De toestand in Frankrijk.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De werkloosheid.
De strijd in Spanje.
De strijd in China.
Uit de Provincie
Belangrijkste Nieuws
WOENSDAG 13 APRIL 1938
52e JAARGANG - No. 165
Uitgave: N, V. Uitgevers - Maatichappl]
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vor»t»traat 70, doei
Postrekening 4445! Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.80 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goec en Vlissingen f 0.20
Losse nummers S cent
Advertentiën 20 cent per rege"
Ingezonden mededeeüngen 60 sent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
fè.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijks korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Voor de versterking van 's lands weer
macht heeft zich den laatsten tijd een
verblijdende belangstelling geopenbaard.
Ons volk is onder den indruk gekomen
van de gevaren die er voor het bewaren
van onze zelfstandigheid dreigen en het
heeft met de daad willen toonen, dat
het in dezen achter de Regeering staat.
Want niettegenstaande in verband met
de groote defensie-uitgaven verzwaring
van den toch al zwaren belastingdruk in
uitzicht werd gesteld, is toch aan vrij
willige giften voor de weermacht een be
drag ontvangen dat reeds de f 100.000
begint te naderen.
Van verschillende zijden is in verband
daarmede de opmerking gemaakt, dat
door de steUke belangstelling voor de
landsverdediging de noodzakelijkheid van
de bestrijding der werkloosheid niet op
den achtergrond mag geraken.
Wij gelooven niet, dat daarvoor veel
gevaar bestaat.
Want er is wel niemand of bijl komt
met de verschrikkelijke gevolgen van de
nog altijd omvangrijke werkloosheid meer
direct of indirect in aanraking.
Het zal wel nooit gelukken de hierdoor
ontstane stoffelijke en geestelijke nood
onder woorden te brengen.
Natuurlijk bestaat het gevaar, dat wij
aan deze dingen gewoon raken. Daarom
net goed er telkens weer de aandacht
op te vestigen, dat de bestrijding van de
werkloosheid voor een gezond nationaal
leven van niet minder groote beteekenis
is, dan de instandhouding van een be
hoorlijke weermacht.
De Regeering heeft steeds getoond
daarvan ten volle overtuigd te zijn. Doch
ook hierbiji moet zij op den daadwerke
lijken steun van hot geheele volk kunnen
rekenen.
Br moet de bereidheid zijn ook voor de
werkloosheidsbestrijding offers te bren
gen zoo noodig.
Een der beste bestrijdingsmiddelen is
productieve werkverschaffing.
Wij zijn er aan gewoon geraakt bij1 het
hooren van deze uitdrukking in de eerste
plaats naar de Overheid te zien. En ze
ker, hiji werkverschaffing in het groot zal
de Overheid de leiding moeten nemen.
Maar dit mag geen reden zijln, dat het
particulier initiatief verslapt.
Er zou veel meer gedaan kunnen wor
den. E'r zijn tal van menschen met een
behoorlijk inkomen, ambtenaren e.d., die
het mogelijke doen om den ambaohtsman
buiten de deur te houden.
Op zichzelf is dat niet afkeurenswaard.
Maar op deze wijze wordt toch de
wterkgelegenheid niet onbelangrijk ver
minderd.
Het is goed als we met de werkloozen
onze sympathie betuigen.
Het kan ook goed zijn als we meehelpen
de Overheid duidelijk te maken dat zij
op dit gebied een taak heeft.
Maar meer radicaal is toch, dat ieder
die kan, en die door God met werk en
brood gezegend werd, naar vermogen
meehelpt de werkgelegenheid te bevor
deren.
Terecht schreef een onzer bladen:
„Wanneer het particulier initiatief
niet stil staat en ieder, die werk kan ge
ven, zich ervan doordringt, dat hijl steeds
op vermeerdering van arbeidsgelegenheid
in eigen land en woonplaats bedacht moet
zijn, wanneer de regeering des lands in
haar positie doet, wat in haar vermogen
is, dan zal wel niet ineens de werkloos
heid weggevaagd zijn, maar dan mag toch
verwacht worden, dat onder den zegen
des Heeren de werkloosheid inkrimpt en
de plaag der werkloosheid meer en meer
beteugeld wordt.
