Zal „De Abdij" te Middelburg
ale hotel verdwijnen
:i
3
filiIOSss!
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De strijd in China.
Belangrijkste Nieuws
WOENSDAG 20 APRIL 1938
52e JAARGANG - No. 169
Uitgave: N. V. Uitgevers Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Pa, Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
REGEERING STELT ONTEIGENING
VOOR.
Mede uit oogpunt van monumentenzorg.
Ingediend is thans een wetsontwerp
tot verklaring van het algemeen nut der
onteigening van perceelen, erfdienstbaar
heden en andere zakelijke rechten, noo
dig voor en ten behoeve van het uitbrei
den van de bureelruimten van de provin
ciale griffie van Zeeland en van de ge
legenheid tot overbrenging van archiva
lia naar het rijksarchiefgebouw in Zee
land, te Middelburg.
Aan de memorie van toelichting is het
volgende ontleend:
Reeds sedert geruimen tijd worden
ernstige bezwaren ondervonden van een
nijpend gebrek aan ruimte noodig en ge
schikt voor den dienst der provinciale
griffie van Zeeland, welke gevestigd is in
een aantal localiteiten, deel uitmakende
van het complex der Abdijgebouwen te
Middelburg.
De bestaande toestand spot inderdaad
met alle begrippen van „efficiëncy".
De huisvesting van de provinciale
griffie eischt dan ook dringend verrui
ming en verbetering. Het behoeft geen
betoog, dat, waar sedert eeuwen het
hoogste burgerlijke gezag in Zeeland ge-
old is in de Abdij1, overwegingen van
historischen en traditioneelen aard zich
verzetten tegen een verplaatsing van den
zetel en den administratieven dienst van
het provinciale bestuur naar een ander
gebouw in de gemeente Middelburg.
Voorziening binnen bovenbedoeld ge
bouwencomplex is daarom geboden. Üp-
of aanbouw zijn niet mogelijk zonder dat
in hooge mate afbreuk zou worden ge
daan aan het monumentale aspect.
Inwendige verbouwing biedt evenmin
voldoende uitkomst.
Uitbreidingsmogelijkheid bestaat al
leen in den oostelijken vleugel van bel
complex, waarin zich het hotel De Abdij'
bevindt, hetwelk met zijn dependance on
middellijk bij' de provinciale grjfi'ie aan
sluit en particulier eigendom is. Bijtrek
king van deze gebouwen aan de thans
voor den dienst der provinciale griffie in
gebruik zijnde lokaliteiten is als oplos
sing tot opheffing van het nijpende
ruimtegebrek als vanzelf aangewezen, al
zal wellicht voorshands niet alle in be
doelde gebouwen beschikbare ruimte
voor de griffie noodig zijn.
Door bijtrekking van de dependance
alleen zou echter aan bet ruimtegebrek
slechts voor een zeer gering deel worden
tegemoet gekomen, mede wijl dit gebouw
tengevolge van de beperkte lichttoetre-
ding nflt intensief voor den dienst der
provinciale griffie kan worden gebruikt.
Organische samenvoeging van de afdee-
lingen zou bovendien ook dan nog niet
mogelijk zijn; van „efficiency" zou we
derom geen sprake zijn.
Overigens zal zich, wanneer het ge-
heele hotel, met dependance, ter beschik
king van het rijk komt, een welkome ge
legenheid voordoen om ook aan het be
staande ruimtegebrek in het rijksarchief
gebouw te Middelburg hetwelk even
eens in het abdij'complex is gevestigd
de zoo noodzakelijke oplossing te geven.
Aan het nijpende ruimtegebrek in het
rijksarchiefdepot zal dan kunnen wor
den tegemoet gekomen, terwijl het ge-
heele depot uitsluitend in het Abdijcom
plex zal kunnen worden ondergebracht
en de Gistpoort zal op den duur als de
pendance van het rijksarchiefdepot kun
nen worden opgeheven en een andere be
stemming kunnen verkrijgen.
