mm
v
m
,WT"HETT!t
Dagblad voor de Provincie Zeeland
ARLEHEtfl
3
i
H
EERSTE BLAD
Nederland een zeer bevoor
recht land.
Afzetmogelijkheden op de
Indische markt.
De strijd in Spanje.
De strijd in China.
Belastingverhooging in
Engeland.
Belangrijkste Nieuws
WOENSDAG 27 APRIL 1938
52e JAARGANG - No. 175
Uitgave: N. V. Uitgever» - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J, F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De heer J. Schouten heeft te Amster
dam een politieke rede gehouden waarin
de staatkundige vraagstukken van dezen
tijd werden behandeld.
Resumeerende zeide hij tenslotte, dat
Nederland zeer kwetsbaar is en telkens
gekwetst wordt door hetgeen er in de
wereld geschiedt.
De Ned. Regeering kan slechts op be
perkt gebied de oorzaken van den onge
zonden toestand wegnemen, daar de wel
vaart in Nederland zoozeer afhankelijk is
van herstel van de welvaart in de wereld
en verandering van de samenstelling onzer
welvaartsbronnen alleen in een lange
reeks van jaren kan geschieden, waarbij
het altijd onzeker is hoe zulks moet ge
schieden en hoever men daarbij1 moet gaan.
Toch is Nederland een
zeer bevoorreoht land, ook
nu nog.
Omdat het niettegenstaande de stormen
der laatste acht jaren zooveel heeft be
houden en thans nog een zeer grooten
weerstand heeft; omdat zoovelen hier nog
v agen naar gezonde beginselen voor het
beheer en de leiding van den Staat; om-
''e1 hier nog voor de christelijke begin
selen kan worden getuigd, zonder dat er
onderdrukking op volgt en uit die alge
meen christelijke beginselen de kracht
wordt geput en aan die beginselen de
richting van het Staatsbestuur wordt ont
leend een voorrecht, dat vooral groot
is, omdat als Nederland dat prijsgeeft,
het terecht komt in een kokende zee, waar
revolutionaire beginselen, hetzij! in fascis-
tischen of nationaal-socialistischen zin,
hetzij in sociaal-democratischen of com-
munistischen zin, heerschen en waar hel
leven geen vasten koers meer heeft."
Inderdaad, Nederland is nog een zeer
bevoorrecht land.
Een Duitscher die wij onlangs spraken
en die gaarne in het nieuwe regime in
Duitschland bleek te waardeeren wat er te
waardeeren valt, verklaarde: het Neder-
landsche volk weet niet hoe rijk het is.
En zoo is het ook.
God schonk ons groote voorrechten. Van
geestelijken en van stoffelijiken aard.
Daarom is het zoo onbegrijpelijk dat
er menschen zijta., die, hoewel de Chris
telijke beginselen belijdende, toch niet op
houden het gezag van de Regeering te on
dermijnen en zoo, zij het onbedoeld, mee
helpen ons land te storten in een zee van
revolutionaire ellende.
De heer Koster, van het Verbond van
Nederlandsche werkgevers te Batavia,
in ons land.
Met het K.L.M.-vliegtuig de „Reiger"
arriveerde gisteren op Schiphol de heer
L. Koster, hoofdvertegenwoordiger van
het Verbond van Nederlandsche Werk
gevers te Batavia,
Het doel van zijn bezoek is voorname
lijk het verlevendigen van het contact
tusschen beide gebiedsdeelen. Sedert de
heer Koster vertrok zijn bijna lVs jaar
vorstreken: er is in dien tijd veel veran
derd, terwijl ook het uitwisselen van in
drukken omtrent wat. hier te lande en
ginds is geschied door het verbondsbe-
stuur wenschelijk en nuttig wordt geoor
deeld Niets is zoo gevaarlijk als hot vast
houden aan vroegere indrukken, die men
zich eenmaal gevormd heeft en naar In-
dië heeft meegenomen. Daardoor wordt
de ontwikkeling der dingen zoo licht niet
nauwkeurig gevolgd. Dit leidt dan tot
misverstanden, die aan de goede vor
standhouding tusschen Indië en het moe
derland afbreuk zouden kunnen doen.
Het is daarom van het verbond een ge
lukkig initiatief geweest, aldus verklaar
de de heer Koster, om mij in de gelegen
heid te stellen persoonlijk opnieuw met
de Nederlandsche samenleving contact
te nemen en tevens mij zelf in de gele
genheid te stellen mijn indrukken om
trent Indië uit de laatste lVa jaar moe te
deelen.