Tegen de werkloosheid moet heel de
natie eensgezind strijden met kracht,
doortastendheid en volharding."
KABINET DALADIER VRAAGT
VOLMACHTEN.
Voor de kamer 'heeft de Fransche
minister-president Daladier de regee-
ringsverklaring voorgelezen, alsmede een
wetsontwerp tot financieel 'herstel,
waarin o.a. volmachten worden
gevraagd tot 31 Juli, tenein
de de maatregelen te nemen,
die beslist noodzakelijk zijn,
om te voldoen aan de behoef
ten van de landsverdediging
en de financiën en 's lands b e -
d rijf slew en te herstellen.
Er bestaan heden ten dage geen reek
sen afzonderlijke vraagstukken meer, al
dus de verklaring. Het gaat steeds over
één en hetzelfde vraagstuk, dat van onze
veiligheid en het heil van het land is één
vast begrip.
De nationale verdediging eischt een
gezonde munt. Zij; eischt een krachtig
economisch beleid. Zij kan geen vertra
ging of stilstand van de productie ge
dongen, vooral niet in die industrieën,
welke ten bate ivan de veiligheid van het
land werken.
De regeering doet daarom een beroep
op de wijsheid en de vaderlandsliefde
der arbeiders en werkgevers.
Van nu af aan kunnen alle conflicten
overigens worden 'geregeld binnen. het
kader der wet door procedure-s van ver
zoening en arbitrage.
'Het oogenblik is gekomen om te be
wijzen, dat Frankrijk het hoofd kan bie
den aan de gevaren, 'die het bedreigen,
en tevlens trouw blijven aan zijn eigen
aard.
De voorzitter van de radicale fractie
verzocht daarna de kamer te willen stem
men over een eenvoudige dagorde, aan
welke stemming de regeering de beteeke
nis van een motie van vertrouwen had
gegeven.
Aldus geschiedde. De dagorde werd
gevoteerd met 576 tegen 5 stemmen.
Met belangstelling wordt uitgezien naar
de tweede stemming, waarmede het debat
over het volmac'hten-ontwerp zal worden
besloten en 'die feitelijk de beslissing der
Kamer zal brengen.
Men vermoedt, dat het kabinet wel een
meerderheid zal 'halen.
De stakingen.
Ten aanzien van de stakingen is -de
nieuwe regeering reeds met vrucht werk
zaam geweest.
De staking in de vliegtuigfabrieken is
reeds geëindigd.
Wat de oiverige fabrieken betreft, Da
ladier heeft verklaard, dat hij de ont
ruiming zal zien te verkrijgen door mid
del van overreding en dergelijke zach
tere middelen en geen geweld zal gebrui
ken. Het is niet onmogelijk, dat 'de ar
beid in de metaalindustrie geleidelijk zal
worden hervat.
Intusscben 'heeft de staking in de me
taalindustrie zich uitgebreid tot een aan
tal fabrieken in het departement Seine-
et-Oise. Het aantal stakers is
als gevolg hiervan wederom
met ongeveer 20.000 gestegen.
Tot dusver 'heeft zich geien enkel incident
voorgedaan.
Tot de bedrijven waar gestaakt wordt
behooren thans ook de Farmanfabrieken
te Boulogne, de Licorne-f abrieken te
Courbevoie en de Gillet-fabrieken te
Montrouge, door stakende arbeiders be
zet, en een twintigtal kleine ondernemin
gen.
FRANCO'S LEGER RUKT WEER OP.
Gistermorgen hebben de opstandelin
gen hun opmarsch aan het Catalaan-
sche- en het Valencia-front hervat.
Ten Zuid-Oosten van Morella gingen
afdeelingen, over een front van tien ki
lometer breedte, tot den aanval over en
bezetten een aantal strategisch belang
rijke hoogten in de streek, die den straat
weg naar San Mateo beheerscht.
De opstandelingen hebben thans de
hoogste heuvels achter zich en het voort
rukken naar de Middellandsche Zee zal
dus snel kunnen geschieden.
