Dagblad voor de Provincie Zeeland ramma. Beperking arbeid van de gehuwde vrouw. De strijd in China. De strijd in Spanje. EERSTE BLAD Belangrijkste Nieuws Adviesbevoegdheden der Bedrijfsraden. ZATERDAG 14 MEI 1938 52e JAARGANG - No. 190 DANKBETUIGING VAN HET PRINSELIJK PAAR. van Damme alhier mond- er. klanw- najsar en den tvf. 'ge mate heeft ge- oer van vee slechts tieren van de stie- Ihier. 3 prijs met 77,2 p.; eien behaalde Koos .huyze alhier 78 p, in van de gebr, SO p. en een prijs; a, eveneens van de larie 81 p. en een n, eveneens van de ehaalde Mina 84 p. en een prijs, behaalde de beer ddag 3 u.: 770. r fietsen: Mei 1938. 375 en 415.5 M. Jram. 11.30 Godsd 15 KRO-Melod. m. en Ber. 1.20 Ver- r de rijpere jeugd. Kinderuurtje. 4,00 iO Gram. 5.30 Es- RO-Nachtegaalt j es. al. weekoverz. 6.45 Causerie „IJsheili- Act. aetherflitsen. i. 8.15 Overp. met з.35 Harmonie-or- Nassau-Mijnen, de in gram. 10.30 Ber. portrevue. 10.55— 1.5 M. VARA-Uitz. 7.30—8.00 VPRO. jrgenw. 10.20 Uitz. ubedr. 12.00 Gram. ■Septet, en gram. adioraad 10 jaar" rie over het Scha- keat m.m.v. solist. 50 Gram. 5.15 Re- 5.40 Lit. causerie, .e Roode Jeugdbe- 7.30 Bijbelvertel- )S-Ber. 8.03 Ber. L5 Reportage. 8.30 .v. solist. Hierna Oké!" 10.30 tuitz. 11.00 Zang Gram. dei 1938. 375 en 415.5 M. RO, 5.00 NCVRV, Gram. 10.00 Hoog- 0 Causerie „Week 12.15 KRO-orkest. 2.00 Godsd.on- 2.30 KRO-Nachte- )rk. 3.00 KRO-Ka- .45 Relig. hoorspel auserie. 4.55 Gram. afl.: Orgel. 7.20 .50 Causerie „San- 8.10 Ber. AN 0 Russ. Balalaika- ang en piano. 9.C0 •ondè". 9.10 Verv. .30 Verv. zang en 00 KRO-ork. 10.35 0 Epiloog. 1,5 M. RO, 5.0 V lt 0 RO. 9.05 Tuinbouw ir. .0.00 Bach-canta'e. am. 11. 0 De Ram- vartet „Smetana" Het woord van de Jetty Cantor, solist s „Wie er in Indiö 00 Boekbespr 2,30 (Om 3.45 event. 5.00 Gram. 6.30 10 Gram. 7.40 Wij- ANP., Meded. 8.15 os-orkest en solist. .30 Omroepork. en meel. 10.20 Gram. na tot 12.00 AVRO /EERBERICHT. ivond van 14 Mei: meest Z.W. wind, weinig of geen re- ag in temperatuur. niddag 3 uur: Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA Advertentiën 30 cent per rege! Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Wij hebben gisteren melding gemaakt van bezwaren door „Koningin en Vaderland" tegen bet voorontwerp van Minister Romme te berde gebracht. Bezwaren die verband hielden met de vrees, dat de vrijheid tot den arbeid in 'tgedrang zal komen. Van meer principieelen aard zijn de be denkingen door „Ons Christelijk Historisch Weekblad" naar voren gebracht. Dit orgaan ziet de vraag onder de oogen „of nevens de vanouds in de wet neergelegde waarborgen voor de instand houding van huwelijk en gezin overeen komstig hun eigen aard en bedoeling, de wetgever thans nog een nieuwe bepaling in de wet mag of moét brengen, strek kende om aan de gehuwde vrouw het ver richten van beroepsarbeid buiten het ge zin onmogelijk te maken." En het antwoord luidt: „Men kan met ons het zich uitsluitend wijden van de getrouwde vrouw aan de gezinstaak in engeren zin nog zoo wen- schelijk, ja het eenig ethisch normale achten het afwijken van hetgeen in het huwelijk gelukkig nog algemeen de regel is, kan, (afgezien nog van de beweeg redenen daartoe), naar ons gevoelen toch nog niet worden aangemerkt als een aan tasting van het wezen van het instituut des huwelijks of als een vernietiging on der alle omstandigheden van een