Behalve omtrent onderwerpen van
meer algemeenen aard, hoop ik voorts
besprekingen te kunnen voeren met Ne
derlandsche fabrikanten omtrent vraag
stukken, betreffende de afzetverhoudin-
fen op de Indische markt. Ook de ver
schillende aspecten van de industriali
satie van Indië zullen daarbij besproken
worden. Verkeerde ons bedrijfsleven
toen ik vertrok nog in een sterk op
gaande conjunctuur, vnl. door den in
vloed door de depreciatie van ons ruil
middel, thans is het tegendeel het geval,
Hetzelfde verschijnsel doet zich trou
wens in Indië voor. Deze sterke wisse
lingen hebben ongetwijfeld haar terug
slag op de marktverhoudingen en de
maatregelen, die van overheidswege met
betrekking tot het bedrijfsleven zoowel
hier als daar worden getroffen.
Ik zal dus met verschillende groepen
van fabrikanten diepgaand over hun In
dische belangen moeten spreken.
Tenslotte, zoo voegde hij er aan toe,
kan dit bezoek worden dienstbaar ge
maakt aan een goede voorbereiding van
de studiereis, die mr Molenaar, alge
meen secretaris van het verbond, in het
najaar naar Indië zal maken. Ook de
heer Gelderman heeft het voornemen in
October a.s. naar Indië te gaan.
Het heeft mij verheugd, dat in den
laatsten tijd in leidende kringen van ons
bedrijfsleven steeds meer het besef le
vendig wordt, dat de economische ban
den met ons groote oveizoesche gebied
slechts dan nauw kunnen worden aan
gehouden, wanneer men persoonlijk ken
nis neemt van de toestanden en markt
verhoudingen, waarmede men in zijn
zaken te maken heeft.
Dit kweekt nieuwe belangstelling voor
alles wat op Indië betrekking heeft en
draagt zoodoende bij- tot waardeering
van ons groote rijk.
TWEEDE KAMER.
De zaak-Oss. Interpellaties. Een
incident.
In de gisteren gehouden openbare
vergadering deed de voorzitter me-
dedeeling van het binnenkomen van een
voorstel van den heer Wendelaar tot
het houden van een enquête naar de toe
dracht der feiten, welke hebben geleid
tot het ingrijpen door den minister van
justitie in zake de marechaussee te Oss,
en naar de vraag, of de minister in deze
bevoegd was te handelen, zooals hij deed.
Dit voorstel zal worden gedrukt en
rondgedeeld, om daarna in de afdeelin-
gen te worden behandeld,
De heer A1 b a r d a (S.D.) informeert,
of het in bet voornemen van den voor
zitter ligt de behandeling van de inter
pellatie-van Gslderen inzake
het w erkloosheidsvraagstuk
epoedig aan de orde te stellen.
De voorzitter zegt, dat hij de in
terpellatie voornemens is te doen houden
tegelijk met de openbare behandeling
van het wetsontwerp tot verhooging van
het crediet voor werkverruiming.
Het wetsontwerp Verhooging van
crediet voor werkverrui
ming wordt verzonden aan de begroo-
tingscommissie voor hoofdstuk I der
rijksbegrooting.
De heer Rost van Tonningen
(N.S.B.) vraagt de Kamer verlof, den
minister van justitie vragen te mogen
stellen betreffende de voorloopige beslis
singen ten aanzien der brigade der Ko
ninklijke marechaussee te Oss en eenige
aanvullende vragen, welke onmiddellijk
met het herstel van de opsporingsbe
voegdheid der brigade der Koninklijke
marechaussee en met het verleenen van
rechtsingang tegen enkele verdachten,
evenals met de handhaving van burge
meester Ploegmakers en van den procu
reur-generaal van D'en Bosch in zijn
functie, verband houden.
De voorzitter stelt voor over deze
aangelegenheid te beslissen in den aan
vang der eerstvolgende vergadering.
De vergadering wordt gesloten.
Onmiddellijk na afloop van de verga
dering ontstond een scherpe woorden
wisseling tusschen de heeren Wendelaar
(Lib.) en Rost van Tonningen (N.S.B.),
welke laatste gezegd bad: „Ik ben geen
draaier" en deze woorden niet wilde te
rugnemen.
Wanneer de geïncrimineerde woorden
van den heer Rest van Tonningen, wat
blijkbaar de bedoeling is, een tegenstel
ling moeten aanduiden tusschen hem en
den heer Wendelaar, dan slaan zij na
tuurlijk op de houding van dezen laatste
in de Ossche affaire. Bij de interpellatie
in de Tweede Kamer immers verklaarde
de heer W. zich meer dan bevredigd
door het antwoord van den minister,
lerwijl hij thans behoefte heeft aan een
parlementaire enquête.
