w?
2.050.-
Echtscheiding en Kinderzegen.
iïTvïïïm
Dagblad voor de Provincie Zeeland
P. LOQISSE - GOES
EERSTE BLAD
Vertroebeling.
D© strijd in China.
De strijd in Spanje.
Nederland en de enquête
in Spanje.
REEDS BIJ AANKOOP
OP VERBRUIK
OP ONDERHOUD
BIJ VERKOOP
ZATERDAG 2 JULI 1938
52c JAARGANG - No. 230
tie "in alle opzichten'
complete wat/en
nhmaff
WESTWAL 44. TELEF. 287.
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorstitraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs Sï.50 per tewrtael
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Viissingen 1 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Op een te Almelo gehouden Kaderdag
der R.K. Staatspartij is door oud-minister
Verschuur over de Ossche kwestie gespro
ken op een wijze die wij niet kunnen be
wonderen.
Na er op gewezen te hebben, dat mi
nister Goseling zich hij zijn optreden in
dezen uitsluitend door het landsbelang
heeft laten leiden, vervolgde Mr Ver
schuur:
„Het gansche land kan er van verze
kerd zijn, dat in deze aangelegenheid
recht en niets dan recht zal geschieden,
want wij leven in een rechtsstaat en wat
dit beteekent, ziet men thans in Den
Haag, waar voor het ambtenarengerecht
niets verborgen blijft en aan iedereen ge
toond wordt dat in ons land, ook ten aan
zien van de marechaussees, ten volle
recht te verkrijgen is.
Voor ons, katholieken, heeft deze zaak
een hitteren nasmaak, maar zij vormt ook
een groote les, die wij nimmer mogen
vergeten, want zij toont ons, waar onze
vrienden en waar onze vijanden zitten.
De vijanden zien het zoo, dat minister
Goseling is gevallen over een bananen
schil en zij hopen van dezen val gebruik
te maken om hem geheel kwijt te raken.
In het jaar 1918 'heeft men het
katholieke volksdeel goed genoeg ge
acht, om Nederland van de revolutie te
helpen redden. Mitsdien hebben sindsdien
velen onzer de illusie gekoesterd, dat wij
als gelijkwaardig volksdeel beschouwd
zouden worden. In deze dagen is helaas
anders gebleken uit den stroom van vijan
digheden, die ter zake van de Ossche af
faire op ons losgelaten is. Laat dat ons
een dure les zijln. Wij! moeten een onver
brekelijke eenheid vormen."
Dit optreden van een man als Mr Ver
schuur schijnt ons de methode om de
zaken te vertroebelen.
Het gaat bij de Ossche kwestie niet te
gen het R.-Katholieke volksdeel, maar
om het recht.
Van meet af is van de zij'de der S.G.P.
en de N.S.B. gepoogd de zaak Oss te mis
bruiken voor het ontwikkelen van een
antinRoomsche hetze en het behalen van
politieke winst. Dit streven heeft echter
bij de overgroote meerderheid van de Ka
merleden en ook in de pers geen steun ge
vonden.
Wel is van alle kanten aangedrongen
op het verschaffen van meer licht, opdat
de waarheid aan het licht zal treden
en het recht zal worden gediend.
Naar waarheid kon mr Verschuur dan
ook zeggen dat in deze aangelegenheid
recht en niets dan recht
zal geschieden.
Maar daarom valt het temeer te betreu
ren, dat de zaak wordt vertroebeld, door
de roep om recht te vereenzelvigen met
het anli-Roomsche kabaal dat hier en
daar gehoord wordt en door het voor te
stellen alsof het R.-Katholiek volksdeel
als minderwaardig wordt 'behandeld.
poor de zaak zóó te stellen bewijst men
minister Goseling geen dienst en evenmin
het Roomsche volksdeel.
In „Antirevolutionaire Staatkunde"
(driemaandelijksche uitgave) heeft Mr
J. van Andel Gz. een breede beschouwing
over_ het echtscheidingsvraagstuk.
Hij wijst daarin o.m. op de remmen
de werking van het hebben van kinderen.
In verband hiermede worden de vol
gende cijfers gegeven.
Bij de jongste volkstelling bedroeg het
aantal gezinnen in Nederland 1.720.744.
