up
eerste blad
Hitler's bezoek aan Home.
De doop van Prinses Beatrix.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De Eerste Kamer over het
Spellingvraagstuk.
Vergadering Schoolraad.
De strijd in China.
Belangrijkste Nieuws
De Fransche franc weer
gedevalueerd.
DONDERDAG 5 MEI 1938
52e JAARGANG - No. 182
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon ZR
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f2.30 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
does en Vlisslngen f 0.20
Losse nummers 9 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Ook In den Senaat geen eenstemmigheid.
De Eerste Kamer heeft gisteren het de
bat over het spellingvraagstuk voortgezet.
En daarbij bleek, dat ook in dit college
de meeningen sterk verdeeld zijn.
De eerste spreker, de heer De Jong
(R. K,), bepleitte „doorvoering" van de
spelling-Marchant.
De heer S i k k e s (S. D.) sprak in den
zelfden geest. Dit Kabinet, zoo betoogde
hij, heeft de erfenis van het vorige te
aanvaarden, ook inzake de spelling. Hij
waarschuwde den minister niet de uit
spraak van de Tweede Kamer die zich
met 57 tegen 38 stemmen voor de spel
ling-Marchant uitsprak te negeeren.
Ook'de heer Van Embden (V. D.)
was van oordeel, dat de regeering de
motie-Moller moest uitvoeren, onvoor
waardelijk en integraal.
In geheel anderen geest sprak de heer
De Rijke (N. S. B.), die de spelling-
Marchant betitelde als cultuur-bolsjewis-
me. Hij diende een drietal moties in,
waarin het beleid van de regeering ten
deze onjuist wordt genoemd; de intrekking
van de algemeene maatregelen van be
stuur wordt gevraagd, welke verandering
brachten in de schrijfwijze bij examen
opgaven; schadevergoeding aan uitgevers
wordt bepleit en schadeverhaling op de
genen, die deze maatregelen namen.
Hierna was 'het woord aan Minis
ter Slotemaker de Bruine.
Deze herinnerde aan het streven van mi
nister Marchant, die de nieuwe spelling
in Maart 1934 aan de scholen voorschreef
en de veronderstelling daaraan verbond,
dat regeering, lagere organen en de pers
wel zouden volgen.
De regeering had zich intusschen niet
uitgesproken en men kan vorigen kabinet
ten niet verwijten, dat zij de nieuwe spel
ling niet voor haar departementen heb
ben ingevoerd.
Het betreft hier geen taai-technische
kwesties, een minister die deze materie
hanteert, behoeft geen taalgeleerde te zijn.
Overigens zijn de taalgeleerden het lang
niet eens over de wenschelijkheid van
een bepaalde spelling.
Spr. is niet drie jaren te laat gekomen,
zooals de heer Lobman hem verweet, en
evenmin is hij te vroeg, hetgeen de heer
Sikkes beweerde.
Onjuist is de stelling dat een nieuw
kabinet den arbeid van het vorige zon
moeten voortzetten. Niet zelden wordt bij
zoon gelegenheid een wetsontwerp inge
trokken.
Dat hij den chaos vertrrooten zou, kan
spr. niet toegeven.
Eventueele wijziging van het woord
beeld zal van zoo geringe beteekenis zijn,
dat daarvan de uitgevers geen schade zul
len ondervinden.
Het is 'buitengewoon moeilijk een hou
ding, welke dan ook, inzake de spelling
aan te nemen.
De bestaande dubia moeten worden
weggenomen door de 'betrokken commis
sie. Terugtreden naar den toestand van
voor 1934 zou den vrede nog meer ver
storen.
Vrijheid van keuze aan scholen zou op
tal van bezwaren stuiten en den chaos
maar vergrooten. De meesten zouden de
snelling 1934 kiezpn en dat wil interpel-
lant zeker niet. Waarom beveelt hij die
vrijheid aan?
Spr. kan niet zeggen wat er in die wet
zal staan. Wellicht zal zij slechts een
machtiging bevatten en dan kunnen de
bezwaren van de Tweede Kamer niet gel
den. Met het Kon. besluit kan spr. niet
wachten tot de wet in het Staatsblad staat
De voorbereiding van de wet is niet
zoo eenvoudig. Eenheid moet er zijn tus-
schen Nederland en Overzeesche gebieds-
deelen; de laatste moeten worden geraad
pleegd.
Ten slotte moeten de Staten-Generaal
ook nog eenigen tijd hebben.
