Een opzienbarende arrestatie.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EN EENDEN
1
ishoudster.
EERSTE BLAD
Vrijheid tot den Arbeid.
De strijd in China.
De mijnramp in Engeland.
Belangrijkste Nieuws
agen vrij zicht.
WOENSDAG 11 MEI 1938
52e JAARGANG - No. 187
Twee en zeventig dooden.
TTERENDE
rn, 10 mnd. oud volle
Patrijs Legh., Excheg
slders, Rhode-Is. Reds,
leg 1,25 p. St., Khaci
len 9 mnd. 70 ct. p.
;h., Rhode Isl. R$ds|
hennetjes 5 weken
sek ouder 5 ct. duur-
fh. haantjes 6 weken
Isl.-Reds, haantjes 7
9 weken 35 ct. Verp,
station franco onder
IK, bekend hennen-
Rijksveldw., Veenen-
daaL
Door
khandelaren
rorden
RTENTIËN
en
MEMENTEN
lad aangenomen
VERDIENSTE
oor energieke perso
en geschiktheid vaste
ti onder no. 68, Bu-
iw" te Goes.
TE KOOP: 2 gebr.
t zeer besten staat,
iedmach. en andere
tan concurreerende
ORNELISSE, Eigen- tl
Middelburg.
KOOP:
TDRAGEND WEKK
EEN MELKKOE,
5 Wolfaartsdijk.
KOOP:
ONDERHOUDEN
GORGEL.
ikt voor zaaltje,
at 3, Goes.
ilfkoeien, gekalfd en
ing, een kalfvaars,
vare koeien.
5, 's-Heer Hendriks-
foon 4.
KOOP:
EN 4 PERSOONS
SEDAN 1932.
op 9. Koopje!
AN, Teerpakhuizen-
elburg.
ib.wagens op luchtb.,
•enwagen, onderdoor-
beslag, een met smal
ï- en melkwagentjes.
AN, Teerpakhuizen-
lelburg.
ond of met October:
IN EEN KNECHT.
Torenweg, Middel-
agd:
ET MEISJE,
kan werken, voor
nacht. Adres: Voor-
AGDIENSTBODE
en 18 jaar. Adres:
ENHUIJZEN, Villa
St.-Joosland.
md wegens zwakte:
B 126, Wilhelmina-
I
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Ooes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vllsslngen f 0.Z0
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededcellngen 00 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het voorontwerp van Minister Romme
inzake de beperking van den arbeid der
gehuwde vrouw, heeft van verschillende
kanten crltiek uitgelokt.
Het verzet komt hoofdzakelijk uit den
feministischen hoek.
Maar ook van andere zijden worden
bezwaren ontwikkeld,
Wij denken hierbij o.a. aan wat „Ko
ningin on Vaderland", een Ghr,-
HiBt. weekblad, over dit onderwerp
schreef.
Geconstateerd wordt, dat van Chrlste-
lijk-Historische zijde van ganscher harte
is medegewerkt, aan het totstandbren-
gen van sociale maatregelen tot bescher
ming van den arbeid.
„Toch aldus dit orgaan gelooven
wij, dat het thans de taak onzer Unie
is, de stem te verheffen tot principiëele
verdediging der vrijheid tot den
arbeid.
Wij verdedigen principiëel recht en
plicht van Wetgever en Overheid, in te
grijpen, ook op het terrein van den ar
beid, wanneer kennelijk blijkt, dat pro
ductie-hartstocht en winzucht vele men-
schen met zedelijke en lichamelijke ge
varen bedreigen. Maar ook de persoon
lijke vrijheid en verantwoordelijkheid
hebben hare rechten en eischen, welke
eveneens recht hebben op. nauwgezette
eerbiediging.
Voor elk ingrijpen der Overheid op het
terrein van den arbeid moet onomstoote-
lijk vaststaan, dat de gevaren, waartegen
zij wil optreden, werkelijk in ernstige
mate aanwezig zijn en dat niet ander
zijds het gevaar dreigt, dat hoogere waar
den in verdrukking zullen komen.
