Gezinspolitiek.
li
1
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in China.
De strijd in Spanje.
Nieren
VRIJDAG 22 APRIL 1938
52c JAARGANG - No. 171
Zorg Voor Goede Doorspoeling
der
Belangrijkste Nieuws
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vllssingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 00 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrljdogi
f 0.71 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
In het maandblad van den Belgischen
Bond der kroostrijke gezinnen, werd on
langs in iverband mei het naderend be
gin van de ontvolking van België, van de
regeering een krachtdadige gezinspolitiek
gevraagd en aangedrongen op de benoe
ming van een koninklijke commissaris
voor de gezinspolitiek, opdat deze het
bevolfcings- en gezinsvraagstuk in zijn
geheel ibestudeere.
In aansluiting hieraan werd door de
„Nederlander" de wensch te ken
nen gegeven, dat ook ten onzent de be
studeering der gezinspolitiek voortgang
zal vinden.
„Bij de algemeene beschouwingen oiver
de Rijksbegrooting voor 1937 in de Eer
ste Kamer heeft de heer Fleskens ge
sproken over gezinspolitiek en hierbij, ge
vraagd om „een complex van maatrege
len, welke er op zijn ingesteld om de iver-
schiliiende vormen, waaronder het groote
gezin wordt gedrukt en meer in het hij
zonder het kind van de rekening wordt,
nauwkeurig onder de loupe te nemen, te
verlichten en zoo mogelijk geheel te eli-
mineeren". En in aansluiting hieraan
vroeg hij de instelling eener Staatscom
missie ter bestudeering van het vraag-
s.Js der gezinspolitiek.
Verheugend was het nu gegeven ant
woord van den Minister, in dit geval den
Minister van Financiën, die uiting gaf
aan de 'bereidheid der Regeering over te
gaan tot de instelling eener interdepar
tementale commissie, die naar het'vraag
stuk der groote gezinnen een onderzoek
zal instellen; deze commissie is sindsdien
O'oik ingesteld.
In ons blad ivan 20 Juli 1937 hebben
wij' betoogd, dat het niet zoozeer moet
gaan om regelingen, die beter aangeduid
kunnen worden als steun of tegemoet
koming aan de groote gezinnen, maar
veeleer om doelbewuste gezins
politiek. Hierbij wezen wij er op, dat
de tegemoetkomende houding jegens het
wat wij kunnen noemen normale gezin,
ook steun voor het groote en zeer groote
gezin zal beteekenen.
Wat wij nu zouden willen, is dat aan
de genoemde commissie uitgebreider op
dracht gegeven worde; de opdracht tot
het instellen van een onderzoek naar het
vraagstuk der groote gezinnen worde
uitgebreid en verdiept tot de bestudee
ring van het vraagstuk der gezinspolitiek
in vollen omvang.
En waar het hier om veel meer dan
economische en financieele vragen gaat,
ontvange deze Commissie haar opdracht
niet langer van den Minister van Finan
ciën, maar van de Regeering of van den
Minister-President.
De (kwestie der gezinspolitiek is van
veel grooter omvang dan alleen econo
mische maatregelen; zij' vraagt een syn
thetische studie der voorwaarden, waar
onder in de huidige maatschappij het in
wording zijnde gezin, het gevormd gezin,
het groot geworden gezin, gebukt gaan.
In een tijdvak, waarin een zeer groot
deel der burgers terug deinzen voor den
plicht, het leven grootmoedig over te
dragen, is het volstrekt noodig 'het be
staan minder moeilijk te maken voor
hen, die dien moed nog hebben.
En dit beteekent dan tevens sterking
van den moed der wankelmoedigen; op
ruimen of verzachten van belemmeringen,
die voor het groeiende gezin toch wer
kelijk niet gering te achten, zijn; en ten
slotte: het scheppen van een geheel an
dere sfeer ivoor het gezin.
In een gunstige sfeer kan ook het goede
voorbeeld navolging vinden en tot volks
zede worden.
Met het oog op dit laatste zien wij niet
in de laatste plaats een belangrijke taak
voor daadwerkelijke belangstelling der
Overheid."
Met den wensch hier uitgesproken be
tuigen wij! gaarne onze instemming.
Het gaat hier om een zaak van hei
grootste belang. Niet alleen het wel
zijn, maar ook het z ij n van ons volk
en dan denken wij oolk zeer in 't bij
zonder aan onze provincie is hier in
't geding.
Gewetensgeld.
De voorzitter van den Raad van Minis
ters ontving heden van een onbekende
een bedrag van f 4500, onder het motto
„onrechtmatig verkregen en bestemd voor
's lands kas in Nederlandsch-Indië".
