Giften voor onze weermacht
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
Misplaatst wantrouwen?
De strijd in Spanje.
De strijd in China.
Regeeringsjubileum
H. M. de Koningin.
Belangrijkste Nieuws
DONDERDAG 24 MAART 1938
52c JAARGANG - No. 148
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.59 per kwartaal
Weekabonnementen voor Midas«xt"S
Goes en Vllssingea f 0,29
Losse nummers I cent
Advertentiën 30 cent per regei
Ingezonden mededeelingen öO cent per regei
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bi] contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung"
toont zich hoogst verwonderd over de on
langs door Minister Golijn gehouden
radio-rede.
„Blijkbaar aldus dit orgaan is
men in Nederland sterk onder den indrulk
geraakt van de gebleken paraatheid van
de Duitsohe weermacht en in het bijzon
der van de gemotoriseerde troepen. Zor
gen van deze soort verraden een naar het
ons voorkomt geheel misplaatst wantrou
wen."
Wij weten niet, waarop dit Duitsche
orgaan zijin oordeel grondt.
Het zal toch niet onbekend zijh met
het feit, dat de Duitsche regeering in Juli
1930 hij plechtige overeenkomst de volle
dige souvereiniteit van Oostenrijk erken
de en dat kort tevoren Mussolini aan de
Oostenrijiksche regeering liet weten, „dat
de onafhankelijkheid van Oostenrijk een
beginsel is, dat door Italië werd verde
digd en met nog meer hardnekkigheid
zal worden verdedigd."
Deze plechtige verklaringen konden
echter niet verhinderen, dat toen het
oogenblik gunstig was, Oostenrijk door
ïmitschland onder den voet werd geloo-
pen, terwijl Mussolini verklaarde dat
1 alië nimmer verplichtingen heeft aan
gegaan, direct noch indirect, noch schrif
telijk, nooh mondeling."
Uit den aard der zaak vernemen wij
met genoegen, dat de „Deutsche Allge
meine Zeitung" schrijft, dat het Duitsohe
rijk ook thans, nadat het grooter gewor
den is, van Nederland niets anders
wenscht dan vertrouwen, een ruil van
goederen en voortzetting van de oude
vriendschap.
Maar tegelijkertijd juichen wij het toe,
dat de Nederlandsohe regeering, blijkens
de verklaring van Minister Golijn, zich
verplicht acht, om met de politieke span
ningen om ons heen rekening te houden
en die voorzorgen te treffen, die noodig
werden geacht.
Eln het stemt tot dankbaarheid, dat blij
kens de ervaring van de laatste dagen,
dit woord in breede kringen van ons volk
weerklank blijkt te vinden.
FRANCO'S TROEPEN STEKEN DE
EBRO OVER.
Madrid gebombardeerd.
Verscheidene af deelingen van bet le
ger der opstandelingen zijn Woensdag
bij Quinto ten Zuid-Oosten van Sara-
gossa de Ebro overgestoken.
Omstreeks midd.. rnacht werd een aan
vang gemaakt met de operaties. Drie
uur later waren reeds pontonbruggen
geslagen en onder bescherming der duis
ternis werd met den overtocht begonnen.
Ondanks het hevige mitrailleurvuur van
den vijand konden de troepen de over
zijde bereiken. Tegen 7 uur Woensdag
morgen greep bet luchtwapen in en on
der bescherming daarvan werd de over
tocht voltooid.
Reeds omstreeks den middag had de
artillerie de tweede verdedigingslinie der
i egeeringstroepen bereikt en spoedig
daarop waren de verdedigers gedwon
gen, zich daaruit terug te trekken.
Van 11 uur tot 12.30 uur is het cen
trum van Madrid gisteren door het ge
schut van de opstandelingen onder vuur
genomen. Dó bevolking vluchtte in den
ondergrondschen spoorweg. De tram-
dienst werd gestaakt. Het aantal slacht
offers is gering.
Successen der Chineezen.
