Het Ministerie Mackay.
9e Eilenrider Rennen
Dubbele garantie voor alle verzekerden
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Algemeene Friesche
Levensverzekering-Mij.
Groot-Noordhollandsche
van 1845
BRILLEN
EERSTE BLAD
De strijd in China.
ZATERDAG 30 APRIL 1938
52c JAARGANG - No. 178
Frankrijk en Engeland
sluiten zich nauw aaneen.
Goes - GEENSE - Tel. 6
wint B. M. W.
B. NI. W. „de Koning van den weg"
C. DE LEEUW - Middelburg
Belangrijkste Nieuws
Burmaniahuis Leeuwarden
van Brienenhuis Amsterdam
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon IX
Bijka.iioor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
ILrecueur- Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
H. K. H. Prinses Juliana viert vandaag haar 29sten verjaardag.
Deze dag draagt een bijzonder karakter, door den bijzonderen zegen die aan
Prinses Juliana in het voorbijgegane jaar geschonken werd in de geboorte van
haar dochter.
Moge God de jarige Prinses ook bij den voortduur met Zijne weldaden om
ringen, haar met al de haren zegenen en tot een rijken zegen stellen voor land
en volk.
De Fransche Ministers Daladier en
Bonnet zijn gisteravond met de andere
leden der Fransche delegatie per vlieg
tuig naar Parijs terug gekeerd.
In een officieel communiqué wordt ge
zegd:
D'aladier en Bonnet hadden te Londen
besprekingen met Chamberlain, Lord Ha
lifax en andere Britsche ministers, waar
bij zij in een geest van wederzijds ver
trouwen de voornaamste kwesties bespra^
ken, waarvan op het oogen'blik de hand
having van den vrede afhangt.
De_ ministers bespraken het resultaat
der jongste onderhandelingen van Lord
Perth met Ciano, die leidden tot een ver
drag, welke bijdrage tot de pacificatie van
Europa door de Fransche ministers werd
goedgekeurd.
De Engelsche ministers spraken de
hoop uit, dat de besprekingen, welke de
Fransche met de Italiaansche regeering
heeft geopend, op even bevredigende re
sultaten zullen uitloopen.
De volle aandacht werd gewijd aan den
toestand in Midden-Europa en er bestond
volkomen eensgezindheid omtrent de ac
tie welke men het best zou kunnen onder
nemen met het oog op de verzekering van
een vreedzame en rechtvaardige oplossing
der problemen, welke zich in dit gebied
voordoen.
Eveneens werd een onderzoek gewijd
aan eenige kwesties in verband met den
toestand in het Verre Oosten en van de
gelegenheid werd voorts gebruik gemaakt
om zekere vraagstukken te bespreken,
welke voorkomen op de agenda der a.s.
zitting van den Volkenbond.
De twee regeeringen besloten voor zoo
ver het noodzakelijk kan zijn, het contact
tusschen de generale staven voort te zet
ten.
Na zeer openhartige en
zeer breedvoerige bespre
kingen werd opnieuw er
kend, datGroot-Brittannië
en Frankrijk zijn veree-
nigd door een nauwe be
langengemeenschap.
De Fransche en de Britsche ministers
werden het er over eens, dat het onder
de bestaande omstandigheden van het
hoogste belang is, dat de twee regeeringen
voortgaan met haar politiek van raadple
ging en samenwerking.
Daladier verklaarde aan de pers:
Ik.geloof werkelijk, dat nooit de over
eenstemming tusschen Groot-Brittannië
en Frankrijk, wezenlijker, uitgebreider en
dieper is geweest.
APARTE en
toch GOEDKOOPE
VAK-OPTICIEN
Bonnet sloot zich aan bij de woorden
van Daladier en legde nog eens den na
druk op het gevoel van optimisme, vol
doening en bevrediging, dat hij gekregen
heeft door de besprekingen te Londen,
die in een sfeer van volkomen hartelijk
heid en sympathie zijn gevoerd.
Wij hebben tegenover ons mannen van
absolute loyaliteit en openhartigheid ge
vonden. Bijgevolg hebben wij met volko
men vertrouwen de voornaamste vraag
stukken kunnen bestudeeren, die de aan
dacht van beide landen hadden. Ik meen
te kunnen zeggen, dat de besluiten, die
genomen werden, niet zullen nalaten,
hoogst gelukkige resultaten af te werpen.
Daladier had daarop een onderhoud
met Marchandeau, den minister van fi
nancien.