Het bedrag is den minister van Kolo
niën ter hand gesteld.
GROOT OFFENSIEF
BIJ LINGJI VERWACHT.
In Lingji (Sjangtoeng) waar de laatste
dagen hevig gevochten is, waarbij de Ja
panners er langzaam maar zeker in slaag
den de Chineesche bezetting terug te drij
ven, is de rust tijdelijk terug gekeerd.
Het Chineesche opper
commando heeft n. 1. bevel
gegeven de stad om stra
tegisch© redenen te ont
ruimen, zoo dat de Japan
ners er thans volledig
meester zijn,
Intusschen wordt op strategische pun
ten in de nabijheid van Lingji een sterke
Chineesche troepenmacht Reuter meldt
2300.000 man samengetrokken. Het
Chineesche front strekt zich over ©en
lengte van 4 km in een halven cirkel
rondom de stad uit.
Ook de Japansche troepen, die inmid
dels nog versterkingen uit Tsigtoa heb
ben ontvangen, bereiden zich op een groot
offensief voor.
In Chineesche militaire
kringen te Hankau wordt
beweerd, dat de Japanners
te Lingji een laatste krach
tige poging willen onder
nemen, om de Chineezen
met één grooten slag te
onderwerpen.
Van Chineesche zijde wOTdt voorts ge
meld, dat in Noord Honan en in Zuid
Sjansi vijf steden op de Japanners1 zijn
heroverd, waardoor de druk der vijande
lijke troepen op den Loenghai spoorweg
verminderd en de verbinding tusschen de
Chineesche strijdkrachten aan beide zij
den van de gele Rivier hersteld is.
NIEUWE SUCCESSEN VAN FRANCO.
Aan het front van Madrid laait de
strijd weer op.
Van de zijde der opstandelingen wordt
gemeld, dat de troepen van Franco aan
het Middellandsche Zee-front ten Zuiden
van Vinaroz enkele kilometers verder
zijn opgerukt, niettegenstaande de re-
geeringstroepen, die met tal van nieuwe
mitrailleurs waren uitgerust en ook een
aanzienlijke versterking van hun lucht
macht hadden ontvangen, heftig tegen
stand boden.
Nadat de vliegtuigen van de regee-
ringstroepen door het luchtdoelgeschut
en de tanks van den vijand door de ar
tillerie waren verdreven, kon de infan
terie der opstandelingen onder bescher
ming van tanks tot den aanval overgaan
en belangrijke stellingen bezetten.
.Radio Nacional aan het front van Ma
drid meldt, dat de opstandelingen een
hevigen aanval van de regeeringstroepen
op hun stellingen in dé universiteitsstad
met kracht hebben afgeslagen. De troe
pen van Franco achtervolgden daarna
den vluchtenden vij'and en drongen door
tot voorbij den Paseo de Rosales. Zij ver
sterkten thans de veroverde loopgraven.
Donderdagmiddag hebben acht vlieg
tuigen van de opstandelingen Puigcerda
gebombardeerd, niettegenstaande het
vuur van het afweergeschut.
In de stad werd vooral de omgeving
van het station getroffen. Bij' het bom
bardement zdjin zeven personen gedood en
twintig gewond.
ENGELANDS TEKORT AAN
VLIEGTUIGEN.
Wat wèl en wat niét in Amerika te koop
zal zijn.
Naar vernomen werd, zullen in Ameri
ka dertig verschillende typen vliegtuigen,
waaronder de bommenwerper, bekend als
bet „vliegende fort", als zijnde beschik
baar voor export, aan de Britsche lucht
vaartmissie worden aangeboden In alle
gevallen beschikken, naar de meening der
Vereen. Staten, leger en vloot over ma
chines, die nog beter dan deze typen zijn,
zoodat deze voor uitvoer beschikbaar kun
nen worden gesteld.
Behalve het „vliegende fort" kan En
geland gevechtsvliegtuigen met een snel
heid van 480 km per uur koopen, doch
nieuwe typen zal het niet kunnen ver
krijgen. Drie typen vliegbooten voor kust-
bombardementen zullen eveneens beschik
baar zijn. Het Amerikaansche leger be
zit thans een vergroot type van bet „vlie
gende fort" en bouwt sub-stratosfeer-bom-
menwerpers, die zonder tussehenlanding
heen en terug naar Europa kunnen vlie
gen. Deze worden voortbewogen door zes
motoren en door middel van een kata
pult-installatie in de lucht geschoten.
DE PALESTIN A-KWESTIE.
Commissie voor verdeeling vertrokken.