rede- iijike en behoorlijke functionneering van net gezinsleven ten behoeve van de leden (les gezins. Wanneer de staat voor de samenleving in huwelijk en gezin zekere bepalingen maakt, teneinde de goede orde onder de menschen te bewaren en de ongebonden heid onder hen tegen te gaan, heeft hij zich, juist omdat het gezin een bijna hei lig terrein is, tot het strikt noodzakelijke te beperken en niet verder te gaan dan hetgeen volstrekt onmisbaar is om den pnderlingen n a ti u ,u r 1 ij! k e n band te beschermen, opdat op dien grondslag het gezin uit eigen levensbeginsel zich als zedelijke gemeenschap kunne ontwikkelen. Wil de man genoegen nemen met het ongemak, dat hij persoonlijk, tengevolge van den arbeid der vrouw in werkgele genheden elders, in meerdere of mindere mate ondervindt, wat gaat dat de over heid aan? Maar dan als er kinderen te verzorgen zijn, zal men zeggen. Die be hoeven zeker niet altijd in verzorging zooveel te kort te komen, dat in de wet alle gevallen eenvoudig maar over één kam geschoren moeten worden. De moe der kan zich in menig geval in niet-onvol- doende mate laten vervangen of zich laten assisteeren. En wij willen dan ook eens wijzen opt de functie van den vader in de regeering en opvoeding der kinderen. Wanneer de kinderen grooter worden en meer toezicht en tucht vragen, en de va der is dan vele avonden niet thuis, al of niet ter wille van verdiensten, of hij moet lang in het buitenland of ter zee vertoe ven, zou dan de minister mogelijk oor- deelen, dat ter bescherming van het gezin de vader zijn bijverdiensten heeft prijls te geven, of wel een anderen werkkring heeft te zoeken om aan het gezin met opgroeiende kinderen de zorg te geven, die het juist van hem als vader geduren de vele jaren achtereen zoo broodnoodig kan hebben? Dat de z e d e 1 ij k e krachten in ons volksleven, die dringen naar het zich ge ven van de gehuwde vrouw uitsluitend voor de verzorging van haar man en kin deren, uitgewerkt zouden raken, zoodat thans de staat nolens volens met den dwingenden arm zou moeten inspringen, toont de minister niet aan en kan hij ook niet aantoonen. De statistiek schijnt eerder te wijzen op vermindering dan van toeneming der gewraakte gevallen. De overheid steune de zedelijke krachten in de maatschappij, waar zij kan, maar hinde ze niet af door het snoer van de wettelijke bepaling." Het bezwaar hier ontwikkelt komt over een met wat de Nederlander schreef in 1911, toen er de nadruk werd gelegd, dat de Staat niet de verantwoordelijkheid van de gezinnen moet overnemen, maar dat de overtuiging moet worden ge wekt dat de gehuwde vrouw in het gezin behoort. Een betoog door Prof. Pahius dik on derstreept, toen hij opwekte op te komen voor de werking der zedelijke machten. In het onlangs aangekondigde boekje („De Zeeuw" van 7 Mei) van Dr Gesina H. J. van der Molen over „De beroeps arbeid van de o-ehuwde vrouw", wordt hij dit vraagstuk vrij breedvoerig stilgestaan. Wij hopen daarop in een volgend nummer terug te komen. GROOTE VELDSLAG OP KOMST. De Japansche ambassadeur te Sjang hai, Tani, heeft de vertegenwoordigers der buitenlandsche mogendheden in een dringend telegram verzocht zorg te dra gen voor een spoedige terugtrekking hunner staatsburgers uit de provincies Kiangsoe, Nganhwei en Honan. „De meest bedreigde gebieden in de komende dagen", aldus Tani, „worden die langs de