Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAC
DONDERDAG 9 JUNI 1938
52e JAARGANG - No. 210
Mislukte interpellatie.
De politiek van het sluitend
budget.
Regellng electriclteltsvoor-
ziening.
Belangrijkste Nieuws
Buitenland.
FIRMA TONNEMA GE. SNEEK
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f 2.50 por fcwsrtacS
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
AdvertentiBn 30 cent per regel
Ingebonden medeJeelInger» 00 cent per "ege!
Kleine AdvertentiBn Dinsdags en Yrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
AdvertentiBn onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het debat naar aanleiding van de in-
teripellatie-van Gelderen in de Tweede
Kamer over de werkloosheidspolitiek der
Regeering heeft een ander verioop gehad
dan de interpellant en zijn politieke vrien
den zich hadden voorgesteld.
De sociaal-democraten waren zwaar ge
laden. Zij zouden nu eens precies zeggen
waar het op stond ,en wat er gedaan moest
worden.
De S.D'.A.P., gesteund door het Ne-
derl. Vakverbond zou hier de leiding ne
men. E!n als de Regeering niet wenschte te
volgen, welnu, dan zou zij' moeten verdwij
nen en zou zij per motie gedwongen wor
den heen te gaan.
De kansen, zoo meende men, stonden
gunstig. Een deel der R.K. pers had zich
meermalen in zeer scherpe bewoordingen
over het regeeringsheleid uitgelaten. En
het hoofdorgaan van de Chr. Hist. Unie
„De Nederlander" was niet achterge
bleven.
Van dien kant zou men dus in elk ge
val steun mogen verwachten. En natuur
lijk zou men, als het er om ging dit ka
binet te doen verdwijnen, ook op den steun
van christen-democraten en communisten
kunnen rekenen.
Deze hooggestemde verwachtingen zijn
echter niet vervuld.
Er werden allerlei theorieën gelanceerd,
maar nieuwe denkbeelden werden niet ge
hoord. Dr Colijh bleek met de feiten en cij
fers waarmee men hem trachtte te besto
ken uitstekend op de hoogte en hij wist op
zakelijke en overtuigende wijze het ge
voerde beleid en de plannen voor de toe
komst te verdedigen.
De R.K. sprekers bleken evenals hun
Chr. Historische collega's, veel dichter bij
de regeering te staan dan velen verwacht
hadden en geheel tegen de bedoeling van
den interpellant in, eindigde 't debat met
een 'klinkend votum van vertrouwen voor
de Regeering.
Voor de sociaal-democraten was de
stemming over de ingediende moties,
Waarbij zij, behalve de christen-demo
craten de N.S.B.'ers naast zich von
den, een wreede ontnuchtering.
In de pers en ook in de Tweede Kamer
werd meermalen tegen de regeering een
argument gebezigd, waardoor minister
Golijn zich, niet ten onrechte, zeer ge
griefd gevoelde.
Rondweg ergerlijk noemde minister Go
din de wijze, waarop van verschillende
kanten de financieele zijde van het werk
loosheidsvraagstuk was behandeld.
Wij meenen in het belang van de zaak
goed te doen, de in verband hiermede
door Dr Golijn gemaakte opmerkingen
hier te laten volgen.
„Men qualificeert aldus de minister
de politiek van het Kabinet, van dit en
van het vorige Kabinet, als uitsluitend te
zijn ingegeven door den drang naar het
sluitend budget, als de politiek van het
sluitend budget. Dat is, zoo zegt men, de
Politiek van de Regeering; de Regeering
veronachtzaamt den mensch, op wien
allereerst moet worden gelet.
hi-f nu 6en^e cijfers geven, waaruit
Wijken kan in hoeverre een politiek van
sluitend budget is gevolgd. De schuldtoe
neming is integendeel verbijsterend te
noemen. Ik neem de eerste periode, van
1 Jan. 1931 tot met met 31 Dec. 1933;
m, rï™ ja-ren hebben wij 239 millioen
schuld gedelgd, maar desalniettemin is
raoS-7 -d .in die drie ^aren gestegen met
Joo,7 millioen. In de jaren 1934 tot en
F1®' 1937,dit loopt dus over vier jaren,
ïehben wij, zeker, 166 millioen schuld ge
bigd, maar desalniettemin is de schuld
m die vier jaren nog toegenomen met 257
millioen. Nu vergete men bovendien niet,
ivo er .n?g een niet betaalde nota is van
9 millioen, dat wij bij het einde van
et vorige jaar nog 179 millioen schuldig
v\aren aan de fondsen. Dit is een reke
ning, die op een gegeven oogen'blik ook
moet worden voldaan. In de jaren 1931
o en met 1937, dus in de laatste zeven
Jaren, valt dus een sohuldtoeneming te
constateeren van 688 millioen plus 257
mil hoen plus 179 millioen, dus van 1124
mi hoen. Daarbij is dan nog niet gerekend
met de nieuwe regeling van de spoorweg-
temngen, waarvan de rente en aflossing
van een bedrag >an 140 millioen ook voor
rekening van de Regeering blijven, zoo-
a wij. in totaal deze zeven jaren een be-
rag van f264 millioen hebben ingeteerd.