Verdeeld over het aantal inwonende
kinderen was de verhouding als volgt:
Zonder kinderen 399.788
met 1 kind 390.283
met 2 kinderen 338.882
met 3 kinderen 220.846
met 4 kinderen 141.811
met 5 kinderen 90.274
met 6 of meer kinderen 138.860
Het aantal kinderrijke gezinnen was
tom dus reeds bedenkelijk klein.
Het percentage der gezinnen met hoog
stens 2 kinderen bedroeg meer dan 65.
Hooger nog was hij deze gezinnen het
echtscheidingspercentage.
Het bedroeg voor gezinnen zonder kin-
der«n 40 pet.
met 1 kind 28,7 pet.
met 2 kinderen 19,7 'pet.
Ruim 88 pet. van het aantal echtschei
dingen kwam dus voor bij gezinnen met
hoogstens twee kinderen.
Daarentegen viel nauwelijikB drie pet.
van het aantal echtscheidingen bij gezin
nen met 5 of meer kinderen.
Duidelijk blijkt hieruit dat de viees voor
gezinsvorming en de kunstmatige beper
king van het kindertal een destrueeren-
den invloed uitoefenen.
De vrees voor den kinderzegen bevor
dert de vernietiging van het huwelijks
geluk, terwijl omgekeerd het doorwerken
van de verderfelijke beginselen betreffen
de echtscheiding de onrustbarende be
perking van het kindertal in de hand
werkt.
Hevig bombardement van Swatau.
De Zuid-Ghineesche haven Swatau is
Vrijdag door een zwaar bombardement
geteisterd. Negen Japansche machines
hebben een en zeventig bommen omlaag
geworpen. Op het oogenblik is nog niet
bekend, hoeveel schade is aangericht.
Evenmin valt te zeggen, hoeveel slacht
offers er gevallen zijn. De stad staat op
tal van plaatsen in brand.
Swatau lag ivrijwel onverdedigd en on
beschermd, daar het Chineesche geschut
grootendeels naar het hanenland ver
plaatst is.
Franco's opmarsch naar Sagunto.
De opstandelingen berichten, dat zij1 bij
de doorbraak door de linies der regee-
ringstroepen tusschen Bec'hi en Artana,
ondanks heftigen tegenstand, vijf kin.
voortgerukt zijn, zoodat zij thans in het
gezicht van de republikeinische stellingen
in de Sierra Espada gekomen zijn, die
de laatste natuurlijke barrière aan het
front van S'agunto ivormen.
Voorts hebben zij de belangrijkste
stellingen, die Artana van den Oostkant
bedreigen, veroverd.
De stad Balalona, feitelijk een noorde
lijke voorstad van Barcelona, heeft Don
derdag een hevig bombardement onder
gaan.
Volgens de laatste berichten, zouden er
zestig dooden en honderd gewonden zijn.
Tien Italiaansche toestellen, verdeeld over
twee groepen van elk vijf vliegtuigen,
vlogen boven de stad. Tegen tien uur
heeft een groep boven de binnenstad ge
kruist en een vijftiental bommen uitge-
worp- De schade is belangrijk. De andere
groep heeft een arbeiderswijk gebombar
deerd en 70 bommen uitgeworpen. Zestig
huizen zijn 'beschadigd.
HET ANTWOORD VAN FRANCO AAN
LONDEN.
Franco doet in zijn antwoord aan En
geland opnieuw het aanbod, Almeria te
neutraliseeren.
Volgens diplomatieke kringen begint
Franco zijn antwoord met uitdrukking te
geven aan zijn diepe waardeering voor de
Britsche houding en betoogt hij, dat de
aanvallen op Britsche schepen, in de ha
vens der Spaansche republikeinen niet
weloverwogen waren. Het is on
mogelijk de nationaliteit te herkennen van
ieder schip, dat in een haven voor anker
ligt, wegens de groote hoogte waarvan
deze aanvallen worden uitgevoerd. De re
geering heeft in deze havens ooTlogs-in-
dustrieën gevestigd en munitie-opslag-
plaatsen ingericht, waardooT de doelen
een militair karakter hebben gekregen.
Voorts wordt te kennen gegeven, dat
de aangevallen schepen voor het meeren-
deel contrabande vervoerden.
