Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
Begrooting Landbouw
crisisfonds.
De strijd in China.
De strijd in Spanje.
DONDERDAG 31 MAART 1938
52e JAARGANG - No. 154
Sabotage
Prins Bernhard op reis.
Belangrijkste Nieuws
Gemeenteraad van Middelburg.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorititraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.30 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoes en Vlissingen f 0.29
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden ntededeeiingen 00 sent per rsgoï
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Behandeling In de Eerste Kamer.
In de Eerste Kamer was gisteren aan
de orde de begrooting van het Landbouw
crisisfonds.
De heer Van Rappard (Lib.) is te
leurgesteld door den gang van zaken, niet
omdat bij geen vertrouwen heeft in den
minister, maar omdat hij hart heeft voor
den landbouw.
De gevolgde loonpolitiek heeft
ongunstige en afwijkende verhoudingen
geschapen in verschillende bedrijfstakken
De loonen in de agrarische bedrijven ste
ken wel zeer ongunstig af tegen die in
andere. Ook is er te groot verschil tus
sohen arbeidsloonen en de inkomsten ge
middeld van den boer. Spr. erkent intus-
schen, dat vergelijkingen tussohen en met
loonen uiterst moeilijk zijn. Maar de eind-
prijizen der landbouwproducten moeten
zoodanig zijn, dat de boer er mee uit
kan komen. Moet er met de landbouw
crisiswetgeving niet verder worden ge
gaan dan een minimumbestaan te waar
borgen?
Spr betreurt dat de minister de a a r d-
appelen-teeltregeling niet
wil verbeteren. De minister boude meer
rekening met de adviezen, der landbouw
organisaties.
Spr. brengt den minister hulde, wijl er
meer op de 'begrooting is uitgetrokken
voor lager landbouwonder-
w ij s. Hij bepleit een betere suhsidiee-
ring voor de paardenfokker ij.
alsmede een betere organisatie van den
landhouwvoorlichtingsdienst,
De heer De la Bella (S. D.) mist
krachtige aantasting van de werk
loosheid. Voor 90 pet. wordt in den
ouden liberalen koers voortgegaan. De
werkloosheid is gevolg en oorzaak van
de economischen toestand.
Op een daling van de kosten van het
levensonderhoud mag men niet meer re
kenen; vele arbeiders leven op de uiter
ste grens.
De indirecte lasten drukken zwaar op
het volk. De heffing op marga
rine en spijsvetten moet ver
laagd worden. Nu de boter tot een groot-
handelsprijis van f 1,30 is terug gebracht,
is de prijsverhouding onjuist geworden.
Het is verkeerd, dat de margarinever
bruikers 28 millioen per jaar moeten op
brengen om de verliezen op boter te dek
ken. Dit drukt voornamelijk op de minst,
draagkrachtigen.
De heer Hiemstra(S. D.) betoogt
dat er een betere verhouding moet komen
tussohen de loonen in agrarische en an
dere bedrijven. De regeering kan zich niet
op 'het standpunt stellen: daar heb ik
niets mee te maken. De landbouwcrisis-
wet geeft den minister het recht verder te
gaan dan hij doet.
Een hoogeren prijs voor de landbouw
producten acht spr. billijk en gerechtvaar
digd. Hij vraagt verstrekking van goed-
toopere margarine op ruimere schaal.
Het nadeel op den export van zuivel be
hoort uit de algemeene kas te worden be
taald.
De heer K o 1 f f (G. H.) zegt, dat de
belangen van het agrarisch deel der be
volking steeds meer in 'het gedrang drei
gen te komen, o.a. door de opheffing van
een zelfstandig departement van land
bouw. De loonen in denland-
bouw liggen veelal bene
den het ethisch m ijl i m u m.
Dit ligt niet aan de landbouwers. Met de
landbouwcrisiswet is meer te bereiken
dan de minister doet. En anders moet er
wetswijziging komen, mede ten einde de
werkloosheid onder de landarbeiders be
ter tegen te gaan.
Voor de kleine boeren behoort
er meer te worden gedaan. De regeering
helpe hen zoo goed mogelijk door de ver
dere moeilijke jaren heen.
