W w
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in Spanje.
Belangrijkste Nieuws
VRIJDAG 8 APRIL 1938
52e JAARGANG - No. 161
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De gebeurtenissen te Oss.
SL«ï#i 11
j ill
f123
mé
De Spellingkwestie.
Uit de Provincie
ZORG VOOR
MIDDELBURG.
GOES.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs 12.50 per fcwerêssl
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeeiingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Het gisteren in de Tweede Kamer ge
voerde debat over de gebeurtenissen te
Oss, beeft weer duidelijk in het licht ge
steld, hoe groot het voorrecht is dat wijl
leven onder het eonstitutioneele stelsel.
Er was de laatste dagen in verband
met het optreden van den minister van
Justitie tegenover de marechaussee te Oiss
eenige onrust gewelkt. Er waren ver
schijnselen, die de vrees wettigden, dat
het met de rechtszekerheid in ons land
niet heelemaal in orde was.
En er waren dan ook al bladen die mi
nisters-bloed begonnen te ruiken. Het or
gaan van de N. S. B. stond reeds, voor
een onderzoek mogelijk was, klaar met de
conclusie, dat de. minister van Justitie
behoorde af te treden.
Daarom was het goed gezien dat een
interpellatie werd aangevraagd, opdat
deze kwestie in het publiek ten aanhoore
van het geheele volk kon worden be
sproken.
Over het geheel genomen stond het
debat op hoog peil. Met uitzondering van
de heeren Rost van Tonningen en Ds
Kersten, die de gelegenheid aangrepen
een propaganda-rede te houden en aan
hun anti-pap isme uiting te geven, droeg
de bespreking een strikt zakelijlk ka
rakter.
En het gevoerde debat heeft dit resul
taat gehad, dat duidelijk is gebleken, dat
de Regeering inplaats van het recht te
krenken, het hare gedaan heeft om de
rechtszekerheid te handhaven en
dat zij bijl haar optreden geleid werd door
louter z a k e 1 ij k e overwegingen.
Voor de Regeering had de interpella
tie dit voordeel, dat zij in de gelegen
heid was het dwaze van de vele in om
loop zijnde geruchten tegen te spreken
en met de stukken te bewijzen, dat hier
van schending van, het recht geen sprake
was en voor ons volk dat weer opnieuw
is gebleken hoe in ons land de publieke
zaak publiek kan worden behandeld en
ook wordt behandeld.
Van groote beteekenis is hierbij dat
riet een der Kamerleden behoefte had
een uitspraak van de Kamer uit te lok
ken en dat zelfs de leden van de N.S.B.
en de S.G.P. het niet noodig achtten,
hunne opinie in een motie te formulee
ren.
De hoop van sommigen, dat het voor
de Regeering een zwarte dag zou worden
is niet verwezenlijkt.
Het was een goede dag, zoowel voor
de Justitie als voor den minister
die het departement van Justitie be
heert.
Tremp door troepen van Franco bezet.
De troepen van Franco hebben Tremp,
waar zich de voornaamste electrische
centrale van Catalonië bevindt heden be
zet.
Zij omsingelen thans het bergland,
waarin de regeeringstroepen zich verza
melen.
In het tijdvak tussehen 18 Maart en 6
April hebben de opstandelingen 289 dor
pen met 343.000 inwoners en een opper
vlakte van 20.000 vierkante kilometer
veroverd. De regeeringstroepen zijn nog
meester in een Catalaansch gebied van
22.000 vierkante kilometer.
De minister van buitenlandsc'he zaken,
Alvarodel Vayo, heeft de vertegenwoor
digers van de pers ontvangen en tegen
over hen den wil van de regeering be
vestigd, om den oorlog voort te zetten.
Zelf® wanneer wij' den oorlog zouden
moeten verliezen, zoo zeide hij, zouden
wij tot het einde blijven strijden.
DE FINANCIEELE STAATS
COMMISSIE VERWERPT HET
ONTWERP VAN BLUM.
Wanordelijkheden te Parijs.
De financieel© commissie van den Se
naat heeft zonder debat de financieele
ontwerpen der regeering verworpen mei
25 tegen 6 stemmen.
De zitting duurde slechts een balf uur.
Ondanks het verbod van den minister
van binnenlandsche zaken hebben de so
cialisten toöh gevolg gegeven aan den op
roep van de federatie van de Seine, om
tegen den senaat te manifesteeren in de
omgeving van bet Luxembourg. De coin-
l
-J"J™ ^SfVÉ"
Leon Blum en zijn financieele plannen.