Een ongeveer 10.000 man sterke Japan
sche- colonne, die na een snellen opmarsch
langs den spoorweg Tientsin-Poekau het
Groote Kanaal bad bereikt, is volgens be
richten van Chineesche zijde, door de
Ghineesohe strijdkrachten, die een om
trekkende beweging hadden uitgevoerd,
volkomen vernietigd.
Volgens dezelfde berichten zijn de Ja
panners terug gedrongen tot op de stel-
mgen, die zij zes dagen geleden, toen zij
mm offensief begonnen, bezet hielden, en
18 het gevaar, dat de Japansche strijd
krachten zioh nabij Hsoe-Tsjau samen
voegen, afgewend.
De Japanners hebben de laatste drie
dagen geen enkel succes aan dit front ge
meld en op alle vragen verklaren zij over
geen inlichtingen te beschikken.
In het Noorden der provincie Sjansi
zijn in de komende dagen 'belangwekken
de veranderingen te verwachten.
Naar Reuter nader uit Sjanghai meldt,
hebben de Japansche legeraanvoerders,
nu de aanvallen langs de spoorweg Tient-
sin-Poekou mislukt zijn, alle beschikbare
manschappen samengetrokken voor een
nieuwen aanval uit drie richtingen op
Soetsjaufoe. Men wil druk uitoefenen
langs den spoorweg Tientsin-Poekou in
Zuidelijke richting, oprukken langs den
spoorweg Peking-Hankou om de rivier
bij Kaifeng over te steken en van Uan-
toengtsjau uit ©en aanval doen op de
Ghineesohe stellingen aan den Noordelij
ken oever van de Jangtse.
ER ZAL VEEL ANDERS WORDEN
IN OOSTENRIJK.
Het uiterlijke beeld van Weenen wordt
weer wat normaler, schrijft de „Maasbo
de. Het gefuif neemt een einde en de
mensOhen trekken weer aan den arbeid.
Dat er geweldige veranderingen op komst
zijn, dat bespeurt men nu reeds genoeg,
al was het alleen maar aan de straffe
manier van doen van de beambtenwereld,
zoowel buiten op de straat als in de bu
reaux. De Duitsche „Sdhneid" werkt
aanstekelijk. Zelfs gemoedelijke Weensohe
ambtenaren, die vorige week met een
goedaardig „Gruaz Gott" het publiek te
woord stonden, slaan nu de bakken tegen
elkaar, molenwieken vervaarlijk met de
armen en roepen onophoudelijk „Heil
Hitier".
Ofp een heele reis door Duitschland ziet
men niet zooveel den Hitlergroet brengen
in een héélen dag, als hier in tien minu
ten. Het is te hopen, dat het hier maar
de aantrekkingskracht van een nieuwig-
heddje is, anders vreezen we voor de le
dematen der Weeners.
Er zal veel veranderen. Wij noemen
slechts de principes, volgens welke huwe
lijkswetgeving, onderwijs e.d. geregeld
zijn.
Men moet een geleidelijke doorwerking
der Duitsche maatregelen inzake jeugd
organisatie, onderwijs enz. zeker verwach
ten.
Ook de kerk van Oostenrijk zal worden
beproefd tot in bet merg.
Sinds den Dinsdag van het défilé der
Duitsche troepen, van S. A. en S. S. eD
andere heel en half militaire corpsen
voor Adofl Hitier wordt hier al veel ge
zongen: „Heuta gehör uns Döutschland,
morgen die gansche Welti" D'e Schupo's
hadden intusschen dien Dinsdag het na-
tionaal-sooialistisohe zangrepertoire een
paar bladzijden verder opengeslagen en
zongen luidkeels, toegejuicht door duizen
den en duizenden toeschouwers.
„Kameraden, Soldaten,
Stellt die Juden und die Bonzen an
die Wand".
'tls de politie, die dit zingt. Is het
wonder, dat de nieuwe kameraden van
Weeneni zich dat geen tweemaal laten
zeggen en de daad bij het woord voegen?