Dn dat noemt men dan, dat de Regee-
ring, met veronachtzaming van andere
belangen, gejaagd heeft naar een sluitend
budget; dat noemt men dan, dat de Regee
ring geen andere politiek kent en voor
staat dan de politiek van het sparen,
zooals de geachte afgevaardigde al be
doelde hij! dat nu in anderen zin, dat
weet ik wel zeide: ons arm sparen. Ik
zucht eiken dag over deze geweldige toe
neming van onze Staatssohuld en eiken
dag weer beklemt mij de vraag waar het
heen moet, wanneer het in dit tempo zal
moeten voortgaan."
Terecht concludeerde de minister dat
de financieele zijden van het probleem
minstens evenveel zorg vereischen als de
andere zijden.
BRITSCHE PERS OVER DE
BOMBARDEMENTEN.
De Londensche pers veroordeelt een
stemmig de bombardementen in Spanje
en China. Deze worden uit humaan oog
punt niet te verontschuldigen genoemd,
wanneer de burgerbevolking erdoor wordt
getroffen en ondragelijk, wanneer Brit-
sche onderdanen er het slachtoffer van
zijn.
Alle bladen erkennen, dat de regeering
een moeilijke taak heeft. De conservatieve
pers aarzelt niet te zeggen, dat de auto
riteiten van Burgos, wat Spanje betreft,
schijnbaar de luchtstrijdkrachten niet in
hun macht hebben. D'e oppositiepers gaat
nog verder en noemt Franco een passief
instrument van de Duitsche en Italiaan-
sche generale staven.
De „Daily Telegraph" spoort de regee
ring aan, maatregelen te nemen om haar
handelsvloot doeltreffend te beschermen
en de „Daily Express" stelt als repres-
saille-maatregel voor, schepen van het
rechtsche Spanje in beslag te nemen. De
„Daily Herald" stelt voor te protesteeren
te Berlijn en te Rome.
In Londensche politieke kringen groeit
de overtuiging, dat het niet generaal
Franco is, die de orders voor het bom
bardeeren van Britsche vaartuigen uit
geeft. Het wordt steeds duidelijker, dat
Franco de werkelijke controle over dit
deel van zijn oorlogsvoering heeft ver
loren. Het bevel der luchtstrijdkrachten
schijnt geheel in handen van zijn Ita-
liaansche en Dhitsche bondgenooten te
zijn geraakt.
DE SCHANDELIJKE LUCHTBOM
BARDEMENTEN.
Binnen het tijdsbestek van 26 uur heb
ben de vliegtuigen der Spaansche opstan
delingen 13 groote en een geheele reeks
kleine luchtaanvallen ondernomen op ste
den en dorpen aan de Spaansche Oost
kust. Barcelona werd viermaal gebom
bardeerd, Valencia tweemaal, Alicante
vijfmaal, Segorbe en Tarragona eenmaal.
Te middernacht is Gandia, ruim 60
K.M. ten Zuiden van Valencia, uit de
lucht gebombardeerd. Een Britsche bag
germolen werd door een bom getroffen en
is eenigen tijd later gezonken.
Ook is Figueras, gelegen op 25 K.M.
van de Fransche grens, gebombardeerd.
Naar verluidt, zijn 40 personen gedood en
60 gewond. Een dertigtal huizen werd
verwoest.
Wederom hebben Japansche vliegtui
gen Kanton gebombardeerd.
De stad is gedurende drie uren en drie
kwartier onafgebroken gebombardeerd.
Tijdens het gruwelijke bombardement
I zijn tien personen gearresteerd, omdat zij
vuurpijlen hadden afgeschoten, waardoor
de Japansche vliegtuigen werden geleid.