Toch is de opmarsch moeilijker ge
worden door het feit, dat de regeerings-
troepen een andere tactiek toepassen. Er
zijn meer mitrailleurnesten, waardoor
flankbewegingen vrijwel onmogelijk wor
den.
In het uiterste Noorden is de strijd
ook weer opgeleefd. D'e verdedigingsli
nies over de hooge bergen daar zullen
wel weldoende blijken, om den opmarsch
gedurende den eersten tijd tegen te hou
den. D'e troepen die daar strijden loopen
gevaar, afgesneden te worden, maar de
Fransche grens is dicht bij.
Duizenden vrijwilligers hebben zich
daarheen begeven, om de opstandelingen
tegen te houden. Er wordt daar gestre
den met de guerilla-methode, volgens
deskundigen de beste vechtwijze voor
deze ongeoefende vrijwilligers.
Betrouwbare ooggetuigen melden, „dat
de opstandelingen in den sector ten zui
den van San Mateo vlammenwerpers ge
bruikt hebben.
De regeeringstroepen lagen goed ver
schanst achter in allerijl gemaakte ver
sterkingen en gaven geen kamp, toen de
vijand met tanks en vliegtuigen herhaal
delijk aanviel. Daarop zonden de opstan
delingen patrouilles vlammenwerpers, ge
kleed in asbest pakken en beschermd
door gasmaskers, onder dekking van een
hevig artillerievuur.
De regeeringstroepen hebben den moed
niet verloren en hebben een tweede ver
dedigingslinie opgeworpen. Toen de op
standelingen de eerste linie bereikten,
vonden zij daar velen, omgekomen door
het „vloeibare vuur", geklemd aan mi
trailleurs en geweren".
De kansen gekeerd Japan zendt gewel
dige versterkingen.
De Japanners hebben volgens U. P. ge
weldige versterkingen gezonden naar 't
zoo bedreigde Sjantoengfront en het
schijnt, dat de kans op 'het oogenblik
weder gekeerd is. De Japanners melden
namelijk, dat zij den opmarsc'h der Chi-
Heezen gestuit hebben en dat de Ghinee-
zen zich uit Tsi Nan hebben moeten te
rugtrekken.
Van 'Chineesche zijde wordt toegegeven
dat de Chineesche troepen plotseling op
heftigien tegenstand zijn gestuit in heel
Sjantoeng en dat Sin Ji en Tsjoe Foe de
eenige sectoren zijn, waar zij hun ivoor-
naamste veroveringen kunnen handha
ven.
Hoe de toestand in het door de Japan
ners bezette Chineesche gebied is, blijkt
uit het volgend Hbld.-Times-bericht.
Wegens de guerrilla beteekent controle
van de steden en dorpen nog niet beheer-
sching van het omringende land, vooral
niet daar rooverbenden, die altijd opdui
ken zoodra het ergens niet veilig is, één
lijn trekken met de soldaten. De boeren
stand Ikan niet aan 'het werk, en het
geheele bezette gebied vap China blijft
daarom onproductief.
Zelfs in Hopei zijn door Japan be
noemde bestuurders doodgeschoten door
hun eigen volksgenooten, en in Peking,
Nanking en Spanghai is 'het moeilijk
Ghineezen van eenige reputatie te winden,
die zich beschikbaar willen stellen.
Het lamleggen van de bedrijvigheid in
het bezette gebied is niet de eenige scha
de. Na het bombardement van de Japan
ners volgde de brandstichting der terug
trekkende 'Chineezen. Alle bruggen en
wegen en spoorlijnen zijn in den strijd
beschadigd. Het herstel hiervan zal
enorme bedragen kosten. De schade, toe
gebracht aan de steden en dorpen, kan
slechts gezien, maar niet beschreven wor
den. Alle vee is uitgeroeid. Er is niet ge
zaaid, dus er zal ook geen oogst zijn.
Hongersnood is onvermijdelijk. Dijken
zijn doorgestoken, dus er komen over
stroomingen en als gevolg daarvan be
smettelijke ziekten. Zelfs als de Japan
ners winnen, zullen zij. slechts een ont-
ivleesd geraamte overhouden.