Naast bovenstaande overwegingen, wel
ke reeds op zichzelf sterk pleiten voor
bijtrekken van bedoeld hotelgebouw c.a.
aan het Abdijicomplex, verdient nog het
volgende de aandacht.
Het complex der Abdijgebouwen is
het belangrijkste en meest indrukwek
kendste voorbeeld van een grooten mid-
deleeuwschen kloosteraanleg, dat hier te
lande nog in wezen is. Uit het oogpunt
van monumentenzorg is het een gunstige
omstandigheid, dat het grootste gedeelte
van het complex rijkseigendom is en zich
daardoor ook voor de toekomst in veilige
handen bevindt.
Slechts met den bovengenoemden oos
telijken vleugel is dat niet het geval en
het gebruik van dien vleugel als hotel
stempelt dezen ongetwijfeld tot het
zwakste deel van het monumentale com
plex. De tegenwoordige staat van dezen
vleugel doet afbreuk aan den treffenden
indruk, dien de geheele gebouwengroep
ln de kloosterlijke omslotenheid van het
stemmige binnenplein wekt.
Bovendien is het gevaar niet denkbeel
dig, dat men te eeniger tij'd tot vergroo
ting of moderniseering van het hotel zou
wenschen over te gaan en men terwille
daarvan dan een verbouwing zou onder
nemen, welke het geheele complex red
deloos zou kunnen verminken.
Eindelijk kan het rijk door deze ont
eigening alle factoren beheerschen (on
der meer ziji hierbij gedacht aan het
biondgovaar, steeds aan een hotel eigen)
die de instandhouding van het complex
der abdijgebouwen verzekert.
Vermits de pogingen, wel
ke van rijkswege zijn on
dernomen om het hotelge
bouw c. a. langs minnelij-
ken weg voor den staat
in eigendom te verkrijgen,
niet tot het gewensohte
resultaat hebben geleid,
zijn de ministers van bin-
nenlandsche zaken, onder-
wijs, kunsten en weten
schappen en financien
van oordeel, dat er te de
zen alleszins termen aan
wezig z ijl n voor toepassing,
in het algemeen belang,
van de onteigeningswet.
Naar aanleiding van ingebrachte be
zwaren merkt de regeering o.m. op, dat
de belangen van het vreemdelingenver
keer te Middelburg ook bijl de regeering
wegen, doch zij vermag niet in te zien,
dat het verdwijnen van het hotel De Ab
dij; op deze plaats voor de stad Middel
burg een ramp zou beteekenen.
Het vreemdelingenverkeer in Middel
burg toch ontleent zijn bloei in wezen
voornamelijk aan het bestaan van de Ab
dijgebouwen als indrukwekkend monu
mentaal complex van groote zeldzaam
heid en bekoring en aan den rijkdom
van Middelburg aan zooveel andere mo
numenten van geschiedenis en kunst,
folklore enz.
Hoewel bet adres van den gemeente
raad van Middelburg niet in een beoor
deeling treedt van het algemeene nut der
onteigening, acht de regeering zich toch
niet gerechtigd het adres'in dit verband
niet te noemen.
Adressant bepleit dan, dat het rijk
zoo de daadwerkelijke ingebruikneming
der te onteigenen perceelen tot bet daar
in onderbrengen van een deel der pro
vinciale administratie en/of van de rijks
archieven niet van hoogst urgenten aard
zou zijn te achten de voortzetting der
exploitatie van meergenoemd hotel, na
onteigening, gedurende een tijdsduur zoo
groot als mogelijk is, niet verhindere,
zulks mede in het belang der gemeente.
Vooropstellende, dat het treffen van de
onderwerpelijke voorzieningen urgent is,
verklaart de regeering zich nochtans
gaarne bereid, voor zooveel mogelijk, zij
het ook niet voor het geheele hotel, in
den door den raad van Middelburg aan
gegeven zin met de belangen der ge
meente rekening te houden.