Het schijnt ons toe, dat deze bedreiging
bij ons volk in sterke mate zich begint
te openbaren.
Wij denken aan de doorvoering van
vestigings-eischen voor sommige bedrij
ven, aan den stijgenden roep om wette
lijk verbod van loonenden neven-arbeid
door den arbeider, in zijn vrijen tijd, en
niet het minst aan het voorontwerp,
„houdende beperkende bepalingen inzake
arbeid van gehuwde vrouwen."
En verder:
„Het ethische argument, de bescher
ming van het gezin, heeft zijne waarde,
maar het enorme aantal der gestelde
uitzonderingen, waardoor slechts een
klein deel der gehuwde vrouwen, die ar
beid verrichten, door het ministeriëel ver
bod zullen worden getroffen ontneemt
aan het ethische argument wel veel van
zijn beteekenis. Indien het gezinsleven in
Nederland, door bestendiging van den
thans bestaanden toestand, zóó ernstig
zou worden bedreigd, waarom dan die
tallooze uitzonderingen, waarbij het be
ginsel aan de praktijk wordt onderge
schikt gemaakt.
Hier dringen de feiten tot zeer groote
omzichtigheid. Wellicht kan langs den
door den minister gekozen weg kleine
bate worden verkregen. Maar hoe groot
is de schade, die daar tegenover zal
staan!"
Als wij het goed begrijpen heeft dit
Ghr.-Historische orgaan tegen de voor
gestelde- maatregelen geen principiëel be
zwaar, maar is het van oordeel, dat de
toestand niet van dien aard is, dat in
grijpen van de Overheid noodzakelijk
zou zijn.
En daarom is het in dit geval noodig
op te komen voor het hoog houden van
de vrijheid tot den arbeid.
Het is goed, dat ook aan die zijde van
de zaak aandacht wordt geschonken. Het
gevaar dreigt toch, dat, gewoonlijk met
een beroep op „het algemeen belang" de
vrijheid om te arbeiden zonder noodzaak
wordt beknot.
Zoo zagen wij, dat de Vereen, van Chr.
Kantoor- en Handelsbedienden tot den
Minister van Defensie een adres heeft
gericht om aan onderofficieren te ver
bieden in hun vrijen tijd kantoorarbeid
te verrichten.
Niet in het belang van den dienst,
maar uit een oogpunt van vermeerdering
van werkgelegenheid, in het „algemeen
belang" dus.
Dezelfde adressanten zouden echter
waarschijnlijk, wanneer aan kantoor
bedienden verboden werd bijbetrekkingen
te vervullen, krachtig in de bres sprin
gen voor de vrijheid van de kantoor
bedienden om zoo mogelijk hun vrije uren
productief te maken.
De zaak hier aangevoerd is zeker van
genoegzaam belang om ze ernstig onder
de oogen te zien.
Japansche aanval op Amoy.
Japansche strijdkrachten hebben, na
een hevig- bombardement door de oorlogs
schepen een aanval gedaan op het eiland,
waarop Amoy, een verdragshaven, is ge-
Onder zwaar granaatvuur van het
seheepsgesehut op de Ghlneesehe loopgra
ven, hebben de Japanners 500 man aan
land gezet.
Tijdens de hierop volgende geveohten
hebben de Chineezen, die zich dapper ver
dedigden, naar zij melden, ruim 100 Ja
pansche soldaten gedood en 75 gevangen
genomen.
Japansche vliegtuigen hebben boven het
in de nabijheid gelegen eiland Koelang-
soe, waar veel vreemdelingen wonen,
pamfletten omlaag geworpen, waarin den
vreemdelingen wordt aangeraden 't eiland
van Amoy te verlaten.
Buitenlandsche schepen hebben even
eens het verzoek ontvangen het strijdge
bied te verlaten.
Volgens de laatste berichten zou het
corps Japansche mariniers op heftigen
tegenstand van de zijde der Chineesche
verdedigers zijn gestuit, die door een te
genoffensief de Japanners weer van het
eiland trachtten te verdrijven.
De Engelsche kruiser „Diana" is naar
Koelangsoe vertrokken, om alle Engel-
schen aan boord te nemen, die het eiland
wenschen te verlaten.