Van de Joden is op de straten niet veel
te zien en zelfs café's in de binnenstad,
waar bijna uitsluitend Joden plachten te
komen, liggen verlaten. Men kan door
straten loopen, waar geen winkel de lui
ken omhoog gedaan heeft. Een bewijs
met welk een enorm getal de Joden zich
in het Weensohe zakenleven hebben in
gedrongen. Wie wel zijn zaak beeft ge
opend, riskeert veel. Opgeschoten jongens
en meisjes trekken door de straten om Voor
Joodsohe zaken te demonstreeren. We
zien een jongeman met een soort wapen
stok een spiegelruit in een luxe zaak in
slaan. De glasscherven kletteren op straat.
Algemeene vreugde. Een politieagent laat
begaan. In den winkel roert zich niemand
Blijkbaar denkt men daarbinnen: Liever
blóo Jan, dan dóo Jan.
Eén nóg typischer staaltje van anti-
Joodsohe actie, waartegen de autoriteiten
toch hebben gewaarsohuwd, zien we in
de Mariahilferstrasse afspelen. Voor een
van nikkel en glas blinkend cafétaria een
oploop. Een man met een hakenkruis
armband kalkt met groote halen op de
ruiten: „Dies ist ein Jüdisohes Geschaft",
althans hij wil dit op de ruiten schilde
ren, maar het lukt hem niet, want de
kalk vloeit er bij iederen baal rijkelijk
doorbeen, tot groote hilariteit der toe
schouwers.
pat wekt zijn toorn op en opeens grijpt,
bij emmer en borstel en slingert die met
een 'hreeden zwaai door de ruiten naar
binnen: „Daar, schildert het er zelf maar
op!" En weer geen protest, noch van bui
ten van de politie, noch van binnen van
den eigenaar.
De groote actie, welke thans tegen de
Joden gaat beginnen, zal schreeuwend
onrechtvaardig worden en niet alleen
voor de Joden, ook anderen zullen bet
slachtoffer worden. Tienduizenden kan
toorbedienden, ateliermeisjes, winkelbe
dienden enz. zijn in dienst bij Joodsohe
firma's Sinds Vrijdag van de vorige week
is geen dezer Joodsohe firma's nog aan
het werk gebleven, ófwel de klanten blij
ven uit, met het gevolg, dat thans een
zeer groot aantal werknemers en werk
neemsters de mededeeling heeft ontvan
gen, dat ze thuis kunnen blijven. Die wor
den thans lekker gemaakt met de belofte,
dat de Joden eruit, de Ariërs erin zullen
komen. Waarin? Met tal van Joden zul
len ook tal van zaken verdwijnen.
We kennen een Joodsohen arts uit een
oude Joodeche Weensohe familie. Hij
staat bekend als een edel mensch, een va
der voor zijn patiënten. Geen wonder, dat
bij een vrij drukke practijk heeft. Thans
echter is hij „erledigt". Men dreef hem
bij het ziekenbezoek in het Algemeene
Krarikenihaus onder 'beschimpingen naar
buiten en nu durft hij nog slechts schich
tig die patiënten bezoeken, die te ziek zijn
om zonder hulp te blijven.
Onophoudelijk valt de Kriminal-Polizei
en S. A. bij Joodsche firma's, banken,
winkels, werkplaatsen binnen, sleepen er
alles weg wat geld of archief is.
De exodus der ongelukkigen is begon
nen. Maar waarheen? Geen land heeft
plaats voor hen. De „wandelende Jood"
vervolgt zijn dwaaltocht over de wereld.
„DUITSCHE VRIJHEIDSPARTIJ"
ONTDEKT.
De geheime Duitsche staatspolitie is er
in geslaagd de z.g. „Duitsohe Vrijheids
partij" op te sporen, welke per radio an-
ti-nat.-social. mededeelingen uitzond
en pamfletten verspreidde. 46 personen,
mannen en vrouwen, zijn gearresteerd.