1 D'e brandbommen, welke de Japansche
vliegers omlaag wierpen, deden op vele
plaatsen branden uitbreken, welke de ver
schrikkingen van dezen wreeden oorlog
nog verhoogden.
Met niets ontziende woede laaiden
overal de vlammen omhoog, heele reek
sen huizen met alle have 'en goed dei-
wanhopig wegvluchtende bewoners ver
nietigend.
TEGENSTRIJDIGE BERICHTEN Uit
PRAAG.
Bliikens mededeeling van de Sudeten-
duitsche partij, heeft de afgevaardigde
Kundt, den minister-president Hodzja
een memorie overhandigd.
De partijl van Henlein wenscht thans
duidelijk antwoord op de vraag of de door
haar verdedigde beginselen en voorstellen
den grondslag van de besprekingen moe
ten vormen, dan wel of de regeering zich
het z.g. nationaliteitenstatuut als onder
handelingsbasis heeft gedacht. In het
laatste geval houdt de Henleinpartij zich
het recht voor haar standpunt nader te
bepalen, daar haar dit statuut niet be
kend is.
O'p die mededeeling van de Sudéten-
duitsche partij verklaarde men van offi
cieels zijde aan het Vad., dat van de
aanbieding van een dergelijk memoran
dum niets bekend is. Integendeel, van dien
kant wordt een communiqué gepubliceerd,
blijkens hetwelk de onderhandelingen
van de juridische deskundigen over het
statuut gisteren zouden zijn voortgezet.
De beweringen van de regeering aan
den eenen kant en de Sudetenduitsche
partij aan den anderen kant, staan dus
ongeveer lijnrecht tegenover elkaar, Dat
belooft wat!
Emigratie uit Denemarken naar
Venezuela.
Zaterdag is uit Denemarken een greep
van 34 geizinnen naar Venezuela vertrok
ken.
Deze emigratie geschiedt naar aanlei
ding van een aanbod van de Venezulaan-
sche regeering, voorloopig geldend voor
50 D'eenscihe landbouwersgezinnen. Deze
zullen zich vestigen op de 'hoogvlakte van
Chirgua, 14 km ten iZ.W. van Valencia,
800 m. boven de zee met een gezond kli
maat met veel neerslag.
De staat Venezuela 'heeft daar een land
bouwkolonie. Elke landbouwer krijgt een
conecssie van minimum 6 ha plus 1 ha
voor iederen zoon boven de 15 jaar of
knecht.
Voor de boerderijen, door de regeering
gebouwd en ingericht wordt een voorschot
gegeven, berekend naar den inkoopsprijs.
De eerste zes maanden nadat de inrich
ting voltooid is wordt voedsel verstrekt als
mede werktuigen, trekdieren, vee, genees
kundige hulp en onderwijs. Zaaizaad
wordt kosteloos beschikbaar gesteld.
De totale kosten voor de regeering,
15.000 kr. per gezin, worden als een ren-
telooze leening 'beschouwd, zoo mogelijk
in 5 jaar terug te betalen. De kolonisten
moeten hun oogst aan de regeering ver-
koopen tegen den hoogsten prijs, tot de
schuld is afgelost. De gelegenheid staat
open voor de kolonisten grond te koopen
Er behoeft in Venezuela geen belasting te
worden betaald.
Engelsch legervliegtuig verongelukt.
Een Engelsch legervliegtuig met een
bemanning van twee vliegers en vier pas
sagiers is onderweg van Boelowayo naar
Pretoria op 20 mijl ten Noorden van Lim
popo verongelukt.
Een vlieger heeft het wrak van het
vliegtuig gevonden. Aavankelijk had men
nog eenige ihoop dat de inzittenden mis
schien door inboorlingen gered waren,
maar gisteren is bericht uit Pretoria ont
vangen, dat een reddingsoolonne het vlieg
tuig bereikt had en alle lijken had gevon
den.
Zes millioen melaatschen op de geheele
wereld.
Op een bijeenkomst van de E'ngelsche
afdeeling van den St. Franciscus-me-
laatschenbond werd bekend gemaakt, dat
er op het oogenblik zes millioen melaat
schen over de geheele wereld verspreid
zijn, waarvan twee millioen op Engelsch
gebied.
Ongeveer een tiende van deze zieken
wordt goed verzorgd, de andere zijn over
gelaten aan de min of meer ongeregelde
verpleging door hun medemenschen.
Geen Joden te Bad Ems.
