er aan
wordt herinnerd, dat de Nederlandsche
regeering zich in een op 4 April j.l. over
handigde nota alle rechten had voorbe
houden ten aanzien van de processen no
pens de onteigening der olieterreinen in
Mexico en de arbeidsgeschillen in de olie
industrie daar te lande.
In aansluiting daarop wordt er verder
op gewezen, dat de uitspraak in eersten
aanleg in het onteigeningsproces, welke
voor Nederlandsche belanghebbenden bij
de betrokken maatschappijlen ongunstig
was, de Nederlandsche regeering met ern
stige zorg vervult, temeer, wijl reeds door
de Mfexicaansche regeering tot een uitvoer
van petroleum werd overgegaan, voordat
in deze zaak uiteindelijk een beslissing
werd getroffen.
Zulks heeft der Nederlandsche regee
ring aanleiding gegeven om in het huidige
stadium der zaak, alvorens dus nog de
uiteindelijke uitspraak is gevallen, der
Mexicaansche regeering dringend te ver
zoeken alle aandacht te schenken aan de
argumenten der Nederlandsche belang
hebbenden en dezen vol recht te doen we
dervaren.
NIEUW STADHUIS TE
'S GRAVEN H AGE.
De Haagsche gemeenteraad heeft gis
teravond na een langdurig debat met 29
tegen 12 stemmen het voorstel van B. en
W. aangenomen om den bouw van het
nieuwe stadhuis volgens het ontwerp van
den architect Luthmann te doen uitvoeren.
Nadat deze beslissing was gevallen,
heeft de burgemeester medegedeeld, dat
reeds het eerste geschenk voor het nieuwe
stadhuis is ontvangen, n.l. een borstbeeld
van H. M. de Koningin, afkomstig uit
de nalatenschap van Toon Dupuis. Dit
beeld is der gemeente geschonken door
D'r Hendrik P. M. Muller, Hr. Ms. gezant
ter beschikking.
NEDERLANDSCHE ZEELIEDEN
NAAR DUITSCHLAND.
Nu de Duitsche haringvisscherij zich
steeds meer uitbreidt, heeft men daar een
tekort aan geschoolde en bevaren zeelie
den en reeds vorige week heeft men te
IJmuiden pogingen in het werk gesteld
Nederlanders hiervoor te krijgen. Dit gaat
in hoofdzaak om machinisten, stokers en
matrozen-netmakers (z.g. boeters dus).
De arbeidsvoorwaarden zijin in een over
eenkomst voor de bemanningen der Duit
sche visschersvaartuigen geregeld.
Volgens het Hamburger Frem-
Jenblatt zijn voor de vloot van Ham
burgAltona reeds 80 Nederlanders aan
genomen; te Wezermunde en Cuxhaven
zouden 300 Nederlanders worden ver
wacht.
SCHEEPSBOUW-OPDRACHT VOOR
PORTUGAL.
Aan de „Merwede" te Hardinxveid.
Naar men mededeelt is door de N.V.
Scheepbouwwerf „De Merwede" v.h. van
Vliet en Go. te Hardinxveid gecontrac
teerd voor den bouw van een passagiers-
en vrachtschip voor vervoer van 400 pas
sagiers, voor rekening van een Portugee-
sche reederij.
Het schip dat wordt uitgerust met
Deutz-Dieselmotoren en gebouwd volgens
de modernste eischen, is bestemd voor de
vaart op Lourengo Marques en de Por-
tugeesche koloniën.
Hooge Raad van Arbeid.
Bij1 Kon. besluit van 24 Juni is op zijn
verzoek eervol ontslag verleend aan den
heer J. Nauta te Amsterdam als lid van
den Hoogen Raad van Arbeid, onder
dankbetuiging voor de door hem in die
functie bewezen diensten, en zijn be-
Pluimveecentrale slaat een mal figuur.
Het H b 1 d. herinnert, hoe een kuiken-
broeder, die het duplicaat van een door
de pluimveecentrale vereischt vervoerdo-
cument zou hebben vervalscht, aanvan
kelijk wegens „valschheid in geschrifte"
tot vijf maanden gevangenisstraf was ver
oordeeld, doch in hooger beroep door het
Amsterdamsche Gerechtshof werd vrij' ge
sproken, aangezien deze documenten op
geen enkele wettelijke bepaling berusten,
hetgeen door den vertegenwoordiger dezer
centrale moest worden erkend.