Toch zijn de Japanners van plan door
te gaan totdat de Chineezen totaal ver
slagen zijn, en de Chineezen zijn even
vast besloten door te vechten tot 'het bit
tere einde.
HOE MEN IN DUITSCHLAND DE
BEVOLKING TEGEN HET
LUCHTGEVAAR WAPENT
Een der eerste dingen, die het natio-
naal-socialistische regime de burgers bij
bracht reeds in 1933 was, dat zij
„Luftkrieggewaertig" zijn moesten.
In de eerste plaats heeft men de „Luft-
schutzverbaende" opgericht en thans telt
het „Reiohsluftschutzverband" 12 mil-
lioen leden, waarvan vijf millioen volle
dig getraind.
Het lidmaatschap van den bond is vrij
willig. Wettelijk zijn alle burgers ver
plicht deel te nemen aan de oefeningen
van den bond. Ongehoorzaamheid aan het
bevel van het Luftschutzverband wordt
bedreigd met boete, en zelfs met gevan
genisstraf.
Men brengt de bevolking bij, dat vijan
delijke vliegtuigen van bases uit, „die op
een afstand van honderd minuten liggen"
boven Berlijn hun vernielenden last kun
nen neerwerpen. De andere groote steden
liggen al even gevaarlijk en zoo vormt
een luchtoorlog een voordurende bedrei
ging, daar ongeveer 65 pet. van het Duit-
sche volk in steden woont, en 25 pet. zelfs
in steden van meer dan 300.000 inwoners.
De industrieele centra zijn uiterst on
gunstig gelegen. Het Rurhgebied met een
bevolking van 10 millioen menschen, die
bijeengepakt leven in een zeer klein ge
bied met de voornaamste ijzerindustrieën
zooals Krupp en andere wapenfabrieken,
ligt op een afstand van 50 mijl van de
Belgische grens.
Opper-Silezië, vrijwel even belangrijk,
ligt zoo mogelijk nog ongunstiger, slechts
enkele stappen over de Poolsch-Duitsche
grens en het derde centrum, in Saksen,
ligt op een kanonschot afstand van de
Tsjechische grens.
De luchtverdediging is dan ook in
Duitschlands bewapening een belangrijke
factor. Geheel gemotoriseerde eenheden,
uitgerust met de modernste kanonnen,
mitrailleurs van verschillend kaliher,
acoustische instrumenten en zoeklichten,
zijn in groote hoeveelheid vervaardigd of
in constructie.
De Duitsche experts achten een aanval
met ontploffingsmiddelen en daarnaast
brandbommen de voornaamste bedrei
ging. Het is dan ook opvallend, dat er
naar verhouding weinig openbare bom
vrije kelders zijn gemaakt, zooals andere
landen die kennen. Het zijn ypornamelijk
de groote gebouwen en fabrieken, die van
versterkte kelders voorzien zijn; de par
ticuliere buizen hebben hoogstens een
kelder met een on'beteekenende verster
king.
Eén gasaanval komt volgens de deskun
digen in de derde plaats. Toch is sinds
een jaar ongeveer een goedkoop soort gas
masker in den handel, voor volwassenen
en kinderen boven 2 jaar. Voor zuigelin
gen is nog geen oplossing gevonden.
De gasmaskers zijn verspreid in de
grootste steden. Aan decentralisatie van
de bevolking is nog weinig gedaan.
TEGEN DE TERREUR IN PALESTINA
Prikkeldraad langs noordgrens.
Men meent, dat de Palestijnsche regee
ring thans definitief besloten heeft, een
prikkeldraadversperring ter hoogte van
bijna 2meter over een afstand van 40
kilometer langs de noordelijke grens te
doen aanleggen, hetgeen 60.000 pond ster
ling zou kosten. De versperring is be
stemd om terroristen en illegale immi
granten uit het land te houden.
Inschrijvingen voor dit werk zijn reeds
geopend, waaraan dag en nacht in drie
ploegen zou moeten worden gearbeid,
onder de bescherming van Britsche
troepen.