Bad Eins heeft zich gevoegd bij' het
reeds groote aantal Duitsche vacantie-
oorden, welke geen Joodsche gasten toe
laten. Aan hotels, pensions en restaurants
worden opschriften aangebracht, met de
mededeeling, dat Joden er niet meer be
diend worden.
Koningin van Denemarken door hond
gebeten.
Koningin Alexandrina is tijdens een
wandeling langs het strand door een hond
gebeten.
De Koningin werd terstond naar een
ziekenhuis vervoerd, waar de dienstdoen
de arts de diepe wonde uitsneed en ver
volgens dicht naaide. Bovendien werd de
koningin een inspuiting met serum ge
geven.
BEPERKING VAN VERLOF EN VAN
BEWEGINGSVRIJHEID.
De minister van Defensie heeft bepaald,
dat tot nader order op Zon- en feestdagen
en op dagen, waarop dienst als op Zondag
wordt verricht, van de volgens het dage-
lijksch rapport bij de compagnieën of
overeenkomstige onderdeelen aanwezige
sterkte aan officieren, onderofficieren,
korporaals en soldaten met inbegrip
van de subsistenten, doch met uitzonde
ring van de officieren en onderofficieren
die tijdelijk tot het volgen van een cursus
hij het onderdeel in subsistentie zijn
tegelijkertijd slechts aan de helft daarvan
verlof of bewegingsvrijheid mag worden
verleend.
Aan de in de kazerne gehuisveste mili-
De stroomvoorziening In oorlogstijd.
Naar aanleiding van het verslag der
commissie van voorbereiding i.z. alge
meens regelen ter zake van de eleotrici-
teitsvoorziening heeft de minister van
Waterstaat aan de Tweede Kamer een
nota gezonden, waaraan het volgende is
ontleend.
Indien tegen de verwachting in, de uit
de stroomlevering voor de gemeentekas
voortvloeiende baten het door den minis
ter vastgestelde bedrag overschrijden, zal
daarvan een extra-reserve behooren te
worden gevormd, welke zoo spoedig mo
gelijk voor tariefsverlaging zal dienen te
worden aangewend. Het zou niet juist
zijn deze extra-reserve als compensatie
te doen diepen voor jaren, waarin de ba
ten onverwacht lager zijn, dan het vast
gestelde bedrag. De strekking van het be
treffende voorschrift is toch geenszins om
de baten voor de gemeentekas te stabi-
liseeren, maar om daaraan een grens te
stellen met het oog op de groote econo
mische en sociale belangen, aan een zoo
goedkoop mogelijke electriciteitsvoorzie-
ning verbonden.
Op de vraag, welke maatregelen de re
geering reeds in vollen vredestijd denkt
te treffen om de stroomvoorziening in
oorlogstijd zooveel mogelijk voor storin
gen te vrijwaren, luidt het antwoord, dat
hierbij! van groote principieeie beteekenis
is de oplossing van het koppelvraagstuk.
De vraag kan rijzen, of naast de tot
stand brenging van eigenlijke koppelin
gen, d.z. rechtstreeksche hoogspannings
verbindingen tusschen verschillende cen-
traalstations, bepaaldelijk ten doel heb
bende om tot onderlinge stroomlevering,
dus uitwisseling van energie, in staat te
stellen, niet nog andere maatregelen, en
wel van beperkter omvang, mogelijk zijln,
welke er toe kunnen strekken om zeker
heid van stroomvoorziening in oorlogs
tijd te bevorderen. Erkennend, dat in
sommige gevallen een dergelijke mogelijk
heid aanwezig kan zijn, merkt de minister
op, dat in die gevallen vertrouwd mag
worden, dat de concessionarissen hun al-
gemeenen leveringsplicht in dien zin zul
len nakomen, dat zij gereedelijk de voor
het beoogde doel noodige energie tegen
aannemelijke voorwaarden verkrijgbaar
zullen stellen of houden.
Het opleggen van de verplichting tot
het beschikbaar stellen of houden van
energie onder door den minister vast te
stellen voorwaarden, is bedoeld voor drin
gende gevallen, waarin de weg van voor
afgaand overleg tot niet te gedoogen uit
stel zou leiden.
tairen, die in verhand met het bepaalde
in het vorige lid, niet in aanmerking ko
men voor verlof of bewegingsvrijheid, mag
op Zon- en feestdagen slechts voor bij
zondere omstandigheden ter beoordee
ling van den compagnies- of overeenkom-
stigen commandant vrijstelling van het
middagappèl worden toegestaan. De bui
ten de kazerne wonende militairen
hieronder in dit geval te begrijpen den
inwonend officier of inwonend adjudant
onderofficier of sergeant-majoor mo
gen zich voor zoover zij niet voor ver
lof of 'bewegingsvrijheid in aanmerking
komen op het uur van het middagap
pel op geen grooteren afstand dan van 8
'kilometer van de kazerne bevinden, ter
wijl zij maatregelen moeten treffen, welke
waarborgen, dat zij van dat uur af tot
een uur daarna bereikbaar zijn.