Japanners melden succes in Sjansi.
In het heden door het Japansche hoofd
kwartier gepubliceerde communiqué over
de gevechten der laatste dagen wordt niets
medegedeeld over het groote offensief in
Sjangtoeng.
Inzake den strijd aan het front van
Sjansi wordt o.m. gezegd, dat de opera
ties zich sedert eenige weken gunstig ont
wikkelen en op 16 April tot een groot
succes hebben geleid, doordat 20.000 man
Chineesche troepen, die de verbinding
ten noorden van Loenfoe ernstig bedreig
den, verslagen werden. De vijand, aidus
het Japansche bericht, liet bij dit gevecht
meer dan 2000 dooden en een groote hoe
veelheid oorlogsmateriaal op het slagveld
achter.
Volgens telefonische berichten van het
front, is het Japansche offensief in Zuid
oost Sjantoeng in vollen gang. Het Ja
pansche commando heeft alle krachten
aan mensehen en materieel ingezet.
De oorrespondent te Sjang
hai van de „Daily Tele
graph" constateert, dat de
jongste Chineesche over
winningen in Sjantoeng
een diepe wig 'hebben ge
dreven in het Japansche
front. De poging der Japanners om
hun legers uit het Noorden en die, welke
uit het Zuiden oprukken, zich met elkaar
te laten vereenigen, is verijdeld.
De Chineezen hebben op dit front 250000
man op de been gebracht, terwijl de Ja
panners slechts beschikken over 100.000
man, van wie de gevechtskracht is ver
zwakt door de zorg om de verbindings
linies te verdedigen, Volgens de Duitsehe
militaire adviseurs in China kan enkel
een ernstige fout van de Chineezen be
letten, dat deze een groote overwinning
behalen.
FRANKRIJK GAAT OOK BESPREKIN
GEN VOEREN MET ITALIë.
Thans wordt bevestigd, dat Italië de
voorstellen van Frankrijk tot het aan-
knoopen van besprekingen teneinde de
bestaande misverstanden uit den weg te
ruimen, heeft aanvaard.
Er bestaan geen problemen in den
eigenlijken zin des woorda tusschen beide
landen. Alle politieke vraagstukken wer
den geregeld bij; de overeenkomsten van
Januari 1985. Wel bestaat een psycholo
gisch probleem en dit is grooter dan het
probleem dat bestond tusschen Italië en
Engeland.
Waarschijnlijk zal men trachten een
geschreven overeenkomst tot stand te
brengen, welke een soort bevestiging zal
zijn van Britsch-Italiaansche overeen
komsten, op die punten welke in het bi
zonder Frankrijk raken, zooals de ver
bindingswegen over de Middellandsche
zee, de Spaansche kwestie en Syrië.
Men wil pogen gelijke garanties te ver
krijgen als Engeland. Frankrijk zal dan
het Italiaansche keizerrijk erkennen on
der gelijke voorwaarden als Engeland.
In politieke en diplomatieke kringen
te Rome is men van oordeel, dat de
Fransch-Italiaansche besprekingen onder
gunstige voorteekenen beginnen.
In enkele bladen laat men doorsche
meren dat Frankrijk onder Engelschen
druk tot deze besprekingen is besloten.
SOVJET-GENERAALS GEARRESTEERD
Zij zouden 1 Mei a.s. bommen werpen
naar Stalin.
Yeshov, commissaris voor buitenland-
sche zaken en chef van de ogpoe heeft
zeven generaals doen arresteeren, onder
beschuldiging van moordjplannen tegen
Stalin en Worosjiloff.
De aanslag was vastgesteld op i Mei.
Stalin en zijn onmiddellijke medewerkers
zijn gewoon, op dien dag de groote pa
rade bij1 te wonen op het roode plein te
Moskou. Die gelegenheid zouden de com-
ploteurs benutten. Bommen zouden ze
slingeren naar de tribune, vanwaar Stalin
en Worosjiloff de parade gadeslaan.