spoorlijnen PeipingHankou, Tient sinPoekou en de Loenghai-lijn, waar zich vermoedelijk de grootste veldslag van dezen oorlog zal afspelen. Berichten uit Tokio melden, dat de aanval der Japanners gericht is op de omsingeling van Soetsjou. De heide Ja pansche fronten in het Noorden en het Zuiden langs den Loenghai-spoorweg hebben elkaar bijna bereikt. Uit Tokio komt het bericht, dat vol gens alle Japansche bladen de beslissen de slag om Soetsjou voor de deur staat. Volgens Ghineesche frontberichten zouden gistermiddag veertien Japansche vliegtuigen meer dan 50 zware bommen hebben geworpen op Tsjen Tsjau, het knooppunt van den Loenghai-spoorweg en de lijn Peiping-Hankau. Meer dan 125 personen werden ge dood of gewond. Felle strijd ten Noord-Oosten van Teruel. Het gisteren door de opstandelingen ingesloten gebied is door hen bezet en Franco's troepen naderen thans de Ta- rayuelahoogte. Den hardnekkigsten tegenstand onder vonden de opstandelingen op 15 km. ten Noord-Oosten van Terudl, waar de re- geeringstroepen op sommige plaatsen hunne versterkingen tot tien loopgraven van machinenesten en prikkeldraad ivoor zien, hadden uitgebreid. De buitengewoon groote verliezen der regeerin'gstroepen zijn te wijten aan het ieit, dat de vijand in deze stellingen een bijzonder groot aantal troepen had gecon centreerd in de hoop, het 'hoofd te kun nen bieden aan de bombardementen der opstandelingen. Onder het veroverd ma teriaal bevinden zich dertien istu'ks af weergeschut, 13 kanonnen speciaal voor bet gebergte en 23 gewone kanonnen. DE KABINETSCRISIS IN BELG IE. De socialist Spaak formateur. Koning Leopold heeft terstond nadat hij 'het ontslag van de regeering-Janson had aanvaard, de voorzitter van kamer en senaat en eeni'ge andere persoonlijk heden geconsulteerd, waarna Zijne Ma jesteit den minister -van buitenlandsche zaken van het afgetreden kabinet, den socialistischen heer Spaak, opdracht beeft gegeven, een nieuwe regeering sa men te stellen. Spaak heeft deze opdracht aanvaard. De huidige toestand, aldus Spaak te genover de pers, eisc'ht, dat men zuinig is met langdurige besprekingen. Ik ben bereid een zware verantwoordelijkheid op mij te nemen. Ik kan mij niet in ver binding stellen met de fracties. Ik zal trachten een regeering te vormen, die alle richtingen van de vroegere meer derheid omvat, maar die toch uit minder ministers zal bestaan dan de vorige ka binetten. Ik heb een programma en zal dit voor- leggen aan de persoonlijkheden, wier medewerking ik onontbeerlijk acht. Ik moet heel vlug handelen, want, wanneer ik slaag, moet de nieuwe regeering zic'h Tinsdag aan de kamers voorstellen. DE VOLKENBOND OVER DE SPAANSCHE KWESTIE. De Volkenbondsvergadering heeft gis teren bewogen besprekingen gewijd aan het Spaansche vraagstuk. Del Vayo heeft met groote vasthoudendheid een resolutie verdedigd, waarin onmiddellijke ophef fing van de politiek van niet-inmenging wordt aanbevolen. Hij kan in zooverre over de besprekingen van gisteren tevre den zijn, dat niet minder dan negen raadsleden zic'h van stemming over de resolutie hebben onthouden. De voorzitter, die ongetwijfeld een fout bad begaan, doordat 'hij de door Del Vayo voorgestelde resolutie geheel over het i hoofd had gezien, maakte een nieuwe fout door de beraadslagingen voor onbe- paalden tijd te schorsen in iplaats van de resolutie van Del Vayo