Het Tsjecho-Slowaaksche probleem.
Over de besprekingen van gistermor
gen heeft de bijzondere correspondent
van Havas vernomen, dat deze betrek
king hadden op het Tsjecho-Slowaaksche
probleem.
D'e Britsche ministers hebben hun
standpunt uiteengezet, zij zijn zich wel
bewust van het gevaar in midden-Euro
pa, waar het handhaven van den vrede
afhangt van een of ander incident met
de Duitsche minderheid. Zij erkenden
vooral de moeilijke positie van Frankrijk
in verband met het verdrag van bijstand
van 1925. Vóór alles waren zij bezorgd
voor de gevolgen, welke een optreden van
Frankrijk ten gunste van Tsjecho-Slo-
wakije zou hebben voor Engeland. Aan
gezien Engeland, volgens de officieele
verklaring van zijn leiders in het parle
ment, niet bereid is, nieuwe verplichtin
gen op het vasteland van Furopa aan te
gaan, blijft niets anders over dan met
alle ten dienste staande middelen een ge
wapend conflict, waarin Frankrijk en
Engeland zouden kunnen worden mee
gesleept te voorkomen.
Van zijn kant heeft minister-president
Daladier het standpunt der Fransche re
geering uiteengezet, waarbij hij erop
wees, „dat Fiankrijk de verplichtingen
van de in 1925 door Briand geteekende
verdragen moet navolgen. Militair ge
zien, kan Tsjecho Slowakije zich doel-
h'effend verdedigen, indien het kan re
kenen op den steun van het buitenland,
Engeland niet uitgesloten. Minister Bon-
ret steunde Daladier. Volgens hem
kan een energieke houding
van Frankrijkèn Engeland in
midden-Europa den toestand
Het is dit jaar een halve eeuw geleden,
dat het eerste Christelijk Kabinet in ons
laud optrad.
Eén feit belangrijk genoeg om er en
kele oogenblikken bij stil te staan.
Het optreden van het Ministerie-
Mackay in 1888 beteekent toch eigenlijk
ten keerpunt in de staatkundige geschie
denis van ons land.
Eén keerpunt, omdat toen de school
strijd in beginsel beslist werd. Maar een
keerpunt ook, omdat toen aan de opper
macht van het Liberalisme toch eigen
lijk een einde werd gemaakt. Wel duur
de het nog een aantal jaren eer het de
finitief verslagen werd, maar het kon
vanaf dat oogenblik nog alleen op de
heen worden gehouden door de hulp van
de Sociaal-Democraten en door het ge
bruik maken van strijdmiddelen die be
wijs zijn van innerlijke zwakte.
Wanneer wij letten op wat er nü een
halve eeuw geleden op politiek gebied
plaats greep, dan is het een wonder in
onze oogen.
Lange jaren was het Christelijk volks
deel, dat den strijd voerde voor het goed
recht van het Christelijk onderwijs, ver
drukt en achteruitgezet.
En in 1878 scheen het wel, alsof de
strijd voorgoed verloren was.
De wet-Kappeyne, in de geschiedenis
bekend als de „Scherpe Resolutie", werd
door de Kamers aangenomen en het be
kende Volkspetitionnement kon niet ver
hinderen dat de wet door den Koning
werd geteekend.
Kappeyne van de Copello deinsde niet
voor krasse maatregelen terug. Hij: kwam
er rond voor uit er geen bezwaar in te
zien dat de minderheden onderdrukt wer
den. Hij1 was de man die in later tijd het
bekende woord sprak: „Verknoei met uw
bijbelteksten de beproefde gronden van
ons staatsrecht niet."
Zijn Schoolwet was er op gericht de
ontwikkeling van het Christelijk onder
wijs definitief te stuiten.
Maatregelen werden in uitzicht gesteld
voor den bouw en de inrichting der lo
kalen, waarin openbaar onderwijs gege
ven werd. Het gebruik van kweekelingen
werd beperkt. De opleiding der onderwij'-
zers verbeterd. De leerlingenschaal ge
wijzigd. Stuk voor stuk maatregelen die
de concurrentie voor het bijzonder onder
wijs in belangrijke mate verzwaarden.
Een beroep op den Koning had, zooals
gezegd, geen resultaat.
Maar het goede gevolg van deze dwang-
wet was, dat bijl ons Christenvolk de on
verschilligheid voor de politiek begon te
wijken en dat ook tijdelijk althans
beseft werd dat in ééndracht kracht
moest worden gezocht.