Spr. is het t. a. v. de aardappel
teelt met den heer Van Rappard eens.
Met name de kleine pachtboer kan de
aardappelenverbouw niet missen. De ver
hooging der heffing is noodlottig voor de
meesten van hen.
Spr. wijst op de noodzaak van beteren
steun aan kleine tuinders en
vraagt zich af, of de regeering bij haar
buitenlandsche onderhandelingen niet
méér de belangen der tuinders naar voren
kan brengen; hooge Duitsche invoerrech
ten belemmeren den uitvoer. Ook Enge
land heeft zulke hooge rechten, dat de uit
voer van sommige producten vrijwel is
vermoord. Nooit is gebleken, dat de Ne-
derlandsche regeering verbetering beeft
trachten af te dwingen.
De heer Van Voorst tot Voorst
CR. K.) wijst op den toenemenden achter
stand van de loonen in den landbouw hij
die in de industrie. Niemand zal wen-
schen dat de loonen teruggaan tot die van
1914. Het eenig mogelijke isver hoo
ging van het prijspeilder
landbouwproducten. Dit houdt
weer verhand met den export. En die
eischt weer, dat de kwaliteit onzer pro
ducten prima is. Spr. betoogt, dat hier te
lande de tusschenhandel de land- en
tuinbouwproducten voor de stedelingen
noodeloos duur maakt. Hoofdzaak is, dat
de landbouw meer armslag krijgt en dat
hem meer sociale rechtvaardigheid ten
deel valt. Andere landen hebben dat beter
begrepen. De regeering moet het streven,
de prijzen zich naar de wereldprijzen te
doen richten, zich uit het 'hoofd zetten.
Men moet zich meer los maken van het
wereldprijspeil.
De vergadering wordt daarna verdaagd.
Tsjang Kai Sjek aan groot gevaar
ontsnapt.
Gisteren is bekend geworden, dat
maarschalk Tsjang Kai Sjek, toen hij
onlangs een bezoek aan het front langs
den spoorweg TientsinPoekau bracht,
aan een groot gevaar ontsnapt is. Hij
vloog in de richting van Soetsjau met
een escorte van 14 Ghineesche vliegtui
gen, die in de buurt van Wweiteh in
Honan door 24 Japansche toestellen wer
den aangevallen.
In een verwoed gevecht werden vijf
Japansche en twee Ghineesche toestellen
neergeschoten, waarna de Japanners zich
verwijderden.
De Japansche troepen in den sector
van Lingji in het Zuidoosten van Sjan-
toeng zijn gisteren weer begonnen met
een algemeenen 'terugtocht in Noorde
lijke richting, waarbij de Ghineesche troe
pen hun op de hielen zitten.
De Ghineesche strijdkrachten vernie
len systematisch de spoorweg- en hoofd-
wegverhindingen achter het Japarusche
front en maken het zoodoende moeilijk
voor Japansche versterkingen en ravi-
tailleeringsconvooien de frontlinie in
Sjantoeng te hereiken.
Lerida belegerd. Een tegen
offensief. der regeeringistroepen?
De opstandelingen, die voot de poorten
van Lerida zijn aangekomen, ontmoetten
gisteravond wanhopigen tegenstand van
de zijde der bezetting der stad.
Des ochtends wees niets op de moge
lijkheid van een feilen strijd.
Tegen den middag waren de opstande
lingen op twee mijlen van Lerida opge
rukt. Maar vanaf dat punt begonnen zij
zeer behoedzaam op te trekken, lettend
op de geïsoleerd liggende huizen, in groe
pen olijfboomejj verscholen. Plotseling
knetterden de eerste schoten los, weldra
vaagde een hagel van geweer- en mitrail-
leurvuur de troepen weg.
Tegen het vallen van den avond waren
de troepen van Franco Lerida aan het
omsingelen, doch de voorste huizen der
stad hadden zij nog niet bereikt. De te
genstand, welke de regeeringstroepen nog
bieden, schijnt bedoeld te zijn om den uit
tocht uit Lerida te dekken.