eenvoudig in stemming te brengen. Dé Raad ging dus wederom uiteen zon der dat het Spaansche beroep op den Volkenbond was afgedaan. Onmiddellijk, na de sluiting zag men echter dat eenige raadsleden den voorzit ter bittere verwijten deden. Het gevolg was dat de Raad weer een geheime ver gadering hield. Anderhalf uur later werd toen plotseling bekend, dat de openbare vergadering 's avonds zou worden voort gezet. Onmiddellijk na de opening bracht de voorzitter de resolutie in stemming. Ze werd met vier tegen twee stemmen bij negen onthoudingen verworpen. HENLEIN'S BEZOEK AAN LONDEN. In opdracht van Hitier? Er heersoht nog steeds veel geheimzin nigheid rond het onverwachte bezoek van Henlein, den Sudeten-leider, te Londen. Het heeft nooit in de bedoeling der Brit- sche regeeering gelegen, zich rechtstreeks tot Henlein te wenden en deze heeft zij nerzijds ook geen onderhoud aangevraagd met officieele kringen. Zoowel op de D'uitsche ambassade als op bet Tsjecho-<Slowaaksche gezantschap zegt men, niet te weten wat eigenlijk het doel van Henlein's bezoek is. Bekend is intusschen gewor den, dat Henlein bij Winston Churchil geluncht heeft en dat daar besprekingen zijn gevoerd, waaraan ook de lei der der liberalen, sir Archi bald Sinclair, deelnam. De zeer groote discretie, die in acht genomen wordt met betrekking tot het bezoek van Henlein heeft begrijpelijker wijze aanleiding gegeven tot tallooze ge ruchten. In diplomatieke kringen te Londen is men van meening, dat Henlein om voor de hand liggende redenen geen ernstige verwikkelingen wenscht, want daaraan is het risico verbonden, dat Bohemen het slagveld voor Europa zou worden, hetgeen de ruïne voor de Sudeten-Duitsche ge meenschap zou heteekenen. .Henlein heeft ook een bezoek gebracht aan het lagertmislid Nicholson. Na het onderhoud verklaarde Nicholson aan de journalisten: „Wij hebben vrijelijk van gedachten gewisseld over datgene, wat Henlein met zijn redevoering te Karls bad feitelijk heeft willen zeggen." De diplomatieke redacteur van de „Evening Standard" verklaart, uit Ber lijn vernomen te 'hebben, dat 'het bezoek van Henlein aan Londen in opdracht van Hitler is geschied. Geruchten over een reconstructie van de Engelsche regeering. Gistermiddag heeft Lord Baldwin een bezoek gebracht aan 'Chamberlain, bij wien bij anderhalf uur bleef. Dit bezoek heeft aanleiding gegeven tot zeer vele veronderstellingen, vooral in verband met een aan Chamberlain toegeschreven voornemen om tot reconstructie van bet kabinet over te gaan. De droogte in Frankrijk. De zon, die eiken dag aan een bijna wolkenloozen hemel straalt, wordt voor Frankrijk meer en meer een ramp. Van 1 Februari tot 30 April is er niet bet derde van den normalen neerslag geval len. In bet Zuid-Oosten woedt de droogte al langer, op eenige uitzonderingen na kwamen er sinds November geen echte regens voor. Deze droogte-moesson beeft vooral, daar ze völgde op die van het vorige jaar, de afmetingen van een on heil aangenomen, die door late nacht vorst verergerd is en waardoor de wei den er nog winterscb uitzien. Korte Berichten. De Hongaarscbe regeering is afge treden. Imredy beeft bereids een nieuwe gevormd. 