De commissie voor verdeeling van Pa
lestina is naar Jerusalem vertrokken.
De commissie staat onder voorzitter
schap van Sir John Woodhead. Deze
deelde mede, dat de eerste weken benut
zullen worden om door het land te krui
sen, teneinde vertrouwd te raken met
den toestand. Daarna zal men de inzich
ten van het publiek inwinnen. Hij zeide
tenslotte: „Het is mogelijk, dat wij voor
2 a 3 maanden vertrekken".
DUITSCHE GENERAALS NAAR
SPANJE?
In een mededeeling van de Spaansche
ambassade te Londen wordt gezegd, dat
volgens berichten, die de Spaansche re
geering uit hoogst betrouwbare bron
heeft vernomen, de Duitsche generale
staf op 16 dezer besloten heeft, dat
Duitschland toezicht zal uitoefenen op
alle operaties aan de Pyreneeëngrens.
In iverband hiermede zouden vijf hooge
ambtenaren per vliegtuig van Berlijn
naar Burgos zijn vertrokken. Het op
perbevel aan het noordelijlk
front in Spanje zou thans in
handen zijn van twee Duit
sche generaals. Verder wordt be
weerd, dat 63 officieren per vliegtuig uit
Miinchen zijn vertrokken, waarvan er 52
naar Sevilla zijn gegaan, om een onmid
dellijk offensief van Malaga uit tegen
Almeria voor te 'bereiden.
D'it bericht wordt in officieele kringen
te Berlijn „volslagen onzin" genoemd.
IJZERSCHAARSCHTE IN
DUITSCHLAND.
In een circulaire van het Duitsche mi
nisterie van binnenlandsche zaken wordt
o.m. gezegd, dat de bouw van nieuwe fa
brieken, die vooral noodig is geworden
binnen het kader van het vier jaarsplan en
de bewapening van het rijk groote hoe
veelheden ijzer noodig maken. Door
den deviezentoestand echter en de
schaarschte op de wereldmarkt zijn de
importen van ijzer en schroot beperkt.
Bijgevolg heeft maarschalk Goering alle
gemeenten doen uitnoodigen op zijn laatst
1 Augustus alle ijzeren hek
ken, welker behoud niet
onontbeerlijk geacht zal
z ij n, af te breken. Voor tuinen
bij huizen wordt aanbevolen de hekken
te vervangen door lage steenen muurtjes.
De afgebroken hekken zullen aan ijzer-
kooplieden verkocht worden, die zich
schriftelijk moeten verbinden het ijzer on
middellijk te leveren aan voor de 'bewa
pening werkende fabrieken.
NIEUWIGHEDEN IN HET DUITSCHE
LEGER.
Bü de parade ter gelegenheid van Hit
ler's verjaardag werd de aandacht ge
trokken door de afdeeling van het 9de
regiment cavalerie. Een escadron ruiters
werd gevolgd door een bataljon wielrij
ders, een nieuwigheid welke verleden
jaar is ingevoerd. Er bestaan thans nog
maar drie regimenten cavalerie bij het
Duitsche leger. De andere afdeelingen
zijn verdeeld over de legercorpsen en
vormen verkenningstroepen. Zij beschik
ken, behalve over de escadrons te paard
en op de fiets over een afdeeling lichte
artillerie met anti-tank- en vliegtuigaf-
w eer kanonnen.
De rol welke de cavalerie bij het oude
Duitsche leger vervulde, is thans overge
nomen door de tanks, die de andere
nieuwigheid vormden. Na de lichte
tanks volgden in den stoet tien tanks,
die tevoren niet aan het publiek waren
getoond. Volgens den standaard van an
dere legers zouden deze tanks „licht"
worden genoemd, maar bet Duitsche le
ger, dat deze tanks een bijzondere rol
heeft toebedeeld, noemt ze „zwaar". Zij
zijn zeker zwaarder dan de tanks welke
het Duitsche leger tot nog toe heeft ge
produceerd. Naar schatting zullen de
nieuwe tanks 20 ton wegen. Vier ervan
waren gewapend met 77 millimeter-ge
schut, de andere met 37 millimeter-ka
nonnen. Uit beide types kunnen ontplof
bare granaten worden geschoten. Boven
dien jpeschikken al deze tanks over een
machine-geweer. Zij zijn met vijf koppen
bemand.
Tekorl in Duitschland aan leger-
instructeurs.
De „Daily Telegraph" meldt uit Ber
lijn, dat verdere bijzonderheden zijn be
kend geworden over het verzoek, dat ge
richt is tot gewezen officieren van het
Duitsche leger, die thans in bet buiten
land verblijf houden.