Door uitstel nu wordt de situatie voort
durend moeilijker en de klove tusscheri
Nederland en België grooter: daarom is
een Kon. besluit noodig.
De motie-Moller kan niet
worden uitgevoerd.
Als tegenhanger herinnert spr. er aan,
dat de regeering inzake de snelling een
motie-Tilanus, door de Tweede Kamer
aangenomen, niet uitvoerde, een motie-
Ter Laan. door de Kamer verworpen,
daarentegen wel.
Spr voeH niet zooveel voor het gemak
kelijker maken van het onderwijs; De jon
ge menschen moeten leeren zich in te
spannen en te gewennen aan geestesdisci-
pline: een volk heeft meer aan staal dan
aan watten. Buitendien zit de moeilijk
heid niet in het woordbeeld.
De stelling, dat d e leeraar is voor de
spelling 1934, acht spr. onjuist.
Spr. achte bet niet zoo radicaal zich in
zake het woordbeeld in de richting van
den toestand van vóór 1934 te begeven.
Zoo uitermate gewichtig is de kwestie
van bet woordbeeld niet. Een wijziging
met betrekking tot het geslacht oefent
economisch geen invloed. De uitgevers
vinden dit geen kwestie van belang.
Het financieel verantwoordelijk stellen
van spr's voorganger acht spr. een slag
in de lucht.
Het streven naar een „geslachtlooze
taal' is een kwestie van historisch denken
en werken. Spr. citeerde enkele voorbeel
den, ook van onderwijzers, die zeer groo-
te fouten schreven.
Gedeeltelijken terugkeer tot De Vries
en Te Winkel acht spr. noodzakelijk.
Tenslotte zette spr. uiteen, dat de be
trokken commissie verschillende deside
rata zal moeten bekijken.
Men staat thans voor een beslissend
moment. Zij die iets bereiken willen moe
ten spr. steunen.
De moties wees spr. af.
De heer W o 1 t j e r (A. R.) bestreed
bij de replieken de historische beschou
wing van den heer De Jong, om dan nog
eens te betoogen, dat de fout z. i. niet ligt
bij dezen minister, doch in de wijze waar
op deze zaak in 1934 is doorgevoerd.
Intusschen kon spr. niet begrijpen, dat
men elkaar bier niet kon overtuigen. De
bevoegdheid van de regeering om exa
mens te regelen staat vast;
maar heel iets anders is het voor-
schrijven van een bepaal-
de schrijfwijze van een taal.
Die ligt buiten haar bevoegdheid.
Spr.'s bezwaar ging in hoofdzaak tegen
den dwang, bestaande in het voorschrij
ven van afwijkingen in de taal, welke do
regeering zelf niet toepast.
Hij bepleitte nogmaals het laten van
de keuze.
Spr. wees namens zijn fractie van de
drie ingediende pioties de eerste en de
derde af, doch zij zou vóór de tweede
stemmen terugkeer tot de spelling De
Vries en Te Winkel zich losmakend
van de toelichting.
De heer De Savornin Lohman
(C. H.) bestreed de eerste en derde motie
en verklaarde eveneens voor de tweede te
zullen stommen, hoewel hij de indeeling
niet gelukkig achtte.
De heer Van Lanschot (R. K.)
wees de moties af. De eerste is er een van
wantrouwen en van de spelling mag geen
politieke kwestie worden gemaakt. De re
geering heeft haar gedragslijn vastgelegd;
daarom is aanneming van de tweede mo
tie een gebaar van machteloosheid, dat
de Kamer geen goed zou doen. Buitendien
moet de Eerste Kamer niet op de Tweede
vooruitloopen,
De derde is te onduidelijk.
De heer D e Z e e u w (S. D.) verklaar
de zich eveneens tegen de moties.
De heer Ridder van Ra,ppard
(Lib.) niet sprekend namens zijn fractie,
zei vóór de tweede motie te zullen stem
men.
De moties, daarna in stemming ge
bracht. werden v e r w o r p e n. De eer
ste met 32 tegen 4 stemmen (N. S. B.), de
tweede met 21 tegen 16 stemmen (N. S.
R.. C. H., A. R. en Van Rappard, Lib.):
de derde met dezelfde stemmenverhouding
als de eerste.
De vergadering werd daarop gesloten.
Het Negende District van den School
raad houdt Vrijdag 13 Mei zijn jaarlijk-
sche vergadering in „St. Joris" te Mid
delburg.
Dit belooft weer een belangrijke bijeen
komst te worden.
In de morgenvergadering hoopt D s W.