Eerst hebben wij, zegt het blad, het ge
val gehad, dat men alléén zijn bedrijf
mocht uitoefenen, wanneer men zijn
broedmachines a raison van één gulden
aan de Centrale had overgedaan, niette
genstaande het strafrechtelijk verboden is
contractueele schijn-verkoopen tot stand
te brengen. Het heeft dan ook niet lang
geduurd, of deze afgedwongen „overeen
komsten" werden door een vergunnings
stelsel vervangen.
Als een der onderdooien van den pape-
rassenballast, waarmede de kuikenbroe-
ders worden lastig- gevallen, had men ver-
voerdocumenten voor de kuikenleveringen
ingevoerd, welke uiterst nauwkeurig be
hoorden te worden ingevuld. Toezicht-
amhtenaren, controleurs, ambtenaren van
den opsporingsdienst besteedden er hun
aandacht aan. Tuchtrechtelijke verklarin
gen volgden, boeten werden opgelegd en
betaald. Thans wordt erkend, dat dit alles
geen enkelen wettelijken grondslag heeft
gehad. Het is wel een héél zonderlinge
figuur, die de Pluimvee-Centrale weer
heeft gemaakt!
noemd onderscheidenlijk tot lid en
plaatsvervangend lid van dien raad de
heeren J. Hofman te Amsterdam en F.
P. Fuykschot te Utrecht.
Motorboot voor torpedo-oefeningen der
Marine.
Dezer dagen is in de pers het bericht
verschenen, dat voor de torpedo-oefenin
gen der marine, in Engeland een bestel
ling van 30 snelle motorbooten zou zijn
gedaan.
Dit bericht moet, naar de regeerings
persdienst meedeelt, herleid worden tot de
mededeeling, dat voor het genoemde doel
één motorboot is aangeschaft en dat er
aan meer motorbooten geen behoefte be
staat. De boot is reeds de haven van Nieu-
wediep binnengeloopen.
Vergunning voor den invoer van een
gasmasker.
Dé minister van Sociale Zaken heeft aan
de N.V. Maatschappij „Oxygenium" te
Schiedam vergunning verleend tot het in
voeren van een gasmasker, waarvan het
nummer in het merk zal zijn 003.
DE SPOORWEGWERKEN TE VLAKE,
Werden bij de spoor wegwerken de vo
rige week alle arbeiders ontslagen, thans
zijn er weer een aantal te werk gesteld.
Waar in den nacht van Zaterdag op
Zondag a.s. de aansluitingen van den
nieuwen spoorweg met den ouden spoor
weg zullen plaats hebben, zal Zondag 10
Juli de nieuwe spoorweg, richting Vlis-
singen-Rooisendaal, in gebruik worden ge
nomen.
Erwten.
De honderden erwtenplukkers in Z.-
Vlaanderen klagen steen en been over de
slechte verdiensten, tengevolge van het ge
ringe gewicht der erwten. Het loon wordt
n.l. per kg gerekend en bedraagt f 1,70 per
100 kg Velen halen slechts de helft hier
van per dag, terwijl het vorige jaar de
goede erwtentrekkers 175200 kg per
dag haalden. (N. R. Ct.)
Bij Kon. Besluit is bepaald, dat de
gemeenten Burgh, Renesse en
Seroosterke (S.) worden aangewezen
als gemeenten, waar de bediening van
ontvanger door denzelfden persoon wordt
bekleed.
Vlugge hulp.
Gistermiddag werd een reeds bejaarde
stadgenoot op de Markt onwel en kwam
bewusteloos op den grond te vallen. Een
lid van de Middeltourgsche Reddingsbri
gade, die de lessen in eerste hulp bij on
gelukken onder medische leiding heeft
gevolgd, passeerde per rijwiel en stapte
af. Hij mocht er in slagen den man weer
bij kennis te brengen, toen deze in de hal
was binnen gebracht.
Vergoeding bijzondere scholen.
B. en W. stellen voor het bedrag der
vergoeding pér leerling over 1935 vast te
Binnenland.