Zelfs, indien zij de leeftijdsgrens met
ten paar jaar hebben overschreden,
wordt hun verzocht, naar Duitschland
terug te keeren om behulpzaam te zijn
bij de opleiding van soldaten voor het
nieuwe Duitsche leger. Er is nog steeds
een tekort aan goede instructeurs.
Naar schatting zal men langs dezen
weg de beschikking krijgen over onge
veer 2500 instructeurs.
Tsjecho-Slowaken moeten gasmaskers
koopen.
In den loop van deze week zal de koop
van gasmaskers in T'sjecho-Slowakije
verplicht gesteld worden. D© belasting
plichtigen in de steden van meer dan
10.000 inwoners zullen binnen twee
maanden gasmaskers voor bun gezinnen
moeten aanschaffen. Het ligt in de be
doeling, dat de geheele bevolking van
maskers voorzien zal worden.
Afdingen verboden!
Bij de wet zal spoedig afdingen in de
Turksche Lazars worden verboden. Alle
artikelen moeten worden geprijsd, en de
winkelier die zijn klant meer of minder
vraagt, zal zwaar worden beboet. De
charme van het winkelen in Stamboel,
dat voornamelijk bestond in afdingen,
zal nu zeer verminderen.
De Negus zendt een vertegenwoordiger
naar Genève.
Naar Reuter uit Genève meldt, heeft de
keizer van Abessynië aan het secretari
aat-generaal van den Volkenbond medege
deeld, dat hij zich op de aanstaande bij
eenkomst van den Volkenbond, welke op
9 Mei begint, zal laten vertegenwoordi
gen.
Zooals men weet, heeft de Britsche re-
geering den wensch te kennen gegeven op
deze raadszitting de Abessijnsche kwestie
te behandelen, welke voor Engeland ur
gent geworden is, omdat haar regeling
één van de beide voorwaarden is, voor
het wettig van kracht worden van de En-
gelsch-Italiaansche overeenkomst.
Korte Berichten.
In de Zwitserscbe Alpen beerscht
een voor dezen tijd van het jaar onge
woon felle koude. In Montreux sneeuwde
het. De thermometer wees ruim 37 gra
den vorst aan op het Jungfraujoch.
Na de warme voorjaarsdagen der
laatste weken is in Noord-Italië de tem
peratuur gedaald. Niet alleen in de dalen
van de Alpen, doch ook elders is veel
sneeuw gevallen. Zelfs aan de Riviera
is de temperatuur sterk gedaald. Het
heeft er geregend en gesneeuwd.
De langdurige droogte berokkent
den boeren en tuinders overal in Enge
land groote schade. De weerberichten
doen vooralsnog niet het einde verwach
ten van de droogteperiode, die in Zuid-
Engeland thans reeds sedert 25 Maart
duurt.
m
INSTELLING VAN EEN LUCHT-
WAPEN?
Wordt ernstig overwogen.
Naar gemeld wordt ligt het in de be
doeling, om eerlang over te gaan tot de
instelling van een afzonderlijk lucht-
wapen, zooals in vele andere landen
reeds bestaat.
Tot dusver kent onze legerindeeling
vier wapens: cavalerie, infanterie, ar
tillerie en genie, benevens nog het wa
pen der Kon. Marechaussee. Daarnaast
bestaan eenige diensten (geneeskundige,
luchtvaart- en topografische diensten) en
dienstvakken (intendance, administra
tie).
De vlieger-officieren werden uit andere
wapens bij den luchtvaartdienst gedeta
cheerd, maar bleven behooren tot hun
eigenlijke wapen (infanterie, cavalerie,
artillerie, enz.). Een eigen luchtvaart-
wapen in den zin der andere, oudere
wapens bestond er derhalve tot dusver
niet.
In dit verband kan er ook nog op
worden gewezen, dat het de bedoeling
is, dat de geheele luchtverdediging te
land, waaronder dus zouden vallen het
eigenlijke luchtwapen, de luchtdoel-artil
lerie, de luisterdienst, enz. onder een
commando zal komen.
CONTINGENTEERING VAN KOUSEN
EN SOKKEN.
Ingediend is een wetsontwerp tot be
krachtiging van het krachtens de crisis-
invoerwet 1937 genomen Koninklijk be
sluit van 22 Februari j.l. tot regeling
van den invoer van kousen en sokken.
De minister van oeconomische zaken
merkt ter toelichting op, dat de prijzen,
waartegen buitenlandsche kousen en
sokken worden aangeboden, nog steeds
van dien aard zijn, dat bij openstelling
van de grenzen overmatige invoer uit
■"erschillende landen is te verwachten.