Bij de volgende verkiezingen konden
O
met eenige ronden voorsprong op
alle anderen.
is ook door U te berijden.
Voor f 525.— leveren wij U een
B. M. W. met Cardanaandrijvlng,
Telescopische voorvork, Snelheids
meter, enz., enz.
Vraagt prljscourent.
VLISS. STRAAT 39-41 Tel. 669
de Liberalen alleen in de meerderheid
blijven door de bekende verknipping va.h
de districten. In 1881 bleven zij, evenals
in 1886, ver in de minderheid. En in 1888
konden zij het in de Kamer niet verder
brengen dan tot 45 leden.
De liberale burcht was gevallen.
Echter niet, dan na een uiterst scherpen
verkiezingsstrijd. De middelen waarvan
toen de Liberalen zich meenden te mo
gen bedienen, waren ver beneden peil.
In het district Schiedam rijmelde men:
Bescherm, o God, bewaak den grond,
Wees Nederland nabij,
Verlos ons van het Helsch verbond,
Van Kuyper's dwinglandij!
Ai, maak ons allen vroom en vrij;
Dat, Uwen Naam ter eer,
Wij stemmen tegen tyranny,
Voor Six, uw knecht, o Heerl
„Six uw knecht", die weigerde op het
gebied van het onderwijs recht te doen
aan het Christelijk volksdeel.
Een ander strooibiljet begon met de
teksten Jesaja 30 13 en 3113 en
vervolgde dan: „Die woorden uit het boek
der boeken zullen worden verstaan en be
grepen door alle vrienden van het onfeil
baar Woord Gods, die geen vleesch tot
hun arm willen stellen en daarom niet
willen medewerken met de boosdoeners,
die als valsche profeten in schaapsklee-
ren tot ons komen.Die „valsche pro
feten" waren natuurlijk de anti-revolutio
nairen en met een beroep op Jesaja wer
den alle kiezers aangespoord op den libe
ralen candidaat te stemmen.
In Leiden werd in die dagen een strooi
biljet verspreid, waarin, zooals de „Stan
daard" het uitdrukte, deze ketting-logica
schitterde: „Van Wassenaar is van de
partij-Kuyper; Kuyper is koek en ei met
Domela Nieuwenhuis; Nieuwenhuis ijvert
voor burgeroorlog. Dus kiezers, weet wel
wat ge doet, maar als ge van Wassenaar
kiest, ziet ge, eer het voorjaar ten einde
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Ook voor Kousen en Handschoenen
zijn wij het aangewezen adres.
„HET STOFFENHUIS", GOES.
Op modegebied toonaangevend.
(Adv.)
Binnenland.
De Eerste Kamer nam de begrooting van
Onderwijs aan.
De N.S.B.'ers uit O'ss geweerd.
Buitenland.
De Engelsch-Fransche besprekingen be
ëindigd.
Luchtgevechten boven Hankau.
is, het burgerbloed stroomen in ons lieve
vaderland!"
Al deze middelen konden echter niet
verhinderen dat de rechterzijde in de
meerderheid kwam en dat baron Mackay
een kabinet vormde.
Gemakkelijk heeft dit Ministerie het
niet gehad. Maar ondanks de scherpe
critiek, ondanks het gebrek aan bestuurs-
ervaring, ondanks de vele besognes in
verband met de ziekte en het overlijden
van den Koning heeft het toch belangrijk
werk verricht.
Daartoe behoort wel in de eerste plaats
de herziening van de Schoolwet.
Het is waar, dat die nog lang niet
alles gaf wat voor de bijzondere school
verwacht mocht worden. Minister Mackay
was echter verstandig genoeg om niet
zoover te gaan, dat reeds van te voren
vast stond dat de Eerste Kamer, waar de
liberalen in de meerderheid waren, het
ontwerp zouden afwijzen.
Maar er werd toch d i t bereikt, dat liet
slot van de deur kwam en dat net recht
van de bijzondere school in beginsel
werd erkend.
Daarnaast werd aan de weermacht
aandacht geschonken en een nieuwe Le-
gerwet in behandeling gebracht, terwijl
voorts ook op sociaal gebied be
langrijke maatregelen werden genomen.
Wij laten dit alles echter rusten.