Tot de gearresteerden behooren twee uit
gevers, een vroegere afgevaardigde van
den Rijksdag en eenige burger-ambtena
ren, die beschuldigd worden van hoogver
raad en ter dood kunnen worden veroor
deeld.
DE ACTIE DER DUITSCHERS IN
TSJECHO-SLOWAKIJE.
De Duitsche Christelijk-sociale partij,
de tweede Duitsche partij in de Tsjeoho-
slowaaksche regeering, heeft besloten uit
de regeering te treden en een overeen
komst met Henlein, den leider der Duit-
sohers, te sluiten.
Tengevolge van dit besluit groeit het
front van Henlein aan tot 55 afgevaar
digden.
Johan Demaegt. f
Woensdagmiddag is overleden de 'be
kende Vlaamsche letterkundige en jour
nalist Johan Demaegt. Tijdens de oorlogs
jaren verbleef hij te Middelburg, al
waar hij voor de kinderen van de Belgi
sche vluchtelingen een school stiohtte.
Na den oorlog vestigde Johan Demaegt
zich te Brussel als redacteur aan het
Laatste Nieuws.
Korte Berichten.
Terwijl men zich aan de Zee van
Marmara mag verheugen over een vroege
lente, heerscht in Oost Anatolië nog een
strenge winter. De thermometer daalde
er tot 50 graden onder nul, terwijl de
wolven, door koude en honger gedreven
tot in de dorpen doordringen.
De maharadja van Patiala, een van
de rijkste vorsten van Indië en een der
grootste vrienden van Engeland, is op
40-jarigen leeftijd gestorven.
i Trotzki heeft zich tot een groep Car
lifornisohe uitgevers gewend en hen o.a.
gezegd: „Een wereldoorlog is
onvermijdelij k".
DE VERPLEEGSTER VAN PRINSES
BEATRIX.
Naar wij vernemen zal binnenkort zus
ter Boonstra, de verpleegster van Prinses
Beatrix, het paleis Soestdijk verlaten.
In haar plaats zal voorloopig als ver
pleegster in functie treden Jkvr. S. G.
Feith te Hilversum, dochter van Jhr H.
Feith, vroeger directeur-generaal van de
Spoorwegen.
GELUKWENSCHEN AAN DE
KONINGIN MET DE GEBOORTE VAN
DE PRINSES.
Van de hoofden der diplomatieke missies.
H. M. de Koningin 'heeft gistermiddag
ten Paleize Noordeinde ontvangen de al
hier geaccrediteerde hoofden van zen
ding met hunne echtgenooten, ter aanbie
ding van hun gelukwenschen met de ge
boorte van H. K. H. Prinses Beatrix.
DE BURGERWACHTEN TEN PLATTE-
LANDE EN DE ZONDAGSHEILIGING.
De verschillende burgerwachten ten
plattelande van Noord-Brabant oefenen
Plechtige herdenking In de Nieuwe Kerk.
Rede van dr Colljn.
Wij vernemen, zegt het H d b 1., dat in
de Septemherweek waarin te Amsterdam
het veertigjarig Regeeringsjubileum van
H. M. de Koningin zal worden gevierd,
het hoogtepunt van de feestelijkheden zal
vormen de plechtige herdenking van het
heugelijke feit in de Nieuwe Kerk, waar
bij de Koninklijke familie, wellicht Prin
ses Beatrix nog uitgezonderd, zal aan
wezig zijln.
Hpt ligt in de bedoeling, dat in die sa
menkomst, waarin de eersten uit den lan
de binnen de muren van dit historisch
Huis des Gebeds zullen zijn vereenigd, de
minister-president d r H. G o 1 ij n, de
groote rede zal uitspreken.
Voorts zullen, zooals wij reeds eerder
meldden, de intochtsweg en andere be
langrijke deelen der stad op gemeente-
kosten worden versierd, de Oranje- en
buurtvereenigingen worden uitgenoodigd
haar wijken eveneens een feestelijk aan
zien te geven; en er zal, van overheids
wege naar worden gestreefd, ook de mas
sa des volks in de feestvreugde te betrek
ken.