De bewoners van Lerida worden met
koortsachtige haast geëvacueerd langs
den weg naar Barcelona. Men gelooft niet
dat een ernstige poging zal worden ge
daan om de stad te verdedigen.
Dit beteekent niet, dat de regeering van
eiken tegenstand afziet.
De groote convooien, die men te Madrid
sedert eenige dagen heeft waargenomen,
hebben n.l. troepen overgebracht, bestemd
voor het offensief der regeeringstroepen,
dat ten Zuid-Westen van T'eruel, in de
richting van Alharracin, is ingezet. In
dezen zeer bergachtigen sector zijn de re
geeringstroepen snel gevorderd.
Uit Barcelona meldt Havas, dat de
stemming er beter is dan de vorige da
gen. De regeering, bijgestaan door de vak-
vereenigingen en de politieke partijen,
streeft er naar een geest van weerstand
op te bouwen.
in de Eneelsche vliegtuigindustrie.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de
nieuw benoemde onderminister voor de
militaire luchtvaart, Lord Winterton, me
degedeeld, dat er na de gevallen van sa
botage in de vliegtuigenfabriek te Stock-
port, ook sabotage-gevalien van dergelij-
ken aard, n.l. doorsnijding van stalen
kabels, waren voorgekomen in fabrieken
te Southampton en te Baginton bij Co
ventry. Hij had geen. reden om te vermoe
den, dat agenten van een buitenlandsche
mogendheid aan het werk waren geweest.
EEN NIEUW KABINET IN
ROEMENIE..
Alle partijen ontbonden.
De koning van Roemenië heeft den af
getreden minister-president, patriarch
Miron Ohristea, «opdracht gegeven een
nieuwe regeering samen te stellen.
Miron Christea is gistermiddag reeds
geslaagd in zijn pogingen.
Havas deelt mede, dat de samenstel
ling van het tweede kabinet Miron
C'hristea de bedoeling van den koning
persoonlijk de landszaken te leiden, ver
wezenlijkt.
De mannen, die nu aan het bewind
komen, zijn veeleer „technici" dan uit
politick hout gesneden.
Het tweede kabinet Miron Christea zal
zijn activiteit zeer precies door den ko
ning geleid zien.
Door een aparte wet zijn alle bestaande
partijen, politieke groepen en vereenigin-
gen met politieke kleur ontbonden.
Thams is er een Kroonraad ingesteld,
dien den koning terzijde staat als or
gaan van informatie. Deze Kroonraad
wordt samengesteld uit oud-premiers.
Militaire samenzwering In Uruguay
ontdekt
Er is een militaire samenzwering in
Uruguay ontdekt. Het complot schijnt
totaal mislukt te zijn.
Het is rustig in het land.
Het gezantschap van Bolivia te Rio de
Janeiro heeft in opdracht der regeering
van Lapaz het bericht over een militai
ren opstand in den C'haco tegengespro
ken. In Bolivia heerscht volkomen rust.
Naar Havas intussc'hen mededeelde,
werd aan de grens het gerucht hardnek
kig volgehouden, dat een opstand in Bo
livia zou zijn uitgebroken.
De regeering te La Paz zou strenge
maatregelen tegen de rebellen hebben ge
nomen.
Hitler spreekt te Keulen.
Ook in Keulen beleefde Hitler een ware
triomftocht. Op zijn tocht naar het Dom-
hotel juichte een onafzienbare menschen-
massa hem toe.
's Avonds hield hij! in de overvolle hal
der Messe zajtn. groote rede, onderbroken
door stormen van applaus.
Korte Berichten.
Algemeen wordt thans toegegeven,
dat na de volksstemming in Duitschland
op 10 April een uitgebreide amnestie voor
politieke veroordeelden zal worden afge
kondigd.
Volgens bet blad Das Schwarze
Korps is Prins Josef Ferdinand van
Bourbon, die onlangs in Oostenrijk gear
resteerd is wegens beleediging van het
nationaal-socialisme, naar een concen
tratiekamp overgebracht.