De gearresteerden moeten bekend heb
ben, aan een dergelijke samenzwering te
hebben deelgenomen. „De bevelen tot dien
moordaanslag zijn ons uit het buitenland
verstrekt", zeggen de gevangenen.
OTTO VAN HABSBURG VAN
HOOGVERRAAD BESCHULDIGD.
Van Duitsehe zijde zal een proces we
gens hoogverraad tegen aartshertog Otto
van Habsburg begonnen worden.
'Het bevel tot inhechtenisneming van
den aartshertog is reeds uitgevaardigd.
Aangezien Otto van 'Habsburg zich ech
ter buiten de grenzen van het Duitsehe
rijk bevindt en zich natuurlijk niet voor
dit proces op Buitsch gebied ter beschik
king zal stellen, zal de procedure wel uit-
loopen op een veroordeeling bij verstek en
op een verbeurdverklaring van zijn ver
mogen en bezittingen.
De Angriff sjireekt over den aartsher
tog als over een „misdadiger" en een
„vluchteling". Het schrijft, dat het hevel
tegen hem is uitgevaardigd omdat hij „ge
vlucht is en de hulp van Parijs heeft in
geroepen tegen Hitier voor het arme ver
drukte Oostenrijksche volk". Het orgaan
gebruikte uiterst heftige termen tegen
den aartshertog, evenals tegen keizer Ka-
rel en keizerin Zita.
AARDBEVING TEISTERT TURKSCHE
STEDEN.
Een heftige aardbeving, die achttien
seconden duurde en waarvan het epicen
trum in de midden-Aziatische hoogvlakte
lag, heeft verscheidene Turksche steden,
o.a. Ankara, geteisterd.
Te Yozgat en Grapsoen stortten twaalf
buizen in. Omtrent slachtoffers is tot
dusver nog niets gemeld.
Nader wordt gemeld, dat 10 dorpen
zijn vernield, waarbij 200 personen om
het leven kwamen.
Bovendien is een groot aantal plaat
sen in centraal Anatolië geteisterd. Tal
van gebouwen zijn beschadigd.
STAATSGREEP VERIJDELD IN
ROEMENIE.
In alle stilte en met verrassende snel
heid heeft de regeering ingegrepen tegen
de IJzeren Garde en haar leider Antoniu
Codreanu toen zij er van op de hoogte
was gesteld, dat deze organisatie een
staatsgreep 'beraamde.
De IJzeren 'Garde werd 'opgeroepen,
zich gereed te maken ivoor een „op-
marsch naar Boekarest".
In alle stilte begon daarop de politie
een uitgebreid onderzoek 'dat zich uit
strekte tot de duizenden kleine cellen der
OPBRENGST DER RIJKSMIDDELEN.
Het eerste kwartaal hooger dan het
vorig jaar.
De Rijksmiddelen brachten in Maart
f 87.31 millioen op tegen f 85.49 millioen
in Maart 1987 en f 85.76 millioen als
1/12 der raming.
In de eerste drie maanden van 1938
bedroegen de totale ontvangsten f 104.08
millioen (v. j. f 99.21 millioen) bij f 107.81
millioen als 8/12 der raming.
Wat de kohierbelastingen betreft, was
einde Maart in totaal £46.08 millioen op
kohier gebracht tegen f 41.08 millioen op
31 Maart 1937.
Voorzoover thans bekend, hebben de
gezamenlijke belastingen in 1937 opge
bracht f 551.458.874. De raming bedroeg
f 484.025.000.
organisatie. Bij; dit onderzoek werden al
spoedig groote hoeveelheden wapenen en
munitie ontdekt.
Tot nu toe zijn op grond van dit on
derzoek reeds honderden personen gear
resteerd.
De vroegere minister 'generaal Anto-
nescu, die als politicus zeer op den voor
grond getreden is, is met dertig dagen
„verlof" gezonden en naar 't buitenland
vertrokken.