'De Amerikaansehe senaatscommis sie van buitenlandsche zaken heeft zich tegen opheffing van het wapenembargo uitgesproken. DE WOLLENSTOFFEN-CONVENTIE. Verbindendverklaring. Naar de Msb. verneemt, heeft de Minis ter van Economische Zaken in antwoord op het desbetreffende verzoek van een meerderheid van fabrikanten in de wol- lenstoffenindustrie medegedeeld, dat hij in beginsel bereid is, de algemeen verbin dendverklaring van de Neder landsche wollenstoffenconventie, inhoudende de handhaving van uniforme verkoops-, be- talings- en credietvoorwaarden bij den verkoop van wollen en halfwollen stoffen, te bevorderen. CENTRAAL MILITAIR HOSPITAAL Het staat thans vast, dat het Centraal Militair Hospitaal te Utrecht zal worden gevestigd. Met den bouw zal reeds spoe dig een aanvang worden gemaakt. Nog geheel onder den indruk van de vele bewijzen van medeleven en van hartelijke belangstelling, bij de geboorte en den Doop van Onze dochter ondervonden, betuigen Wij langs dezen weg daarover Onzen diepgevoelden dank. Voor de talrijke gelukwenschen, welke Ons langs schriftelijken en telegrafischen weg bereikten, is het Ons helaas niet mogelijk ieder af zonderlijk Onze erkentelijkheid te betuigen. Het is Ons echter een be hoefte, hier uit te spreken, hoezeer ook deze door Ons op prijs werden gesteld. JULIANA en BERNHARD. Dit nieuwe hospitaal zal worden ge bouwd nabij de Hommel aan het nieuwe Amsterdam-Rijnkanaal. De grondwerken voor dezen nieuwbouw waren reeds eenigen tijd aanbe steed, maar nog niet gegund. C. A. O. VOOR HET BOEKDRUKKERSBEDRIJF. Verbindendverklaring gevraagd. De minister van Sociale Zaken maakt bekend, dat door den bedrijfsraad voor bet boekdrukkers!- en rasterdiepdrukbedrjjf is ingediend een verzoek tot verbindendver klaring van bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomst voor het boekdruk- kers- en rasterdiepdrukbedrijf in Neder land en dat bezwaren tegen inwilliging van bedoeld verzoek schriftelijk kunnen worden ingebracht bij den Minister van Sociale Zaken vóór of op 1 Juni 1938. IDENTITEITSBEWIJZEN VOOR HET GRENSGEBIED. Te verstrekken aan Nederlanders, die naar België willen. Naar bet Hbld venam, wordt overwo gen aan Nederlanders, speciaal in het grensgebied identiteitskaarten te verstrek ken overeenkomende met' de Belgische kaarten van dien aard, welke aan de Bel gen kosteloos door de gemeenten, waar zij wonen, worden verstrekt. Deze te nemen maatregel zou bet gevolg zijn van de verscherpte grenscontrole, die kort geleden werd ingesteld en waardoor thans alle binnenkomende personen zich met deugdelijke nationaliteitspapieren moeten kunnen identificeeren. Zeer veel Nederlanders zijn echter slechts in het bezit van z.g.n. toeristenkaarten, uitge reikt door den Belgischen consul en deze worden niet als officieel Nederlandsch nationaliteitsbewijs beschouwd. In ver band met de hierdoor gerezen moeilijk heden overweegt men bovengenoemden maatregel. HERTOG EN HERTOGIN ADOLF FRIEDRICH VAN MECKLENBURG VERLATEN DE RESIDENTIE. Met den nachttrein naar Berlijn hebben de hertog en hertogin Adolf Friedrich van Mecklenburg gisteravond om 7 minuten voor 7 de residentie verlaten. H. M. de Koningin deed baar gasten tot op het perron van bet Staatsspoorstation uitge leide. VLASOOGST 1938. Het te velde staande gewas zal worden geschat. Zooals bekend is, beeft de minister van economische zaken eenigen tijd geleden besloten, voor vlas van den oogst 1938 geen steunregeling te treffen. Naar aanleiding van dit besluit werd van verschillende zijden het verzoek ge daan toch de opbrengst van >de met vlas beteelde perceelen door taxatie te velde vast te stellen, opdat over de noodige ge gevens beschikt zou kunnen worden, wan neer men onverhoopt toch nog een rege ling zou moeten treffen. Op dit verzoek werd toen niet ingegaan, doch waar er thans onzekerheid bestaat omtrent de wijze waarop de situatie op de vlasmarkt zich zal ontwikkelen, heeft de minister alsnog goedgevonden, dat het te velde staande gewas zal worden geschat. Uit deze goedkeuring dient uiteraard niet de conclusie te worden getrokken, dat de minister thans voornemens is wel een steunregeling te treffen. Als gevolg vein de hiervoor genoemde beslissing hebben de provinciale landbouw crisisorganisaties een dezer dagen aan haar bekende vlastelers een formulier voor de aanvraag van taxatie toegezonden. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Dankbetuiging van Prinses Juliana en Prins Bernhard. De Minister van Sociale Zaken over de be- drijfsraden. Taxatie van den vlasoogst. Buitenland. De kabinetscrisis in België. De Volkenbond over de Spaansche kwestie. Henlein te Londen. Groote slag in China op komst. Z. M. Koning Leopold bij aankomst aan de Groote Kerk te Den Haag voor de doopplechtigheid van Prinses Beatrix. Orgaan van advies. Verschenen is de Memorie van Ant woord van den minister van Sociale Zak ken aan de Tweede Kamer over het wets ontwerp wijziging van de artikelen 22 en 29 der Bedrijfsradenwet. Blijkens het Voorloopig Verslag ver klaarden sommige leden tegen hetgeen wordt voorgesteld ernstig bezwaar te heb ben. Voor zoover zij daarbij hebben ge waagd van „een achterdeur", waarlangs aan de Bedrijfsraden een zeer algemeene bevoegdheid tot adviseeren ook op zui ver economisch gebied zou worden toe gekend, wil het den Minister voorkomen, dat deze leden zich hebben laten leiden door een minder juiste opvatting aan gaande de huidige wettelijke taak der be drijfsraden. Vooreerst immers meenen deze leden, dat de bedrijfsraden zijln ingesteld om zich uitsluitend bezig te houden met aan gelegenheden van socialen aard. Naar het oordeel van den minister strookt deze opvatting niet met den inhoud der be drijfsradenwet. Weliswaar heeft de wet gever daarbij kennelijk gemeend een scheidingslijn te kunnen trekken tusschen sociale en economische bedrijfsaangele- genheden, doch in die opvatting heeft hü de taak van den bedrijfsraad niet beperkt tot aangelegenheden van de so ciale groep, maar haar tevens uitgestrekt tot de economische categorie. De opmerking, dat de Bedrijfsraden voor het uitbrengen van adviezen over economische problemen niet geoutilleerd zijn, dat zij op economisch terrein niet deskundig zij en op dit gebied dan ook geen verantwoordelijkheid zullen kunnen dreg gen, heeft den minister verbaasd. De be drijfsraden toch bestaan voor de helft uit vertegenwoordigers van de werkgevers, die als bij uitstek deskundig moeten wor den beschouwd. Ook van de vertegen woordigers der arbeiders in de bedrijfs raden inag in bet algemeen worden aan genomen, dat zij tot beoordeeling van de aan de orde komende vraagstukken in staat zijn. Dat de voorgestelde wijziging van ar tikel 22 zal leiden tot een steeds grootere zeggenschap van arbeidersvakbonden op een terrein, dat alleen aan de onderne mers zou moeten worden voorbehouden, kan de minister niet onderschrijven.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1