Franco's opmarsch langs de kust.
De opmarsch der opstandelingen ten
Noordoosten van Teruel is thans ver
traagd door het slechte weer, waardoor
de vliegtuigen niet konden opstijgen.
Uit Gastelion wordt gemeld, dat de stad
gisteren door twintig vliegtuigen is ge
bombardeerd. Er vielen vijf dooden en
■verscheidene gewonden, vijftig huizen
werden vernield.
Groote contingenten Mooren zijn tijdens
het weekend uit Ceuta in Algeciras aan
gekomen; zij worden onmiddellijk ge
oefend om naar het Madrileensche front
te worden gezonden.
In een onderhoud met den vertegen
woordiger van de B. Z. am Mittag in
Spanje heeft generaal Franco verklaard,
dat na de doorbraak aan het Noordelijk
front een nederlaag van de regeerings
troepen niet meer tegen te houden is.
Gistermorgen poogde de luchtmacht
van Franco een aanval te doen op Bar
celona. D'e luchtdoélartillerie opende on
middellijk het vuur op de aanvallende
vliegtuigen. Men heeft geen inslaande
bommen gehoord en ha twintig minuten
was de rust weergekeerd.
Ten zuiden van den Ebro zijn de op
standelingen tot den aanval overgegaan
langs den weg van Montalban naar Al-
caniz en zijn zij er in geslaagd het front
der regeeringstroepen bij Aliaga te door
breken.
Bij1 Alcala de Chisvert, op enkele kilo
meters van de kust der Middellandsche
Zee, zijn de regeeringstroepen tot den
aanval overgegaan en hebben zij' eenige
hoogten heroverd, welke liggen in de
richting van den weg naar Castellon.
Wordt Madrid eerlang prijsgegeven?
Uit 'Saragossa wordt gemeld, dat daar
een buitgemaakte vrachtauto is aange
komen, waarop dertig kisten geladen wa
ren, waarin naar men meent 'de inhoud
van de safe-loketten der Madrilleensche
banken geladen waren.
De directeur der Banco Zaragozano
verklaarde, dat deze kisten, die verzegeld
waren, naar het depot der Bank van
Spanje in Saragossa gebracht zijn.
Men ziet in dit transport een nieuwe
aanwijzing, dat Madrid spoedig prijsge
geven zal worden.
Guerrilla In Noord-China verscherpt.
Volgens: 'Chineesche berichten van het
front in Zuid-Sjantoeng hebben de Chi
neesche troepen een aanval op Tan Tsjen
ingezet. In de straten der stad zou reeds
gevochten worden.
Naar van Chineesche militaire zijde
verklaard wordt, wordt in de provincies
Sjansi en Hopei, waar de Japansche gar
nizoenen tamelijk verzwakt zijn, doordat
troepen naar het front in Sjantoeng zijn
gezonden, een verscherpte guerrilla-actie
gevoerd. Chineesche troepen zouden
reeds tot twintig kilometer ten Westen
van Peiping zijn doorgedrongen. Hier
door wordt Japan voor de noodzakelijk
heid geplaatst, nieuwe troepen naar
China te zenden.
Een der bloedigste gevechten van de
zen oorlog woedt thans om Soen Lien
Tsjoeng.
BUSDIENSTEN NEDERLAND—
ANTWERPEN.
In den Antwerpschem raad besproken.
In den Antwerpschen gemeenteraad
heeft de heer Berckmans gevraagd of
het verbod van autocar-vervoer tusschen
Nederland en Antwerpen doorgaat. Sche
pen Elckeleers antwoordde hierop, dat
met het oog op deze belangrijke kwestie
vergaderd werd met leden der regeering
en dat minister Marck zich in vebband
hiermede naar Nederland 'begaf. Defini
tieve oplo'ssing is echter niet gevolgd.
Het verzet van Nederland gaat tegen het
feit, dat de autocar-exploitanten toelaten
aan reizigers 'die zij1 naar België over
brengen, dat deze later met andere cars
van dezelfde zaak naar Nederland weer-
keeren.
Wie hier achter zit zijn de Nederland
sche Spoorwegen, die hierin een oneer
lijke concurrentie zien.
Drijft men het verzet tegen de wijze
van 'handelen der Nederlandsche auto
bus-exploitanten door, dan keeren de toe
risten na een halven dag verblijf terug.
Dan blijven zij niet overnachten, interes
seert hun geen schouwburgbezoek, enz.
Dan zullen de neringdoeners daaronder
lijden.