Verder bestaat het voornemen, een plan
waarin het particulier initiatief de voor
naamste rol vervult, tot het organiseeren
van een historisohen optocht met het doel
de bevolking iets fraais en leerzaams te
vertoonen.
Bovendien behooren tot de voorloopige
programpunten een aubade, te brengen
aan H. M. op den Dam, en een groote
huldiging der Hooge Gasten in het Olym
pische Stadion.
tot dusver meest op Zondag. Door het ge
wijzigde standpunt der regeering ten
aanzien van de Zondagsheiliging zal
daarin echter waarschijnlijk binnen af-
zienharen tijd verandering moeten ko
men, althans wanneer tegenover alle
burgerwachten hetzelfde standpunt wordt
ingenomen als de minister van defensie
thans inneemt tegenover de burgerwacht
te Princenhage.
Deze is sedert jaren gewoon des Zon
dags van 121 schietoefeningen te hou
den op de militaire schietbanen op de
Galdersche heide, welke schietoefeningen
levens worden beschouwd als een soort
ouderlingen wedstrijd met dien verstan
de, dat de geschoten punten den gehee-
len zomer worden opgeteld, waarna aan
het einde van het seizoen voor de schut
ters van het hoogste aantal punten prij
zen worden beschikbaar gesteld.
Ook dit jaar was men voornemens deze
wekelijksche schietoefeningen wederom
te houden, zoodat het gebruikelijke ver
zoek tot het beschikbaar stellen der mi
litaire schietbanen werd ingediend. Naar
wij vernemen heeft de minister van de
fensie op dit verzoek afwijzend beschikt,
aangezien hij nu en in de toekomst zijn
goedkeuring aan het houden van schiet
oefeningen op Zondag op militaire
schietbanen zal onthouden.
RENTEVERLAGING LAND
ARBEIDERS WET.
De Bond van Vereenigingen en Stich
tingen, bedoeld in artikel 6 der Land-
arbeiderswet in de provincie Groningen,
heeft aan de Koningin een adres gezon
den, /waarin wordt verzocht, de rente
der ingevolge de Landarbeiderswet ver
leende voorschotten van 3 tot 2 procent
te verlagen. Het Kon. Ned. Landbouw-
comité besloot in zijn jongste vergadering
aan de andere centrale landbouworga
nisaties voor te stellen, dit adres te steu
nen.
VERBOUWING VAN HET CENTRAAL
STATION TE UTRECHT.
De oplossing van den voorgevel.
Het Tweede-Kamei lid Van der
Waerden heeft aan den minister
van Waterstaat de volgende vragen ge
steld:
Is de verbouwing van het Centraal
Spoorwegstation van Utrecht waarbij
slechts enkele buitenmuren intact bleven
en de rest in nieuwen stijl werd verbouwd
en uitgebreid geschied met instemming
van den minister?
Is het verschil in bouwkosten van
deze verbouwing met een geheel nieuw
station als zoo belangrijk geraamd, dal
met deze tweeslachtige oplossing genou
gen moest worden genomen?
Eïrkent de minister, dat het behoud
van de bovenverdieping, bij de vernieuw
de onderverdieping, aan den buitengevel
een uit aesthetisch oogpunt geheel ver
werpelijke oplossing dreigt te geven?
Is de minister bereid te bevorderen,
dat door verbouwing ook van de boven
verdieping een voorgevel verkregen
wordt, die althans eenigermate in over
eenstemming is met de eischen, welke
Binnenland.
Het a.B. regeeringsjubileum van H. M. de
Koningin.
De doop van Prinses Beatrix.
Staking der sigarenmakers.
Verlenging en wijziging der Omzetbelas
ting.
Buitenland.
Successen der Spaansche opstandelingen.
Duitsche Vrijheidspartij' opgespoord.
Krachtig verzet der Ghineezen.