De staten Kansas, Missouri, Okla
homa en Arkansas zijn door een tornado
geteisterd. Zes personen zijn om het leven
gekomen en meer dan honderd zijtn ge
kwetst.
Uit Valencia wordt gemeld, dat op
den spoorweg naar Meliana een trein op
een tankwagen is gereden. De tankwagen
vloog in brand. Bij het ongeluk zijn 23
personen om het leven gekomen.
VACANTIEKAARTEN MET PASCHEN
EN PINKSTEREN.
Naar wij vernemen zullen de vacantie-
kaarten bij de Ned. Spoorwegen geduren
de de Paasch- en Pinksterdagen geldig
zijn van Vrijdag voor de feestdagen tot en
met Woensdag na de feestdagen (dus van
15 tot en met 20 April en van 3 tot en
met 8 Juni a.s.).
NIEUWE JACHTWET.
Naar wij vernemen, zal binnenkort
een ontwerp van een nieuwe jachtwet
biji de Tweede Kamer worden ingediend.
BEVORDERING VAN PRODUCTIEVE
WERKVERSCHAFFING.
Deventer ouderpaar schenkt een gift
van ƒ100.
Een Deventer ouderpaar heeft aan de
regeering een bedrag van f 100 doen toe
komen, met het volgende begeleidend
schrijven:
„Getroffen door den moed, waarmede
zeer veel werkloozen hun moeilijk en ze-
nuwslooptenid bestaaai aanvaarden, we
tende dat voor velen hunner het steeds
moeilijker wordt niet te vervallen in ex
tremistische wenschen en toekomstheel
den; getroffen door het feit, dat de werk
loosheid nog steeds een groot deel van
het Nederlandsche volk in al zijn lagen
teistert en overtuigd, dat „geven van ar
beid" een primair belang is voor een
Voor herstel naar het buitenland.
Men meldt ons, dat Prins Bernhard
gisteren, in gezelschap van Prins Asc'h-
win, voor eenige weken naar het buiten
land is vertrokken, ter bevordering van
zijn definitief herstel.
gezond nationaal leven, bieden wij u ne-
vengaand bedrag, groot f 100, aan.
Moge het de eerste steen zijtn voor een
fonds, dat door de regeering zal worden
aangewend voor den een of anderen vorm
van productieve werkverschaffing."
VERBINDING AMSTERDAM-
UTRECHT.
Het tracé van den nieuwen weg.
Wij geven hieronder een kaartje waar
op het tracé van den nieuwen Rijksweg
AmsterdamUtrecht is aangegeven.
Daaruit blijkt, dat de nieuwe weg is
geprojecteerd ten Westen van en nage
noeg parallel met dien kronkelenden be-
staanden weg.
V-.ul
Te Amsterdam zal de nieuwe weg aan
sluiten aan de Rijnstraat, en nabij
Utrecht aan den nieuwen Rijksweg naar
"s-Hertogenbosoh, welke binnenkort voor
het verkeer zal worden opengesteld.
Bovendien zal iets ten Noorden van
dit punt nabij de spoorbaan Utrecht
Gouda een aansluiting worden gemaakt
naar het centrum van Utrecht.
Ten einde dit jaar reeds met den
grondaankoop te kunnen beginnen en
wellicht reeds enkele werken te kunnen
uitvoeren is op de begrooting van 'het
Verkeersfonds 1938 een bedrag uitge
trokken van f 500.000.
HET TEKORT AAN MARINE
OFFICIEREN.
Reserve-officieren voor langeren tijd
onder de wapenen.
Op het departement van defensie wordt
naar een modus gezocht om te voorzien
in het tekort aan officieren bij de Ko
ninklijke marine, dat zonder bijzondere
maatregelen van het inhalen van den
achterstand aan materieel, het gevolg zal
zijn.
Binnenland.
Prins Bernhard naar het buitenland.
De Eerste Kamer over het ianöbouw-
crisisfonds.
Buitenland.
De Ghineesche generaal Tsjang Kai Sjek
aan groot gevaar ontsnapt.
Een nieuw kabinet in Roemenie.
Roosevelt wil geen 'dictator zijn.