Buitendien klagen de Nederlandsche
grensgemeenten dat met het spoor de
dienst op Antwerpen niet voldoende is
uitgebreid om aan de behoeften te 'vol
doen.
De kwestie is dus nog steeds in on
derzoek, maar toch is het verkeer langs
den weg verzekerd, aldus schepen Ecke-
leers.
Gistermiddag heeft Minister Simon de
begrooting aan het Engelsche Lagerhuis
voorgelegd.
De minister zeide, dat de begrooting
bestond uit drie deelen. Het eerste deel
is een overzicht van het afgeloopen jaar,
dat sloot met een overschot van 28.786.000
pond sterling. Deze som zal in de toe
komst anders worden gebruikt dan tot nu
toe het geval is geweest.
Het tweede deel bevat het totaal van
de inkomsten en uitgaven voor het ko
mende begrootingsjaar, hetgeen een te
kort oplevert en in het derde deel wordt
de oplossing gegeven voor het dekken
van dit tekort.
In het afgeloopen jaar bedroegen de in
komsten 872.580.000 pond sterling, onge
veer negen en een half millioen meer dan
de raming en 48 millioen meer dan het
jaar daarvoor en vijfmaal zooveel als 25
jaar geleden.
De algemeene indruk van bet afge
loopen jaar is, dat de eerste helft beter
was dan de tweede, hoewel ook de twee
de helft goed is geweest.
Voorts deelde minister Simon mede, dat
men voor de plannen tot voedsel-defensie
de betrokken takken van handel geraad
pleegd heeft en dat de regeering in het
begin van dit jaar besloten had te juister
tijd voldoende voorraden tarwe, walvisch-
traan en suiker in te slaan, teneinde de
zekerheid te hebben, dat de voorraden des
lands gehandhaafd zullen worden op een
peil, dat noodig is voor de behoeften der
burgerbevolking in de eerste maanden en
tijdens een noodtoestand. Deze aankoo-
pen zijn thans verricht.
Absolute geheimhouding
was van wezenlijk belang
ter voorkoming van prijs-
s t ij g i n g. D'aarom heeft de regeering
de zeer ongebruikelijke manier toegepast
van optreden zonder zich eerst te wen
den tot de daartoe bestaande autoriteit, in
het vertrouwen, dat het Huis de redenen
zou begrijpen en de regeering in staat zou
stellen de noodige wetgevende maatregelen
tot stand te brengen. (Toejuichtingen.)
Er blijft een tekort voor het komende
jaar van 29.998.000 pond.
Minister Simon kondigde aan, dat de
standaard voor de inkomstenbe
lasting verhoogd zal worden met
sixpence per pond, zoodat hij! komt op
5/6 per pond; de opbrengt hiervan wordt
voor dit jaar geraamd op 22 millioen.
De rechten op petroleum zullen ter
stond verhoogd worden, van acht pence op
negen pence per gallon, terwijl een gelijke
verhooging wordt ingevoerd voor zware
oliën, die gebruikt worden voor ver
voer over den weg. Deze verhoogingen
zullen dit jaar 5 millioen opbrengen.
Het recht op t h e e uit het Britsche Rijk
en uit het buitenland zal worden ver
hoogd met twee pence per pond. Verder
zal een recht van negen pence per gallon
geheven worden van stookalcohol,
te beginnen op 2 Mei.
-Deze belastingverhooging is in ban-,
dels- en beurskringen in Engeland met
tegenzin ontvangen.
DE FRANSCH-ITALIAANSCHE
BESPREKINGEN.
Eenige moeilijkheden?
Havas meldt dat men in goed ingelichte
kringen van meening is, dat, indien er al
eenige moeilijkheden zijn inzake het pro
gram van de Fransch-Italiaansche be
sprekingen, deze toch niet van zoodanigen
aard zijn, dat een minder gunstig verloop
van de besprekingen tusschen Parijs en
Rome zijn te vreezen.
PREDIKANTEN MOETEN DEN EED
OP HITLER AFLEGGEN.
Bij weigering worden zij afgezet.
De predikanten en functionarissen van
de oud-Pruisische Evangelische Unie zul
len voortaan den eed van trouw aan Hit-
Ier moeten afleggen.
In geval van weigering zullen zij wor
den afgezet.
COMPAGNIE DUITSCHE
FOTOGRAFEN EN JOURNALISTEN
NAAR ROME.
In splinternieuwe, speciaal voor deze
gelegenheid vervaardigde, uniformen ge
stoken, zijn gisteren 84 fotografen naar
Rome vertrokken, in verband met Hitler's
aanstaand bezoek aan Mussolini. Vrijdag
a.s. zullen zij door 70 hoofdredacteuren
gevolgd worden, eveneens in splinternieu
we speciale uniformen gestoken.