Niemand buiten de regeering was met
de actie der politie bekend. 'Grootendeels
zijn de arrestaties des nachts verricht.
Alles; is volkomen rustig in den lande.
Men verwacht, dat zij, die schuldig
zullen bevonden worden, gedeporteerd
zullen worden naar 'het „Slangeneiland"
in de Zwarte Zee. Dit eiland, een ver
laten rotsgroep, waarop zeer veel slan
gen voorkomen, dient als verbannings
oord voor 'zeer gevaarlijke misdadigers.
DE TERREUR IN PALESTINA.
Vele dooden en gewonden.
Op Palmzondag zijn in Palestina bloe
dige gevechten geleverd, die aan tientallen
personen het leven hebben gekost.
De slachtoffers zijn voor de overgroote
meerderheid Arabieren. Tot de gesneu
velden behooren verschillende blekende
terroristen.
Men vreest een verscherping van de
troebelen, welke verscherping samenvalt
met het einde van den sinaasappelenoogst
In elk geval hoopt men, dat de aankomst
van de nieuwe koninklijke commissie,
welke tegen het einde van de maand ver
wacht wordt, een ontspanning teweeg zal
brengen. Deze commissie is, zooals men
weet, belast met de bestudeering van de
mogelijkheden van een verdeeling van het
land.
DE OPMARSCH VAN FRANCO'S
TROEPEN IN CATALONIE.
Franco's troepen houden thans meer
dan 50 km van de Catalaansche kust der
Middellandsche Zee bezet. Zij controiee-
ren thans meer dan de helft van de rijst-
productie van Spanje.
Zij hebben de volledige bezetting van
het deel van Tortosa, dat op den rechter
Ebro-oever ligt, voltooid. Dit stadsgedeel
te was geheel en al door de burgerbevol
king verlaten.
Een ander bericht meldt:
De strijd om Tortosa is» nog steeds niet
beslist. De regeeringstroepen verdedigen
zich krachtig tegen de aanvallen der op
standelingen. Van elk huis is als bet ware
een vesting gemaakt.
Volgens inlichtingen van uitgewekenen
ligt Val Aran thans open voor de opstan
delingen.
Moskou verbetert de verbinding met het
Verre Oosten.
In den loop van dit jaar zal aan de
Russische spoorwegen een bedrag van
ruim vijf milliard roebel ter beschikking
worden gesteld voor het uitbreiden van
het spoorwegnet tusschen de centrale
deelen der Sovjet-Unie en het Verre Oos
ten. De voltooiing van den aanleg van een
tweede spoor op den Siberischen spoor
weg en in bet Verre Oosten staat op bet
programma.
De kindersterfte in België.
Uit statistische gegevens blijkt, dat de
kindersterfte in België in de laatste ja
ren aanzienlijk is afgenomen. In 1880
stierven 17 van d.e 100 kinderen, in de
laatste jaren bedroeg het percentage
8.19.
De verbetering is toe te schrijven aan
de gewijzigde sociale toestanden en de
heilzame werking van de consultatiebu-
reaux voor zuigelingen.
Parijs weer aan den arbeid.
Na een vrij1 langdurige staking ze
heeft bijv. 23 dagen geduurd bij' Citroen
is gistermorgen in de meeste metaal-
fabrieken van het Parijsche gebied het
werk hervat. De arbeidssituatie wordt al-
Binnenland.
De reis van Prins Bernhard.
Vragen over het landverraderlijk optre
den van nationaal-sooialisten.
j Wetsontwerp tot onteigening van hotel
de Abdij te Middelburg.
Voorloopig Verslag der Eerste Kamer
over de vestigingswet.
Opbrengst der Rijksmiddelen in Maart.
Drie millioen meer voor defensie.
Buitenland.
Fransch-Italiaansche besprekingen.
Staatsgreep in Roemenië verijdeld.
Het Japansche tegenoffensief.
Sovjet-Generaals gearresteerd.