Onze bedoeling was alleen, mol dank
baarheid in herinnering te brongen hoe
nu een halve eeuw geleden de staatkun
dige strijd gezegend werd, hoe toen een
keerpunt werd bereikt dat voor land en
volk van ingrijpende beteekenis is ge
weest.
herstellen. Zuid-Slavië en Polen
zouden worden aangespoord voor hun
onafhankelijkheid te strijden.
DUIZEND DOODEN BIJ LUCHT
AANVAL OP HANJANG.
Gistermiddag hebben, naar het Hdbl
meldt, vijftig Japansche vliegtuigen een
bomaanval gedaan op Hanjang, een voor
stad van Hankau. De Chineezen verkla
ren, dat zij den aanval verwachtten en
dat zij hun maatregelen hadden geno
men. Er ontspon zich een luchtgevecht,
dat langer dan een uur duurde. Vele
burgers in Hanjang werden gedood.
Volgens de Japanners stegen tachtig
Chineesche vliegtuigen op, waarvan er
vijftig neergeschoten werden. De Japan
ners verloren slechts 2 toestellen.
Volgens de 'Chineezen schoten zij twin
tig Japansche vliegtuigen neer en ver
loren zij er zelf acht.
Volgens een nader ontvan
gen bericht van Havas uit
Hankau zijn ib ij het bomb ar de
ment op Hanjang duizend per
sonen g e d O' o d.
In den sector van Tantsjen, in het zui
den van Sjantoeng, hebben de Chineezen
langs drie wegen een aanval op de Ja
pansche troep'en ingezet. Er ontketende
zich een verwoed gevecht.
Uit Hankau wordt uit Chi
neesche bron gemeld, dat de
Chineesche troep1 en de b e -
liang rdjk e stelling Ta'ntsjeng
hebben heroverd en de Japanners
hebben gedwongen naar het noorden te
rug te trekken.
ENGELAND VERDUBBELT ZIJN
VLIEGTUIGPRODUCTIE.
Naar men te Londen in goed ingelich
te kringen vernam, zal Lord Winter ton
in het Lagerhuis plannen bekend maken,
waaruit blijkt dat de regeering voorloopig
besloten heeft het aantal vliegtuigen dat
•onder het zoogenaamde schema F einde
Maart van het volgend jaar gereed moest
zijn te verdubbelen en dus te brengen van
1750 op 3500 stuks.
Het besluit zou reeds van kracht ge
worden zijn en alle fabrieken hebben aan
zegging gekregen om met dubbele ploe
gen te werken.
Natuurlijk zou ook meer luohtvaartper-
soneel noodig zijn en dus zouden nieuwe
opleidingsscholen en kampen geformeerd
worden.
DE BELASTINGPLANNEN IN BELG IE.
Herinvoering crisisheffing door de
financieele commissie verworpen.
Ingevolge de oppositie van Katholieke
zijde tegen de voorgenomen belastingver-
hoogingen ten bedrage van 1200 millioen,
werd. in de parlementaire financieele
commissie het belastingvoorstel, waarbij
de oude crisisheffing weer zou worden
ingevoerd, met 15 (katholieken, liberalen
en oppositie) tegen 10 (socialisten) ver
worpen. De commissie 'heeft daarna 'be
sloten haar werkzaamheden te onderbre
ken, totdat de regeering haar houding
heeft bepaald.
Naar bet Belgische Telegraaf agent
schap iverneemt, is de regeering vastbe-
j sloten, de belastingontwerpen, zooals zij
1 ingediend zijn, te handhaven. De regee
ring is van oordeel, dat het aan het par
lement staat ,zich in het openbaar over
deze ontwerpen uit te spreken.
HITLERS BEZOEK AAN ROME.
In Italië heerscht een landerige
stemming.
De Epoque verneemt uit Rome, dat
daar in weerwil van den oproep aan de
bevolking om aan de feesten ter eere van
Hitiers bezoek deel te nemen, iets niet in
den haak is.
Er heerscht een landerige stemming,
want de massa 'heeft zich gestooten aan
de onbehouwen inlijving van Oostenrijk.
De gewone man voélt 'het gevaar van een
op expansie belust germanisme aan de
grens ivan Italië. Bij de kleine luiden is
weer een anti-Duitsche gezindheid ont
waakt, waaraan geen spi'l ter wereld iets
kan veranderen. Niet minder dan 30.000
Italiaansche politiemannen werken met
200 afgezanten van de Duitsché Gestapo
samen om Rome van alle elementen te