Koudegolf in Italië.
Voor het eerst sinds menschenheuge-
nis is de Vesuvius midden April met
sneeuw bedekt. In geheel Italië heerscht.
een koudegolf en in vele hotels en wonin
gen heeft men de verwarming, welke op
10 April reeds was weggenomen, weer
aangemaakt.
Korte Berichten.
Naar uit Kaapstad gemeld wordt, is
ongerustheid gewekt in Port Elisabeth en
de omliggende gebieden, doordat acht
personen omgekomen zijn door builenpest.
Alle patiënten zijn inboorlingen.
In de marinecommissie van den
Amerikaanschen senaat heeft comman
dant Rosendahl aanbevolen, 20 millioen
dollar beschikbaar te stellen voor den
bouw van stijve luchtschepen. Voorloopig
zouden twee groote luchtschepen worden
gebouwd.
Bürdkel, de Nazi-gedelegeerde voor
de organisatie van het Duitsche plebis-
ciet in 'Oostenrijk, heeft een auto ten
geschenke ontvangen, welke de nieuwe
nummerplaat voor Oostenrijk 'draagt, met
het nummer 10.4.38 ter herinnering aan
den datum van het plebisciet.
De geruchten over e'en spoedig bijv
eenkomen van den Duitschen rijksdag,
waarbij' in 'het bijzonder de verjaardag
van Hitier werd genoemd, zijn onjuist.
Er is geen besluit hieromtrent genomen.
De stap, dien de Britsche regeering
te Genève heeft ondernomen, opdat de
Abessynische kwestie definitief geregeld
wordt, heeft in Intalië enorme voldoe
ning gewekt.
Maandagmiddag verschenen enkele
Japansche militaire vliegtuigen 'boven
Sovjet-Russisch gebied in het 'district
Grodekowo. Russische jachtvliegtuigen
dwongen een van de Japansc'he toestellen
op Russisch gebied te dalen. De piloot
deelde mede, dat zijn toestel behoorde tot
een groep Japansche jachtvliegtuigen,
wellke op Korea gestationneerd is.
D'e volkscommissaris van buiteniand-
sche zaken heeft de Russische ambassade
te Tokio opgedragen te protesteeren.
TOT BEHOUD DER
ZEEUWSCHE KLEEDERDRACHTEN.
In de dezer dagen gehouden algemeene
ledenvergadering van de Vereeniging tot
behoud der Zeeuwsehe kleederdrachten
heeft de voorzitter, de heer B. van Bru-
cken Fock een openingsrede uitgesproken,
waarin er op werd gewezen, dat de doel
einden, die de vereeniging zich voorloopig
had gesteld, voor een belangrijk deel zijn
bereikt: de in samenwerking met de Z. L.
M. gehouden propaganda-avonden zijn
een groot succes geworden, tal van pro-
paganda-vlugschriften zijn gedrukt en
verspreid, en daarin is o.a. gewezen op
den wensoh van H. M. de Koningin, dat
de bevolking het Zeeuwsch costuum zoo
veel mogelijk in eere houde; de medewer
king van het onderwijzend personeel is
ingeroepen. De Commissaris der Konin
gin en zijn echtgenoote hebben het Be
schermheer- en Beschermvrouwsohap
aanvaard. Er is dus groote steun van
hoogerhand.
Binnenland.
Vreeselijke drama's te Lochom en Nieu-
wenhagen.
Nieuwe maatregelen tegen het smokkelen.
Buitenland.
De toestand in Frankrijk'.
De Japanners krijgen versterkingen.
Franco's leger rukt verder op.
De A. N. W. B., Toeristenbond voor
Nederland en de maatschappij „Zeeland"
verleenden jaarlijksche subsidies. Deze
bijdragen, gevoegd hij die der leden,
maakten het mogelijk het werk voort te
zetten. Er is reden aan te nemen, dat ten
gevolge van de door de vereeniging ge
voerde propaganda het minderwaardig
heidsgevoel, een der oorzaken van de ver
dwijning, zal zijn verminderd.