De terreur in Palestina.
iengs weer normaal. Men verwacht, dat
morgen de fabrieken weer op volle
kracht zullen werken.
Bomaanslag verijdeld.
Volgens een bericht uit Hongkong werd
Maandag in een postpakket op het hoofd
postkantoor aldaar een bom ontdekt. De
bom was van een tijdlont voorzien, die
zóó was gesteld, dat de belsche machine
tijdens het transport per vliegtuig tus
schen Hongkong en Hankau zou moeten
ontploffen. In het toestel zouden zich
eenige vooraanstaande Chineezen bevin
den, o.a. Soeng, de operbevelhebber der
Ghineesche luchtmacht en andere Ghinee
sche notabelen.
Aangezien het toestel met vertraging
startte, kon de aanslag worden verijdeld.
Ook in Engeland was Paschen koud.
Ook Engeland heeft dit jaar een koude
Paschen gehad. Op den tweeden Paasch-
dag was de temperatuur lager dan met
Kerstmis en op vele plaatsen is sneeuw
gevallen. Toch lieten vele vacantiegangers
zich hierdoor niet afschrikken en het was
in de meeste vacantieoorden zeer druk.
De strenge nachtvorsten hebben ern
stige schade veroorzaakt aan de bloesems
der vruohtboomen.
Korte Berichten.
Trotzki heeft meegedeeld vernomen
te hebben, dat een groep terroristen, on
der wie zich verschillende leden der
Sowjet-Rüssische geheime politie bevin
den, op weg is naar de hoofdstad van
Mexico, om te trachten hem te ver
moorden.
In geheel Duitsohland wordt heden
het feit gevierd, dat Hitier 49 jaar wordt.
DE REIS VAN PRINS BERNHARD'.
Lcoze geruchten omtrent een ongeval.
Aan de „Matin" werd gisteren uit
Cannes gemeld, dat Prins Bernhard, die
Maandag aldaar was aangekomen, gis
termorgen om 10 uur in gezelschap van
zijn broeder, Prins Aschwin, per auto
w_er vandaar was vertrokken. Eenige
uren later hadden zij' vrienden opge
beld, om hun mede te deelen, dat zij een
ongeval hadden gehad met hun auto,
doch dat hun zelf niets was. overkomen.
In verband hiermede wordt medege
deeld, dat de Prins tengevolge van een
motorstoornis nabij Cannes eenig opont
houd heeft gehad, doch sindsdien de te
rugreis in de lichting Lyon heeft voort
gezet.
Van een eigenlijk „ongeval" zou dus
geen sprake zijn.
LANDVERRADERLIJK OPTREDEN.
Fascistische actie voor aansluiting
hij Duitsohland.
Het lid der Eerste Kamer, Jhr Mr
B. C. de Savornin Lobman, heeft
aan den Minister van Algemeene Zaken
en van Justitie de volgende vragen ge
steld:
1. Hebben de ministers kennis genomen
van een te Utrecht op ruime schaal ver
spreide oproeping tot een ook inderdaad
aldaar op 11 April j.l. in het gebouw
Tivoli gehouden vergadering, in welke
oproeping, uitgaande van de „Nationaal-
sociaiistisohe Nederlandsche arbeiders
partij, groot-Düitsche beweging in Neder
land", den Nederlandschen „arbeiders
van het hoofd en de vuist" het voorbeeld
der „Oostenrijksche kameraden" voor
oogen wordt gesteld, eerstgenoemden aan
geraden wordt, zich met hun „Duitsehe
kameraden' te „verbroederen" en wordt
voorgespiegeld, dat ook hun „Hitler's so
cialisme" „vrijheid, arbeid en brood" zal
geven, en een lezing van Dr van Rappard
over het onderwerp: „Oostenrijk vrij
en wij?' wordt aangekondigd, terwijl dit
pamflet is getooid met het hakenkruis en
onderteekend is met den uitroep: „Heil
Hitier?"
2. Zijn hunne Excellentiën niet van