H. van derVegtte Goes een rede
te houden over „Het verbond der genade
en het Christelijk Onderwijs".
En in de middagvergadering hoopt M r
J. Terpstra, oud-minister van Onder
wijs, te spreken over „De strijd om de
school".
Voor de vergaderingen van den School
raad is er steeds veel belangstelling.
E'r is reden om te vertrouwen dat dit
ook nu weer het geval zal zijn.
Om de onderwerpen die aan de orde
komen en de sprekers die ze zullen behan
delen.
Omdat de strijd om de school nog vol
strekt niet tot het verleden behoort.
Omdat de liefde voor het Christelijk on
derwijs ook in Zeeland nog niet is ver
flauwd.
Wij vestigen er ten overvloede nog de
aandacht op, dat de vergaderingen voor
alle belangstellenden in het Christelijk
onderwijs toegankelijk zijn.
Een offensief van beide kanten verwacht.
Volgens een' bericht uit Sjanghai is
daar tijding ontvangen uit Soetsjou, dat
de Japanners binnenkort zullen overgaan
tot een grooten aanval aan 'het Loeng'hai-
front. Zij beschikken echter niet over vol
doende strijdkrachten om den tegenstand
der Chineezen te bróken. Een lid van
den Cbineeschen staf beeft verklaard, dat
het Japansche opperbevel behoefte beeft
aan een spoedige overwinning, teneinde
de demoralisatie van de Japansche sol
daten te stuiten. De Japansche soldaten
verliezen den moed, wanneer zij zich ge
stold zien tegenover den vastberaden
Chineoscben tegenstand. Op 'het oogen-
blik, zoo zoi'do deze stafofficier nog,
weegt de numerieke meerderheid van de
Chineezen moor dan voldoende op tegen
de betere bewapening der Japanners.
De 'Chineesohe officier zeide nog, dat
er ook van 'Cbineeschen kant een offen
sief te wachten is en wel voor de Ja
panners gereed zouden komen imet bun
troepenconcentratie. China beschikt over
talrijke reserves, 'die goed bewapend en
goed gedrild zijn.
Gistermiddag toen op het vliegveld Cen-
tocelle de groote parade van de Littorio-
jeugd plaats had, is een druilende regen
begonnen te vallen. De geestdrift heeft
hier echter niet onder geleden, maar het
stadsaspect wel, omdat de Italianen ge
woon zijn al bij de eerste druppels een
goed heenkomen te zoeken.
In de volkswijken is door den regen
veel van de fleurigheid verloren gegaan.
De dag van gisteren is begonnen met
een bezoek van Mussolini aan het Quiri-
Koning Leopold peter van de doopelinge.
De plechtigheid zal 12 Mei omstreeks
12 uur plaats hebben.
Prinses Juliana en Prins Bernhard
hebben aan Koning Leopold van België
de uitnoodiging gedaan om peter te zijn
van Prinses Beatrix.
Naar het Belgische Telegraaf Agent
schap verneemt, heeft Koning Leopold
aan dit verzoek gehoor gegeven.
Zijne Majesteit zal de doopplechtig
heid op 12 Mei in Den Haag bijwonen.
Hij zal hier incognito vertoeven om te
voorkomen, dat zijn komst met vorste
lijke plechtigheden zal gepaard gaan.
Daarom zou de koning van plan zijn m
burger te komen. Koning Leopold zou
slechts op den dag van de doopplechtig
heid in Den Haag vertoeven en des
avonds weer naar België terug reizea.
Z. M. zal dien dag op het paleis aan
bet Noordeinde logeeren.
Omtrent de doop van Prinses Beatrix
wordt nader gemeld, dat de plechtigheid
te ongeveer 12 uur 's middags zal plaats
vinden.
Behalve de reeds eerder genoemde pe
ten, de beide Grootmoeders, H. K. H
Prinses Alice van Groot-Brittannië, Z
H. hertog Adolf Friedrich von Mecklen
burg, H. D'. H. Vorstin van Erbacii-
Schönberg en Gravin Kotzebue zullen
ook nog andere buitenlandsche gasten
Lij de plechtigheid tegenwoordig zijn.
Verder zullen evenals bij het huwe
lijk van het Prinselijk Paar verschillen
de autoriteiten worden uitgenoodigd, zoo
als- bet. Corps Diplomatique, het Perm>
nent Hof van Internationale Justitie en
landelijke, provinciale, stedelijke en
rechterlijke hooge functionarissen.