DE REISOVEREENKOMST MET
DUITSCHLAND.
f 100.000 meer voor Nederlanders,
die naar ons land gaan.
De reisovereenkomst, die de laatste ja
ren tusschen ons land en Duitschland be
staan heeft, is bij de te 's-Gravenhage
gevoerde onderhandelingen over de trans
fer ook voor dezen zomer weer in werking
gesteld. Het bedrag is dit jaar echter
f 100.000 meer dan over 1937 en beloopt
thans een millioen. f 700.000 daarvan is
bestemd voor Duitsche toeristen, die ons
land willen bezoeken. Per 'hoofd kunnen
Duitschers hiervan minimaal f 120 aan
contanten en f 180 aan hotelbons krijgen.
Een en ander door bemiddeling van het
Mittel-Eupopaische Reisebüro te Berlijn.
Verder wordt er f 50.000 gereserveerd voor
zakenreizen van Duitschers. De rest, dus
f250.000 is bestemd voor Nederlanders,
die naar ons land wjnschen te komen.
Laatstgenoemd bedrag is f 100.000 hooger
dan verleden jaar.
Nederlanders, die in Duitschland wo
nen, kunnen overigens ook gebruik maken
van het voor de Duitschers uitgetrokken
bedrag. Zij zijn dan echter aan dezelfde
voorwaarden gebonden als voor dezen
gelden.
De afwikkeling van de regeling en de
Binnenland.
De Tweede Kamer over den invoer van
buitenlandsch vleesoh.
'Het hevige onweer van gisteren.
De richtige heffing van directe belas
tingen.
Weer luchtbombardementen.
De besprekingen in Tsjecho-Slowakijé,
controle daarop geschieden voor ons land
door den Kon. Toeristenhond A. N. W. B.
OMZETBELASTINGWET EN
IJZERHANDEL.
D'e vereeniging van groothandelaren in
ijzer en andere metalen, ijzerwaren en
aanverwante artikelen heeft zich in ver
band met de herziening van de omzetbe-
lastingwet 1933 en wijziging van de alge-
meene wet van 26 Augustus 1822 tot de
Tweede Kamer gewend met een adres,
waarin bezwaren worden geuit tegen het
voorstel tot verhooging van de waarde,
waarover het bijzonder invoerrecht zal
worden berekend met een vierde.
Verdere bezwaren tegen het voorstel
zijn, dat deze verhooging ook zal gelden
van goederen, die hier te lande niet wor
den voortgebracht, dat de verhooging ook
zal worden toegepast op de invoerrechten
en dat bij een verhooging van het per
centage van de omzetbelasting het ver
schil tusschen omzetbelasting en bijzon
der invoerrecht, uitgedrukt in percenten
van de waarde van het goed, automatisch
zal toenemen.
DE ELECTRICITEITSVOORZ1ENING.
De heer Suring heeft een amende
ment ingediend op het wetsontwerp hou
dende algemeene regelen ter zake van de
electriciteitsvoorziening.
Het amendement beoogt, de arbeids
voorwaarden van het personeel, in dienst
van een geconcessioneerd bedrijf, voor
zoover dat niet is een provinciaal of ge
meentelijk bedrijf, met gelijke wettelijke
waarborgen te omringen als voor die van
personeel, in dienst van laatstgenoemde
bedrijven, in de ambtenarenwet 1929 zijn
gegeven.
OMZETBELASTING IN DE TWEEDE
KAMER.
De Tweede Kamer heeft besloten, het
wetsontwerp tot herziening van de om-
zetbelastingwet 1933 en wijziging van de
algemeene wet van 26 Augustus 1822 aan
de lijst der reeds aan de orde zijnde on
derwerpen toe te voegen.
DE HEFFING OP VROEGE
AARDAPPELEN.
Het Tweede Kamerlid Groen heeft
den minister van economische zaken de
volgende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat het
vroege aardappelgewas door vorst- en
windschade zoodanig geleden heeft, dat
met vrij groote zekerheid mag worden
aangenomen, dat de oogst zeer gering
zal zijn?