De Fransche minister-president verlaat
met Vincent Auriol en Paul Boncour
het Elysée na de kabinetsvergadering
onder voorzitterschap van Lebrun.
munistische elementen hebben niet ver
zuimd, aan deze manifestaties deel te
nemen. Het gevolg is geweest, dat de wijk
van bet Luxembourg en van den boule
vard Saint Michel te Parijs meer dan
drie uren lang het terrein van wanorde
lijkbeden is geweest.
Spoedig stonden de betoogersi in twee
dreigende groepen tegenover elkaar, maar
de politie slaagde er in voorloopig nog
erger te voorkomen.
Het aantal betoogers werd intussöhen
steeds grooter lent grooter en kon om
zeven uur reeds op acht duizend man
worden geschat. Een groot deel hiervan
wist om kwart over zeven het cordon van
agenten in te drukken ien wilde op den
senaat aanrukken. Een compagnie van
de nationale garde stond gereed, trok de
gummistokken en sloeg er op in. Het
handgemeen was weldra algemeen en de
kepis van de agenten vlogen boven de
menigte uit.
Er werd 'druk gebruik gemaakt van de
stoelen der café-terraseen.
Tegen acht uur wist de politie de ge
vechten den kop in te drukken.
OPROEP TOT NOORSCHE LAND
BOUWERS EN HUISMOEDERS.
Met het oog op gevaarlijken toestand
in Europa.
Het Noorsche departement van land
bouw heeft een oproep gericht tot de
landbouwers en de huismoeders om
voorraden te maken van levensmiddelen
met het oog op den ernstigen toestand
in 'Europa, waardoor gevaar dreigt voor
een crisis.
In den oproep wordt gezegd, dat
Noorwegen er ten aanzien van de levens-
middelen weliswaar veel beter voorstaat
dan in 1914, maar dat de omstandig
heden waarschijnlijk moeilijker zullen
worden dan toen, zelfs als Noorwegen het
geluk zou hebben buiten een oorlog te
blijven. Gedacht is daarbij met name aan
een uitbreiding van de teelt van aard
appelen en 'groenten en voorts aan het
zouten, inmaken en drogen van vruchten
en groenten.
Den eigenaars van bosschen is vooits
aanbevolen voorraden brandhout voor
m jaar aan te leggen.
GOEBBELS OVER KOLONIËN.
Dreigementen.
Minister Goehhels heeft te Neurenberg
in een vergadering ter gelegenheid van de
verkiezingscampagne gesproken en hierbij
het koloniale vraagstuk behandeld.
Hij verklaarde, dat dit
vraagstuk zal worden op
gelost. „Wij kunnen niet zeggen,
wanneer", aldus spr., „evenals het onmo
gelijk was vast te stellen, op welk tijdstip
Oostenrijk tot het Duitsohe rijk terug
zou keeren, het Rijnland bezet zou wor
den, of de conscriptie weer ingevoerd zou
worden. A'l deze vraagstuk
ken zullen opgelost worden
op het oogenblik, dat het
gevaar het geringst i s".
„Wij hebben vaak genoeg onderhan
deld", zeide bij. „Doch er is een
oogenblik, dat woorden
nutteloos zijn en daden
noodzakelijk.
DE JAPANNERS VERSLAGEN BIJ
TA IER TSJWANG?
Japan meldt: Niets veranderd.
Volgens berichten uit
Taier Tsjwang zouden de
Chineesche troepen aldaar
een groote overwinning
hebben behaald. Na een ver
bitterden strijd zouden zij er in geslaagd
zijn, de Japansche troepen bij Taier
Tsjwang, ten getale van 30.000 man te
verdrijven. 5000 Japanners zouden daar
bij gedood zijn, terwijl 8000 anderen ge
vangen zouden zijn genomen.
In Hankau hebben deze overwinnings-
berichten een overstelpende geestdrift
verwekt. Van alle huizen wappert de vlag.
Gedurende de laatste zes maanden heb
ben de Japansche troepen niet zoo zware
verliezen geleden als thans. In de laatste
weken zouden 10.000 Japanners bij Taier
Tsjwang zijn gesneuveld.
Volgens de officieele Chineesche berich
ten werden de Japansche troepen door
een reusachtig tegenoffensief verslagen.