De Chineesche marine-autoriteiten zijn
van meening, dat de Japansche aanval
op Amoy slechts een poging is, om de
aandacht der Chineezen van het Noorden
naar het Zuiden, af te leiden.
Volgens de buitenlandsche militaire
waarnemers zouden zes Japansche divi
sies met meer dan 100.000 man van Ja
pan uit op weg naar China zijn, om de
Japansche fronten in het Zuiden van
Sjantoeng en ten Zuiden van Tsin Poe
te versterken.
Blijkens het gistermiddag gepubliceer
de communiqué, is in de stellingen der
Chineezen en Japanners in Zuid-Sjan-
toeng geen verandering gekomen.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de
minister van mijnbouw medegedeeld, dat
volgens de laatste door hem ontvangen
berichten, meer dan zeventig personen
om het leven zijn gekomen hij de ontplof
fing, welke zich in de Markham-mijn
heeft voorgedaan.
In den loop van den avond werd offi
cieel door de directie van de Staveley
Company, eigenaresse der mijn, bekend
gemaakt, dat het aantal dooden twee en
zeventig bedraagt.
D'e goheele mijn is in alle richtingen
doorzocht, nergens werd meer leven aan
getroffen. De lijken zullen zoo spoedig
mogelijk geborgen worden.
Behalve de 72 slachtoffers van de
mijnramp, van wie, thans vaststaat, dat
zij het leven verloren hebben, zijn nog
41 personen door brandwonden overdekt
of lijdende aan rookvergiftiging. Zij zijn
in het ziekenhuis opgenomen.
Een der reddingsmanschappen, die het
eerst in de mijn, welke ongeveer 800 M
diep is, afdaalden, verklaarde later: „hel
was ons bijna te zwaar. Als dronken
mannen wankelden wij verder, struike
lend over de lijken. Op- handen en voe
ten moesten we ten slotte kruipen, tot wij
er in slaagden het uiteinde van da
schacht te bereiken. Hier zakten we in
elkaar en werden ook wij naar het zie
kenhuis gebracht.
Gedurende eenigen tijd heeft men nog
telefonisch in verbinding gestaan mei
de ingesloten mijnwerkers. Later kwam
er echter van hun kant geen antwoord
meer.
POLITIEKE ONZEKERHEID IN
BELGIë DUURT VOORT.
De regeering stelt de kwestie van
vertrouwen.
Gisteren vergaderde onder zeer groote
belangstelling de Belgische Kamer.
Van de Kamerleden was zoo goed' als
niemand afwezig. Op de perstribune za-
ten, en stonden zeker wel 200 journalisten
Nagenoeg al de ministers zaten in de re-
geeringsbank.
Als eerste spreker kwam de minister
van financiën, Soudan, aan het woord
voor een uiteenzetting van den financi-
ee'len toestand; na hem minister-president
Janson over de algemeene politiek van de
regeering.
Een Incident.
Toen de minister van finanoiën Sou
dan het spreekgestoelte besteeg, om zijn
rede te houden, werden van de publieke
tribune pamfletten omlaag geworpen.
Deze pamfletten luidden als volgt:
„Het land heeft genoeg van het parle
ment.
Hulde aan de moedige oudstrijders.
Heeren politici van alle partijen
gaat weg en komt niet terug. Ontbinding!
België voor de Belgen".
Minister Soudan gaf een groot aantal
cijfers, waaruit moest blijken, dat de ver
meerdering van de uitgaven sedert het
indienen van de begrooting op 1250 mil-
lioen francs moet worden geraamd. Het
tekort bedaagt 1970 millioen francs. Het
werd onmogelijk geacht deze bedragen ge
heel door middel van nieuwe of verhoog
de belastingen te dekken. Daarom heeft
de minister verschillende posten geschrapt
Hij meent dat men het tekort nog iets
hooger moet schatten en spreekt dan ook
van 13001350 millioen francs.