Voorts 'heeft de bedrijvigheid in de in-
heemsche industrie in de tweede helft
van 1937 wederom ten inzinking ver-
loond.
ALS GIJ DAGEN te bed moet blijven,
"gij last hebt van rugpijn, hoofdpijn,
gezwollen ledematen, stijve en pijn-
lljke spieren, gij u vermoeid en
senuwaohtlg voelt en uw naohtruet ftjft
verstoord wordt, Is het leven vaak
een last. Zorg dat het niet zoo ver komt. Vergeet niet,
dat zulke versohljnselen van kwaad tot erger kunnen
worden. GIJ kunt ze voorkomen door uw nieren gezond
te houden door het geregeld gebruik van FOSTER'S
RUGPIJN NIEREN PILLEN, einde Jaren bekend als het
dluretisch middel bij uitnemendheid. ff1«-, f.1.75 en f3,.
Binnenland.
De regeering over de Oslo-overeenkomst.
De herziening der omzet-belasting.
Zware brand te Steenwijk.
Buitenland.
Hevige gevechten in China.
Duitsche generaals naar Spanje?
De verdeeling van Palestina.
Het basistijdvak werd gewijzigd van
19301931 in 19361937 en in verband
biermede het autonome percentage ver
hoogd van 40 tot 60 van het aantal do
zijn paren.
Deze verandering van het basistijdvak
achtte de minister noodzakelijk, ten ein
de rekening te kunnen houden met de
gewijzigde structuur van den importhan-
del gedurende de laatste jaren. Het auto
nome percentage diende tengevolge hier
van te worden verhoogd. De invoer im
mers in het nieuwe basistijdvak was ge
ringer dan in bet vorige. Indien nu het
oorspronkelijke autonome percentage ge
handhaafd was, zouden de autonome
contingenten aanmerkelijk zijn terugge
bracht, waarmede de belangen van den
importhandel niet gediend zouden zijn
NEDERL. WERKLIEDENVERBOND
PATRIMONIUM.
De 54e algemeene vergadering.
Onder presidium iva.n den beer C.
Srneenk van Arnhem, is heden in de
Harmonie te Groningen aangevangen de
54e algemeene vergadering van bet Ned.
Werkliedenverbond „Patrimonium".
D'e voorzitter opende de vergadering op
gebruikelijke wijze en hield vervolgens de
openingsrede die ditmaal tot titel droeg:
„Rustige groei in onrustigen tijd."
Spr. wees op de veranderingen in het
maatschappelijk leven, sedert de in 1929
te Groningen gehouden algemeene verga
dering.
Wie in de school ivan Groen werd op
gevoed zal wel nooit in de meening heb
ben verkeerd, dat de vredestractaten van
1919 den Europeeseben toestand gedu
rende een zeer langen tijd zouden be-
heerschen. Ze waren aan hooger staat
kundig inzicht gespeend en „monumen
ten van economisch onverstand". Velen
hebben, aldus ispr., met ons gehoopt, dat
de Volkenbond een vreedzame oplossing
voor de door de vredesverdragen in het
leven geroepen moeilijkheden vinden zou.
Hoeveel goeds 'deze bond heeft gebracht
en hoeveel kwaads hij heeft voorkomen,
voor de noodzakelijke revisie der in '19
geschapen verhoudingen is hij beneden
zijn taak gebleven, waarvan men hem
echter nauwelijks een verwijt maken kan.
De internafüonaal-pdlitieke onrust houdt
bet economische herstel tegen. De groote
naties geven miüiarden uit voor bewa
pening en de z.g. „oplossing van het
werkloosheidsvraagstuk", waarop een
naburig land roem draagt, 'hangt daar
mede ten nauwste samen. Niemand kan
dat in ernst een goede oplossing noe
men. Deze uitgaven zijn in strikt econo-
mischen zin improductief. Ook de werk
loosheid is een probleem dat geen oogen-
blik met rust laat. Veel is reeds ter be
strijding daarvan gedaan, maar wanneer
men in aanmerking neemt wat de laat
ste 10 a 15 jaar door bruggenbouw, we
genaanleg etc., tot stand kwam, kan niet
gezegd, dat de werkelijk productieve ob
jecten nog steeds1 voor het 'grijpen liggen.
De industrialisatie moet bevorderd wor
den, maar ook hier zijn in verband met
de afzetmoeilijkheden de mogelijkheden
beperlkt. Nederland is afhankelijk van de
export.
Er zijn in de laatste maanden ver
schijnselen, die op een nieuwe inzinking
van de wereldconjunctuur wijzen. Daar-