Teneinde evenwel tegemoet te komen
aan de Britsche wenschen herinnert
Franco aan zijn vroeger aanbod, dat be
oogt een veiligheidszone in te stellen in
het Zuidelijk gedeelte van het gebied der
republikeinen. Almeria wordt opnieuw
voorgesteld als beantwoordende aan alle
eischen. Dat brengt een neutrale controle
met zich mede.
Bovendien wordt gezegd, dat alles zal
worden gedaan, om in het vervolg te voor
komen, dat Britsche schepen zouden ge
troffen worden.
DE TAALSTRIJD IN BELGIE.
Grammens andermaal veroordeeld.
De Vlaamsche taalstrijder 'Grammens
werd andermaal te Gent tot zware gevan
genisstraffen veroordeeld wegens 'het ver
nielen van tweetalige opschriften, waar
de wet voorschrijft, dat in Vlaanderen de
officieele opschriften eentalig Vlaamsch
moeten zijn. Deze wet wordt echter niet
nageleefd door verschillende openbare be
sturen, wat o.m. ook 'het geval was op
het Paleis van Justitie te Gent, waar
Grammens enkele borden heeft vernield.
Belde partijen moeten er om verzoeken.
De Regeeringspersdienst meldt:
Naar reeds in de pers werd gepubli
ceerd, heeft de Engelsche regeering bij de
onze doen informeeren of deze bereid zou
zijn zich met de regeeringen van Groot-
Brittannië, Noorwegen en Zweden te doen
vertegenwoordigen in een oommissie van
waarnemers, die naar Spanje zou wor
den uitgezonden om rapport uit te bren
gen over het bombardeeren van open
steden.
De Nederlandsche regeering heeft hier
op Dinsdag 28 Juni j.l. geantwoord, dat
zij tot medewerking alleen bereid ware,
indien het verzoek van de beide betrokken
partijen kwam.
De Indruk te Landen.
Uit Londen wordt hieromtrent- gemeld:
Het Nederlandsche antwoord wordt
hier aldus opgevat, dat de vorming van
de commissie daardoor problematiek
wordt, of op zijn minst vertraagd zal
worden. Al lijdt bet weinig twijfel, dat
Barcelona aan de gestelde voorwaarde
tegemoet zal komen, het lijkt volgens par
lementaire kringen minder zeker, dat
Burgos een gelijke .houding zal aanne
men, aangezien het van meening zou zijn,
dat het zich slechts kan richten tot die
landen, die de facto, zoo al niet de jure,
de rechtsche regeering in Spanje hebben
erkend.
Het waren dus degenen, die de wet niet
toepasten, 'die den Vlaming veroordeel
den, 'die de wet wel wil doen toepassen.
Met Grammens, die geboeid voor de
rechtbank verscheen zooals dit vroeger
ook imet de Vlaamsche activisten ge
schiedde, werden nog 'verschillende van
zijn aanhangers, meest hoogesc'hoolstu-
denten, tot belangrijke geldboeten veroor
deeld. Er deden zich tijdens en na deze
zitting incidenten voor, want vele Vla
mingen waren opgekomen, om voor
Grammens te manifesteeren.
In verband met de Vlaamsche natio
nale zangfeesten, die morgen te Gent zul
len plaats hebben en die vermoedelijk
twintig a dertig duizend Vlamingen naar
de Arteveldestad zullen brengen, wordt
gevreesd, dat deze de gevangenis zou
den kunnen bestormen, waar Grammens
is opgesloten en schijnt het de bedoeling
van het gerecht te zijn, Grammens tegen
a.s. Zondag naar een andere gevangenis
over te brengen, vermoedelijk naar die
van Tongeren.
DE MAATREGELEN TEGEN DE JODEN
Gisteren, aldus de correspondent van
de „Times" te Berlijn, eindigde de ter
mijn, gesteld voor de opgave door Joden
van de eigendommen, welke zij in
Dhitschland hebben. In Oostenrijk is de
termijn met eenige dagen verlengd.