Zich keer end naar de parlementsleden
die op verdere bezuinigingen aandringen,
zeide hij, dat het niet mogelijk is aan de
sociale wetgeving te raken. Voorts stelde
hij de vraag, wie het zou aandurven in de
huidige omstandigheden de salarissen van
het rijkspersoneel te besnoeien. Komen!
tot de belastingcontrole, zeide minister
Soudan, dat deze laatste aanzienlijk ver
scherpt moet worden. Men kan moeilijk
aannemen dat slechts 8000 personen in
België over meer dan 100.000 frank in
komsten per jaar zouden beschikken, ter
wijl men toch in dit zelfde land 136.000
auto's en niet minder dan 3934 villa's in
de kuststreken alleen telt.
Minister-president J a n s o n gaf ver
volgens een overzicht van zijn regeering,
die thans nog maar 56 maanden aan
het bewind is. Hij meende, dat de regee
ring met voldoening op haar werk kan
terug zien.
Als praktisch middel om uit de huidigo
politieke malaise te geraken stelde het
kabinet Janson het volgende voor:
Onmiddellijke goedkeuring van de ont
werpen betreffende het invoeren van do
crisisbelasting en verhooging van de dou
ane- en accijnsrechten. Deze ontwerpen
kunnen echter maar 800 millioen francs
geven. Vervolgens de samenstelling van
een nieuwe commissie, bestaande uit fi
nancieel en economisch bevoegde leden
van de meerderheidsfracties, met het doel
na te gaan op welke wijze de middelen,
noodig voor het dekken van het begroo-
tingstekort van ongeveer 1200 millioen
francs kunnen worden opgevoerd.
Tenslotte stelt de re
geering de vertrouwens
kwestie. Wordt dit vertrouwen gewei
gerd, dan zullen de leden van het huidi
ge kabinet de vrijheid hernemen.
Na deze dubbele ministerieele verkla
ring bleek de toestand nog altijd even on
zeker te zijn als 'bij den aanvang van het
debat.
De Kamerpresident besloot de verga
dering maar dadelijk op te heffen. 'De
Vlaamsehe nationalisten en de rexisten
protesteerden hiertegen.
De socialisten besloten op het voorstel
van de regeering in te gaan.
De liberalen slaagden er niet in eens
gezind te worden. Van de 19 aanwezige
Kamerleden, waren er 12 voor en 7 tegen
het regeeringsvoorstel.
De bijeenkomst van de katholieke frac
tie duurde tot omstreeks 8 uur. Een defi
nitief besluit werd niet genomen.
De conservatieve katholieken die het
felst tegen het kabinet Janson gekant zijn
zouden vanmorgen bijeen komen.
TRIOMFALE INTOCHT VAN HITLER
TE BERLIJN.
Hitler is gisteravond in de Duitsche
hoofdstad teruggekeerd.
Fakkeldragers vormden een dubbele
haag van vlammen langs de laatste 17.000
m. van den spoorweg waarlangs do troin
van Hitier Berlijn is binnen gekomen. De
trein reed binnen door een eerepoort van
dennegroen. Het station waa versierd.
WACHTMEESTER VAN DE MARE
CHAUSSEE IN HET HUIS VAN
BEWARING INGESLOTEN.
D'oor de militaire Justitie is gearres
teerd en naar het Huis van Bewaring
te 's Hertogenbosch overgebracht de
wachtmeester van de Kon. Marechaussee
Van de Weert, thans te Tërneuzen, vroe
ger te Oss,
Deze heeft indertijd een groot aandeel
gehad bij het onderzoek en het tot klaar
heid brengen van verschillende misdrij
ven van de Ossohe bende en behoorde ook
tut degenen die door H. M. de Koningin
voor zijn verdiensten werd gedecoreerd.
Reeds eerder was een aanklacht tegen
hem bij de militaire Justitie ingekomen
doch deze kon toen niet tot een straf
vervolging leiden.
Wel werd hij toen overgeplaatst naar
Terneuzen.
Thans zijn echter nieuwe gegevens in
handen der Justitie gekomen en deze heb
ben tot zijn arrestatie en insluiting geleid.