Op verzoek vermelden wij, dat
vrijwillige bijdragen voor de ver
sterking van onze Weermacht kun
nen worden gestort op postgiro
114452 van den comptabelen ambte
naar van het departement van
Defensie, 's-Gravenhage.
voor een station als voor Utrecht het
belangrijkste verkeersknooppunt van
Nederland en het administratieve cen
trum van de spoorwegen dienen te
worden gesteld?
CONFLICT IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
Staking bij een zevental firma's.
De hoofdbesturen der vier werklieden
organisaties in de sigaren-industrie heb
ben gisteren in hun bijeenkomst eenparig
besloten tot bet proclameeren eener per
11 April a.s. ingaande werkstaking bij
de firma's Karei I te Eindhoven en Reu-
sel, Velasques te Meerveldhoven en Reu-
sel, Sohimmelpenninck te Wageningen,
La Bolsa te Kampen, Dejaco te Gulem-
borg, Bijdendijk en Ten Hove te Deventer
en Lokin en Weisz te Amsterdam.
CHRISTELIJK-HISTORISCHE UNIE.
In de Zaterdag gebonden vergadering
van het Hoofdbestuur der Ghr. Hist. Unie
werd p.m. besloten de Commissie voor
Sociale wetgeving uit te breiden door be
noeming tot leden dier Commissie de hee-
len J. Bakker (Menaldum); Tj. Krol (Ha
ren); J. J. Waïlien (Haarlem) en Mr G.
E. van Walsum (Rotterdam).
Aan Ir M. B. Smits, die door verande
ring van werkkring ontslag had gevraagd
als lid van de Landbouwoommissie, werd
dit ontslag met dank voor zijn werkzaam
heden in die Commissie verleend. Be
noemd werden tot lid van de Landbouw
oommissie jde Iheeren (W- F. Cnossen
(Woerden), Mr Dr G. Kolff (Geldermal-
sen) en G. A. van der Ley (De Steeg).
Op grond van door de Kamerkringver-
cenigingen Leiden, Middelburg,
Tilburg, Den Bosch, Nijmegen en Maas>-
trioht ingediende voorstellen werd beslo
ten tot instelling van een 'Centrale Pro-
paganda-commissie. Besloten werd te be
noemen tot voorzitter der Commissie den
heer J. J. Wallien (Haarlem); tot leden:
de heeren Mr W. F. E. Baron v. d. Feltz
(Middelburg); A. Fortgens (Voorschoten);
L. HeukeJs (Schiedam); E. Kamphuis
(Kootwijkerbroek)Tj. Krol (Haren); Mr
Dr G. Kolff (Geldermalsen)Mr Dr A. A.
van Rhijtn (Den Haag) en Prof. Mr B. O.
de Savornin Lobman (Utrecht).
COLLECTIEF CONTRACT IN
TYPOGRAFIE
EN BOEKBINDERSBEDRIJF
Aanvaard door den Alg. Ned.
Typografenbond.
Naar wij vernemen heeft de gisteren te
Utrecht gehouden buitengewone vergade
ring van den Alg. Ned. Typografenbond
waarin alle afdeelingen vertegenwoordigd
waren, met overgroote meerderheid 'bei-
sloten den leden te adviseeren tot aan
vaarding van de nieuwe collectieve ar
beidscontracten. Deze collectieve arbeids
overeenkomsten hebben betrekking op de
typografie en op het boekbindersbedrijf
en zullen voor drie jaar gelden. De datum
van in werking treden is 10 April a.s.
Vóór den 2en Ajpril 'houdt de Alg. Ned.
Typografenbond onder zijn leden nog een
referendum terzake alleen wanneer ten
minste twee derde van het aantal geldige
stemmen tegen wordt uitgebracht, zijn
de contracten verworpen.
De nieuwe C. A. O. is voor beide vakken
in hoofdzaak een voortzetting van de be
staande overeenkomst. De loonen der vol
wassen vakarbeiders worden echter met
3 cent per uur verhoogd, het maximum
van den nachtarbeid van 42 op 40 uur
per weök terug gebracht en dat voor over
werk van 52 uur op 40 uur per kwartaal.