Stoffen met gratis knippatronen
van Ida de Leeuw van Rees in
„HET STOFFENHUIS", GOES.
Op modegebied toonaangevend.
(Adv.)
De leeftijidsklasse, waarin zich het
grootste tekort aan officieren voordoet, is
die, welke ongeveer samenvalt met de
groep der luitenants ter zee eerste klasse.
Er wordt in verhand hiermede thans
gezocht naar een oplossing in dier voege,
dat reserve-officieren van de marine voor
langeren tijd in actieven dienst worden
genomen.
Bovendien zal de opleiding te Willems
oord op de huidige uitgebreide schaal
worden voortgezet. Kansen op snellere
promotie voor het jongere officierenka
der zullen van een en ander vermoedelijk
niet het gevolg zijn.
DE LIBERALE STAATSPARTIJ.
Jhr Van Lidth de Jeude geen voorzitter.
Het buitengewoon congres der Liberale
staatspartij, dat Zaterdagmiddag a.s. in
„Krasnapolsky" te Amsterdam bijeen
komt, heeft o.a. tot taak een nieuwi hoofd
bestuur samen te stellen.
Voor het voorzitterschap der partij zijn
door de afdeelingen resp. gecandideerd
Mr iW. G. Wendelaar, de aftredende voor
zitter; Jhr O. C. A. van Lidth de Jeuide
en Prol. Dir B. M. Telders te Leiden.
Naar de Te leg r. vernam,
heeft de heer Van Lidth
de Jeude den afdeelingen
doen weten, dat hij niet
bereid is he^voorzitter-
schap te aanvaarden.
Wel zal hij zich een herbenoeming als
een der twee vice-voorzitters van het
hoofdbestuur laten welgevallen, voor wel
ke functie de eveneens aftredende vice-
voorzitter Mr M. H. de Boer, oud-wethou
der van Utrecht, zich wederom beschik
baar stelt.
Het buitengewone partijcongres zal ge
heel een huishoudelijk karakter dragen.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit van 29 Maart is aan
P. Goosen, op zijn verzoek, met ingang
van 20 April eervol ontslag verleend als
burgemeester der gemeente Wouw.
Gisteren vergaderde de Raad. Voorzit
ter de burgemeester. Afwezig de heer
Lambermont, wegens uitstedigheid.
De voorzitter opende de vergade
ring en richtte zich tot den heer Onder-
dijk, die na een langdurige ziekte weer
aanwezig was en wenschte hem namens
allen geluk met zijn herstel.
De heer Onderdijk dankte voor die
Woorden en voor de vele bewijzen van
belangstelling en meeleven van B. en W.
en vele raadsleden ondervonden.
Naar aanleiding van de inlichtingen
over loonen en arbeidsvoorwaarden in 't
Taxibedrijf zeide de heer Paul het te
betreuren, dat B. en W. alsnog niet het
voornemen hebben aan de vergunningen
een voorwaarde inzake minimumloon te
verbinden. Als een chauffeur alleen moet
leven van de fooien en provisie zal hij
gaan jakkeren en dit is niet bevorderlijk
aan de veiligheid.
De voorzitter zeide, dat de direc
tie der Vereen, van Ned. Gemeenten zeer
voorzichtig is in haar advies. De litera
tuur is niet eensluidend' op: dit punt.
Men zal goed doen om evenals B. en W.
de verdere literatuur ter zake te volgen.
Het is niet onmogelijk, dat men later tot
een andere zienswijze komt.
De heer M o n d e e 1 besprak het
schrijven van B. en W. inzake de open
bare speelplaatsen, en zeide, dat er hier
wel heel weinig gelegenheid is om aan
sport te doen.
De voorz. merkte op, dat dit meer
betreft de ouderen. Eerst zal men de
vraag bij de begrooting gesteld nog eens
nader nagaan en dan eventueel over
speelplaatsen voor de rijlpere jeugd rap
porteeren.
Tot voorzitter en plaatsvervangend
Voorzitter van het Scheidsgerecht van
gemeenteambtenaren werden herbenoemd
de heeren mr M. W. G. Jolles en mr J.
Moolenburgh.