Op het station werd Hitier begroet door
alle hooge autoriteiten van staat, partij en
leger, onder leiding van Goering. Deze
hield een toespraak, waarin hij zeide, dat
het heele Duitsche volk zeer gelukkig is,
nu de Fuehrer weer in het laDd is.
De Fuehrer trad na de begroeting van
Goering en fanfares op 'het voorplein,
waar hij de parade van de eerewachten
afliep. Het gejubel was ontzaglijk.
Honderden zoeklichten hadden de Ko-
nigsplatz veranderd in een lichtkoepel.
Er was geweldig met kleuren gewerkt;
de Croll Opera was gehuld in purperrood
licht en evenzoo de Siegesallee. Rondom
deze zuil waren inrichtingen voor Ben-
gaalsch vuur opgesteld, meldt het Ved.
Het water was verlicht in groen, wit
en blauw als hulde aan Italië.
Niet minder dan 100 militaire kapel
len waren aan 'het spelen. Gedurende den
heelen rit naar de Rijkskanselarij werden
bommen tot ontploffing gebracht, terwijl
in den Tiergarten een afdeeling luchtaf
weergeschut uit de lange luchtafweerka-
nonnen van zwaar kaliber snelvuur gaf.
De heele stad daverde van dit gerucht.
Deze triomfale intocht overtrof alles,
wat Berlijn tot dusver op dit gebied heeft
aanschouwd. Velen beweren zelfs, dat
Berlijn Rome de loef heeft afgestoken.
In het buitenland zal men zich wellicht
hier en daar afvragen: waarom bij deze
gelegenheid een triomftocht?
Men neemt aan, dat bij voorbaat de be
volking wordt duidelijk gemaakt dat er
een groot succes in Italië behaald is,
waarvan men in den loop van de volgen
de dagen of weken wel zal merken, wat
het is.
Deze theorie vindt steun in de om
standigheid, dat nog hedennacht op de
rijkskanselarij met Goering, Frinck, Von
Neurath en anderen zou worden geconfe
reerd. Andere 'belangrijke persoonlijkhe
den zijn voor heden besteld.
SCHOT IN NABIJHEID VAN
KONING CAROL.
Geen aanslag^
In de nabijheid van koning Carol van
Roemenië is gisteren een schot gelost
toen hij de plechtigheid ter gelegenheid
van het onafhankJijkheidsfeest bij
woonde.
Reuter meldt nader omtrent het schot,
dat werd gelost in de nabijheid van ko
ning Carol tijdens een troepenrevue ter
gelegenheid van den onafhankelijkheids
dag, dat hoewel spoedig geruchten de
ronde deden, dat er een poging was ge
daan om een aanslag te plegen op ko
ning Carol, een onderzoek heeft uitge
wezen, dat het schot zijn oorzaak vond
in het feit, dat een in burger gekleed in
specteur van politie, die een revolver in
zijn zak droeg, in het gedrang geraakte,
waarbij1 per ongeluk de revolver afging.
D'e inspecteur werd zelf in zijn been ge
wond.
VIJF MILITAIRE VLIEGTUIGEN
NEERGESTORT.
Acht dooden In Engeland, vijf in
Frankrijk.
Gistermiddag is nabij Iincoln (Eng.)
een militair vliegtuig verongelukt. De
beide inzittenden zijn om het leven ge
komen.
Bovendien zijn van de luchtvaartschool
te Wyron twee vliegtuigen verongelukt.
Een lesvliegtuig stortte omlaag bij Hil
ton Hunts, waarbij twee officieren om
kwamen en een bommenwerper veron
gelukte bij den start. Hierbij werden drie
personen gedood.
Binnenland,
Dekking der Defensie-uitgaven.
Uitbreiding productieve werkverschaffing.
Terugvordering van crislsgelden.
Een opzienbarende arrestatie.
Bultonlnnd.
Politieke onzekerheid ln Belglfi.
De mijnramp in Engeland.
Japansche aanval op Amoy.
Hitler te Berlijn teruggekeerd.
Een vierde vliegongeluk had plaats in
de buurt van Konly (graafschap Surrey)
waar een vliegtuig neerstortte. De eenlge
inzittende, een officier, was op slag
dood.