Er zijn aanwijzingen dat de oeconomi-
sche boycot van de Joden in Duitschland
niet voortgezet zal worden met de streng
heid van de laatste twee weken. Het de
partement van oeconomische zaken heeft
blijkbaar ingezien, dat dit zou leiden tot
een opeenstapeling van faillissementen,
wat zeer nadeelig zou zijn voor het be
drijfsleven. Het is daarom minder waar
schijnlijk geworden, dat de Joden in de
naaste toekomst hun bedrijven moeten
kenmerken met speciale borden, en het
wordt ook niet verwacht, dat eenige an
dere decreten, gericht tegen de Joden,
spoedig van kracht zullen worden.
Schaamte over Jodenbehandellng 7
Een Fransch journalist, die thans een
reis 'door midden-Europa maakt, is met
zijn vrouw gearresteerd, toen hij1 den
winkel van een Jood in een voorstad van
Weenen fotografeerde.
De beide Fransch en zijn twee uur later
weer in vrijheid gesteld. Zij waren ge
fouilleerd en langdurig ondervraagd.
Korte Berichten.
In Polen zijn velden met een opper
vlakte van meer dan 300 ha door hagel
volkomen vernield. Tien personen werden
door den bliksem gedood, zes zwaar ge
wond.
De temperatuur te Boedapest is ge
stegen tot ruim 98 gr. Zes menschen zijn
tengevolge van de hitte overleden. De
mais- en aardappeloogst hebben ernstig
van de hooge temperaturen te lijden, an
ders dan de tarwe.
Uit Bulgarije wordt gemeld: In het
•buitenland is een bericht verspreid, vol
gens hetwelk aan de Duitsch-Hongaarsche
grens. Duitsche troepen zouden opmar-
cheeren, hetgeen zelfs in verband wordt
gebracht met plannen voor een staats
greep van Hongaarsche rechtsche kringen
tegen de regeering. Het behoeft geen be
toog, dat dit bericht volkomen verzonnen
ie.
(9,76 L- per 100 Km., onder
contröle van de K. N. A. C.)
LAAT ONS U HET BEWIJS LEVEREN
BUMA EN OMROEP ZIJN HET EENS.
Arbitrale beslissing leidt tot betaling
van f 125.000 per jaar.
Naar gemeld wordt, hebben de bespre
kingen, welke onder leiding van Mr Don-
ner, oud-minister van Justitie en lid van
den Hoogen Raad, gevoerd zijn tusschen
de vier groote omroepvereenigingen en
het Buma, inzake de bekende kwestie der
auteursrechten, tot een goed resultaat ge
leid. De 'betrokken partijen verklaarden
zich n.l. tenslotte bereid accoord te gaan
met een arbitrale beslissing, waarbij de
omroepvereenigingen per jaar f 125.000
auteursrechten aan het Buma zullen be
talen. Het Buma had oorspronkelijk plm.
f200.000 (volgens een bepaalde schaal)
gevraagd, de omroep-organisaties bleven
aanvankelijk met baar aanbod ver onder
het bedrag van f 125.000, waarop partijen
zich ten slotte in den vorm van een bin
dende regeling „gevonden" hebben, waar
mede tevens de gevolgen van vroegere
processen tusschen omroep en Buma van
de baan zijn.
ONZE GRAANHANDEL MET BELGIE.
Overeenkomst Is bereikt.
Zooals' bekend, is de graanhandel tus
schen Nederland en België onderworpen
aan bepaalde formaliteiten, welke in de
betrokken kringen klachten hebben doen
ontstaan.
Besprekingen te dezen aanzien, dezer
dagen gevoerd, van Nederlandsche zijde
door den heer Lamping, directeur van de
handelsaccoorden, en van Belgische zijde
door den heer Casteur, gevolmachtigd mi
nister, werkzaam aan het Departement
van Buitenlandsche Zaken te Brussel,
hebben geleid tot een overeenkomst ten
doel hebbende meer faciliteiten in de
transacties te verzekeren. De uitvoerings-
regelen van deze overeenkomst zullen
binnenkort worden vastgesteld.
HET ZILVEREN FEEST DER L. V. A.
Feestelijkheden te Soesterberg.
De luohtvaartafdeeling, oudste onder
deel van de Militaire Luchtvaart, herdacht
gisteren den dag, waarop zij 25 jaar gele
den werd ingesteld, na een belangwekken
de periode van voorbereidende proeven.
De jubileerende afdeeling verheugde
Binnenland.
Nederland en de enquête in Spanje.