Hitier en zijn voornaamste medewer-
Binnenland,
Het enquête-voorstel inzake Oss van Mr
Wendelaar.
Een heemraadschap voor Zeeland.
Hennepcultuur in ons land.
Buitenland.
De Fransch-Italiaansche besprekingen.
Belastingverhooging in Engeland.
Leuke stof voor Zomerjaponnetjes
koopt U het voordeeligst in
„HET STOFFENHUIS", GOES.
Óp modegebied toonaangevend.
(Adv.)
kers zullen in twee extra-treinen op den
avond van 2 Mei uit Berlijn naar Rome
vertrekken, waar zij den volgenden avond
aankomen. Het verblijf in Italië zal acht
negen dagen duren.
Den hoofdredacteuren is voorgeschre
ven, twee complete stellen mee te nemen,
opdat zij uitgestoomd en opgeperst kun
nen worden. Hun uniformen hebban ter
onderscheiding van do fotografen, die in
blauwgrijze uniformen gekleed zijn, een
blauwzwarte tint. Ook moeten de journa
listen van zes paar handschoenen voor
zien zijn.
RAMP VOOR DE ZWITSERSCHE
WIJNBOEREN.
De vorst der laatste nachten is volgens
de „Telegr." voor de Zwitsersche wijnboe
ren catastrofaal geweest. De lage tempe
ratuur heeft namelijk den geheelen Zwit-
sersohen wijnoogst doen mislukken. De
in Zwitserland met wijnranken beplante
oppervlakte beslaat in totaal 20.000 ha en
hiervan zal niets meer terecht kunnen
komen. Deskundigen ramen de schade op
60 millioen francs. Het is de grootste
ramp, welke de Zwitsersche wijnboeren
ooit heeft getroffen; niet minder dan
10.000 wijnboeren, die geheel op de op
brengst van hun met wijnstokken beplan
te terreinen waren aangewezen, zien zich
van hun jaarlijksohe inkomsten 'beroofd.
DE ZORGEN VAN PRAAG.
De Fransche minister van buitenland-
sche zaken, Bonnet, heeft gistermiddag
den Tsjech o-Slowaakschen gezant, Osoeski
ontvangen. Deze overhandigde den Fran-
schen staatsman, met het oog op de ko
mende Britsch-Fransche besprekingen,
een memorandum betreffende de Duitsche
minderheid in Tsjecho-Slowakij'e.
De Praagsche regeering geeft daarin
een uiteenzetting van de maatregelen, die
reeds vroeger genomen zij'n ten gunste van
genoemde minderheden; ten tweede van de
maatregelen, die zij nog wil nemen; ten
derde nopens de eischen
van de Duitscher s, welke
onaanvaardbaar hl ij'ken,
omdat z ij! de onaantast
baarheid en onafhan'kelijk-
heid van Tsjech o-S 1 o w a -
k ijl e in het geding zouden
brengen.
In regeeringskringen te Praag staat
men nog steeds op het standpunt, dat men
de eischen van de 'Sudeten-Duitschers niet
kan inwilligen.
3900 preventieve arrestaties in Rusland?
De Poolsche bladen deelen mede, dat te
Moskou talrijke arrestaties verricht zijn
in verband met de plechtigheden ter ge
legenheid van den eersten Mei, Tot dus
ver zouden ongeveer 3.900 preventieve
arrestaties zijn gedaan.
In Sovjet-Rusland is sinds eenigen tijd
een geheimzinnige zender in actie, welks
omroeper voortdurend aanspoort tot
moord op Stalin en Worosjilof, tijdens
de a.s. 1 Mei-parade.
Prof. Freud gaat naar Engeland.
Prof. Freud, die tot dusver geen ver
lof kon krijgen Oostenrijk te verlaten, zal
zeer binnenkort, waarschijnlijk over een
week of tien dagen, daartoe wel in staat
worden gesteld. Hij zal zich, met zijn fa
milie,- naar Engeland begeven om zich
in dat land te vestigen.
Korte Berichten.
Het vroegere Duitsche slagschip
„Grosskurfuerst" (25.000 ton), dat na den
wereldoorlog nabij Scapa Flow door de
bemanning tot zinken was gebracht, is
gelicht.
LEGERMANOEUVRES.
Van 2629 September in de Betuwe.
Naar wij vernemen zullen, onder lei
ding van den commandant van het veld
leger luit.-generaal baron van Voorst tot