In 24 uur zijn 7000 tot 8000 Japanners
gesneuveld: twee Japansche devisies, al
dus wordt verklaard, bevinden zich in
vollen aftocht en worden stelselmatig ver
nietigd. Veel tanks, gepantserde wagens,
machinegeweren en ander oorlogstuig
vielen den Ohineezen in handen.
Terwijl volgens Chineesche berichten de
Japanners geheel uit Taier Tsjwang zijn
verdreven en naar het noorden vluchten,
achtervolgd door 80.000 Chineezen, wordt
in het jongste communiqué van het Ja
pansche hoofdkwartier verklaard, dat in
den toestand bij Taier Tsjwang niets is
veranderd.
HET WINTERT WEER IN AMERIKA.
In sommige gebieden van de Vereen.
Staten is de winter teruggekeerd. Terwijl
het in de stad New York den geheelen
dag en nacht sneeuwde, ligt nu ook in
Chicago de sneeuw 20 cm. hoog. Ook
het midden-Westen is door een dikke
sneeuwvacht bedekt. Men vreest dat den
landbouw groote schade is toegebracht.
Na eenige weken van lenteweer zijn het
midden-Westen en deelen van de Ooste
lijke Noord-Amerikaansche staten door
zware sneeuwstormen geteisterd, als ge
volg waarvan hier en daar alle verkeer
onmogelijk is.
Tegelijkertijd hebben nieuwe wervelstor-'
men en wolkbreuken in verscheidene zui
delijke staten groote schade aangericht.
Talrijke plaatsen in Louisiana en Ala
bama werden overstroomd en veel woon
huizen en boerderijen zijn verwoest. Een
groot aantal menschen werd gewond.
In verscheidene streken in het Zuiden
heeft de vorst groote oogstschade ver
oorzaakt.
U zult meermalen
hooren en lezen,
Van middelen, die
worden aangeprezen,
U haalt ze zoo best
in Goes bij A. C. VAN DER REST.
(Adv.)
WERKLOOSHEIDSBESTRIJDING.
Interpellatie toegestaan.
De Tweede Kamer heeft gisteren be
slist over het verzoek van den beer Van
Gelderen om verlof tot het richten van
vragen aan den minister van Algemeene
Zaken, voorzitter van den raad van mi
nisters, omtrent het beleid der regeering
ten aanzien van de bestrijding van de zeer
omvangrijke werkloosheid.
Zonder hoofdelijke stemming werd be
sloten 'het gevraagde verlof te verleenen
op een nader te bepalen dag.
DE BOTERHEFF1NG.
De heffing en de steunuitkeering op
boter zijn, behoudens tusschentijdsche wij
ziging, voor de week van 7 tot 14 April
onveranderd vastgesteld op 50 cent
per kg.
UITSLUITING EN STAKING IN DE
SIGAREN INDUSTRIE.
Met ingang van Maandag.
De langdurige conferentie tussehen
pai tijen betrokken bij het dreigend con
flict in de sigarenindustrie, welke eerst
gisteren behouden werd, heeft geen re
sultaat bereikt.
D'e staking in de sigarenindustrie, ge
proclameerd bij zeven groote firma's in
den lande, te zamen hebbende negen fa
brieken te Amsterdam, Eindhoven, Reus-
sel, Meerveldhoven, Wageningen, Kam
pen, Gulemborg en Deventer, zal Maan
dag a.s. ingaan. Deze staking, omvatten
de 3300 personen volgens besluit zoowel
van het Noordelijk als van het Zuidelijk
Verbond van werkgevers in de sigaren
industrie, zal gevolgd worden op 18 April
met een uitsluiting, welke voor de geheele
sigarennijverheid in Nederland zal gel
den, met uitzondering van de niet-aange-
sloten 'bedrijven, welke circa 13.000 per
sonen zal omvatten.
PLAATSING VAN NEDERLANDSCHE
ARBEIDERS IN DUITSCHLAND.
Een nieuwe aansporing.
De Regeeringspersdienst meldt:
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling deelt mede, dat de plaatsing
van groepen land- en veenarbeiders in
DuitsciMand is begonnen.
In vele gemeenten in landbouwstreken
hebben zich reeds een groot aantal arbei
ders ivoor dit werk aangeboden. Er zijn
echter nog streken en gemeenten met een
groot overschot aan landarbeiders, vooral
De Regeering zou de eerste regels der
spelling-Marchant overnemen.