Op één dag zijn dus acht manschap
pen der Britsche luchtmacht om het le
ven gekomen.
Gistermiddag is een zwaar bombarde
mentsvliegtuig van de luchtbasis Bron
(Fr.) neergestort tijdens een oefenvlucht.
D'e vijf inzittenden waren op slag dood.
FRANSCH-ITALIAANSCHE
BESPREKINGEN HERVAT.
De Fransch-Italiaansche onderhande
lingen, die gedurende de plechtige ont
vangst van Hitier onderbroken waren,
zullen heden worden hervat.
NEGUS NAAR GENEVE
VERTROKKEN.
Hij zal zelf het woord voeren in
Volkenbondsraad.
Hailé Selassié is naar Genève vertrok
ken, waar hij zich zal aansluiten bij de
Abessynsche vertegenwoordigers ter zit
ting van den Volkenbondsraad.
Naar verluidt zal de Negus persoonlijk
het woord voeren, wanneer lord Halifax
de besprekingen over het Abessynsche
vraagstuk in de vergadering van morgen
zal hebben geopend.
NEDERL. VERBOND VAN CHR. JONGE
VROUWEN- EN MEISJES-
VEREEN IGINGEN.
Gisteren heeft bovengenoemd Verbond
in Seinpost zijn ledenvergadering gehou
den onder leiding van Mevrouw G. J
Sickesz-Snijder (Rilland), presi
dente, die een kort, maar hartelijk ope
ningswoord sprak.
Aan het jaarverslag der secretaresse,
Mevr. M. T. van der Horst-Keuzenkamp
(Doetinohem) is ontleend: ledental 26.738,
waarvan T8.300 boven de 16 jaar en 7444
beneden 16 jaar, Chr. Jongevrouwcngroep
834, insignedraagsters 150, aantal ringen
98.
In het hoofdbestuur werden gekozen
Mej. E. H. van der Schaar (Rotterdam)
tot vice-presidente (vacature Mevr. Stel-
ma-Roosjes), Mevr. A. Valeton-Hogerzeil
(Lemele) tot vertegenwoordigster van liet
Jeugdgroepsbestuur (vac. Mevr. Mondt-
I-ovinck); Mevr. A. M. L. Harmeyer-Roe-
lands '(Wassenaar) tot vertegenwoordig
ster van de provincie Zuid-Holland (vac.-
J. de Bei-Paris) en Mevr. J. E. Korevaar-
Stolk (Zaamslag) als vertegenwoordigster
der provincie Zeeland (vac. Mevr. Kentie-
De Hey.
'Na een theepauze werden mededeelin-
gen gedaan.
Mej. L. J. Vellen ga gaf een alge
meene bespreking van het Bondsleven; zij
zette uiteen, boe men elkaar met allerlei
gaven van hoofd en hart steunen en het
leven, ook het Bondsleven, veraangena
men kan.
Namens de Kampoommissie deed Mevr.
A. Valeton-Hogerzeil mede-
deelingen. Aan de kampen wordt door 200
tot 250 deelgenomen. Dit aantal kan veel
grooter worden als men door zorgvuldige
inrichting weet te besparen. Velen zien
geen belang in het kamp, maar zij onder
schatten het verrijkende van onderling
samenzijn gedurende eenigen tijd, waar
men ook op elkaar is aangewezen.
Mej. D. S w e t s vertelde van haar er
varingen bij cluhbezoeken en besprak de
maatregelen om het clubbezoek te bevor
deren. Van de toewijding der leidsters
kreeg spr. in bet algemeen een gunstigen
indruk.
Mevr. W. L. Ruys-Barger, hoofd
redactrice van „Ons Verbondsblad", wees
op de stijging der papierprijzen, waar
door het orgaan eenigszins moest wor
den ingekrompen.
Mevr. A. J. Mondt-Lovink had
tot onderwerp gekozen: „Van Jeugdclub
naar Meisjesvereeniging".
Gisteravond werd een wijdingsdïenst
gehouden in de Nieuwe Kerk aan de
Duinstraat, waarbij voorging Mevr. A.