Nadat het Prinselijk Paar met do
kleine Prinses Beatrix en de vorstelijke
verwanten in de kerk zijn aangekomen,
zal H. M. de Koningin in het kerkge
bouw verschijnen.
Aan den ingang zullen de vorstelijke
personen door een commissievan ont
vangst worden opgewacht en binnenge
leid.
Het kerkgebouw zal op eenvoudige
wijze met groen worden versierd.
naai, waar de Fuehrer de gast van den
koning is.
Hiet onderhoud tusschen de beide re-
geeringschefs en de hen vergezellende mi
nisters duurde een uur. Daarna begaven
beiden zich onder geweldige belangstel
ling naar het Pantheon, om er een krans
te leggen op de Italiaansche koningsgra
ven.
Om twaalf uur had het tweede onder
houd in het Palazzo Venezia plaats, dat
eerst om half twee eindigde en gevolgd
werd door een intiem diner in het Quiri
naal.
Aan de parade van gistermiddag op het
vliegveld namen niet minder dan twee en
vijftig duizend leden van de Littorio-jeugd
deel.
Gisteravond laat vertrokken de onge
veer vijfhonderd journalisten, die over het
Kitler-beaoek verslag uitbrengen, naar
Napels, om de vlootrevue bij te wonen.
Binnenland.
De doop van Prinses Beatrix.
Alle spelling-moties in de Eerste Kamer
verworpen.
Buitenland.
De Fransche franc weer gedevalueerd.
Nieuw offensief in China verwacht.
Hitler in Italië.
De huwelijksplechtigheid op huize D'oorn.
De hofprediker dr Brune Böhring, die
Let huwelijk van prins Louis Ferdinand
von Hohenzollern met grootvorstin
Kyra van Rusland inzegende.
Bij zijn aankomst te Rome werd Hitier door den Italiaanschen koning en Mussolini begroet en
werd de eerewacht geïnspecteerd. Een snapshot op het station te Rome, onmiddellijk na de aan
komst van den Führer.
De speciale correspondent van Havas
meldt, dat het eerste contact tusschen de
generale staven tot stand is gekomen
parallel aan het onderhoud tusschen Hit-
Ier en Mussolini.
Volgens de eerste inlichtingen uit over
het algemeen welingelichte bron zou men
het oog hebben op geenerlei speciaal mi
litair accoord, maar zou men van beide
kanten het voornemen hebben, het mili
taire contact voort te zetten op alle ge
bieden, die onder de landsverdediging
vallen.
De koning heeft gisteravond in het
Quirinaal ter eere van Hitier een diner
aangeboden, waaraan de hoogste Itali
aansche autoriteiten en de den Fuehrer
vergezellende rijksministers, rijksleiders
en staatssecretarissen met hun dames
aanzaten, waarbij over en weer hartelijke
toespraken werden gehouden.
De speciale correspondent van de
„Daily Mail", Ward Price (die als een
vriend van den Führer wordt beschouwd)
die met Hitier den tocht naar Rome mee
maakt, zegt op grond van inlichtingen
uit de beste bron te kunnen melden, dat
cie overeenkomst tusschen Frankrijk en
Italië voor bet einde dezer maand een
foit zal zijn.
Het Vaticaan is bitter gestemd.
Terwijl de „Osservatore" geen woord
schrijft over de reis van Hitier naar
Rome, heeft de Paus gisteren een toe
speling vol bitterheid gemaakt over de
aanwezigheid van Hitler in een rede,
welke hij heeft uitgesproken tegenover
436 jonggetrouwde paren, die hij tegelijk
met kardinaal Lavitrano op zijn zomer
verblijf heeft ontvangen.
Na den zegen voor de aanwezigen te
hebben afgesmeekt, zeide de Paus: „Gij
moet dit goede, dat wij u toewenschen
(.at wij van de goedheid van God ver
wachten, verdienen door uw trouw aan
het Christelijk leven en door uw gebeden.
Want droeve zaken doen zich voor, zeer
droeve zaken, zoowel ver van ons als
nabij. Onder deze droove zaken moet
men wel rekenen het feit, dat Rome, op
den dag van bet feest der H. Kruisvin
ding, de teekenen opricht van een ander
kruis, dat niet het kruis van Christus is.
DALADIER ZEGT ZIJN VOLK DE
BITTERE WAARHEID.
De Fransche minister-president Dala-
dier heeft Woensdagavond voor de radio
een rede uitgesproken, waarin hij o.m. het
volgende zeide:
„De regeering, die ik sedert drie weken
leid, heeft vanaf haar vorming voor twee