Onze graanhandel met België.
Buitenland.
Swatau uit de lucht gebombardeerd.
Bommen op een vorstad van Barcelona.
Franco antwoordt Engeland.
De taalstrijd in België.
zich in de aanwezigheid van Z. K. H.
Prins Bernhard, bij de opening van de
herdenkingsweek.
Allereerst werd bij het monument der
gevallen kameraden een plechtige bijeen
komst gehouden, waar verscheidene spre
kers het woord hebben gevoerd, en waar
door het geheele personeel een geschenk
werd aangeboden in den vorm van een
voetstuk bij het monument, gewijd aan
de gevallen kameraden.
Na de onthulling door generaal Raaij-
makers, werd door Prins Bernhard de
eerste krans aan den voet van het mo
nument neergelegd.
Bij de 's middags gehouden receptie,
die zeer druk bezocht was, werd allereerst
het woord gevoerd door Minister van Dijk,
die mededeeling deed van een aantal door
H. M. de Koningin verleende onderschei
dingen.
De dag werd besloten met een corps
maaltijd van de officieren, waarbij ook
Prins Bernhard aanzat.
DE MATE VAN ZELFSTANDIGHEID
VAN IN DIE.
Minister Weiter kan nog geen nadere
mededeelingen doen.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Stokvis betreffende het verstrekken
van schriftelijke mededeelingen omtrent
de petitie van den Volksraad voor meer
zelfstandigheid voor Nederlandsch-Indië,
heeft 'de minister van koloniën als volgt
geantwoord
De ivraag of het door den minister ge
opende overleg met den gouverneur-gene
raal omtrent de petitie van den Volks
raad voor meer zelfstandigheid voor Ne-
derlandsch-Indië, sedert de behandeling
van de Indische begroeting voor 1938 vol
doende is gevorderd, opdat de toen van
verschillende zijden gevraagde schrifte
lijke mededeelingen zouden kunnen wor
den verstrekt, wordt ontkennend beant
woord.
Voorts merkt de minister op, dat na de
zeer uitvoerige behandeling, welke deze
aangelegenheid zoowel in de Tweede als
in de Eerste Kamer heeft gevonden, voor
hem geen aanleiding bestaat ter zake na
dere mededeelingen aan de Kamers te
doen. Indien echter de Kamer mocht bei-
sluiten, hem te dezer zaJke alsnog eenige
inlichting te vragen, zal hij gaarne be
reid worden gevonden aan dien wensc'h
te voldoen.
HANDELSACCÖORD
NEDERLAND-BELG IE.
In aansluiting aan de besprekingen, die
eenige dagen te Brussel tusschen de Ne
derlandsche en Belgische regeeringen ge
voerd worden betreffende het sluiten van
een nieuw handelsaccoord, zullen de ko
mende week ook besprekingen te 's-Gra^
venhage worden gevoerd.
Rijksbemiddeling haringvisscherij.
Naar gemeld wordt, heeft de gistermid
dag door den rijksbemiddelaar, Prof. Mr
A. G. Josephus Jitta gehouden conferen
tie met de partijen, betrokken bij het con
flict in de haringvisscherij te Schevenin-
gen, Vlaardingen en Katwijk, geen resul
taat opgeleverd.
DE ERVARINGEN VAN ZEEUWSCHE
WERKLGOZEN IN DUITSCHLAND.
Teleurstelling te Kortgene en Kolijnsplaat
De heer H. P. Staal, directeur van de
districtsarbeidsbeurs te Middelburg, heeft
in een interview gesproken van „goede
loonen, goede kost en goede inwoning"
voor werkloozen, die naar Duitschland
willen gaan.
'Onze correspondent te Kortgene heeft
echter een gesprek gehad met de arbeiders
uit Kortgene en uit Kolijnsplaat, welke
uit Duitschland zijn teruggekeerd. Hij
komt tot een geheel andere voorstelling
van zaken, dan dhr Staal gaf.
De arbeiders van Kortgene en Kolijns
plaat zijn, evenals de andere' Zeeuwsche
arbeiders, door den heer Staal zoodanig
voorgelicht, dat ze boven kost en inwo
ning 2030 Rijlkssmark per week f 14
f 21) konden verdienen.
De boeren in Duitschland