Verder werd medegedeeld, dat een be
spreking zal worden belegd met de Wal-
ohersche boerenkleermakers, teneinde de
trachten te komen tot organisatie, mo
gelijk ook voerende tot coöperatieven in
koop van grondstoffen ten behoeve van
de MeederdraCht, teneinde deze goedkoo-
per te kunnen maken. Aan den Minisve?
van Financiën is vervolgens verzocht te
bevorderen, dat de bij het Zeeuwsehe cos
tuum onafscheidelijk behoorende gouden
en zilveren versierselen worden vrijge
steld van de daarop geheven omzetbelas
ting, en dat de waarborgbelasting daarop
worde verlaagd.
Geconstateerd werd, dat de strijd om
het behoud der Zeeuwsehe dracht belang
rijk moeilijker is dan voor soortgelijke or
ganisaties in andere landen, omdat het in
Zeeland niet gaat om een nationale
kleedij, doch om een plattelands-
Meeding. En bovendien worden in ande-
te landen gecostumeerde volksfeesten en
-dansen gehouden, die de hoofdschotel
vormen voor de propaganda, waar wij
ons in Zeeland van hebben te spenen om
de eenvoudige reden, dat het Nederland-
sche, in elk geval het Zeeuwsehe volk, nu
eenmaal geen dansend en feestend volk is,
vooral niet de plattelandsbevolking.
De A. N. W. B. was ter vergadering
vertegenwoordigd door zijn Directeur, den
heer W. A. M. Westeroüen van Meeteren,
die een uiteenzetting gaf van hetgeen in
Hongarije is geschied om de kleederdacht
die bijna verloren was gegaan, weder in
eere te herstellen.
Spr. meende, dat, hoewel de Hongaar-
sche toestanden natuurlijk geenszins met
de Zeeuwsehe vergeleken kunnen worden,
er toch eenige parallellen waren te trek
ken. Spreker is van oordeel, dat ieder
Zeeuwsch meisje, vooral ook uit de hoo-
gere standen, een Zeeuwsch costuum be
zitten moet, al ware het maar om dit bij
bepaalde gelegenheden, b.v. op den jaar
dag van H. M. de Koningin, of des Zon
dags bij den kerkgang enz. te dragen.
Zulks ware een uitstekende propagan
da.
Deze meening werd door enkele be
stuursleden bestreden, o. a. door den heer
G. A. van Woelderen, d i e e r o p
wees, dat de costuums bij
„verkleede' personen dik-
wijls zóóslecht zitten, dat
z. i. e >e n averechtsche uit
werking ware te vreezen.
De statuten der vereeniging werden na
afloop dezer voordracht vastgesteld: daar
op zal t.z.t. de koninMijke goedkeuring
worden gevraagd.
Bij de hierop gevolgde besprekingen
werd nog naar voren gebracht, dat het
verdwijnen der dracht veel meer is een
kwestie van „mode' dan van practische
bezwaren, hetgeen bleek uit de verschij
ning van een jongeman, die door het dag.
bestuur was uitgenoodigd in de verga
dering te komen, teneinde van hem te
vernemen, welke beweegredenen hij had
om van Meeding te veranderen.
Door de geestelijken, die deel uitmaken
van het bestuur, Ds Oosthoek en pastoor
Ulleman, waren ontwerp-zendbrieven op
gesteld om de Zeeuwsehe geestelijkheid
op te wekken, mede te werken het Zeeuw
sehe volkskarakter aan te kweeken en de
Zeeuwsehe kleederdraöht te propageeren,
zulks in verband met den geestelijken
achtergrond. D'eze zullen t.z.t. worden ge
drukt en rondgezonden.
Ook werd nog besloten eenige kunste
naars uit te noodigen een aantrekkelijke
en sprekende reclameplaat te vervaardi
gen.
De koekoek in 't land.
Dinsdag is te 's-Heer Arendskerke de
roep1 van de koekoek gehoord.
Verdere berichten 'hierover plaatsen wij
nu niet meer.
Verduistering'.
De politie te Driewegen heeft
proces-verbaal opgemaakt tegen een in-