Naar het „Volksblad" verneemt, zon de
regeering thans een beslissing hebben
genomen in de spellingkwestie. Zij zou
besloten hebben de eerste drie regels van
de spelling-Marchant 1934 over te nemen.
Deze regels zijn: 1. De e wordt aan het
eind van open lettergrepen niet verdub
beld; 2. De o wordt aan het eind van
open lettergrepen niet verdubbeld; 3. De
sch wordt alleen daar geschreven, waar
de oh. uitgesproken wordt. Echter be
houdt het achtervoegsel -isch de thans
gangbare spelling.
De regeering zou voorts besloten heb
ben om den regel van de spelling-Mar
chant inzake de naamvals-n en de naam
woordelijke aanduiding niet over te ne
men, en daarvoor in de plaats te stellen
de spelling De Vries en Te Winkel. De
regeering zoui voornemens zijh de door
haar op bovengenoemde manier gewijlzig-
de spelling-Marchant met ingang van 1
Jan. 1938 a.s. toe te passen.
in Groningen en Friesland, waar zich
weinig of geen arbeiders aanbieden.
In deze gemeenten zal worden nage
gaan of gehandeld wordt in den geest
van de circulaire van den minister van
Sociale Zaken d.d. 2 Maart 1938 (waarin
werd meegedeeld, dat werklooze arbei
ders, die weigeren in Duitschland te gaan
werken, kunnen worden uitgesloten van
steun.)
Omtrent de plaatsing van landarbei
ders in Duitschland werden door ge
noemden directeur kortgeleden besprekin
gen gehouden met de besturen der drie
groote landarbeiders-organisaties, te weA
ten de Roomsch-Katholieke, de Christe
lijke en de moderne bonden. Deze bonden
hebben zich bereid verklaard deze be
middeling te bevorderen. Daarbij bestond
eenstemmigheid over de opvatting, dat
het werk in den landbouw in Duitsch
land alleszins geschikt is voor ongehuw-
den en kostgangers en in het algemeen
ook ivoor gehuwden, doch dat bij de plaat
sing van gehi-wden rekening dient te
te worden gehouden met de gezinsom
standigheden.
Door den directeur werd er vooral nog
op gewezen, dat personen, die bezwaar
maken tegen verwijzing naar werkgele
genheid in Duitschland, en die in zorg
zijn, de beslissing ivan den minister van
Sociale Zaken kunnen inroepen.
COMMANDOWISSELING BIJ VLOOT
IN INDIë.
Vice-admiraal Ferwerda treedt in
1939 af.
De vlootvoogd, vice-admiraal H. Fer
werda, treedt, naar de „Telegr." ver
neemt, in de laatste helft van 1939 af.
Als commandant der zeemacht, hoofd
van het departement der Marine te Ba
tavia en van het Hoog Militair Gerechts
hof aldaar zal hij waarschijnlijk worden
opgevolgd door den kapitein-ter-zee C. E.
L. Helfrich, thans directeur der Hoogere
Marine-Krijgsschool.
GIFTEN VOOR DE DEFENSIE.
Aan vrijwillige giften ter bestrijding
van de uitgaven voor de Defensie was
tot en met gisteren ontvangen een bedrag
van 79.250.26.
DOQDELIJK ONGEVAL.
Vanmiddag is te Vlissingen een jonge
vrouw, wier identiteit nog niet kon wor
den vastgesteld door een zware vracht
auto overreden en op slag gedood.
Nationaal Jubileum 1938.
Aan de namen van hen, die inlichtin
gen verstrekken over de Zeeuwsche deel
name aan de Nationale Huldebetooging
op 6 September a.s. te Amsterdam, moet
nog worden toegevoegd die van den heer
F. G. Lemmers te Vlissingen.
Dammen.
Uitslag damwedstijd tussehen Iersekel
en Iersek© II
J. de PutterDL v. Boven 20; A. Goe
manA. de Munck 20; A. v. Sparren-
takA. de Koeyer 11; P. v. d. Vrede
K. de Wee 11; G. v. d. EndtF. v.
d. Boomgaard 11; A. OomA. J. Mol
1'1; J. KoleM. J. Huissoon 20; P.
v. AnrooyJ. Goeman 11; H. Pikaar
J. Lindenberg 02; Jan ZuydwegH.
Bom 02; totaal 119 voor Ierseke I.
Binnenland.
Interpellatie over de marechaussee te C
De dreigende staking in de sigaren
industrie.
Buitenland.
Overwinning der Chineezen.
Echèc van het Fransche kabinet.