Crisisvoorschriften zonder basis.
Het drama te Echteld.
Het nieuwe Stadhuis te Den Haag.
Buitenland.
Paracelsus-eilanden door Frankrijk be
zet?
De woelingen in Palestina.
Vlaamsche betooging te Gent.
w
Qe kunt niet overal alles krijgen.
Neemt U daarom zelf een doosje
"AKKERTJES" mee, om bi) de hand
te hebben bij hoofdpijn, „wagen-
aibkte"t kiespijn, en andere pijnen*
auussr ook bij n kou, 'a griep, ana.
*J-f v..
AKKER-CACHÉTS
Doos 2 st., 2 stuivers. Koker 13 St., 12 stuivers
stellen voor het U. L. O., voor zoover het
betreft eigen scholen op f 19,56; hij in
bruikleen gegeven scholen f 14,01, voor
gewoon L. O. resp. f 10,30 en f 7,51 en
het gemiddeld bedrag der belooning per
lesuur van de vakonderwijzers der ge
meentescholen op f 2,18 voor het U. L. O.
en f 1,33 voor het L. O.
Ingevolge daarvan stellen zij voor de
uit te keeren bedragen als volgt te fixee-
ren:
School Singelstraat (ULO) f 1843,53 en
f2409,99; school Nieuwe Haven (ULO)
f 1376,48 en f 453,44; Singelstraat (LO)
f 2271,15 en f 259,35; Heerengraoht (LO)
f 1784,47 en f 176,64; Zuidsingel (LO)
f 1936,40 en f 176,64; Gravenstraat (LO)
f2441,10 en f 176,64; Wal (LO) f2255,10
en f 207,48; Verwerijstraat (LO) f 1040,13
en f 176,64.
De heer G. de Leeuw alhier, die op
zijn BMW-motor aan de Int. Sterrit naar
Praag meereed, bericht ons heden dat hij
Zaterdag 2 Juli te Praag is gearriveerd
en de plaqette won die voor de rijders
welke op tijd aankomen beschikbaar is ge
steld. De heer de Leeuw heeft het plan
via Weenen, Insbruck, Genève, Monte
Carlo, Lyon, Parijs terug te keeren.
In den laten Zondagavond heeft een
dronken 34-jarige losse werkman eenige
ruiten in het gebouw voor Maatschappe
lijk Hulpbetoon ingegooid. De man is
aangehouden.
Zondagmiddag is een 60-jarige doo-
ve man, die de Aagje Dekenstraat plotse
ling overstak door de tram gegrepen en
op het trottoir geworpen. Het tramperso
neel heeft den man naar het Ziekenhuis
overgebracht, waar hiji is opgenomen.
Het Oranjespei.
Volgens een schrijven van den Particu
lier Secretaris van Hare Majesteit de Ko
ningin, heeft Hare Majesteit hem opge
dragen te berichten, dat HaTe Majesteit
bij uitzondering gaarne de o p-
d r a o h t heeft aanvaard van het Oranje-
spel „Wij willen blijven, wat wij zijn!",
dat geschreven is door den heer W.
't Hooft, hoofd der Herv. Chr. school te
Goes, als een eerbiedige hulde ter gelegen
heid van het veertigjarig regeeringsju
bileum.
Dit spel zal vertoond worden als inlei
ding op het eigenlijke Oranjefeest te Goes,
onder de leiding' van den bekenden regis
seur Kommer Kleyu, op 3 Sept. a.s.
Het Gasthuis.
In ons nr. van gisteren komt een be
richt voor omtrent de exploitatieuitkom
sten van het Gasthuis over 1937. Daarin
is vermeld een overschot van f 400. Dit
moet zijn f 4046,
Bevelandsche burgemeesters en
secretarissen.
Dé vereeniging van Burgemeesters
en Secretarissen in Zuid- en Noord-Beve-
land hield dezer dagen haar zomerverga
dering.
De voorzitter, Mr Dr Mes, burgemees
ter der gemeente Heinkenszand, memo
reerde 'het feit, dat de vereeniging dit jaar
zestig jaar bestaat.
De heer J. M. Slegt, die gedurende 24
jaar het penningmeesterschap der veree
niging heeft bekleed en de laatste jaren