MIEMAND verdraagt verstopping der Inga*
wanden, maar traag functlonneerende
nieren, die ernstige gevolgen kunnen hebben,
worden dikwijls verwaarloosd. Rugpijn, ver
stoorde slaap, duizeligheid, rheumatlek, Ischias
oi spit zijn de er vaak uit voortkomende gevol
gen. Deze verschijnselen waarsohuwen u, dat
de werking der nieren verstoord raakt. Houd
derhalve uw nieren In goeden staat door oen
dluretlsoh middel. Stel uw gezondheid niet in
de waagschaal, maar laat Foster'a Rugpijn
Nieren Pillen u nieuwe kracht en vitaliteit
fleven. Fosten'6 Pillen bevatten geen gevaap»
IJke bestanddeelen en hebben In Holland rulrrt
80 Jaren ongeëvenaard succes behaald.
Commissie van Toezicht
Middelbaar Onderw. Met terug
neming van het eerder gedane voorstel,
bieden B. en W. den Raad een nader
voorstel aan tot uitbreiding van de Com
missie van Toezicht op het M.O.
In art. 1 der verordening wordt het
aantal van zes leden vervangen door 8.
Art. 3 wordt gelezen als volgt: De leden
der Commissie worden voor 8 jaren be
noemd en zijn bij aftreding dadelijk her
kiesbaar. Zes van hen worden door den
gemeenteraad, de twee anderen door de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor de Zeeuwsche eilanden benoemd.
Kamer van Koophandel.
De stemming voor leden van de Kamer
van Koophandel en fabrieken voor de
Zeeuwsche Eilanden is bepaald op
Woensdag 4 Mei. Zooals Woensdag ge
meld zijn candidaat de heeren A. de Bart
en H. B. P. van Hal, beide te Vlissingen.
Raadsvacature. D'e heer A.
Flipse (G.-H.) heeft zijn benoeming tot
lid van den Gemeenteraad aangenomen.
i Tot gemeente-psychiater, belast met
de leiding van het gouvernements-krank-
zinnigengesticht te Guragao is benoemd
de zenuwarts W. W. de Regt. Dokter D'e
Regt vertrekt nog deze maand derwaarts
en heeft zijn practijk te Middelburg reeds
aan een ander medicus overgedaan.
Ned. Chr. Reisvereeniging.
Gisteravond werd vanwege de Ned. Chr.
Reisvereeniging in het Schuttershof een
vrij goed bezochte bijeenkomst gehouden,
die door den heer W. L. B. J. Dekker
werd geopend met een inleidend woord,
waarin hij er op wees, dat men de Neder
landers overal op reis vindt. Ze vliegen
uit naar allerlei landen. Het reizen zit
ons in het bloed. Het is een echt Neder-
landsche trek. De N. C. R. V. wil dat
reizen leeren en daarbij leiding geven.
■D'e heer D ij k s t r a, secretaris der
N. G. R. V. te Den Haag, toonde aan, dat
het oprichten van een eigen reisvereeni
ging door .de Prot. Christenen, goed ge
zien was. 'Opgericht met 12 leden, telt deze
vereen, thans 12.000 leden. Doch velen,
die krachtens hun overtuiging er bij be-
hooren, maar nog lid zijn van een neutrale
organisatie of op eigen houtje er op uit
trekken, dienen zich aan te sluiten.
Als Christenen zien wij op reis in alles
Gods heerlijkheid: in de natuur, de kunst,
de techniek. In dat alles eeren wij den
Gever van alle goede gaven.
De N. 'G. R. V. wil voor jongeren en
ouderen reizen organiseeren en daarbij
leiding geven. D'ezen zomer organiseert
ze meer dan 300 reizen, groote en kleine,
dure en eenvoudige. Ook privé-reizen re
gelt ze.
Voor de lage contributie ontvangt men
werkelijk veel (orgaan, reisboek enz.).
'Hierna werden scherpe lichtbeelden
vertoond over de plaatsen, die op de a.s.
groote vereenigingsreis zullen worden be
zocht, vooral uit Tsjeoho-Slovakije.
Dan volgde een film over een groot
reisplan. Tb Bazel zal het talrijke gezel
schap zich in zeven groepen splitsen om
op den Pilatus weer bijeen te komen.
Ook de ijs- en sneeuwsport-film, even
als een teekenfilmpje, viel zeer in den
smaak.
Db v. d. Vis sloot met een opwekkend
woord den goed geslaagden avond.
